Recep Erçin: İktisat yavaşlıyor, borçluluk ise sonlu

YodaUsta

Global Mod
Global Mod
Dünya iktisadı zayıflıyor. Üçüncü çeyrekte Türk iktisadı de bundan evvelki periyoda bakılırsa küçülebilir. Finansal İstikrar Raporu’nda soğumaya rağmen hanehalkı ve gerçek dal borçluluk düzeylerinin finansal dayanıklılığa dayanak verdiği bildirildi.

Ekonomik görünüm zayıflıyor

Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) dünya iktisadının 2009’da olduğu kadar zayıf bir yıl geçireceğini, global büyümenin 2023’te yüzde 1.2’ye gerileyeceğini varsayım etti. IIF ekonomistleri Robin Brooks ve Jonathan Fortun’un yayımladıkları nota yer verilen BloombergHT’nin haberinde, baz tesirlerinden arındırıldığında bu oranın 2009’dan bu yana en zayıf büyümeye işaret ettiği açıklandı.

Türkiye’de de ekonomik büyüme zayıflıyor

BETAM’ın katılaşan temmuz, ağustos ve eylül ayı GSYH öncü göstergeleri ile yaptığı hesaplamalara göre, Türkiye iktisadının 2022 yılının üçüncü çeyreğinde bundan evvelki yılın birebir çeyreğine kıyasla yüzde 4.3 oranında büyümesi bekleniyor. Mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış datalarla yapılan hesaplamalarla ise 2022 yılının üçüncü çeyreğinde bundan evvelki çeyreğe kıyasla GSYH’nin yüzde 0.3 azalacağı öngörüldü.

AÇIK DURUMU EN DÜŞÜKTE

Merkez Bankası’nın dün yayınladığı 35. Finansal İstikrar Raporu’nda öne çıkan bildirilerde da gelişmiş ülkelerde resesyon beklentilerinin artması niçiniyle global iktisadi faaliyetin yavaşladığı kaydedildi. Yurt içi iktisadi faaliyetteki kuvvetli seyrin 2022 yılının birinci yarısında devam ederken, öncü göstergelerin yılın üçüncü çeyreğinde bir ölçü ivme kaybına işaret etttiğine dikkat çekilen raporda, “Uygulanan makroihtiyati siyasetler sonucunda, KOBİ, ihracat ve yatırım kredilerinin Ocak-Eylül 2022 periyodundaki net kullandırımı evvelki yıla kıyasla 65 milyar TL’den 878 milyar TL’ye gelerek 12 kat artış göstermiştir. Gerçek dalın finansal varlıkları, yükümlülüklerine kıyasla kuvvetli artışını sürdürürken likidite, kârlılık ve borç ödeme göstergelerindeki olumlu görünüm korunmaktadır. Gerçek bölümün net döviz açık konumu 2022 yılında 32.7 milyar ABD doları azalarak son 12 yıldaki en düşük düzey olan 89.1 milyar ABD dolarına gerilemiştir. Hanehalkı ve gerçek bölümün finansal dayanıklılık göstergelerindeki güzelleşme devam etmekte ve emsal ülkelere göre olumlu istikamette ayrışmaktadır. Hanehalkı TL mevduatı ve TL cinsinden finansal varlıkları bariz seviyede artarken, hanehalkının yabancı para mevduat tercihi azalmaktadır.” detaylarıne yer verildi.

ON ÇEYREKTİR AZALIYOR

Türkiye’de emsal ülkelere göre pek düşük olan hanehalkı borçluluğunun, son 10 çeyrek boyunca kesintisiz azalmaya devam ettiğine işaret edilerek, şu tespitlere yer verildi: “Finansal riskleri azaltan bu duruma ek olarak, hanehalkı borçluluğunun büyük ölçüde sabit gelirli kısma ilişkin olması hanehalkının borç ödeme performansına ait göstergeleri daha da güçlendirmektedir. Hanehalkının finansal varlıklarındaki kuvvetli artış devam ederken, varlık kompozisyonunda TL’nin hissesi TCMB’nin liralaşma stratejisinin yansıması kararı artmaktadır. Hanehalkı varlıklarında TL mevduata dönüşümü teşvik eden uygulamaların da dayanağıyla finansal sistemde TL mevduatın hissesi artarken, alternatif eserler ve yurt içi sermaye piyasalarında TL lehine gelişen dinamikler YP (yabancı para) mevduat tercihini azaltmaktadır…. Bireylerin kişi başı kredi kartı borç bakiyesinin yükseldiği ve gelir artışına bağlı olarak kart limitlerinin güncellendiği görülmektedir. Limit kullanım oranı 25 bin TL ve altı kredi kartlarında yüzde 47.6 düzeyine ulaşarak evvelki rapor devrine göre yükselmiştir. Yüzde 40 minimum ödeme oranı getirilen 25 bin TL üstü limitli kartlarda ise limit kullanım oranları aşağı istikametli seyretmiştir.”

MERKEZ’DEN LİRALAŞMAYA YENİ DESTEK

Merkez Bankası, Türk lirası mevduat/katılım fonu oranının toplam mevduatın yüzde 50’sinin altında olması durumunda bankalardan aldığı yabancı para mecburî karşılık kurul oranını yüzde 3’ten yüzde 8’e yükseltme sonucu aldı. sonucu yorumlayan Tera Yatırım Başekonomisti Enver Erkan, “Oranın yüzde 50-yüzde 60 olması durumunda bankalar için kurul oranı yüzde 3 olacak, yüzde 60’ın üzerinde orana sahip olanlardan kurul alınmayacaktır. Yeni oranlar, hesaplama tarihi olan 23 Aralık’tan itibaren geçerli olacaktır. Lira mevduatını artırmayı hedefleyen bu hareket, Merkez Bankası’nın ‘liralaştırma’ stratejisine uygun. Merkez Bankası, siyaset faizini Ağustos 2020’den daha sonra birinci sefer tek haneye indirdikten daha sonra referans verilmiş olan ek önlemlerin de çabucak takip eder biçimde geldiği görülmektedir. Bu tip makro ihtiyati önlemler çerçevesinde bankalardaki mevduat tartısının TL’ye döndürülmesi amaçlanmaktadır. Bunun bir kısmı da dövizden TL’ye bozum halinde gerçekleşecektir.” dedi.

Yazarın müsaadesiyle Aydınlık Gazetesi’nden bir daha yayınlandı

Prof. Korkut Boratav: Net hata/noksan toplamları buharlaşırken…

Makro Bakış: Kapasite Kullanım Oranı ve Gerçek Kesim İnanç Endeksi

FÖŞ: Bu Kış Yeni Döviz Şoku Gelecek!
 
Üst