CatWalk
New member
Seray Şahinler – Türkiye fotoğraf tarihinin değerli isimlerinden biri Komet… 80 yaşında ve hâlâ üretmeye devam ediyor. Ressamın 2020-2021’de yaptığı işler Dirimart’ta düzenlenen ‘Resim Sergisi’nde ziyarete açıldı. İzleyicinin kendi yorumlarını yapabilmeleri için standın içeriğini paylaşmak istemeyen sanatkarın birinci kere bakılırsaceğimiz bir buçuk metreden başlayıp iki-üç metreye uzanan fotoğrafları Komet’in “düş dünyasına” bir davet.
Evvel Komet’in dünyasına girelim… Komet, gerçek ismiyle Gürkan Coşkun, 1941 yılında Çorum’da doğar. 1960-1967 ortası İstanbul Devlet Hoş Sanatlar Akademisi’nde Halil Dikmen ve Zeki Faik İzer Atölyeleri’nde çalışır. İsmini bir müzik kümesinden etkilenerek “Kuyruklu yıldız” manasına gelen “komet” sözcüğünden alan sanatçı “dışavurumcu” anlayışa hâkim figüratif yapıtların temelini bu senelerda atar. Akabinde periyodun biroldukca sanatkarı üzere yolu Paris’e düşer. Komet ana öğesi figür olan ve olayın bu öğeye bağlı olarak kurgulandığı fotoğraflarında gerek figürü gerek olayı keskin çizgi ve renklerle, şok tesiri yapan leke ve renk kullanmasıyla vurgular. Onun figürleri şiirin imgeleri üzeredir. aslına bakarsan kendisi beraberinde bir şairdir…
Komet’in “sahnesi”
1973’ten 1981’e kadar yeni-romantik, yeni-dışavurumcu ve post-modernist anlatımların hükümran olduğu fotoğraflara imza atan Komet, bu tarihten itibaren bütünüyle bağımsız bir anlatımı benimser. Resmi bağımsız bırakır. Kalabalıklarla vedalaşır, tek tek bireyleri odağına alır ve yepisyeni bir “sahne” kurar. Bu sahnenin ortasına izleyiciyi oturtur tahminen. Yönlendirmelerden kaçarak, herkesi tablonun başrolü olmaya davet eder. Ferit Edgü, “Komet’in Fotoğraflarının Önünde ve Ardında” başlıklı yazısında ressamın kurduğu dünyayı şöyleki anlatır: “Gerçekten de Komet’in fotoğrafları, masal ve efsanelerdeki üzere, simgeler, uykulu ya da uykusuz düşler, belirsizlikler, öykücükler, hangi oyuna (komedi ya da dram), hangi operaya ya da operete ilişkin olduğunu hiç bir vakit bilemeyeceğimiz sahneler sunuyor bizlere. Sahne sözcüğü, sanırım, onun fotoğrafları için uygun bir sözcük.”
Pekala Komet’in “sahnesi” bize ne söylüyor? Bilhassa son yapıtlarında nasıl bir dünyaya davetliyiz? Stantta gölgelerin ortasında yüzen ‘AH’lar, ‘Gittin Gideli’ hissedilenler, ‘Hiç Bitmeyecek Gibi’ gelenler, değişik dünyalara ilişkin kalabalık figürlerin toplandığı sisli ve koyu fotoğraflar güçlü dünyasının temsilleri olarak ortaya çıkıyor. Komet hem de bir nevi kendisiyle de yüz yüze gelerek 2005’te Dirimart’ta açılan “Beyazlar” standında görülen beyaz, geometrik tuvallere yenilerini ekliyor. bu biçimdece sanatkarın başka bir kırılma noktası olan figürlü fotoğrafları bir ortada kurgulanıyor. Kırılmaların birbirini tamamladığı stantta, boş alanların figürasyonla tabanda kurdukları alaka ve sanatkarın dimağından geçen figürler niyetlerin sözlerini beliriyor.
Resmetmek istenen düşler
Dirimart Sanatçı İlgileri Sorumlusu Senem Özbakılırsan’in dikkat çektiği üzere Komet, “Resim resimdir” manifestosuyla fotoğrafın tüm araçlarını sorunsallaştırıyor. Ahmet Oktay’ın “Komet gördüğü düşleri resmetmiyor, tam bilakis, resmetmek istediği düşleri görüyor” yorumu ise bu sergiyi izleyen her insanın yorumuna açık. Komet’in de bir yapıtına düştüğü not üzere burası tahminen de “Meçhul ressam anıtı.” Stant izleyiciyi hem Komet’in sanatsal halini izlemeye birebir vakitte kendi iç dünyasına yöneltebileceği bir seyahate davet ediyor.
