Geride bıraktığımız hafta Antalya’da düzenlenen Rusya – Ukrayna dışişleri bakanlarının toplantısından ateşkes konusunda somut bir karar çıkmazken, Cuma günü Rusya Devlet Lideri Putin, Ukrayna ile yapılan müzakerelerde müspet gelişmeler olduğunu belirtti. olağan olarak, müzakere masasının hala daha varlığının devam etmesi ve Putin’den gelen piyasaların duymak istediği açıklamalar daha sonrasında global mali piyasalar haftanın son iş gününün bilhassa de ikinci yarısını olumlu tamamladı.
Cuma gününün birinci yarısında, USDTRY kurunun ruhsal 15 düzeyine neredeyse dokunacağı dakikalarda (en yüksek 14,9950 düzeyinden süreç geçti) teyide muhtaç da olsa, kamunun yüklü dayanağı ile karşılaştı. Bir tarafta Putin’in açıklamaları, bir tarafta kamunun süregelen takviyesi, öbür bir tarafta ise toplumsal medyada dolaşan bir argümana bakılırsa, TCMB’nin bu hafta Perşembe günü düzenlenecek olağan Para Siyaseti Şurası (PPK) toplantısına yönelik faiz artıracağı haberleri, süratli bir biçimde USDTRY kurunun 14,65 düzeyine kadar geri çekilmesine niye oldu.
Enflasyonun dolu dizgin bir biçimde kuzeye ilerlediği bir ortamda, siyaset faizinde sinyal tesiri olması açısından yapılacak sembolik bir artışın pek de bir mânâ tabir etmeyeceğini düşünüyoruz. elbette, ateş olmayan yerden duman çıkmaz atasözünü de bir kenara not etsek de, şu basamakta TCMB’den bir atılım beklentisi ortasında değiliz.
Bir adım geriye gidelim. Yeni ekonomik model diye isimlendirilen bize göre deneyin yegâne emeli faizleri indirmek, TL’yi rekabetçi kılmak ve ihracat ve turizm ile ekonomiyi büyütmek idi. Siyaset faizinin %19’dan %14’e çekildiğinden beri TL’nin USD karşısında (TRYUSD) bedel kaybı Eylül 2021’e nazaran %45 seviyesinde oldu. Ardından, Ayşe Teyze’nin enflasyonu %55’e yükselirken, üreticiye yansıyan enflasyon ise %100 aştı. Bunlar fiyatların değişim suratı hayat pahalılığı ile karıştırmayın! Cuma günü bu modelin taşıyıcı kolonu olan cari süreçler istikrarının ise 7,1 milyar dolar açık vererek Aralık 2017’den bu yana en yüksek düzeye ulaştığını not edelim! Hazır enflasyondan kelam etmişken, Cuma günü açıklanan TCMB piyasa iştirakçileri anketine nazaran, yıl sonu TÜFE beklentisi %34,06’dan %40,47’ye yükselirken, 12 ay daha sonrasına ait beklenti ise %24,83’ten %26,43’e yükseldi. Hiperenflasyon ihtimalini göz gerisi etmeyelim.
Dönelim yeni haftaya. Bu haftanın ana gündem unsurunu, FED’in Çarşamba; İngiltere Merkez Bankası’nın ise Perşembe günü düzenleyeceği olağan toplantılar teşkil ediyor. ABD’de son 40 yılın, İngiltere’nin ise 30 yılın doruğuna ulaşan enflasyona karşı, her iki faiz otoritesinin faiz kılıcını çekerek siyaset faizini çeyrek puan artıracağı bekleniyor. Her ne kadar Ukrayna eksenli belirsizlik jeopolitik manasında başları kurcalamaya devam etse de, bilhassa ziraî ve endüstriyel emtialardaki soluksuz yükseliş, merkez bankalarını önlem almaya itecek üzere görünüyor.
