20 Aralık kararlarının tesiri 20 günde ortadan kalkmaya başladı. Hangi gelişmeler Erdoğan’ı kızdırdı? Kur nereye varacak? Ankara’nın “yeni enstrümanları” ne olabilir? Yabancı bankacılar ne bekliyor? Erdal Sağlam yazdı.
Üzerinden yalnızca 20 gün geçmesine karşın, 20 Aralık’ta alınan yeni ekonomik kararların piyasada yarattığı olumlu tesir yeterlice zayıfladı. Rezervdeki büyük erimeye karşın örtülü döviz müdahalelerinin sürdüğü, buna karşın 14 TL’lik dolar kurunu savunmanın giderek zorlaştığı görülüyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve iktisat yöneticileri 20 Aralık operasyonu akabinde makul bir kur maksadı vermekten kaçındılar fakat daima olarak “köpüğün alındığını, daha da alınacağını” söylemiş olduler. Cumhurbaşkanlığı’ndan sızan kulis detaylarıne gore kur muhafazalı TL mevduat hesabının belirtildiğı 20 Aralık’tan daha sonra kurların 10 TL’ye kadar inmesi moralleri düzeltmişti. Cumhurbaşkanı’na doların 10 TL’nin altında tutulabileceğinin söylendiği fakat çabucak sonrasında bunun gerçekleşmeyeceği görülünce “11,5 TL civarında bir sayının daha uygun olabileceğinin” kendisine iletildiği belirtiliyor. Cumhurbaşkanı’nın yılbaşına gerçek dolar kurunun 12 TL’yi geçmesi üzerine, “özel kesimin yılsonu hesapları için biraz üstte tutuluyor, daha sonra inecek” söylemiş olduğini hatırlıyoruz.
Örtülü satışlar kuru tutabilir mi?
Hazine ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati de kurlar 12 TL’lerde iken yaptığı TV röportajında, “Kurda köpük alındı, biraz daha var, o da alınacak” açıklamaları yapmıştı. Buradan yola çıkarak Cumhurbaşkanı’nın, 11,5 TL olarak verilen ikinci dolar maksadının bir süre üzerinde gidilse de daha sonradan buraya indirileceği konusunda ikna edildiği belirtiliyor. Dolar kuru 12 TL’deyken bile “köpüğü daha da alacağız” diyen yöneticiler, bunu başaramadıkları üzere, geçtiğimiz hafta dolar kurunu 14 TL’nin altında tutabilmek için fazlaca zorlandılar. Gelen kulis detaylarıne bakılırsa Cumhurbaşkanı’nın daima kurda gayenin üst gerçek değiştirilmesinden rahatsız olduğu, Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ile Merkez Bankası’na bu bahisteki kızgınlığını belirttiği konuşuluyor.
Bankacılar, Merkez Bankası ve kamu bankalarının neredeyse her gün bu maksadı korumak için örtülü döviz satışlarına devam ettiklerini söylüyor. Buna karşın 14 TL’nin aşılabileceği, “Kur gördüğü yeri unutmaz” kelamından de yola çıkarak, dolar kurunun bir daha 18 TL’lere gitmesinin sürpriz olmayacağı görüşü hakim.
Erdoğan’ı kızdıran gelişme: İnmiyor
Sızan kulis detaylarıne nazaran, dolar kurunun 10 TL’nin altına inmesiyle birlikte Cumhurbaşkanı’na bankalardaki döviz mevduat hesaplarında 20-25 milyar dolar çözülme beklendiği de söylenmiş. Buna karşılık döviz hesaplarının hiç bozulmayıp, vatandaşların döviz hesaplarının artması Cumhurbaşkanı’nı kızdıran konulardan biriymiş. Bu ortada bankacılar, son haftada şirketlerin döviz hesaplarındaki görülen erimenin, özel kesimin döviz kredilerini azaltmalarından kaynaklandığını, şirketlerin döviz hesaplarından vazgeçmediklerini söylüyorlar.
