Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) deklare ettiğı mart ödemeler istikrarı raporuna göre aylık açık 5,55 milyar dolarla beklenen 5,3 milyar doların biraz üzerinde.
Artan ihracatn üretim yapısı niçiniyle orta malı ithalatını da üst çekmesi ve yüksek güç fiyatları yıllık cari açık düzeyini de 24,2 milyar dolara taşımış durumda. Sene sonuna kadar 12 aylık cari açık düzeyinin 40 milyar dolara, diğer biir sözle GSMH’nin %5,5-5,7 civarına yükselmesi makul bir beklenti. Bu ve aşağıda detaylandırdığımız ödemeler istikrarı dinamiklerinin de büyük fotoğrafta manası Tl/doların 15,50 düzeylerinden öteye kıymet kaybetmeye devam edeceği.
Açıklanan sayılar faizi çok indirip TL’ye çok kıymet kaybettirerek cari fazla yahut cari istikrara ulaşma politkasının işe yaramadığını bir defa daha ispatlamış oluyor. Döviz açığındaki artış yanında fazlaca yükselen enflasyon da bu yanlış iktisat siyasetinin, Yeni İktisat Modeli’nin çöküşü manasına geliyor. Ne var ki hükümet bu yanlışta ısrarlı. Bu da önümüzdeki aylarda hem cari açığın birebir vakitte enflasyonun yükseleceği, TL’nin de bedel kaybetmeye devam edeceği manasına geliyor.
Mart ödemeler istikrarının bilgileri: YEM bitti lakin YEM’le devam zahmetleri büyütecek
TCMB tarafınca yapılan açıklamada şu biçimde denildi:
AKP iktisat kurmayları açısından güç fiyatları cari açıktaki artışın en temel sebebi. ve şayet Ukrayna işgali olmasaydı, altın ve güç lisanı aylık cari istikrarın 2,5 milyar dolar fazla vermesi YEM çalıştığını gösteriyor. Lakin, Türkiye iktisadının güç ithalatı bağımlı bir ülke olması, üretim yapısında ithal orta malı ve yatırım malı girdisinin yoğunluğu bu tezi başlı başına boşa çıkarmakta. Güç ithalatı data ve meblağların en az 12 aylık vadede dahi gerilemesi beklenmiyor.
Üstelik, ödemeler istikrarı ortasında cari açığın yüksekliği, güç dışı hesapta fazla dahi verse, Türkiye iktisadının döviz gereksiniminin yükselmesi manasına geliyor. bu biçimdesi bir baskı birinci etapta da esasen bâtın döviz satışlarıyla zar güç baskı altında tutulan TL’nin bedeli üzerinde yıkıcı tesir yaratıyor. Dünyada büyük merkez bankalarının döviz ölçüsünü azaltarak maliyetini artırdıkları bir senede Türkiye’nin negatif gerçek faiz düzeyinin %59 üzere açıklanamaz bir düzeyde olması yabancı sermayeyi kaçırdığı üzere dış borç ödemeleri ve cari açık finansmanı yükümlülüklerinde gerçekleşmeleri en süratli TL üzerinde bedel kaybı baskısı yaratarak oluşuyor.
Finansman tarafında alarm zilleri
Türkiye’de makûs iktisat siyasetlerinin devrede olması, hukukun üstünlüğü ve tabir özgürlüğü üzere temel sıkıntılar yabancı sermayenin ülkeyi yatırım için cazip görmesinin önünde mani. Bu duruma bir de akılsız para siyaseti uygulaması eklenince Türkiye’de iktisat idaresi ne direkt yatırım ne de sıcak para çekmekte başarılı olmuyor. Dış borç ödemeleri ve dış borçlanma maliyetrinin artması bilhassa bankalar ve özel bölüm şirketlerinin net dış borç ödeyici pozisyonda kalmalarına ve döviz talebini artırmalarına niye oluyor. Bu durum işrketlerin haziranda başlayacak KKM vade dönüşlerinde tercihlerinin ne tarafta olacağını da kıymetli bir dönüm npktası haline getiriyor.
Geriye kalan, cari açık finansmanı için merkez bankası döviz rezervlerini kullanmak. Swaplar hariç net döviz rezervlerinin eksi 50 milyar doları aşmak üzere olması, net döviz reservlerinin de azalma eğilimi bir daha TL üzerinde paha kaybı istikametinde baskıların tırandığına işaret.
