Sanat sürdürülebilir mi?

CatWalk

New member
Seyhan Akıncı- Sürdürülebilir bugünlerde başında haresiyle önüne geldiği sözcüklere uhrevi bir mana yüklüyor. Sürdürülebilir iktisat, sürdürülebilir ömür, sürdürülebilir sanat… Sahi her şeyin sürdürelemez derecede çığrından çıktığı bir devirde sanat sürdürülebilir mi? Ya da başa alalım sürdürülebilir sanat derken ne anlıyoruz? Ortamlarda havalı görünmek için cümle ortasında kullandığınızda işe yarayacağı kesin. Pekala, biri sizden ne demek istediğinizi açmanızı isterse! Biz de kültür sanat alanındaki kıymetli isimlere sürdürülebilir sanat nedir ve ortasında bulunduğumuz şartlarda sanat sürdürülebilir mi diye sorduk.

Ayşegül Sönmez: “Sürdürülebilir sanat bir seri niyet biçimidir”

Sanatın sürdürülebilir olması için yapıtı lisana ya da imgeye uygulanamayacak yani bir eser olmasını zorlaştıracak bir eser üzere pazarlanmasını, önünde fotoğraf çekilmesini imkânsızlaştıracak her taktik bence sürdürülebilir sanatın konusu tarifi ortasında. Sürdürülebilir sanat bir seri fikir biçimidir. Sanatatak okurlarımıza genç sanatçı Berkay Kahvecioğlu’nun kâğıt atık toplayıcılarının seyyar otomobillerine onların portrelerini yaptığı işlerini gösterip bunun sürdürülebilir sanat olup olmadığını sorduk. Okurların birden fazla galeride olmadığı için bile bunun bir sürdürülebilir sanat olduğu görüşünü paylaştı. ötürüsıyla okur, sanatın galeriye girdiğinde sürdürülemez olduğunu düşünmesiyle avangard bir görüş ortaya atmış oldu. Şahsen Atatürk Oto Sanayi’nde siparişlerle dökülen onlarca poliüretan heykelin etrafa ve akıllara ziyan olduğunu düşünüyorum ve şayet sürdürülebilir bir sanattan kelam edeceksek bu yapıtların eritilmesi geri dönüştürülmesi gerektiğini arz ediyorum.


Dr. Öğr. Üyesi Cem Onat: “Sanatçılar sürdürülebilirliğin tarafı”

Sanatın kendisinin 19. yüzyılın sonlarında ortaya çıkan, çevresel akımları ne ölçüde etkileyebileceğinin altını çizmek gerekmekte. Sanatkarlar birincinin birinciyim meselelerine reaksiyon göstermeye başladılar ve bu reaksiyon sanatkarların bizatihi kendilerini sürdürülebilirlik yaklaşımlarının taraftarı olmaya yöneltti. Bu yaklaşımlar sürdürülebilirlik odaklı sanat yapıtı üreten sanatkarların sayısını bir çok artırmıştır. Sanatkarların yanı sıra müzeler, sanat galerileri, inisiyatifler, küratörler vb de sanatın sürdürülebilirliğe katkısında kıymetli rol oynamakta. Stantlarda, geri dönüştürülmüş yahut dönüştürülebilen gereç kullanmasından başlamak üzere, günlük operasyonlarda oluşan atıkları geri dönüştürülebilen gereçlerden seçmeleri ehemmiyet taşımakta. Sürdürülebilirlik açısından karbon tesirleri azaltan sanat kuruluşları bu bağlamda öncü olarak sayılabilir. Sanata bedel veren kuruluşların sürdürülebilirlik ismine yaptıkları stantlar, bu stantlarda seçilen sanatkarlar halkı sürdürülebilirlik uygulamaları açısından teşvik etmede kıymetli bir rol oynamakta. Bahsi geçen hususlar göz önüne alındığında, sanatın sürdürülebilirliğe katkıları fazlaca fazla.