Yarım asır 60 stant
Türkiye’de ve yurt haricinde toplam 60 stant açan Komet’in yapıtları; Lozan Canton Müzesi, Viyana Çağdaş Sanatlar Müzesi, Kopenhag Grafik Sanatlar Müzesi, Paris Çağdaş Sanatlar Müzesi ve İstanbul Çağdaş üzere müzelerde yer alıyor. 80 yaşındaki sanatçı hayatını ve çalışmalarını İstanbul ve Paris’te sürdürüyor.
‘İç dünyasının izdüşümü’
Dirimart Sanatçı Alakaları Sorumlusu Senem Özbakılırsan stantla son iki yıllık süreçte ürettiği fotoğraflarında sanatkarın şimdiye kadar fotoğraf yaparkenki tüm çıkış noktalarına tek tek uğradığını söylüyor: “Bu çıkış noktaları planlı bir biçimde resme dahil edilmemiş, sanatkarın da ürettikçe fark ettiği bir durum olmuş daha epey. özetlemek gerekirsesı, tek bir çıkış noktasından doğan fotoğraflar değil, her biri fotoğraf tarihi, sanatkarın şahsi tarihi üzere farklı referans noktalarını barındırıyor ortasında. Sanatkarın kendi tabiriyle stantta yer alan figüratif fotoğraflar bir seri değil. Sanatkarın bilinçdışıyla somut dünya içindeki hudutlarda gidip gelen fotoğraflar. İzleyici bu stantta Komet’in hem sanatsal pratiğindeki kırılma noktalarına tıpkı vakitte sanatkarın içsel dünyasına dair bir izlenim edinebilir.
Stantta figüratif fotoğraflarla bir arada sanatkarın boya katmanlarıyla oluşturduğu pürüzlerle beyazın kusursuzluğunu kırdığı soyut fotoğraflardan oluşan Alto Çağdaş serisini bir ortaya getiriyor. Bu fotoğraflar birinci kere figüratif fotoğraflarla bir ortada sergileniyor. bu biçimdece izleyici de sanatkarın resme yaklaşımı ve kendi yaklaşımının karşısına bir öteki yaklaşımla çıkmasına tanıklık ediyor. Figüratif fotoğraflarda ise izleyici her ne kadar sanatkarın iç dünyasının bir izdüşümünü aramaya meyilli olsa da bu fotoğraflarda izleyicinin kendi iç dünyasından bir şeyler bulabileceğini düşünüyorum. Bir nevi, kendi bilinçdışımızdan bir şeylerin yansımasıyla karşılaşabileceğimiz fotoğraflar üzere.”
Evvel Komet’in dünyasına girelim… Komet, gerçek ismiyle Gürkan Coşkun, 1941 yılında Çorum’da doğar. 1960-1967 ortası İstanbul Devlet Hoş Sanatlar Akademisi’nde Halil Dikmen ve Zeki Faik İzer Atölyeleri’nde çalışır. İsmini bir müzik kümesinden etkilenerek “Kuyruklu yıldız” manasına gelen “komet” sözcüğünden alan sanatçı “dışavurumcu” anlayışa hâkim figüratif yapıtların temelini bu senelerda atar. Akabinde periyodun biroldukca sanatkarı üzere yolu Paris’e düşer. Komet ana öğesi figür olan ve olayın bu öğeye bağlı olarak kurgulandığı fotoğraflarında gerek figürü gerek olayı keskin çizgi ve renklerle, şok tesiri yapan leke ve renk kullanmasıyla vurgular. Onun figürleri şiirin imgeleri üzeredir. aslına bakarsan kendisi beraberinde bir şairdir…
Komet’in “sahnesi”
1973’ten 1981’e kadar yeni-romantik, yeni-dışavurumcu ve post-modernist anlatımların hükümran olduğu fotoğraflara imza atan Komet, bu tarihten itibaren bütünüyle bağımsız bir anlatımı benimser. Resmi bağımsız bırakır. Kalabalıklarla vedalaşır, tek tek bireyleri odağına alır ve yepisyeni bir “sahne” kurar. Bu sahnenin ortasına izleyiciyi oturtur tahminen. Yönlendirmelerden kaçarak, herkesi tablonun başrolü olmaya davet eder. Ferit Edgü, “Komet’in Fotoğraflarının Önünde ve Ardında” başlıklı yazısında ressamın kurduğu dünyayı şöyleki anlatır: “Gerçekten de Komet’in fotoğrafları, masal ve efsanelerdeki üzere, simgeler, uykulu ya da uykusuz düşler, belirsizlikler, öykücükler, hangi oyuna (komedi ya da dram), hangi operaya ya da operete ilişkin olduğunu hiç bir vakit bilemeyeceğimiz sahneler sunuyor bizlere. Sahne sözcüğü, sanırım, onun fotoğrafları için uygun bir sözcük.”