Hülâsa, ABD’de %2 olan enflasyon gayesinin 4 katına ulaşan enflasyon karşısında, 2018 daha sonrasında birinci faiz artırımına Çarşamba akşamı 25 baz puan ile başlanacağına artık kesin gözüyle bakıyoruz (50 baz puan artışa bu sabah itibariyle %7 ihtimal veriliyor). Devamında ise, her ne kadar şu anda ileriye yanlışsız bakarak konuşmak için erken olsa da, FED’in kademeli bir biçimde faizi Şubat 2023’e kadar %2 düzeyine getirmesi ve enflasyonu dizginlemesi bekleniyor.
Perşembe günü ise, İngiltere’nin faizi Aralık ayından beri üçüncü kere artırması bekleniyor. Emtia fiyatlarında yaşanan yükseliş cebimizi her gün biraz daha yakarken, bu ortamda para siyasetinin sıkılaşacak olması zorda olan tüketicilerin hayatını daha da zora sokacağını üzere, yükselen faizlerin krediye ulaşımı zorlaştırarak ekonomik büyümeyi de olumsuz etkileyeceğine kesin gözüyle bakıyoruz.
Bu hafta baştan aşağıya merkez bankası toplantılarını göğüsleyeceğiz. Gelişmekte olan ülkeler, büyük ağabeyin toplantısı gerisine kendi toplantılarını da tavimlendirmiş. Şimdilik farklı bir kulvarda koşan TCMB’den, Perşembe günü, çıkan dedikodulara karşın, siyaset faizini %14 düzeyinde sabit tutmasını bekliyoruz. Öte yandan, yıllık enflasyon oranının %10,5 olduğu bir ortamda, Brezilya Merkez Bankasından arka arda dokuzuncu faiz artırımını Perşembe günü gerçekleştirerek politika faizini %11,75’e çıkarması bekleniyor. Rusya Merkez Bankası ise Cuma günü bir ortaya gelecek. Hatırlanacağı üzere, Ukrayna’nın işgalinin akabinde yaptırımların altında adeta ezilen ve dolar karşısında Ruble’nin 75’den 150 düzeyine çıkması daha sonrası kıymet kaybını frenlemek ismine faiz oranı da ikiye katlamıştı (%9,5’ten %20’ye). Bu hafta da Rusya borsasının kapalı pozisyonda olacağını not edelim.
Geride bıraktığımız hafta, Rusya’ya yönelik yaptırımlar ile Brent cinsi petrolün varil fiyatı 140 dolara dayanarak son 14 yılın en yüksek düzeyini görmüş; buğday fiyatı tarihin en yüksek düzeyine yükselirken, nikel fiyatı neredeyse bir haftada fiyatını ikiye katlayarak Londra Metal Borsası’nı (LME) metal ticaretini durdurmak zorunda bırakmıştı. Petrol fiyatlarının şirazesinden çıkması ve USDTRY kurunda süregelen yükseliş ile neredeyse akaryakıta da durmaksızın zam gelirken, ABD, arz şokunu telafi etmek ismine global üreticileri petrol üretimini artırmaya çağırdı. Geçen hafta BAE ön plana çıkarken, ABD’nin yaptırım uyguladığı İran ve Venezuela ile de üretim artışını konuşmaya başladığını not edelim!
ABD borsası Dow Jones beşinci haftayı da kayıpla kapatırken, yılbaşına nazaran göre %11 düştü. Bunun karşılığı Nasdaq’da %18’e tekabül ediyor. Pay senetlerinin sert bir gerilme eğilimine girdiği son haftalarda ise, doların piyasa faizi olan 10 yıllık devlet tahvilleri geride bıraktığımız haftayı %1,66’dan başlayarak %2 ile bitirdi. Teknik manada Ekim 2018 doruğu olan %3,26 ile pandemi devrinin tabanı olan %0,32 içinde kıymetli bir düzey olan (Fibonacci %61,8) %2,1 adeta sürecin nasıl devam edeceğine ait bizlere ışık tutacaktır. Yen haftanın birinci süreçlerinde 10 yıllık faiz %2,05 düzeyine yükseldi.
