Afganistan eski Genelkurmay Lideri Kerimi’den Haberler.com’a tarihi itiraf: Evvelki hükümet yolsuzluk yapıyordu Afganistan eski Genelkurmay Lideri Orgeneral Sher Muhammed Kerimi, Haberler.com stüdyosunda Esra Öztürk’ün sorularını yanıtladı.
Taliban yöneticilerin şahsi bazda âlâ beşerler olduğunu belirten Kerimi, küme içerisindeki ayrışmalar niçiniyle genel af ilanına güvenmediğini söylemiş oldu.
İşte röportajdan öne çıkan soru ve karşılıklar;
Esra Öztürk: Röportaja başlamadan evvel fazlaca enteresan anlar yaşadık. Taliban Sözcüsü Süheyl Şahin sizinle konuşmayı kabul etmişti. Siz ve aileniz Afganistan’a giderseniz af kelamı verdi. Ama siz o diyalogda yer almak istemediniz. Kendisiyle konuşmak istemediniz. niye? Anlatır mısınız?
Sher Muhammed Kerimi: Süheyl Şahin, hayli düzgün eğitimli biri. Uygun bir siyasetçi. Konuşmalarını dinledim. Yeterli şeyler söylüyorlar. Sorun şu: Taliban ortasında epeyce ayrılık var, farklı beşerler var. Taliban hükümetinin birinci devrinden kendi deneyimim var. Orduda tertip ve mobilizasyondan sorumlu yöneticiydim. Ve Savunma Bakanlığı’nda Taliban’la direkt çalıştım. Molla Ubeydullah, Savunma Bakanı’ydı. Artık ortamızda yok, sanırım Pakistan’da şehit oldu. Çok güzel bir adamdı. Direkt onunla çalıştım. Ona yardım ediyordum. Merkezin kıdemlilerinden bir tanesiydim ve onunla çalıştığım için fazlaca memnundum. Sanırım onunla çalışan tek general bendim. Lakin bir süre daha sonra ne oldu? Bir gün ona İngilizce öğretirken -ona lisan ve öteki konularda dersler veriyordum- birkaç Taliban üyesi geldi. Hepsinin Afgan olduğuna da inanmıyorum. Yabancıydılar. Bakan’a gelip dediler ki “Bu eski asker niye sizin yanınızda?” “Onlar uygun beşerler değiller. Zihninizi bulandırabilirler. Taliban’a da karşılar. Onu yanınızdan uzaklaştırmalısınız. Gönderin. Kovun.” daha sonra Bakan şu biçimde dedi: “Hayır, bu düzgün bir adam, hacı, dindar bir aileden geliyor. Çok da işe yarıyor. Altı, yedi aydır da bizimle çalışıyor. söylemiş olduğinizi yapmayacağım. O güzel biri. Bunu asla tekrar etmeyin ve öteki insanları gözlemlemeye bakın.” bir süre daha sonra Taliban beni takip etmeye başladı. Bir gün meskene gidiyordum. Komşum bana konutumun etrafına beş, altı kamyon geldiğini söylemiş oldu. Etraftaki her şeye bakıyorlarmış ve de farklı bir lisan konuşuyorlarmış. Peştun lisanı değil. daha sonra da gitmişler.
Esra Öztürk: Hangi ülkeden olduklarını düşünüyorsunuz?
