Stagflasyon: Perakende devlerinin alarmı pay senetlerini çökertti!

YodaUsta

Global Mod
Global Mod
Avrupa’da araba satışları, tedarik zinciri problemlerinin araba üretimine ziyan vermeye devam etmesiyle arka arda onuncu ayda da düşüş kaydetti. Avrupa Araba Üreticileri Birliği’nin (ACEA) datalarına bakılırsa yeni araba satışları Nisan ayında geçen yılın tıpkı ayına bakılırsa %20,2 düşerek 830,447’ye geriledi. Bu, 2022 yılındaki en büyük düşüş olarak kayda geçti!

Hatırlanacağı üzere, son 2 yıllık vakit diliminde, görülmez düşmanla savaşan dünyada üretimin durması, birlikteinde koca koca fabrikaların fonksiyonsuz kalması ile tedarik krize niye oldu. Krizin otomotiv cephesindeki tesiri ise kendisini çip krizi ile gösteriyor. Bloomberg haberine nazaran, ABD’de devam eden çip krizi, siparişi ile eserin tedariki içindeki süreyi 26,2 hafta ile doruğa taşımış. Neredeyse 7 ay!

Pandemi krizin yarattığı tahribatı asgariye indirmek için tek bildikleri reçeteyi devreye sokan önde gelen merkez bankaları, para musluklarını sonuna kadar açarak faizleri süratle sıfırlarken, bunu destekleyen maliye siyasetlerinin uygulanmaya konulmasının bugün yan tesirlerini, patlayan talep, yani varlık fiyatlarının artması ile enflasyon olarak ödüyoruz. şüphesiz, 2022 yılını başında patlak veren savaş ve ardından dünya pandemiden kurtulma noktasına hakikat ilerlerken, bu sefer de Çin’in devreye soktuğu 0 hadise siyaseti ve izolasyonlar âdeta tuz biber oldu. Bir de gündemimize son günlerde maymun çiçeği virüsü girdi. Onu da daha sonra konuşmaya başlayacağız!

Araba satışlarının da işaret ettiği üzere, Avrupa’dan gelen stagflasyon çığlıklarına, ABD’de perakende şirketlerinin de feryadı eklenince, Çarşamba akşamı, yatırımcıların artan enflasyonun iktisat ve şirket hasılatları üstündeki tesirinden telaş duymasıyla S&P 500’ün bu yılki en büyük bozgununa uğradı. Son 96 süreç gününde %18,2 düşüş kaydederek 1940 yılından bu yana en makûs sene başlangıcı ile tarihe geçti. Teknoloji paylarının süreç gördüğü Nasdaq %5 düşerken, inançlı liman alımları ile ABD’nin 10 yıllık tahvil getirisi %2,80’e; Almanya’nın 10 yıllık getirisi ise %1’in altına düştü (risk artınca yatırımcılar riskli varlıklardan çıkarak tahvillere âdeta atak etti.)

Global mali piyasalar esen kısa vadeli ılık rüzgârlar akabinde bir daha enflasyon ve sakinlik (resesyon) yani stagflasyon korkusu ile önemli bir türbülans ile karşı karşıya kaldıklarını görüyoruz. ABD endekslerinde Çarşamba gecesi yaşanan bu yılın en büyük bozgunu, Perşembe gecesine de taşındı. Perakende devi Walmart, Target ve Kohl’un bu hafta deklare ettikları sayılar analist beklentilerine bakılırsa büyük bir farkla hayal kırıklığı yaratırken, tüketicinin cüzdanını yakan enflasyon ve üreticinin tedarik krizi (özellikle de gıda) tarafında ne kadar zorlandığın âdeta ortaya koydu! Yatırımcıların artan enflasyonun iktisat ve şirket hasılatları üstündeki tesirinden kaygı duymasıyla pay senetleri sert bir biçimde kıymet kaybederken, inançlı liman olarak ABD Doları yerine bu sefer altının bedel kazanmaya başladığını görüyoruz.

Altının ons fiyatı, haftalık kapanışın yapılacağı bugün kritik bir düzey olarak gördüğümüz 1,840 usd/ons düzeyinin çabucak kıyısına yükseldi. Altının inançlı liman olduğunu yatırımcılarına gösterebilmesi için, sağda solda kıyamet koparken fiyatının (talebin) artmaya devam etmesi gerekiyor. Açıkcası, son vakit içinderda inançlı bir liman olmaktan çok, piyasa dinamikleri ile tıpkı istikamete savrulan altının haftayı nasıl tamamlayacağını büyük bir merak ortasında takip ediyoruz. Değerli metaller cephesinde, göz ucuyla takip ettiğimiz gümüş ise, geçen haftayı 21 dolar düzeyinden tamamlayarak uzunca bir vakittir kritik bir takviye nazaranvi üstüne alan 22 doların altında kalarak pek de olumlu sinyaller vermemişti. Dün altının hareketlenmesi ile gümüş de bir daha bu sabah 21,80 dolar düzeyine kadar ilerledi. Kabaca 21,80 – 22,00 dolar aralığında bulunan haftalık dayanak düzeyinin etrafında seyreden gümüşün haftayı nasıl kapatacağını daima bir arada bugün goreceğiz.