olağan olarak, periyodun ruhuna uygun lakin ABD tahvil faizleri ile aykırı korelasyona sahip (faiz getirisi olmayan) altın, geride bıraktığımız hafta beklentimize paralel tüm vakit içinderın en yüksek düzeyi olan 2,070 doları test etmesi akabinde kazanımlarını tam olarak koruyamayarak haftayı 1,985 dolar düzeyinde lakin 18 ayın doruğunda yer alarak kapattı. Altın ile ilgili daha da üst düzeyleri nazaranbilmemiz için jeopolitik risk algısının daha da bozulması gerektiğini düşünüyoruz. Müzakere daha doğrusu mütareke masasının varlığı altının yükseliş isteğini frenleyebilir. Bu minvalde, 1,965 dolar düzeyinin altında günlük kapanışlara dikkat edeceğiz.
Yeni gün ve hafta başlangıcında, Asya piyasalarında karmaşık bir seyir hakim. ABD ile Çin içinde bugün yapılacak görüşmenin merceğinde Rusya bulunuyor. Lider Biden’ın üst seviye danışmanı Sullivan bir müddetdir, ABD ve AB müttefiklerinin yaptığı üzere Rus iktisadına yaptırımlar uygulanması konusunda Çin üzerinde baskıyı artırmak üzerine çalışıyor. Çin borsasında düşüş, bu sabah Hong Kong borsası üzerinde de önemli bir baskı kurduğunu ve %4’e varan düşüşlerin yaşandığını görüyoruz.
örneğin hazır Asya’daki düşüşlerden kelam etmişken, bu iki başlığı da not düşmüş olalım. Rusya hafta sonu yaptığı açıklamada, altın ve döviz rezervlerinin neredeyse yarısının dondurduğunu söyleyerek, Batı’nın uyguladığı yaptırımlarının iktisadı üzerinde yarattığı tahribata dayanabilmesi için Çin’e güvendiğini söylemiş oldu. Öte yandan, Rusya Çin’den askeri yardım da isterken, Çin iktisadı ile ilgili soru işaretlerinin de arttığını not edelim.
ABD borsalarının vadeli süreçleri ise, Asya’nın tersine, ölçülü yükselişler ile haftayı kucakladığını görüyoruz. Brent cinsi ham petrolün varil fiyatının Cuma gününe bakılırsa yavaşça bir geri çekilme ile güne 110 dolar düzeyinden başladığını görüyoruz. Not etmek gerekiyor ki, 108 dolar orta dayanak düzeyinin altında süratle 100 dolar ana takviyesi test edilebilir. Rusya-Ukrayna barış görüşmelerinde ilerleme umutları ve bunun da taraflarca teyit edilmesi, umutları taze tutarken, alanda sıcak savaşın da devam ettiğini unutmamak gerekiyor. Pazar günü NATO üyesi Polonya hududuna yakın büyük bir Ukrayna üssünü Rus füzeleri vururken, 35 kişinin hayatını kaybettiği 134 kişinin ise yaralandığını okuyoruz!
Birinci fiyatlamalara nazaran, USDTRY kuru haftayı 14,80 düzeyinden kucaklamaya hazırlanıyor. Cuma günü ruhsal 15 düzeyinden gelen kamunun dayanağı ve faiz artırım dedikodusu üstte da izah etmeye çalıştığım üzere, TL’ye takviye olmuştu. Unutmamak gerekiyor ki -her ne kadar alt kırılımları artık goremesek de- BDDK’nın 4 Mart tarihindeki haftalık bültenine göre büyüklüğü 539 milyar TL düzeyine yükselen Kur Muhafazalı Mevduatın Hazineye yükü önemli sayılara ulaştığını hesaplıyoruz (sıradan bir matematikle bunun da 50 milyar TL düzeyini aştığını düşünüyoruz (neredeyse pak 3 milyar dolar)!
