Türkiye iktisadı büyüme açısından 2021’i olağanüstü bir performansla kapattı. Gerçek GSYH’nın %11 büyümüş olması bekleniyor. Bu boyutta bir büyümenin cari açık olarak bedeli geçmişe nazaran daha düşük. Fakat, enflasyon ve gelir dağılımında sınıfta kaldık.
Ocak sonunda açıklanan bilgiler, 2021 yılında ekonomiyi sırtında taşıyan sanayi üretimi ve ihracatın zorlandığını gösteriyor.
İç tüketim Ocak ayı fiyat ve emekli maaş artırımları yardımıyla bir kaç gün dirildiyse de, Ocak sonunda bir daha yavaşlama eğiliminde. Bilhassa hizmetler dalı yarı-yıl tatili öncesi daralmaya başladı.
İstanbul enflasyonunun %50’yi aşması ise enflasyon resen düşecek tezine kuşku düşürdü.
Aralık dış ticaret: Kur etkisiz, güç niçiniyle açık genişliyor
Müellifimiz ve iktisat koçu Dr Fulya Gürbüz Aralık dış ticaret bilgilerini şu biçimde yorumladı:
“2021 yılında 225,3 milyar dolar ihracat, 271,4 milyar dolar ithalat, 46,1 milyar dolar dış ticaret açığı kaydedildi. 2021 yılı Aralık ayında ihracat 22,3 milyar dolar, ithalat 29,1 milyar dolar, dış ticaret açığı 6,8 milyar dolar oldu. Aralık ayında güçlü tüketim malı ihracatı ve toplam tüketim malı ithalatı evvelki aya göre düştü”.
Aşağıdaki grafik, hem ihracat tıpkı vakitte ithalat ivmesinin sürat kestiğini gösteriyor. Lakin, ithalat hala ihracatın 1.25 misli olduğu için, bu tempoyla cari açığın daralması sıkıntı gözüküyor. Cari açık yanına vadesi gelen ve bir daha borçlanma yerine geri ödenmesi mümkün dış borçları da eklersek, en azından turizm döneminin pik yaptığı Temmuz-Ağustos aylarına kadar sistemden döviz kaçağı devam edecek. Bir diğer deyişle, döviz kuru lakin halihazırda yapıldığı üzere TCMB müdahalesiyle sabit tutulabilir.
Sanayi üretimi: Ocak PMI meseleler derinleşiyor diyor
İş Yatırım Ocak sanayi PMI’ı şöyleki kıymetlendirdi:
“Elektrik kotası, güç ve girdi fiyat baskıları imalatçıları zorlamaya başlıyor. Üretim ve yeni siparişlerde aylık daralma, istihdamda istikrarlı büyüme görülüyor.
Büyüme patikası için kritik olan üretim alt endeksinin sektörel bilgilerina baktığımızda kimyasal-plastik eserler kümesi hariç tüm kesimlerde aylık daralma görüyoruz. Bilhassa dört kesimde (tekstil, makine ve fabrikasyon metaller, elektrikli-elektronik eserler, metalik olmayan mineraller) aylık daralma sertleşiyor.
Önümüzdeki ayların üretimine dair bilgi veren yeni siparişlerde de aylık daralma mevcut. On ana dal kümesinden dokuzunda daralma var. Yalnızca kimyasal-plastik eserler kümesinde yeni siparişler artıyor. Bu zayıflık büyük oranda iç talep kaynaklı; yeni ihracat siparişleri sürat keserek ve bölümler ortası ayrışmayla da olsa artmaya devam ediyor. Konfeksiyon, mobilya ve minerallerde dış talep güçlenirken, demir-çelik, otomotiv ve dokumacılıkta üzere zayıflıyor”.
BloombergHT tüketici itimadı evvel yükseldi daha sonra düştü
Bloomberg HT Tüketici İnanç Endeksi Ocak ayında bundan evvelki aya bakılırsa yüzde 5,10 artarak 53,24 pahasını aldı. Endekste, ön endekse nazaran yaklaşık 2 puan gerileme oldu..