Sher Muhammed Kerimi: Pakistanlılardı. Urduca konuşuyorlarmış. “Gitsen, meskene gelmesen daha yeterli.” dediler bana. O gün arkadaşımın konutunda kaldım. hiç bir şey olmadı. Sonraki gün Taliban’ın yeniden konutumun etrafında gezdiğini söylemiş olduler. bir daha arkadaşımın konutuna gittim. Sonraki sabah karımı aradım. Herkes ağlıyordu. Taliban meskenime girmiş. Her şeyi kırıp dökmüşler. Çocuklarımı dövmüşler. daha sonra ben de Pakistan’a kaçtım. Beni aradıklarından ve makus niyetleri olduğundan telaş ediyordum. Yani Pakistan’a gittim ve orada saklanıyordum. daha sonra oğlumun yaşadığı Almanya’ya gitmeye karar verdim. vakit içinde Pakistan’dan Avrupa’ya, ABD yahut Almanya’ya gitmem için gerekli evrakları edindim. daha sonra 11 Eylül (terör saldırısı) gerçekleşti. Hal bu biçimde olunca bir süre daha Pakistan’da kaldım. daha sonra Kabil’den birisi geldi. Başka ülkelerde Afganistan’a dönüp çalışacak asker, rütbeli ve üst seviye isimleri arıyorlardı. daha sonra bu türlü Afganistan’a döndüm. Savunma Bakanlığı takımına katıldım. Cumhurbaşkanı Karzai ile tanıştım. Ve 2015 yılına kadar da Savunma Bakanlığı’nda hizmet ettim. Taliban’a güvenmememin niçini bu. şahsi bazda hayli âlâ beşerler. Molla Ubeydullah düzgün bir insandı. Güzel bir Müslümandı. Mütedeyyin ve azimliydi. Hala kendisine hürmet duyuyorum. Lakin bana vefat ettiği söylendi. Bakan Turabi ve birtakım başkalarını hala tanıyorum, onlar da beni tanıyor. bu biçimde beşerler bana o biçimde davranmışken bugün güvenemem. Şu anda başkanların söylemiş oldukleri güzel şeyler. Ama taban, komutadaki kıdemli bireylerin talimatlarını dinlemiyor. Medyada gördüğümüz tartışmalara nazaran Taliban ortasında ayrışma var. Birlik olmuş durumda değiller. Farklı görüşleri var. Bir örnek vermek gerekirse… Sayın Şahin, Dr. Naim, Zabiullah Mücahit… Hepsi düzgün şeyler söylüyorlar. Kapsayıcı bir hükümet kuracaklarını ve insanların gelip çalışmasını söylüyorlar. Hükümet kuruldu ve hepsi tek etnik kökenden. Tek bir küme. Bana bunun bir hayli probleme yol açacağı söylendi.
Esra Öztürk: Evet lakin biraz vakit vermeniz gerektiğini düşünmüyor musunuz? Zira bu soruyu direkt Süheyl Şahin’e sordum. Hükümetin dışlayıcı olması istikametiyle eleştirildiğini söylemiş oldum. Cevabı, birtakım şeylerin değiştirilmesi için ivedilik gerektiği tarafında oldu.
Sher Muhammed Kerimi: Altı ay ya da bir yıl ortasında Taliban’ın söylemiş olduklerini yaptığı kanıtlanırsa Afganistan’a geri dönen birinci insan ben olacağım. Ülkeye hizmet etmiş yaşlı bir adamım. Emekli oldum. Bir iş yapamam. faydalı olacağım bir şey olursa yardımcı olmak isterim. Bu bir gerçek. Problem şu. Ben Taliban’dan kaçmadım. Türkiye’ye Haziran’ın 21’inde geldim. Orada her şey değişmedilk evvel elimde sorun olduğu için Türkiye’ye tedavi olmaya geldim. Ve ailemle burada kaldım. Oğlumun burada bir meskeni var. Biz evvelinde beri burada yaşıyoruz. Yeni değil. Yani Taliban yüzünden değil. Lakin durum değişince burada kaldım. Herkes kalmamın ve bekleyip durumu görmemin daha düzgün olacağını söylemiş oldu. Zira şu anda durum bilinmeyen. Birisi âlâ bir şey söylüyor. Ona inanıyorsun. daha sonra oburu seni rahatsız ediyor, başını kaygıya sokuyor ve aslında ne olduğunu bilmiyorsun. İnsanlara güvenemiyorsun.
Esra Öztürk: Taliban Sözcüsü Süheyl Şahin, i şgalden daha sonra ABD ile iş birliği yapmaya karar verdiğinizde, “Taliban için genel af bir ilan etmediler. Lakin artık biz ABD güçleriyle iş birliği yapan tüm Afganları affediyoruz. Açıkça söz ediyorum ki geri gelebilir. İnançta olacak. hiç bir şey olmayacak.” dedi.