Pekala Komet’in “sahnesi” bize ne söylüyor? Bilhassa son yapıtlarında nasıl bir dünyaya davetliyiz? Stantta gölgelerin ortasında yüzen ‘AH’lar, ‘Gittin Gideli’ hissedilenler, ‘Hiç Bitmeyecek Gibi’ gelenler, değişik dünyalara ilişkin kalabalık figürlerin toplandığı sisli ve koyu fotoğraflar güçlü dünyasının temsilleri olarak ortaya çıkıyor. Komet hem de bir nevi kendisiyle de yüz yüze gelerek 2005’te Dirimart’ta açılan “Beyazlar” standında görülen beyaz, geometrik tuvallere yenilerini ekliyor. bu biçimdece sanatkarın başka bir kırılma noktası olan figürlü fotoğrafları bir ortada kurgulanıyor. Kırılmaların birbirini tamamladığı stantta, boş alanların figürasyonla tabanda kurdukları alaka ve sanatkarın dimağından geçen figürler niyetlerin sözlerini beliriyor.
Resmetmek istenen düşler
Dirimart Sanatçı İlgileri Sorumlusu Senem Özbakılırsan’in dikkat çektiği üzere Komet, “Resim resimdir” manifestosuyla fotoğrafın tüm araçlarını sorunsallaştırıyor. Ahmet Oktay’ın “Komet gördüğü düşleri resmetmiyor, tam bilakis, resmetmek istediği düşleri görüyor” yorumu ise bu sergiyi izleyen her insanın yorumuna açık. Komet’in de bir yapıtına düştüğü not üzere burası tahminen de “Meçhul ressam anıtı.” Stant izleyiciyi hem Komet’in sanatsal halini izlemeye birebir vakitte kendi iç dünyasına yöneltebileceği bir seyahate davet ediyor.
Yarım asır 60 stant
Türkiye’de ve yurt haricinde toplam 60 stant açan Komet’in yapıtları; Lozan Canton Müzesi, Viyana Çağdaş Sanatlar Müzesi, Kopenhag Grafik Sanatlar Müzesi, Paris Çağdaş Sanatlar Müzesi ve İstanbul Çağdaş üzere müzelerde yer alıyor. 80 yaşındaki sanatçı hayatını ve çalışmalarını İstanbul ve Paris’te sürdürüyor.
‘İç dünyasının izdüşümü’
Dirimart Sanatçı Alakaları Sorumlusu Senem Özbakılırsan stantla son iki yıllık süreçte ürettiği fotoğraflarında sanatkarın şimdiye kadar fotoğraf yaparkenki tüm çıkış noktalarına tek tek uğradığını söylüyor: “Bu çıkış noktaları planlı bir biçimde resme dahil edilmemiş, sanatkarın da ürettikçe fark ettiği bir durum olmuş daha epey. özetlemek gerekirsesı, tek bir çıkış noktasından doğan fotoğraflar değil, her biri fotoğraf tarihi, sanatkarın şahsi tarihi üzere farklı referans noktalarını barındırıyor ortasında. Sanatkarın kendi tabiriyle stantta yer alan figüratif fotoğraflar bir seri değil. Sanatkarın bilinçdışıyla somut dünya içindeki hudutlarda gidip gelen fotoğraflar. İzleyici bu stantta Komet’in hem sanatsal pratiğindeki kırılma noktalarına tıpkı vakitte sanatkarın içsel dünyasına dair bir izlenim edinebilir.
Stantta figüratif fotoğraflarla bir arada sanatkarın boya katmanlarıyla oluşturduğu pürüzlerle beyazın kusursuzluğunu kırdığı soyut fotoğraflardan oluşan Alto Çağdaş serisini bir ortaya getiriyor. Bu fotoğraflar birinci kere figüratif fotoğraflarla bir ortada sergileniyor. bu biçimdece izleyici de sanatkarın resme yaklaşımı ve kendi yaklaşımının karşısına bir öteki yaklaşımla çıkmasına tanıklık ediyor. Figüratif fotoğraflarda ise izleyici her ne kadar sanatkarın iç dünyasının bir izdüşümünü aramaya meyilli olsa da bu fotoğraflarda izleyicinin kendi iç dünyasından bir şeyler bulabileceğini düşünüyorum. Bir nevi, kendi bilinçdışımızdan bir şeylerin yansımasıyla karşılaşabileceğimiz fotoğraflar üzere.”