Kur muhafazalı mevduat (KKM) uygulamasında bütçeden ödenen kur farkı beş ayda 60,6 milyar lirayı bulmuşken Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, 9 ayda KKM hesaplarının hacminin 1,3 trilyon liraya ulaştığını deklare etti.
Sosyal medya hesabından açıklama yapan Nebati, “Sistemin çarkları Türk lirası ile besleniyor. Bu bizim paramız, bizim tasarrufumuz ve bizim yatırımımız. Bugün gelinen noktada, kur muhafazalı mevduat ve iştirak hesaplarında gerçek ve hükmî yatırımcı sayısı toplamda 2 milyon 138 bin 489’a ulaştı. Biz Türk liramıza güvendikçe, ülkemizi her türlü şoktan, her türlü tansiyon ve krizden müdafaayı başarırız” tabirlerini kullandı.
Temmuz ayı bütçe gerçekleşmesine nazaran kur muhafazalı mevduat hesapları için kur farkı olarak bütçeden bir ayda 23 milyar 362 milyon lira çıktı. KKM hesapları için martta 11,7, nisanda 4,6, mayısta 4,8, haziranda 16,1 milyar lira ödenmişti. Temmuzdaki rekor ödemeyle birlikte 23 Mart-31 Temmuz günleri içinde vadesi dolanlar için Hazine’den 60,6 milyar lira ödendi. Bu fiyat, kur muhafazalı mevduat hesabına direkt TL yatırarak katılanlara bütçeden yapılan ödemeyi gösteriyor. Döviz tevdiat hesabını TL’ye döndürmek suretiyle KKM’ye katılanlara ise ödemeyi Merkez Bankası yapıyor.
Kur muhafazalı mevduatların para kompozisyonu ilgili olarak yapılan en son açıklamalardan yola çıkıldığında bu mevduatların yüzde 55-60’ının döviz yahut altından dönen mevduatlardan yüzde 40-45’inin ise TL mevduatlardan oluştuğu varsayım ediliyor.
Merkez Bankası’nın da ağustos sonuna kadar 75-90 milyar lira içinde KKM için ödeme yaptığı varsayım ediliyor.
Şubat ayında döviz mevduatından kur muhafazalı mevduata geçen şirketlere sağlanan kurumlar vergisi avantajı niçiniyle vazgeçilen kurumlar vergisi fiyatının ise 10,1 milyar lira olduğu belirtildi. Buna bakılırsa sistemin şimdiye kadar kamuya toplam maliyetinin 145- 160 milyar lirayı bulduğu kestirim ediliyor.
DOLARİZASYONU ARTIRDI
Hazine ve Maliye Bakanı Nebati, daima KKM’nin dolarizasyonu kırdığını ve Türk Lirası mevduatlarını artırdığını ileri sürüyor. Lakin Merkez Bankası, şirketlerin kur riskini hesaplarken, bu mevduatları “döviz varlığı” olarak kabul ediyor. Bu açıdan da bakıldığında KKM’nin iktisattaki dolarizasyon eğilimini kırmayıp tersine artırdığı ve bu kısımların kur riskinin Hazine ve Merkez Bankası’nın üzerine yıkıldığı görülüyor.
Döviz mevduatlarının toplam mevduattaki hissesini gösteren dolarizasyon oranı tüm mevduatlar için 54,9 olarak hesaplandı. Dolarizasyon oranı gerçek şahıslara ilişkin mevduatlarda ise yüzde 58,5 oldu. Kur muhafazalı mevduat uygulaması kapsamında açılan mevduatların döviz kuruna endeksli olması niçiniyle gerçek dolarizasyon oranı ise yüzde 71,7’ye ulaştı.
Birgün
Sosyal medya hesabından açıklama yapan Nebati, “Sistemin çarkları Türk lirası ile besleniyor. Bu bizim paramız, bizim tasarrufumuz ve bizim yatırımımız. Bugün gelinen noktada, kur muhafazalı mevduat ve iştirak hesaplarında gerçek ve hükmî yatırımcı sayısı toplamda 2 milyon 138 bin 489’a ulaştı. Biz Türk liramıza güvendikçe, ülkemizi her türlü şoktan, her türlü tansiyon ve krizden müdafaayı başarırız” tabirlerini kullandı.
Temmuz ayı bütçe gerçekleşmesine nazaran kur muhafazalı mevduat hesapları için kur farkı olarak bütçeden bir ayda 23 milyar 362 milyon lira çıktı. KKM hesapları için martta 11,7, nisanda 4,6, mayısta 4,8, haziranda 16,1 milyar lira ödenmişti. Temmuzdaki rekor ödemeyle birlikte 23 Mart-31 Temmuz günleri içinde vadesi dolanlar için Hazine’den 60,6 milyar lira ödendi. Bu fiyat, kur muhafazalı mevduat hesabına direkt TL yatırarak katılanlara bütçeden yapılan ödemeyi gösteriyor. Döviz tevdiat hesabını TL’ye döndürmek suretiyle KKM’ye katılanlara ise ödemeyi Merkez Bankası yapıyor.
Kur muhafazalı mevduatların para kompozisyonu ilgili olarak yapılan en son açıklamalardan yola çıkıldığında bu mevduatların yüzde 55-60’ının döviz yahut altından dönen mevduatlardan yüzde 40-45’inin ise TL mevduatlardan oluştuğu varsayım ediliyor.
Merkez Bankası’nın da ağustos sonuna kadar 75-90 milyar lira içinde KKM için ödeme yaptığı varsayım ediliyor.
Şubat ayında döviz mevduatından kur muhafazalı mevduata geçen şirketlere sağlanan kurumlar vergisi avantajı niçiniyle vazgeçilen kurumlar vergisi fiyatının ise 10,1 milyar lira olduğu belirtildi. Buna bakılırsa sistemin şimdiye kadar kamuya toplam maliyetinin 145- 160 milyar lirayı bulduğu kestirim ediliyor.
DOLARİZASYONU ARTIRDI
Hazine ve Maliye Bakanı Nebati, daima KKM’nin dolarizasyonu kırdığını ve Türk Lirası mevduatlarını artırdığını ileri sürüyor. Lakin Merkez Bankası, şirketlerin kur riskini hesaplarken, bu mevduatları “döviz varlığı” olarak kabul ediyor. Bu açıdan da bakıldığında KKM’nin iktisattaki dolarizasyon eğilimini kırmayıp tersine artırdığı ve bu kısımların kur riskinin Hazine ve Merkez Bankası’nın üzerine yıkıldığı görülüyor.
Döviz mevduatlarının toplam mevduattaki hissesini gösteren dolarizasyon oranı tüm mevduatlar için 54,9 olarak hesaplandı. Dolarizasyon oranı gerçek şahıslara ilişkin mevduatlarda ise yüzde 58,5 oldu. Kur muhafazalı mevduat uygulaması kapsamında açılan mevduatların döviz kuruna endeksli olması niçiniyle gerçek dolarizasyon oranı ise yüzde 71,7’ye ulaştı.
Birgün