Sher Muhammed Kerimi: O denli mi? Bunun garantisini kim verecek? Bunun garantisini kim verecek? Benim için bir teminat var mı? Konuşan kişi Taliban hükümetinin sözcüsü. Ben emekliyim. Hizmetlerimi yerine getirdim. Yaşlı bir adamım. Taliban’ın ya da oburunun işine yaramam. Burada mı kalacağım yoksa gidecek miyim, bakacağım duruma. Tabi ki geri dönmek isterim. Ülkemi ve halkımı seviyorum. Duyduklarıma ve alanda olanlara güvenebilecek duruma gelir gelmez Şu anda iki farklı şey oluyor. Alt kademede neler olduğunun farkında olduklarına eminim. Tabandaki insanların neler yaptığını biliyorlar. Sıkıntı şu, evet evvelki hükümetle çalıştım ancak o hükümete de inanmıyordum. O hükümette yolsuzluk vardı. Etnik çizgilerle bölünmüştü. Savaş lordları vardı. Ancak ben kolay bir vatandaştım. İşimi yapıp maaşımı alıyordum. Orduyu eğitiyordum. Siyasette ve yolsuzlukta yer almadım. Üç odalı bir konutta yaşıyordum. Sahip olduğum buydu. Yolsuzluktan kazandıklarıyla villalarda, lüks konutlarda yaşayanlar üzere değildim. Şeffafım ve pakım. hiç bir hükümet ismine hesap verme sorumluluğum yok. Şahsen Afganistan’daki herkese her şeyin hesabını verebilirim. Sıkıntı şu ki orada çalıştım lakin şu anda çalışmıyorum. Yaptığım iş, uzmanlık alanımı kapsıyordu.
Esra Öztürk: Hangi yıllar içinde Afganistan ordusunun Genelkurmay Başkanı’ydınız?
Sher Muhammed Kerimi: 2010-2015 yılları içinde Genelkurmay Başkanı’ydım. 2015’te emekli oldum ve 7 yıldır da konutta hiç bir şey yapmadan oturuyorum.
Esra Öztürk: O senelerda hayatınız orada nasıldı? Artık burada ne yapıyorsunuz?
Sher Muhammed Kerimi: ömrüm güzeldi. İşimi yapıyordum. Karışan, eden yoktu. Orduyu inşa ediyordum, eğitiyordum, ülkeme hizmet ediyordum. Bütün dünya tarafınca tanınmış yasal hükümet vardı. Yaptığım yasa dışı bir şey yoktu. Dediğim üzere siyasetçi değilim ki Taliban partisine yahut hükümet partisine üye olayım. Hükümet için çalışan pak bir Afgan’dım. Geçmişimden dolayı beni kınamayacaklarına inansam Taliban için de çalışırım. Zira siyaset benim umurumda değil.
Taliban yöneticilerin şahsi bazda âlâ beşerler olduğunu belirten Kerimi, küme içerisindeki ayrışmalar niçiniyle genel af ilanına güvenmediğini söylemiş oldu.
İşte röportajdan öne çıkan soru ve karşılıklar;
Esra Öztürk: Röportaja başlamadan evvel fazlaca enteresan anlar yaşadık. Taliban Sözcüsü Süheyl Şahin sizinle konuşmayı kabul etmişti. Siz ve aileniz Afganistan’a giderseniz af kelamı verdi. Ama siz o diyalogda yer almak istemediniz. Kendisiyle konuşmak istemediniz. niye? Anlatır mısınız?
Sher Muhammed Kerimi: Süheyl Şahin, hayli düzgün eğitimli biri. Uygun bir siyasetçi. Konuşmalarını dinledim. Yeterli şeyler söylüyorlar. Sorun şu: Taliban ortasında epeyce ayrılık var, farklı beşerler var. Taliban hükümetinin birinci devrinden kendi deneyimim var. Orduda tertip ve mobilizasyondan sorumlu yöneticiydim. Ve Savunma Bakanlığı’nda Taliban’la direkt çalıştım. Molla Ubeydullah, Savunma Bakanı’ydı. Artık ortamızda yok, sanırım Pakistan’da şehit oldu. Çok güzel bir adamdı. Direkt onunla çalıştım. Ona yardım ediyordum. Merkezin kıdemlilerinden bir tanesiydim ve onunla çalıştığım için fazlaca memnundum. Sanırım onunla çalışan tek general bendim. Lakin bir süre daha sonra ne oldu? Bir gün ona İngilizce öğretirken -ona lisan ve öteki konularda dersler veriyordum- birkaç Taliban üyesi geldi. Hepsinin Afgan olduğuna da inanmıyorum. Yabancıydılar. Bakan’a gelip dediler ki “Bu eski asker niye sizin yanınızda?” “Onlar uygun beşerler değiller. Zihninizi bulandırabilirler. Taliban’a da karşılar. Onu yanınızdan uzaklaştırmalısınız. Gönderin. Kovun.” daha sonra Bakan şu biçimde dedi: “Hayır, bu düzgün bir adam, hacı, dindar bir aileden geliyor. Çok da işe yarıyor. Altı, yedi aydır da bizimle çalışıyor. söylemiş olduğinizi yapmayacağım. O güzel biri. Bunu asla tekrar etmeyin ve öteki insanları gözlemlemeye bakın.” bir süre daha sonra Taliban beni takip etmeye başladı. Bir gün meskene gidiyordum. Komşum bana konutumun etrafına beş, altı kamyon geldiğini söylemiş oldu. Etraftaki her şeye bakıyorlarmış ve de farklı bir lisan konuşuyorlarmış. Peştun lisanı değil. daha sonra da gitmişler.