Dr. Feride Çelik: “Eğlenceden spora tüm alanları etkilemeli”

Sürdürülebilir teriminin içerisine giren biroldukca mevzu başlığı var; ekoloji, adalet, şiddet aykırısı, demokrasi, iktisat, toplumsal, kültürel, tarih… Tüm bu etkenlerle ilişkilendirilen sanata da sürdürülebilir sanat denir. özetlemek gerekirse bir sanat yapıtının sürdürülebilir olması farklı disiplinlerle olan bağına bağlı. Sürdürülebilirlik manasında 1960’lı yılların ikinci yarısında ortaya çıkan “Arte Povera” ya da “Yoksul Sanat” sanat hareketleri devrin ticaret çarklarına sanatsal başkaldırı niyetiyle ortaya çıkar. Bu sanat akımının esas özelliği gelip süreksiz, atık ve doğal materyalin kullanmasıydı. “Yoksul Sanat”ın haricinde sürdürülebilir sanata örnek olan öbür sanat akımıysa “Arazi Sanat”tır. Bu sanat tipi 20. yüzyılın ikinci yarısında olumsuz tesirleri daha epeyce hissedilmeye başlayan endüstriyel gelişimin ve teknolojik suratın tehlikeli boyutlarını düşündürmeye çağırır. Sanatın sürdürülebilir olması toplumsal gelişim ve maddi ömür formasyonuyla ebediyen ahenk ortasında bulunmasına bağlıdır. 21. yüzyıldaki sanat global iklim değişikliğinden üretime, üretimden tüketime, cümbüş anlayışlarından düşünme biçimlerine, spora kadar uzanan tüm alanları etkilemelidir.

Dr. Öğr. Üyesi Fırat Arapoğlu: “Sanat tarihinde yeni değil”

Sürdürülebilir sanat iki açıdan tanımlanıyor: Birincisi çevresel bahisleri ele alan yapıtları işaret ederken, oburu belli sanatkarların gereç seçimi ve uygulama konusunda geri-dönüştürülen gereçleri kullanımı. Ancak bu yönelim, ismi farklı olsa da sanat tarihinde yeni karşılaştığımız bir pratik de değil. Kavramsal Sanat ve Çevresel Sanat, 1960’lardan beri etraf ve yeryüzü konusunda çalışmaların üretildiği sanat üretim biçimleri içinde. Görsel sanatlar alanında kullanılmış kâğıtlar, ipler üzere organik yahut geri-dönüştürülmüş materyallerin kullanmasıyla tüketim ve israf başta olmak üzere çevresel mevzular masaya yatırılabilir. bu biçimdece, aslında kişisel atıkların kullanmasıyla yeni bir kolektif kültürel anlatının oluşturulabileceğini düşünüyorum. Büyük ölçekli multimedyal şovlar, pek geniş ölçekli endüstriyel materyale niye olan enstalasyonlar ve paketlemeler, kültür sanayisi ortasında gitgide cümbüş haline gelmeleri bir yana, çevresel sorunlara niye olmakta. Tersine, etraf şuuruna hassas işlerin sayıca artması gerekiyor. Sürdürülebilir sanat çevresel mevzuları inceleyerek ve bunları hakikat materyallerle söz ederek izleyicinin üzerine düşünmesini sağlayan bir ortam yaratabilir.

Doç. Dr. Gökçe Dervişoğlu Okandan: “Türkiye kültürel sürdürülebilirliğin tarafı”

Sürdürülebilirlik kavramı hayatımıza bilhassa BM’nin Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerini açıklamasıyla girdi. Bu kavram başlarda, karşılaştığımız krizlerin büyüklüğü sorgulanmaya başlanmadan, kaynakların stratejik kullanması bildirisini içeriyordu fakat geçirdiğimiz yüzleşmelerle (ekonomik kriz, iklim krizi kaynaklı doğal afetler, eşitsizliklerin artmasıyla) farklı toplumsal kümeler tarafınca da sahiplenildi. Sanatkarın antropozen çağında bu tartışmanın haricinde kalması kelam konusu değildi. BM ortasında referans verilen üç sütun (ekolojik, toplumsal ve finansal sürdürülebilirlik) yanında kültürel sürdürülebilirlik kavramı da farklı bir sütun olarak tartışıldı ve daha sonra her üçünü de içeren bir düzeyde olduğuna karar verildi. BM’nin 2005 Kültürel Tabirlerin Çeşitliliğinin Korunması ve Geliştirilmesi Sözleşmesi’nde farklı bölümlerin tahlillerde birlikte üretmesi, yaratıcı sınıfın toplumsal haklarının, statülerinin korunması, tükenmeye yüz tutmuş fakat insanlık tarihinde birleştirici olmuş kültürlerin korunması takip edilir. Türkiye kontratın 2017’den beri tarafıdır ve kültürel sürdürülebilirlik konusunda yol haritası bu çerçevede sunulmuştur.
 
Üst