Artan ihracatn üretim yapısı niçiniyle orta malı ithalatını da üst çekmesi ve yüksek güç fiyatları yıllık cari açık düzeyini de 24,2 milyar dolara taşımış durumda. Sene sonuna kadar 12 aylık cari açık düzeyinin 40 milyar dolara, diğer biir sözle GSMH’nin %5,5-5,7 civarına yükselmesi makul bir beklenti. Bu ve aşağıda detaylandırdığımız ödemeler istikrarı dinamiklerinin de büyük fotoğrafta manası Tl/doların 15,50 düzeylerinden öteye kıymet kaybetmeye devam edeceği.
Açıklanan sayılar faizi çok indirip TL’ye çok kıymet kaybettirerek cari fazla yahut cari istikrara ulaşma politkasının işe yaramadığını bir defa daha ispatlamış oluyor. Döviz açığındaki artış yanında fazlaca yükselen enflasyon da bu yanlış iktisat siyasetinin, Yeni İktisat Modeli’nin çöküşü manasına geliyor. Ne var ki hükümet bu yanlışta ısrarlı. Bu da önümüzdeki aylarda hem cari açığın birebir vakitte enflasyonun yükseleceği, TL’nin de bedel kaybetmeye devam edeceği manasına geliyor.
Mart ödemeler istikrarının bilgileri: YEM bitti lakin YEM’le devam zahmetleri büyütecek
TCMB tarafınca yapılan açıklamada şu biçimde denildi:
AKP iktisat kurmayları açısından güç fiyatları cari açıktaki artışın en temel sebebi. ve şayet Ukrayna işgali olmasaydı, altın ve güç lisanı aylık cari istikrarın 2,5 milyar dolar fazla vermesi YEM çalıştığını gösteriyor. Lakin, Türkiye iktisadının güç ithalatı bağımlı bir ülke olması, üretim yapısında ithal orta malı ve yatırım malı girdisinin yoğunluğu bu tezi başlı başına boşa çıkarmakta. Güç ithalatı data ve meblağların en az 12 aylık vadede dahi gerilemesi beklenmiyor.
Üstelik, ödemeler istikrarı ortasında cari açığın yüksekliği, güç dışı hesapta fazla dahi verse, Türkiye iktisadının döviz gereksiniminin yükselmesi manasına geliyor. bu biçimdesi bir baskı birinci etapta da esasen bâtın döviz satışlarıyla zar güç baskı altında tutulan TL’nin bedeli üzerinde yıkıcı tesir yaratıyor. Dünyada büyük merkez bankalarının döviz ölçüsünü azaltarak maliyetini artırdıkları bir senede Türkiye’nin negatif gerçek faiz düzeyinin %59 üzere açıklanamaz bir düzeyde olması yabancı sermayeyi kaçırdığı üzere dış borç ödemeleri ve cari açık finansmanı yükümlülüklerinde gerçekleşmeleri en süratli TL üzerinde bedel kaybı baskısı yaratarak oluşuyor.
Finansman tarafında alarm zilleri
Türkiye’de makûs iktisat siyasetlerinin devrede olması, hukukun üstünlüğü ve tabir özgürlüğü üzere temel sıkıntılar yabancı sermayenin ülkeyi yatırım için cazip görmesinin önünde mani. Bu duruma bir de akılsız para siyaseti uygulaması eklenince Türkiye’de iktisat idaresi ne direkt yatırım ne de sıcak para çekmekte başarılı olmuyor. Dış borç ödemeleri ve dış borçlanma maliyetrinin artması bilhassa bankalar ve özel bölüm şirketlerinin net dış borç ödeyici pozisyonda kalmalarına ve döviz talebini artırmalarına niye oluyor. Bu durum işrketlerin haziranda başlayacak KKM vade dönüşlerinde tercihlerinin ne tarafta olacağını da kıymetli bir dönüm npktası haline getiriyor.
Geriye kalan, cari açık finansmanı için merkez bankası döviz rezervlerini kullanmak. Swaplar hariç net döviz rezervlerinin eksi 50 milyar doları aşmak üzere olması, net döviz reservlerinin de azalma eğilimi bir daha TL üzerinde paha kaybı istikametinde baskıların tırandığına işaret.