Bankacılar, Merkez Bankası’nın eksi 56 milyar dolara kadar inen net rezervlere karşın döviz müdahalelerini sürdürdüğünü, bunun teknik olarak mümkün olmakla birlikte, beklentileri fazlaca bozduğunu belirtiyorlar. Kamu kuruluşlarının Merkez Bankası’ndaki hesapları da göz önüne alındığında net rezervlerin aslında eksi 66 milyar doları aştığını hatırlatan bir bankacı, “Piyasa yüklü ölçüde fonlanıyor, TL’yi alan hâlâ dolara gidiyor, bankadaki dolar hesapları arttıkça buradan Merkez Bankası’na giden döviz ölçüsü artıyor, o dövizlerle müdahale ediliyor” yorumunu yaptı. Bunun sürdürülemez olduğunu hatırlatan birebir bankacı, “Hep bir arada seyrediyoruz” dedi.
İhracatçıya döviz satış kuralı işe yarıyor mu?
Piyasaya döviz arzının olmadığı, buna karşılık devam eden döviz talebinin kurları üst götürmeye devam edeceği belirtiliyor. Merkez Bankası’nın ihracat dövizlerinin yüzde 25’inin kendisine satılması kaidesini getirdiğini hatırlatan bir bankacı, “İhracatçı Merkez Bankası’na satmak zorunda kaldığı dövizin en az yüzde 80-90’ını bir daha piyasadan almak zorunda kalıyor” diyerek bu tedbirin katiyetle işe yaramadığı görüşünü savundu.
Döviz rezervlerindeki erimenin önüne geçmek için yapılan bu çeşit müdahalelerin yanı sıra, yabancı ülkelerle yapılan swapların artırılmasına çalışılıyor. Bu gayeyle Güney Kore ile 6 aydır süren 2 milyar dolarlık swap mutabakatının gerçekleştirilmesi için Merkez Bankası Kanunu’na “yabancı ülke swaplarına el konulamaz” tipi ek garanti konulması, kamuoyunda tartışmalara niye oldu. “Ülke ve Merkez Bankası açısından aşağılayıcı bir düzenleme” deniliyor.
İktisat idaresinde “yeni enstrüman” ıstırabı
Bu ortada iktisat idaresinin daima “yeni enstrümanlar gelecek, bekleyin” diyerek 20 Aralık kararlarının tesirini güçlendirmeye çalıştığı fakat bu enstrümanların bir türlü oluşturulamadığı görülüyor. Yastık altı altınların sisteme dahil edilmesi için sertifika düzenlemesi üzerinde çalışıldığı fakat uzun yıllardır denenip sonuç alınamayan bu önlemlerin sonuç vermesinin hayli sıkıntı olacağı belirtiliyor. Bunun yanında “enflasyona endeksli mevduat hesabı” üzere TL hesapları cazip kılacak yeni tahlillerin tartışıldığı, zarurî karşılıkların artırılması üzere klasik tedbirlere başvurulması da konuşulanlar içinde.
Yabancı bankacıların beklentisi birebir
Tüm bunların dolarizasyonu önleyip TL’ye bir daha cazibe kazandırmak, kurların kalıcı halde aşağı gelmesini sağlamak için kâfi olması ise beklenmiyor. Bilhassa turizm dönemi açılana kadar döviz arzının kısıtlı olacağı, Kasım ve Aralık ayı cari açık sayılarının beklendiği kadar yeterli gelmeyeceği, FED’in faiz artışları ve bilanço küçülmesiyle ilgili bu hafta gelecek haberlerin dolar kurunun 14 TL’de tutulmasını güzelce zorlaştıracağı konuşuluyor.