Yukarda sonuçlarını özetlediğim BloombergHT tüketici inanç anketi Ocak’ta yaşanan coşku ve üzüntüyü en düzgün yorumlayan data. Ayın birinci yarısında fiyat ve emekli maaş artırımı yardımıyla vatandaşın harcama eğilimi yükselmiş. Fakat gerisi gerisine gelen artırımlar, moralleri 15 gün ortasında bozmuş.
YORUM: Ekonomin önünde yeni maniler beliriyor
Yılın birinci çeyreği için optimist olmak sıkıntı. Sanayi üretimi ve ihracat bir ölçü ivme kaybıyla artışını sürdürebilir, ama cari açığın kapanacağı argümanı artık kuşku gdolayıyor. Bu cephede en büyük risk bitmeyen güç artırımları. Bir noktada ihracat pazarında tedarik üstünlüğüyle elde ettiğimiz avantajı şişen maliyetlere kaybedebiliriz.
Hizmetlerde de ise kısa vadede toparlanma epeyce güç, zira halkın tüketim gücü azaldı. SAMEKS Ocak hizmetler anketi bölümün en kuvvetli ayda dahi daraldığını gösteriyor:
“Hizmet Kesimi SAMEKS Endeksi de aylık 1,7 puan artışla 49,7 düzeyine yükseldi.
Hizmet bölümünde ise evvelki aya nazaran girdi alımları arttı, tedarikçilerin teslimat müddeti kısaldı; iş hacmi ve istihdam azalmaya devam etti, stoklar arttı”.
Stokların artması telaş verici.
Tüketimde ise yükselen enflasyona paralel yavaşlama değil, daralma bile görmemiz mümkün. İktisatta tek ivme daima pompalanan kredilerden gelecek. Bu not yazılırken, hükümet TL60 milyar kefalet paketi üstünde çalışıyordu.
FÖŞ
FÖŞ yazdı: Fed bizi nasıl öpecek?
TAHLİL: Ocak PMI bilgileri 2022 Türkiye iktisadı hakkında ne anlatıyor?
Enflasyonda işler daha berbata gidiyor! & Dış finansman muhtaçlığımız var | Hasret Bayraktar Gökşen
Ocak sonunda açıklanan bilgiler, 2021 yılında ekonomiyi sırtında taşıyan sanayi üretimi ve ihracatın zorlandığını gösteriyor.
İç tüketim Ocak ayı fiyat ve emekli maaş artırımları yardımıyla bir kaç gün dirildiyse de, Ocak sonunda bir daha yavaşlama eğiliminde. Bilhassa hizmetler dalı yarı-yıl tatili öncesi daralmaya başladı.
İstanbul enflasyonunun %50’yi aşması ise enflasyon resen düşecek tezine kuşku düşürdü.
Aralık dış ticaret: Kur etkisiz, güç niçiniyle açık genişliyor
Müellifimiz ve iktisat koçu Dr Fulya Gürbüz Aralık dış ticaret bilgilerini şu biçimde yorumladı:
“2021 yılında 225,3 milyar dolar ihracat, 271,4 milyar dolar ithalat, 46,1 milyar dolar dış ticaret açığı kaydedildi. 2021 yılı Aralık ayında ihracat 22,3 milyar dolar, ithalat 29,1 milyar dolar, dış ticaret açığı 6,8 milyar dolar oldu. Aralık ayında güçlü tüketim malı ihracatı ve toplam tüketim malı ithalatı evvelki aya göre düştü”.
Aşağıdaki grafik, hem ihracat tıpkı vakitte ithalat ivmesinin sürat kestiğini gösteriyor. Lakin, ithalat hala ihracatın 1.25 misli olduğu için, bu tempoyla cari açığın daralması sıkıntı gözüküyor. Cari açık yanına vadesi gelen ve bir daha borçlanma yerine geri ödenmesi mümkün dış borçları da eklersek, en azından turizm döneminin pik yaptığı Temmuz-Ağustos aylarına kadar sistemden döviz kaçağı devam edecek. Bir diğer deyişle, döviz kuru lakin halihazırda yapıldığı üzere TCMB müdahalesiyle sabit tutulabilir.
