Piyasa Bülteni | Asya’da hava bozdu: Evergrande, Fantasia, Çağdaş Land… Sırada? Bulaşıcılık?

YodaUsta

Global Mod
Global Mod
Eylül ayının birinci günlerinde, yatırımcı toplantısında, TCMB’nin çekirdek enflasyondaki düşüşe sığınarak vermiş faiz indirim sinyalinin öncesinde USDTRY kurunun 8,26 düzeylerine kadar gerilediğini özetlemek gerekirse hatırlayalım. Bu haftanın birinci gününde ise, peş peşe gelen faiz indirimlerinin akabinde ek bir risk ögesi olarak görülen büyükelçi krizi ile bir arada, kurun 9,85 düzeyine kadar yükseliş kaydettiğini de bir kenara yazalım.

Bu bakış açısıyla, USDTRY kurunda kelam konusu 37 günde yükselişin %19 düzeyini aştığını bültenlerimizde paylaşmamız akabinde, büyükelçi krizinin hafta başı orta bir formülle de olsa tahlil bulması, Türk mali piyasalarında bir ölçü güzelleşmeyi de birlikteinde getirdi. Nato ve AB üyesi olan 10 elçinin istenmeyen kişi ilan edilmesinin diplomatik bir krize niye olabileceğinin yarattığı paniğin de atlatılması ile, TL üzerinde ek bir risk ögesinin kalkması, kuru 9,42 düzeyine kadar itti.

Daha sıradan bir anlatımla, TCMB’nin vakitsiz, piyasa beklentileri ile uyumsuz ve ekonomik gerçeklerle açıklanamayan sonucunın üzerine eklenen diplomatik krizin yarattığı panik ve bu paniğin dönüştüğü irrasyonel fiyat davranışının yerini daha rasyonel fiyatlama eğilimine terk etmesiyle, TL ve TL cinsi varlıklarda toparlanma gördük. Bu hareketi yalnızca bir düzeltme hareketi olarak gördüğümüzün de altını çizmek isteriz. Keza, dün havanın günün ikinci yarısında bir daha bozması ile USDTRY kuru bir daha 9,55 düzeyine yükseldi.

Dün kamu bankalarının, TCMB’yi takip ederek, kredi faiz oranlarını 200 baz puan aşağıya çektiklerini yazmıştık. Ufak bir matematik yaparsak, TCMB’nin faiz siyasetinin piyasa dinamikleri ile niye örtüşmediğinin de altını çizmiş oluruz. 10 yıl vadeli konut kredisinin (aylık %1,29) yıllık bileşik faizi %16,63 düzeyine denk geliyor; 10 yıllık devlet tahvilinin bileşik faizi ise %20,10 düzeyinde. Bu matematik, 3,5 puanlık bir sapmaya işaret ediyor ki, izlenen faiz siyasetinin piyasa dinamikleri ile ne kadar uyumsuz olduğunu da adeta haykırıyor.

Son devirlere, TL’nin hırpalanması ile dolar bazında Türk şirketlerinin çok ucuz olması, gözlerin Borsa İstanbul’a çevrilmesine niye oldu. Faiz indirim sinyalinin geldiği Eylül başına bakılırsa bakarsak, birinci nazarda %8 gerileyen BIST100 endeksi, ardından son 14 günde %10 yükseliş kaydederek son 7 ayın doruğuna yükseldi. Bunun da ardında, döviz geliri olan şirketlere yönelik ilgi, ucuz olması, TL mevduat faizinin gerilemesi daha sonrası TL yatırımcısını şerit değiştirmesi olarak sıralanabilir.

Bilhassa, değerli metaller cephesinde, 2021 yılında yatırımcısı üzen ve aykırıda kalan ‘ons’ yatırımcılarının, vakit maliyeti ve alternatif getiri kaybını önlemek ismine, USDTRY bacağının tetiklediği ve son haftalarda üst taraflı sert hareket ile yükseliş eğiliminde olan gram altın ve gram gümüşü göz ucuyla takip ederek, ‘şartların olgunlaştığı’ bir ortamda, konumlarını TL’ye dönerek, pay senetlerine yatırım yapmaları, makul bir yatırım davranışı olabilir.

