Dün sabah bültenimizde, adeta olaylar gelmeden gölgeler gelir misali, yaşananları bir bir sıraladık ve dedik ki, işler daha uyguna gitmeden daha da kötüleşir.
Türkiye, deveye koyduğu yeni iktisat siyaseti ismi altında düşük faiz, yüksek büyüme ve cari fazla modeli (bizlere nazaran çılgın deney) ile her gün TL’nin daha da erimesi niye oluyor. Haklı yoksullaştıran, enflasyonu artıran siyasetlere yeni iktisat modeli diyoruz!
TL’nin muhafaza kalkanının (faizin) %15 düzeyinde olduğu ve bu hafta Perşembe günü kalkanın daha da inceleği bir ortamda, enflasyonun kısa bir vakit zarfında %30’lu düzeylere çıkacağı düşünülürse, TL’nin sunmuş olduğu muazzam gerçek negatif getiri, yatırımcıları koşar adım TL’den uzaklaştırmaya itiyor. Son bilgilere nazaran, dolarizasyon %62,2 düzeyinde (daha sıradan olarak bankalardaki 100TL mevduatın 62,2TLsi döviz).
Dün Türk Lirası tarihi günlerinden bir adedine daha imza attı. Dün bültenimizde, TCMB’nin adeta piyasaya elini göstererek, USDTRY kurun ruhsal 14 düzeyinin üzerine yükselmesini istemediği ve bu ‘seviyede’ sıhhatsiz fiyat oluşumunu niye göstererek 3 defa döviz piyasasına satım tarafında müdahale etmesi daha sonrası, piyasanın bu seviyeyi o denli yahut bu biçimde zorlayacağını anlatmış ve bunu da Çin Seddi aşılmak içindir diye atıfta bulunmuştuuk.
Sabah saatlerinde USDTRY kurunun 14 düzeyini geçerek fazlaca kısa bir müddetde 14,99 düzeyine kadar yükselmesi daha sonrasında sahneye çıkan TCMB, son 3 müdahalenin tersine, çok agresif bir biçimde -teyide muhtaç da olsa 2,5 milyar dolar büyüklüğünde döviz satışı ile- kuru 13,7 düzeylerine kadar şimdilik döndürmeyi başardı.
Aslında her şey bir televizyon programında şakkadanak 10 milyar dolar daha satarsın bir 10 milyar dolar daha çil yavrusu üzere dağılırlar diye Necmettin Batırel ile başladı diye düşünebilir, hatta tebessüm bile edebilirsiniz. Altını yine çizmek isterim: TCMB’nin agresif müdahalesi TL’nin erimesini bir müddet daha yavaşlatabilir fakat temel mevzuu açılan devasa gerçek negatif getiri makası olduğu sürece, kalkıcı bir toparlanma hayladan öteye geçmeyecektir. Haftalardır bültenimizde, sermaye hareketlerinin özgür olduğu bir iktisatta, hem döviz kurunun birebir vakitte faizin bir arada denetim edilemeyeceğini söyleyerek, Mundell Fleming modeline atıfta bulunuyoruz!
Akıllara çabucak şu soru da gelebilir. TCMB’nin ne kadar cephanesi var? Her ne kadar emanet dövizler (swap) düşüldükten daha sonra, 3 Aralık bilgilerine bakılırsa net döviz durumu -49,6 milyar dolar olsa da, satabilieceği dövizi ‘yoktur’ olarak yorumlanmamalı (her ne kadar mülkiyeti kendisine ilişkin olmasa da). bir daha son bilgilere bakılırsa brüt döviz ve altın rezervi 124 milyar dolar düzebir daha (85 milyar dolar döviz + 39 milyar dolar altın).