Sanayi üretimi: Ocak PMI meseleler derinleşiyor diyor
İş Yatırım Ocak sanayi PMI’ı şöyleki kıymetlendirdi:
“Elektrik kotası, güç ve girdi fiyat baskıları imalatçıları zorlamaya başlıyor. Üretim ve yeni siparişlerde aylık daralma, istihdamda istikrarlı büyüme görülüyor.
Büyüme patikası için kritik olan üretim alt endeksinin sektörel bilgilerina baktığımızda kimyasal-plastik eserler kümesi hariç tüm kesimlerde aylık daralma görüyoruz. Bilhassa dört kesimde (tekstil, makine ve fabrikasyon metaller, elektrikli-elektronik eserler, metalik olmayan mineraller) aylık daralma sertleşiyor.
Önümüzdeki ayların üretimine dair bilgi veren yeni siparişlerde de aylık daralma mevcut. On ana dal kümesinden dokuzunda daralma var. Yalnızca kimyasal-plastik eserler kümesinde yeni siparişler artıyor. Bu zayıflık büyük oranda iç talep kaynaklı; yeni ihracat siparişleri sürat keserek ve bölümler ortası ayrışmayla da olsa artmaya devam ediyor. Konfeksiyon, mobilya ve minerallerde dış talep güçlenirken, demir-çelik, otomotiv ve dokumacılıkta üzere zayıflıyor”.
BloombergHT tüketici itimadı evvel yükseldi daha sonra düştü
Bloomberg HT Tüketici İnanç Endeksi Ocak ayında bundan evvelki aya bakılırsa yüzde 5,10 artarak 53,24 pahasını aldı. Endekste, ön endekse nazaran yaklaşık 2 puan gerileme oldu..
Yukarda sonuçlarını özetlediğim BloombergHT tüketici inanç anketi Ocak’ta yaşanan coşku ve üzüntüyü en düzgün yorumlayan data. Ayın birinci yarısında fiyat ve emekli maaş artırımı yardımıyla vatandaşın harcama eğilimi yükselmiş. Fakat gerisi gerisine gelen artırımlar, moralleri 15 gün ortasında bozmuş.
YORUM: Ekonomin önünde yeni maniler beliriyor
Yılın birinci çeyreği için optimist olmak sıkıntı. Sanayi üretimi ve ihracat bir ölçü ivme kaybıyla artışını sürdürebilir, ama cari açığın kapanacağı argümanı artık kuşku gdolayıyor. Bu cephede en büyük risk bitmeyen güç artırımları. Bir noktada ihracat pazarında tedarik üstünlüğüyle elde ettiğimiz avantajı şişen maliyetlere kaybedebiliriz.
Hizmetlerde de ise kısa vadede toparlanma epeyce güç, zira halkın tüketim gücü azaldı. SAMEKS Ocak hizmetler anketi bölümün en kuvvetli ayda dahi daraldığını gösteriyor:
“Hizmet Kesimi SAMEKS Endeksi de aylık 1,7 puan artışla 49,7 düzeyine yükseldi.
Hizmet bölümünde ise evvelki aya nazaran girdi alımları arttı, tedarikçilerin teslimat müddeti kısaldı; iş hacmi ve istihdam azalmaya devam etti, stoklar arttı”.
Stokların artması telaş verici.
Tüketimde ise yükselen enflasyona paralel yavaşlama değil, daralma bile görmemiz mümkün. İktisatta tek ivme daima pompalanan kredilerden gelecek. Bu not yazılırken, hükümet TL60 milyar kefalet paketi üstünde çalışıyordu.
FÖŞ
FÖŞ yazdı: Fed bizi nasıl öpecek?
TAHLİL: Ocak PMI bilgileri 2022 Türkiye iktisadı hakkında ne anlatıyor?
Enflasyonda işler daha berbata gidiyor! & Dış finansman muhtaçlığımız var | Hasret Bayraktar Gökşen