Kurdaki artış beklentilerinin, 20 günlük bir ortanın akabinde bir daha bozulması üzerine, bilhassa yabancı bankacılar, son günlerde “Önümüzdeki 1-2 ay ortasında bu biçimde gitmeyeceğini görüp, Merkez Bankası’nın yüksek oranlı faiz artırımlarına gitmek zorunda kalacağını” bir daha lisana getirmeye başladılar.
t24,com,tr
Üzerinden yalnızca 20 gün geçmesine karşın, 20 Aralık’ta alınan yeni ekonomik kararların piyasada yarattığı olumlu tesir yeterlice zayıfladı. Rezervdeki büyük erimeye karşın örtülü döviz müdahalelerinin sürdüğü, buna karşın 14 TL’lik dolar kurunu savunmanın giderek zorlaştığı görülüyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve iktisat yöneticileri 20 Aralık operasyonu akabinde makul bir kur maksadı vermekten kaçındılar fakat daima olarak “köpüğün alındığını, daha da alınacağını” söylemiş olduler. Cumhurbaşkanlığı’ndan sızan kulis detaylarıne gore kur muhafazalı TL mevduat hesabının belirtildiğı 20 Aralık’tan daha sonra kurların 10 TL’ye kadar inmesi moralleri düzeltmişti. Cumhurbaşkanı’na doların 10 TL’nin altında tutulabileceğinin söylendiği fakat çabucak sonrasında bunun gerçekleşmeyeceği görülünce “11,5 TL civarında bir sayının daha uygun olabileceğinin” kendisine iletildiği belirtiliyor. Cumhurbaşkanı’nın yılbaşına gerçek dolar kurunun 12 TL’yi geçmesi üzerine, “özel kesimin yılsonu hesapları için biraz üstte tutuluyor, daha sonra inecek” söylemiş olduğini hatırlıyoruz.
Örtülü satışlar kuru tutabilir mi?
Hazine ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati de kurlar 12 TL’lerde iken yaptığı TV röportajında, “Kurda köpük alındı, biraz daha var, o da alınacak” açıklamaları yapmıştı. Buradan yola çıkarak Cumhurbaşkanı’nın, 11,5 TL olarak verilen ikinci dolar maksadının bir süre üzerinde gidilse de daha sonradan buraya indirileceği konusunda ikna edildiği belirtiliyor. Dolar kuru 12 TL’deyken bile “köpüğü daha da alacağız” diyen yöneticiler, bunu başaramadıkları üzere, geçtiğimiz hafta dolar kurunu 14 TL’nin altında tutabilmek için fazlaca zorlandılar. Gelen kulis detaylarıne bakılırsa Cumhurbaşkanı’nın daima kurda gayenin üst gerçek değiştirilmesinden rahatsız olduğu, Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ile Merkez Bankası’na bu bahisteki kızgınlığını belirttiği konuşuluyor.
Bankacılar, Merkez Bankası ve kamu bankalarının neredeyse her gün bu maksadı korumak için örtülü döviz satışlarına devam ettiklerini söylüyor. Buna karşın 14 TL’nin aşılabileceği, “Kur gördüğü yeri unutmaz” kelamından de yola çıkarak, dolar kurunun bir daha 18 TL’lere gitmesinin sürpriz olmayacağı görüşü hakim.
Erdoğan’ı kızdıran gelişme: İnmiyor
Sızan kulis detaylarıne nazaran, dolar kurunun 10 TL’nin altına inmesiyle birlikte Cumhurbaşkanı’na bankalardaki döviz mevduat hesaplarında 20-25 milyar dolar çözülme beklendiği de söylenmiş. Buna karşılık döviz hesaplarının hiç bozulmayıp, vatandaşların döviz hesaplarının artması Cumhurbaşkanı’nı kızdıran konulardan biriymiş. Bu ortada bankacılar, son haftada şirketlerin döviz hesaplarındaki görülen erimenin, özel kesimin döviz kredilerini azaltmalarından kaynaklandığını, şirketlerin döviz hesaplarından vazgeçmediklerini söylüyorlar.