İçeride ise, Türk Lirası’nın kıymet kaybı devam ediyor. Kamunun süregelen takviyesine karşın, USDTRY kuru ruhsal 16 düzeylerine kadar yaklaştı. Enflasyona endeksli tahvil söylentilerinin de gündemi meşgul ettiğini not etmek gerekiyor. Kur Muhafazalı Mevduat eserinin bir bankacılık eseri olduğu düşünülürse, enflasyona endeksli tahvilin (tam olarak bilgileri bilinmese de) bölümünün mevduat tabanı üzerinde tahribat yaratıp kıt kaynaklarının Hazine’ye gitmesine niye olabileceğinden telaş ediyoruz.

Dün Türk mali piyasalarının kapalı pozisyonda olduğu günde, Türkiye’nin yabancı indinde risklerini gösteren 5 yıl vadeli CDS risk primi, 732 baz puana kadar yükselerek 2008 global krizden bu yana, yani son 14 yılın yeni en yüksek düzeyine geldi. CDS risk priminin artması, kur ve devamında Türkiye’nin yurtdışı borçlanma maliyetlerini artırıyor. Dün CDS primi yükselirken, gün uzunluğu 15,97 düzeylerinden sakin bir seyir izleyen USDTRY kuru, ani bir biçimde 15,80 düzeyinin tabanlarına yanlışsız süratli bir hareket kaydetse de (!) , bu sabah bir daha 15,95 düzeylerinden günü karşılıyor. Kur cephesinde riski üst taraflı görünmeye devam ediyoruz. Teknik mânâda 16,20 – 16,40 bandı şayet görülürse uzun durumlarımızı realize edeceğiz.

Finlandiya ve İsveç, NATO’ya üyelik için resmi müracaatlarını sundular. NATO’nun genişlemesi, Türkiye’nin güvenlik hassasiyetlerine gösterilecek hürmet oranında manalıdır diyen Sn. Cumhurbaşkanı Erdoğan’a cevaben ABD Lideri Biden “Türkiye’ye gitmeyeceğim lakin düzgün olacağız” açıklamasından bulundu. Lider Biden, İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya katılma gayelerine tam takviye verirken, kendisi ve Avrupalı önderlerin Türkiye’nin İskandinav ülkelerinin üyeliğine yönelik sürpriz muhalefetine yönelik tasalarını giderilebileceğini söylemiş oldu. Bu ortada ABD, Ukrayna’ya 40 milyar dolarlık yardım paketini onayladı.

Dünyanın en büyük beşinci iktisadı, yavaşlayan büyüme ve artan enflasyon kokteyli ile boğuşurken, İngiliz para ünitesi Sterlin’i satmak yatırımcılar içinde kolay bir bahis olarak ön plana çıkıyor. Çarşamba günkü resmi bilgiler, enflasyonun Nisan ayında 40 yılın en yüksek düzeyi olan %9’a ulaştığını gösterdi. İngiltere Merkez Bankası’nın (BoE) %2 amacının dört katından fazla! İngiltere’nin otuz yıldaki en makus hayat maliyeti krizinin bu yılın sonlarına kadar da azalmayacağı görüşü ön plana çıkıyor. GBPUSD paritesinde var olan tüm meselelere karşın, çabuk etmeden, 1,2100 – 1,2490 bandının kademeli alım için mantıklı bir düzey olmaya devam edeceğini düşünüyoruz.

Her hafta Perşembe günü ABD’de açıklanan işsizlik maaşı müracaatları, geçen hafta beklenmedik bir biçimde artarak dört ayın en yüksek düzeyine ulaştı. Data, ABD’de potansiyel olarak sıkılaşan finansal şartlar niçiniyle bir ölçü soğumanın işareti olarak yorumlandı. ABD borsaları, Çarşamba’dan sarkan olumsuz havanın reaksiyon alımları ile dün gece bir ölçü soluklanmayı denese de, bunda pek de başarılı olamayarak geceyi bir daha düşüşle tamamladı. Bu ortada dolar endeksinin de 105 düzeyinden ivme kaybederek 103 düzeyinin kıyısına kadar gerilediğini not edelim.

Bir dipnot ile bültenimizi tamamlayalım. Yatırım bankası Goldman Sachs 2. çeyrekte koronavirüsün niye olduğu ekonomik tahribatın bir kararı olarak Çin’in 2022 büyüme iddiasını %4,5’ten %4’e düşürdü. Analistler, Çin iktisadının maksatlarının üzerine çıkmasından fazla altında kalmasının daha muhtemel olduğunu tabir etti. Ülke genelinde işsizlik %5,8’den Nisan ayında %6,1’e yükselmiş, bu biçimdece %6,2 düzeyine yükseldiği Şubat 2020’den bu yana en yüksek düzeye tırmanmıştı.

Mali piyasaların gündeminde bugün Türkiye’de tüketici itimat endeksi ve merkezi idare borç stoku; dışarıda ise İngiltere perakende satışlar verisi takip edilebilir.

iktisatbank.com
 
Üst