Esra Öztürk: Hangi ülkeden olduklarını düşünüyorsunuz?
Sher Muhammed Kerimi: Pakistanlılardı. Urduca konuşuyorlarmış. “Gitsen, meskene gelmesen daha yeterli.” dediler bana. O gün arkadaşımın konutunda kaldım. hiç bir şey olmadı. Sonraki gün Taliban’ın yeniden konutumun etrafında gezdiğini söylemiş olduler. bir daha arkadaşımın konutuna gittim. Sonraki sabah karımı aradım. Herkes ağlıyordu. Taliban meskenime girmiş. Her şeyi kırıp dökmüşler. Çocuklarımı dövmüşler. daha sonra ben de Pakistan’a kaçtım. Beni aradıklarından ve makus niyetleri olduğundan telaş ediyordum. Yani Pakistan’a gittim ve orada saklanıyordum. daha sonra oğlumun yaşadığı Almanya’ya gitmeye karar verdim. vakit içinde Pakistan’dan Avrupa’ya, ABD yahut Almanya’ya gitmem için gerekli evrakları edindim. daha sonra 11 Eylül (terör saldırısı) gerçekleşti. Hal bu biçimde olunca bir süre daha Pakistan’da kaldım. daha sonra Kabil’den birisi geldi. Başka ülkelerde Afganistan’a dönüp çalışacak asker, rütbeli ve üst seviye isimleri arıyorlardı. daha sonra bu türlü Afganistan’a döndüm. Savunma Bakanlığı takımına katıldım. Cumhurbaşkanı Karzai ile tanıştım. Ve 2015 yılına kadar da Savunma Bakanlığı’nda hizmet ettim. Taliban’a güvenmememin niçini bu. şahsi bazda hayli âlâ beşerler. Molla Ubeydullah düzgün bir insandı. Güzel bir Müslümandı. Mütedeyyin ve azimliydi. Hala kendisine hürmet duyuyorum. Lakin bana vefat ettiği söylendi. Bakan Turabi ve birtakım başkalarını hala tanıyorum, onlar da beni tanıyor. bu biçimde beşerler bana o biçimde davranmışken bugün güvenemem. Şu anda başkanların söylemiş oldukleri güzel şeyler. Ama taban, komutadaki kıdemli bireylerin talimatlarını dinlemiyor. Medyada gördüğümüz tartışmalara nazaran Taliban ortasında ayrışma var. Birlik olmuş durumda değiller. Farklı görüşleri var. Bir örnek vermek gerekirse… Sayın Şahin, Dr. Naim, Zabiullah Mücahit… Hepsi düzgün şeyler söylüyorlar. Kapsayıcı bir hükümet kuracaklarını ve insanların gelip çalışmasını söylüyorlar. Hükümet kuruldu ve hepsi tek etnik kökenden. Tek bir küme. Bana bunun bir hayli probleme yol açacağı söylendi.
Esra Öztürk: Evet lakin biraz vakit vermeniz gerektiğini düşünmüyor musunuz? Zira bu soruyu direkt Süheyl Şahin’e sordum. Hükümetin dışlayıcı olması istikametiyle eleştirildiğini söylemiş oldum. Cevabı, birtakım şeylerin değiştirilmesi için ivedilik gerektiği tarafında oldu.