Kurun düzeyinden çok, Türk mali piyasalarında dün gün ortasında yaşanan oynaklığının (13,63 – 14,99) ya da dalga uzunluğunun %10 düzeyinde olması kanımca hayli daha büyük bir kaygı. Hangi ticaret insanın bu belirsizlikte mal alıp satabileceğini varın siz düşünün! Ekonomik aktivitede kelam etmek bile mucize. Kısa müddette TL’de bu büyüklükte kıymet kaybı yalnızca kriz devirlerinde görülebileceğini unutmamak gerekiyor. Merkez Bankası’nın bağımsızlığının sorgulandığı ve faiz hadlerinin iktisadın gerçekleri ile uyumlu hale gelmediği sürece kalıcı bir olağanlaşma beklemek de yanlışsız olmayacaktır.
TCMB’nin net döviz durumunu eksi yahut artı olmasını bir kenara bırakarak epeyce rahatlıkla söyleyebilirim ki, döviz satarak yangın bastırılmaz! Olmaz! TCMB agresif bir biçimde elinden geldiğince kurunun yükselişini durdurmaya çalışacaktır. Ya da bu imkanı sonuna kadar zorlayacağını düşünsek de, enflasyonun %30’a koşar adım gittiği bir iktisatta (şimdilik) %15 faiz ile (şimdilik) yatırımcıları TL’de kalmaya ikna etmek kolay iş değil!
Dün kurun ateşinin tırmanması daha sonrasında Sm. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın gün başında programda olmamasına karşın, Hazine ve Maliye Bakanı Nebati, TCMB Lideri Kavcıoğlu ve kamu bankaları genel müdürleri ile 5 saati aşan bir toplantı gerçekleştirdiğini okuyoruz. Toplantı akabinde resmi bir açıklama yapılmadı.
Geçen hafta Venezuela meselade verdiğimiz üzere, BİST100 endeksi dün döviz kuruna göğüs gererek günü %3,2 artışla TL bazında rekor kırarak tamamadı. Sebep? Şirketlerin dolar bazında çok ucuzlamış olması. Hatırlayın Venezuela’da 2019-2020 devrinde borsa %4,200 artış kaydederken, lokal para ünitesi ve enflasyon “hiper” sözü ile tanışmıştı!
Türkiye’nin yabancı indinde risklerini gösteren 5 yıl vadeli CDS risk primi son 1 yılın doruğunda ve 500 baz puanın üzerinde yer alırken, Türkiye’nin dolar cinsi eurobondlarının da getirisi tırmanmaya devam ediyor. TCMB faiz indirirken, piyasa faizlerinin bunu tasvip etmediği yahut bu politikayı onaylamadığını görüyoruz. 2 yıl vadeli gösterge bileşik faiz %21,3 düzeyinden süreç görüyor (Eylül başında %17 düzeyini aşağı taraflı zorluyordu).
Bugün başlayacak ve yarın sonuçlanacak FED’in olağan FOMC toplantısı gündemin birinci sırasında yer alıyor. Manşet enflasyonun 40 yılın doruğuna çıktığı bir ortamda, FED’in tahvil alım programı ile iktisada verdiği dayanağı azaltma suratını (tapering) artırıp, yaz aylarında evvel sonlandırılması ve akabinde 2022’de iki sefer faiz artırım sinyali verileceği kestirim ediliyor. Bugün ABD’de açıklanacak ÜFE ve çekirdek ÜFE sayıları da yakından takip edilecektir.
Merkez bankaları haftasına başlarken, ABD borsaları dün geceyi %1 civarında düşüşle tamamladı. Bu sabah Asya piyasalarında hakim renk kırmızı.
Petrolün varil fiyatı 74 dolar düzeyine gerilerken, Bitcoin 47bin dolar düzeylerinde ve hala daha yükselişi ateşleyecek kritik 53bin düzeyinin altında süreç görüyor. Altın ve gümüş keyifsiz düzeylerde süreç görürken, Omicron varyantının yayılmasıyla artan kaygılar de risk iştahı üzerinde bu sabah baskı kurmuş. Dün, İngiltere Başbakanı Boris Johnson, Omicron kaynaklı yeni hadise dalgası ile karşı karşıya olduklarını söylerken, Dünya Sıhhat Örgütü Omicron varyantının global risk oluşturduğunu açıklaması da keyifleri bozdu!