Takdir edersiniz ki, içerde deniz pek dalgalı hatta gün gün rüzgar sert bir biçimde esince, gözümüz kulağımızı da daima Türk mali piyasalarına çevirmek durumunda kalarak yurtdışını biraz da olsun ihmal ettik. Global mali piyasalarda genel çizgileri ile dün sakin bir gün kaydedildi. Olumlu şirket bilançoları yardımıyla global borsalar yükseliş eğilimli seyirlerini korudular. Döviz piyasaları ise genel çizgileri ile yatay tarafta kalırken, emtia cephesinde ise yavaşça çapta da olsa fiyat düşüşleri gördük.

Hatırlanacağı üzere geçen haftalara 22,60 ve 23,20 düzeyinden aldığımız gümüş konumumuzdan dün 24 düzeyinin üzerinden çıkma sonucu aldık. Altında ise, son günlerde görülen yavaşça kıpırdanma bizleri ikna etmeye bir türlü yetmedi. Uzun bir müddetdir petrol cephesinde taşıdığımız petrol uzun pozisyonumuzdan da kuralların oluşması ve gaye düzeye gelmemiz niçiniyle geçen hafta çıkma sonucu almıştık.

Bunların ardında yatan ana dinamik ise, dün de bültenimizde söz ettiğimiz üzere, tedarik zincirinde covid krizi niçiniyle yaşanan arz taraflı şoklar ve kırılmalar, taşıma dalında konteyner badiresi ve artan navlun tutarları ile Baltık Kuru Yük endeksi 2021 yılında %327 artış kaydetmesi akabinde son 3 haftada %40 gerilemesi olarak sıralanabilir. Son haftalarda yaşanan bu sert geri çekilmeyi, aslında, tedarik krizi ile dilek edilmeyecek kadar sert bir biçimde yükselen bir epey eserin fiyatının olağanlaşmaya başlayacağı tarafında okuyoruz (bakınız grafik).

Daha sıradan bir anlatımla, genel bir pencereden bakmak gerekirse, global tedarik krizinde yaşanan şok devrinin yavaş yavaş yerini dengelenme safhasına terk etmeye başlayacağını düşünüyoruz. Bu da tedarik fiyatlarındaki sert yükselişin sona ermeye meyilli olduğunu bizlere anlatıyor. Pozisyonlanmamızdaki değişime niye olan bu itici faktörü, uygun bir biçimde okumak gerektiğini düşünüyoruz.

Her ne kadar tedarik zincirinde tezli bir tespit olarak Baltık Kuru Yük endeksini ortaya koyarak yeni bir pencere açsak da, global cephede enflasyonist baskıların da devam ettiğini kabul etmek gerekiyor. Dünyada enflasyon korkularının yüksek perdeden seslendirilmeye devam edildiği bir ortamda, merkez bankaları üzerinde faiz artırım baskısının korunması da piyasaların üzerinde duran Demokles’in kılıcı misali gün gün gerginliğin tırmanmasına niye oluyor.

Örneğin bu sabah Avustralya’da çekirdek enflasyon, fiyat artışlarının daha geniş tabanlı hale gelmesiyle Eylül 2015’ten bu yana en süratli yükselişini kaydetti. Her geçen gün bu cenahta (enflasyon) gelen yeni haberler, bu riski görmezden gelmek isteyen piyasalar üzerinde önümüzdeki devirde önemli bir satış baskısı yaratma potansiyeli taşıyor!

Bu sabah Asya’da hava çok bozuk. Finansal manada ‘can çekişen’ Çin’li emlak devi Evergrande ve Fantasia akabinde bir daha inşaat firması olan Çağdaş Land’in da tahvil kupon ödemesini yapamaması, Asya piyasalarında keyifleri adeta kaçırdı.

Hong Kong ve Şangay borsalarının başı çektiği Asya’da hakim olan kırmızı renge bu sabah ABD borsalarının vadeli süreçleri de eşlik etmiş. Bugün data takviminde içeride dış ticaret istikrarı ve ekonomik inanç endeksi; dışarıda ise ABD sağlam tüketim mal siparişler takip edilebilir. Merkez Bankaları cephesinde ise Kanada faiz toplantısı göz ucuyla takip edilecektir. Tüm dikkatler ise enflasyon cephesinden gelecek haberler üzerinde olmaya devam edecek. ABD 10 yıllık tahvil faizi ise bu sabah %1,63 düzeyinde yatay lakin bir daha sonraki yükseliş için yer yoklayarak beklemede kalmaya devam ettiğini görüyoruz.

iktisatbank.com
 
Üst