Sher Muhammed Kerimi: Altı ay ya da bir yıl ortasında Taliban’ın söylemiş olduklerini yaptığı kanıtlanırsa Afganistan’a geri dönen birinci insan ben olacağım. Ülkeye hizmet etmiş yaşlı bir adamım. Emekli oldum. Bir iş yapamam. faydalı olacağım bir şey olursa yardımcı olmak isterim. Bu bir gerçek. Problem şu. Ben Taliban’dan kaçmadım. Türkiye’ye Haziran’ın 21’inde geldim. Orada her şey değişmedilk evvel elimde sorun olduğu için Türkiye’ye tedavi olmaya geldim. Ve ailemle burada kaldım. Oğlumun burada bir meskeni var. Biz evvelinde beri burada yaşıyoruz. Yeni değil. Yani Taliban yüzünden değil. Lakin durum değişince burada kaldım. Herkes kalmamın ve bekleyip durumu görmemin daha düzgün olacağını söylemiş oldu. Zira şu anda durum bilinmeyen. Birisi âlâ bir şey söylüyor. Ona inanıyorsun. daha sonra oburu seni rahatsız ediyor, başını kaygıya sokuyor ve aslında ne olduğunu bilmiyorsun. İnsanlara güvenemiyorsun.
Esra Öztürk: Taliban Sözcüsü Süheyl Şahin, i şgalden daha sonra ABD ile iş birliği yapmaya karar verdiğinizde, “Taliban için genel af bir ilan etmediler. Lakin artık biz ABD güçleriyle iş birliği yapan tüm Afganları affediyoruz. Açıkça söz ediyorum ki geri gelebilir. İnançta olacak. hiç bir şey olmayacak.” dedi.
Sher Muhammed Kerimi: O denli mi? Bunun garantisini kim verecek? Bunun garantisini kim verecek? Benim için bir teminat var mı? Konuşan kişi Taliban hükümetinin sözcüsü. Ben emekliyim. Hizmetlerimi yerine getirdim. Yaşlı bir adamım. Taliban’ın ya da oburunun işine yaramam. Burada mı kalacağım yoksa gidecek miyim, bakacağım duruma. Tabi ki geri dönmek isterim. Ülkemi ve halkımı seviyorum. Duyduklarıma ve alanda olanlara güvenebilecek duruma gelir gelmez Şu anda iki farklı şey oluyor. Alt kademede neler olduğunun farkında olduklarına eminim. Tabandaki insanların neler yaptığını biliyorlar. Sıkıntı şu, evet evvelki hükümetle çalıştım ancak o hükümete de inanmıyordum. O hükümette yolsuzluk vardı. Etnik çizgilerle bölünmüştü. Savaş lordları vardı. Ancak ben kolay bir vatandaştım. İşimi yapıp maaşımı alıyordum. Orduyu eğitiyordum. Siyasette ve yolsuzlukta yer almadım. Üç odalı bir konutta yaşıyordum. Sahip olduğum buydu. Yolsuzluktan kazandıklarıyla villalarda, lüks konutlarda yaşayanlar üzere değildim. Şeffafım ve pakım. hiç bir hükümet ismine hesap verme sorumluluğum yok. Şahsen Afganistan’daki herkese her şeyin hesabını verebilirim. Sıkıntı şu ki orada çalıştım lakin şu anda çalışmıyorum. Yaptığım iş, uzmanlık alanımı kapsıyordu.
Esra Öztürk: Hangi yıllar içinde Afganistan ordusunun Genelkurmay Başkanı’ydınız?
Sher Muhammed Kerimi: 2010-2015 yılları içinde Genelkurmay Başkanı’ydım. 2015’te emekli oldum ve 7 yıldır da konutta hiç bir şey yapmadan oturuyorum.
Esra Öztürk: O senelerda hayatınız orada nasıldı? Artık burada ne yapıyorsunuz?
Sher Muhammed Kerimi: ömrüm güzeldi. İşimi yapıyordum. Karışan, eden yoktu. Orduyu inşa ediyordum, eğitiyordum, ülkeme hizmet ediyordum. Bütün dünya tarafınca tanınmış yasal hükümet vardı. Yaptığım yasa dışı bir şey yoktu. Dediğim üzere siyasetçi değilim ki Taliban partisine yahut hükümet partisine üye olayım. Hükümet için çalışan pak bir Afgan’dım. Geçmişimden dolayı beni kınamayacaklarına inansam Taliban için de çalışırım. Zira siyaset benim umurumda değil.