İçeride ise tüm dikkatler döviz kurları üzerinde olmaya devam edecektir. USDTRY kuru güne 13,85 düzeylerinden başlıyor.
iktisatbank.com
Türkiye, deveye koyduğu yeni iktisat siyaseti ismi altında düşük faiz, yüksek büyüme ve cari fazla modeli (bizlere nazaran çılgın deney) ile her gün TL’nin daha da erimesi niye oluyor. Haklı yoksullaştıran, enflasyonu artıran siyasetlere yeni iktisat modeli diyoruz!
TL’nin muhafaza kalkanının (faizin) %15 düzeyinde olduğu ve bu hafta Perşembe günü kalkanın daha da inceleği bir ortamda, enflasyonun kısa bir vakit zarfında %30’lu düzeylere çıkacağı düşünülürse, TL’nin sunmuş olduğu muazzam gerçek negatif getiri, yatırımcıları koşar adım TL’den uzaklaştırmaya itiyor. Son bilgilere nazaran, dolarizasyon %62,2 düzeyinde (daha sıradan olarak bankalardaki 100TL mevduatın 62,2TLsi döviz).
Dün Türk Lirası tarihi günlerinden bir adedine daha imza attı. Dün bültenimizde, TCMB’nin adeta piyasaya elini göstererek, USDTRY kurun ruhsal 14 düzeyinin üzerine yükselmesini istemediği ve bu ‘seviyede’ sıhhatsiz fiyat oluşumunu niye göstererek 3 defa döviz piyasasına satım tarafında müdahale etmesi daha sonrası, piyasanın bu seviyeyi o denli yahut bu biçimde zorlayacağını anlatmış ve bunu da Çin Seddi aşılmak içindir diye atıfta bulunmuştuuk.
Sabah saatlerinde USDTRY kurunun 14 düzeyini geçerek fazlaca kısa bir müddetde 14,99 düzeyine kadar yükselmesi daha sonrasında sahneye çıkan TCMB, son 3 müdahalenin tersine, çok agresif bir biçimde -teyide muhtaç da olsa 2,5 milyar dolar büyüklüğünde döviz satışı ile- kuru 13,7 düzeylerine kadar şimdilik döndürmeyi başardı.
Aslında her şey bir televizyon programında şakkadanak 10 milyar dolar daha satarsın bir 10 milyar dolar daha çil yavrusu üzere dağılırlar diye Necmettin Batırel ile başladı diye düşünebilir, hatta tebessüm bile edebilirsiniz. Altını yine çizmek isterim: TCMB’nin agresif müdahalesi TL’nin erimesini bir müddet daha yavaşlatabilir fakat temel mevzuu açılan devasa gerçek negatif getiri makası olduğu sürece, kalkıcı bir toparlanma hayladan öteye geçmeyecektir. Haftalardır bültenimizde, sermaye hareketlerinin özgür olduğu bir iktisatta, hem döviz kurunun birebir vakitte faizin bir arada denetim edilemeyeceğini söyleyerek, Mundell Fleming modeline atıfta bulunuyoruz!
Akıllara çabucak şu soru da gelebilir. TCMB’nin ne kadar cephanesi var? Her ne kadar emanet dövizler (swap) düşüldükten daha sonra, 3 Aralık bilgilerine bakılırsa net döviz durumu -49,6 milyar dolar olsa da, satabilieceği dövizi ‘yoktur’ olarak yorumlanmamalı (her ne kadar mülkiyeti kendisine ilişkin olmasa da). bir daha son bilgilere bakılırsa brüt döviz ve altın rezervi 124 milyar dolar düzebir daha (85 milyar dolar döviz + 39 milyar dolar altın).
Kurun düzeyinden çok, Türk mali piyasalarında dün gün ortasında yaşanan oynaklığının (13,63 – 14,99) ya da dalga uzunluğunun %10 düzeyinde olması kanımca hayli daha büyük bir kaygı. Hangi ticaret insanın bu belirsizlikte mal alıp satabileceğini varın siz düşünün! Ekonomik aktivitede kelam etmek bile mucize. Kısa müddette TL’de bu büyüklükte kıymet kaybı yalnızca kriz devirlerinde görülebileceğini unutmamak gerekiyor. Merkez Bankası’nın bağımsızlığının sorgulandığı ve faiz hadlerinin iktisadın gerçekleri ile uyumlu hale gelmediği sürece kalıcı bir olağanlaşma beklemek de yanlışsız olmayacaktır.