Bankacılar, Merkez Bankası’nın eksi 56 milyar dolara kadar inen net rezervlere karşın döviz müdahalelerini sürdürdüğünü, bunun teknik olarak mümkün olmakla birlikte, beklentileri fazlaca bozduğunu belirtiyorlar. Kamu kuruluşlarının Merkez Bankası’ndaki hesapları da göz önüne alındığında net rezervlerin aslında eksi 66 milyar doları aştığını hatırlatan bir bankacı, “Piyasa yüklü ölçüde fonlanıyor, TL’yi alan hâlâ dolara gidiyor, bankadaki dolar hesapları arttıkça buradan Merkez Bankası’na giden döviz ölçüsü artıyor, o dövizlerle müdahale ediliyor” yorumunu yaptı. Bunun sürdürülemez olduğunu hatırlatan birebir bankacı, “Hep bir arada seyrediyoruz” dedi.
İhracatçıya döviz satış kuralı işe yarıyor mu?
Piyasaya döviz arzının olmadığı, buna karşılık devam eden döviz talebinin kurları üst götürmeye devam edeceği belirtiliyor. Merkez Bankası’nın ihracat dövizlerinin yüzde 25’inin kendisine satılması kaidesini getirdiğini hatırlatan bir bankacı, “İhracatçı Merkez Bankası’na satmak zorunda kaldığı dövizin en az yüzde 80-90’ını bir daha piyasadan almak zorunda kalıyor” diyerek bu tedbirin katiyetle işe yaramadığı görüşünü savundu.
Döviz rezervlerindeki erimenin önüne geçmek için yapılan bu çeşit müdahalelerin yanı sıra, yabancı ülkelerle yapılan swapların artırılmasına çalışılıyor. Bu gayeyle Güney Kore ile 6 aydır süren 2 milyar dolarlık swap mutabakatının gerçekleştirilmesi için Merkez Bankası Kanunu’na “yabancı ülke swaplarına el konulamaz” tipi ek garanti konulması, kamuoyunda tartışmalara niye oldu. “Ülke ve Merkez Bankası açısından aşağılayıcı bir düzenleme” deniliyor.
İktisat idaresinde “yeni enstrüman” ıstırabı
Bu ortada iktisat idaresinin daima “yeni enstrümanlar gelecek, bekleyin” diyerek 20 Aralık kararlarının tesirini güçlendirmeye çalıştığı fakat bu enstrümanların bir türlü oluşturulamadığı görülüyor. Yastık altı altınların sisteme dahil edilmesi için sertifika düzenlemesi üzerinde çalışıldığı fakat uzun yıllardır denenip sonuç alınamayan bu önlemlerin sonuç vermesinin hayli sıkıntı olacağı belirtiliyor. Bunun yanında “enflasyona endeksli mevduat hesabı” üzere TL hesapları cazip kılacak yeni tahlillerin tartışıldığı, zarurî karşılıkların artırılması üzere klasik tedbirlere başvurulması da konuşulanlar içinde.
Yabancı bankacıların beklentisi birebir
Tüm bunların dolarizasyonu önleyip TL’ye bir daha cazibe kazandırmak, kurların kalıcı halde aşağı gelmesini sağlamak için kâfi olması ise beklenmiyor. Bilhassa turizm dönemi açılana kadar döviz arzının kısıtlı olacağı, Kasım ve Aralık ayı cari açık sayılarının beklendiği kadar yeterli gelmeyeceği, FED’in faiz artışları ve bilanço küçülmesiyle ilgili bu hafta gelecek haberlerin dolar kurunun 14 TL’de tutulmasını güzelce zorlaştıracağı konuşuluyor.
Kurdaki artış beklentilerinin, 20 günlük bir ortanın akabinde bir daha bozulması üzerine, bilhassa yabancı bankacılar, son günlerde “Önümüzdeki 1-2 ay ortasında bu biçimde gitmeyeceğini görüp, Merkez Bankası’nın yüksek oranlı faiz artırımlarına gitmek zorunda kalacağını” bir daha lisana getirmeye başladılar.
t24,com,tr