TCMB’nin net döviz durumunu eksi yahut artı olmasını bir kenara bırakarak epeyce rahatlıkla söyleyebilirim ki, döviz satarak yangın bastırılmaz! Olmaz! TCMB agresif bir biçimde elinden geldiğince kurunun yükselişini durdurmaya çalışacaktır. Ya da bu imkanı sonuna kadar zorlayacağını düşünsek de, enflasyonun %30’a koşar adım gittiği bir iktisatta (şimdilik) %15 faiz ile (şimdilik) yatırımcıları TL’de kalmaya ikna etmek kolay iş değil!
Dün kurun ateşinin tırmanması daha sonrasında Sm. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın gün başında programda olmamasına karşın, Hazine ve Maliye Bakanı Nebati, TCMB Lideri Kavcıoğlu ve kamu bankaları genel müdürleri ile 5 saati aşan bir toplantı gerçekleştirdiğini okuyoruz. Toplantı akabinde resmi bir açıklama yapılmadı.
Geçen hafta Venezuela meselade verdiğimiz üzere, BİST100 endeksi dün döviz kuruna göğüs gererek günü %3,2 artışla TL bazında rekor kırarak tamamadı. Sebep? Şirketlerin dolar bazında çok ucuzlamış olması. Hatırlayın Venezuela’da 2019-2020 devrinde borsa %4,200 artış kaydederken, lokal para ünitesi ve enflasyon “hiper” sözü ile tanışmıştı!
Türkiye’nin yabancı indinde risklerini gösteren 5 yıl vadeli CDS risk primi son 1 yılın doruğunda ve 500 baz puanın üzerinde yer alırken, Türkiye’nin dolar cinsi eurobondlarının da getirisi tırmanmaya devam ediyor. TCMB faiz indirirken, piyasa faizlerinin bunu tasvip etmediği yahut bu politikayı onaylamadığını görüyoruz. 2 yıl vadeli gösterge bileşik faiz %21,3 düzeyinden süreç görüyor (Eylül başında %17 düzeyini aşağı taraflı zorluyordu).
Bugün başlayacak ve yarın sonuçlanacak FED’in olağan FOMC toplantısı gündemin birinci sırasında yer alıyor. Manşet enflasyonun 40 yılın doruğuna çıktığı bir ortamda, FED’in tahvil alım programı ile iktisada verdiği dayanağı azaltma suratını (tapering) artırıp, yaz aylarında evvel sonlandırılması ve akabinde 2022’de iki sefer faiz artırım sinyali verileceği kestirim ediliyor. Bugün ABD’de açıklanacak ÜFE ve çekirdek ÜFE sayıları da yakından takip edilecektir.
Merkez bankaları haftasına başlarken, ABD borsaları dün geceyi %1 civarında düşüşle tamamladı. Bu sabah Asya piyasalarında hakim renk kırmızı.
Petrolün varil fiyatı 74 dolar düzeyine gerilerken, Bitcoin 47bin dolar düzeylerinde ve hala daha yükselişi ateşleyecek kritik 53bin düzeyinin altında süreç görüyor. Altın ve gümüş keyifsiz düzeylerde süreç görürken, Omicron varyantının yayılmasıyla artan kaygılar de risk iştahı üzerinde bu sabah baskı kurmuş. Dün, İngiltere Başbakanı Boris Johnson, Omicron kaynaklı yeni hadise dalgası ile karşı karşıya olduklarını söylerken, Dünya Sıhhat Örgütü Omicron varyantının global risk oluşturduğunu açıklaması da keyifleri bozdu!
İçeride ise tüm dikkatler döviz kurları üzerinde olmaya devam edecektir. USDTRY kuru güne 13,85 düzeylerinden başlıyor.
iktisatbank.com