Üstte da değindiğim üzere, bu hafta gözler 2018’den daha sonra birinci defa faiz artırımına soyunan amiral gemi FED üzerinde olacaktır. Faiz artırımının kendisi kadar üyelerin faiz ve makroekonomik varsayımları (meşhur nokta grafik) de kıymetle takip edilecektir. Bugünün data takvimi ise sakin görünüyor.
iktisatbank.com
Cuma gününün birinci yarısında, USDTRY kurunun ruhsal 15 düzeyine neredeyse dokunacağı dakikalarda (en yüksek 14,9950 düzeyinden süreç geçti) teyide muhtaç da olsa, kamunun yüklü dayanağı ile karşılaştı. Bir tarafta Putin’in açıklamaları, bir tarafta kamunun süregelen takviyesi, öbür bir tarafta ise toplumsal medyada dolaşan bir argümana bakılırsa, TCMB’nin bu hafta Perşembe günü düzenlenecek olağan Para Siyaseti Şurası (PPK) toplantısına yönelik faiz artıracağı haberleri, süratli bir biçimde USDTRY kurunun 14,65 düzeyine kadar geri çekilmesine niye oldu.
Enflasyonun dolu dizgin bir biçimde kuzeye ilerlediği bir ortamda, siyaset faizinde sinyal tesiri olması açısından yapılacak sembolik bir artışın pek de bir mânâ tabir etmeyeceğini düşünüyoruz. elbette, ateş olmayan yerden duman çıkmaz atasözünü de bir kenara not etsek de, şu basamakta TCMB’den bir atılım beklentisi ortasında değiliz.
Bir adım geriye gidelim. Yeni ekonomik model diye isimlendirilen bize göre deneyin yegâne emeli faizleri indirmek, TL’yi rekabetçi kılmak ve ihracat ve turizm ile ekonomiyi büyütmek idi. Siyaset faizinin %19’dan %14’e çekildiğinden beri TL’nin USD karşısında (TRYUSD) bedel kaybı Eylül 2021’e nazaran %45 seviyesinde oldu. Ardından, Ayşe Teyze’nin enflasyonu %55’e yükselirken, üreticiye yansıyan enflasyon ise %100 aştı. Bunlar fiyatların değişim suratı hayat pahalılığı ile karıştırmayın! Cuma günü bu modelin taşıyıcı kolonu olan cari süreçler istikrarının ise 7,1 milyar dolar açık vererek Aralık 2017’den bu yana en yüksek düzeye ulaştığını not edelim! Hazır enflasyondan kelam etmişken, Cuma günü açıklanan TCMB piyasa iştirakçileri anketine nazaran, yıl sonu TÜFE beklentisi %34,06’dan %40,47’ye yükselirken, 12 ay daha sonrasına ait beklenti ise %24,83’ten %26,43’e yükseldi. Hiperenflasyon ihtimalini göz gerisi etmeyelim.
Dönelim yeni haftaya. Bu haftanın ana gündem unsurunu, FED’in Çarşamba; İngiltere Merkez Bankası’nın ise Perşembe günü düzenleyeceği olağan toplantılar teşkil ediyor. ABD’de son 40 yılın, İngiltere’nin ise 30 yılın doruğuna ulaşan enflasyona karşı, her iki faiz otoritesinin faiz kılıcını çekerek siyaset faizini çeyrek puan artıracağı bekleniyor. Her ne kadar Ukrayna eksenli belirsizlik jeopolitik manasında başları kurcalamaya devam etse de, bilhassa ziraî ve endüstriyel emtialardaki soluksuz yükseliş, merkez bankalarını önlem almaya itecek üzere görünüyor.
Hülâsa, ABD’de %2 olan enflasyon gayesinin 4 katına ulaşan enflasyon karşısında, 2018 daha sonrasında birinci faiz artırımına Çarşamba akşamı 25 baz puan ile başlanacağına artık kesin gözüyle bakıyoruz (50 baz puan artışa bu sabah itibariyle %7 ihtimal veriliyor). Devamında ise, her ne kadar şu anda ileriye yanlışsız bakarak konuşmak için erken olsa da, FED’in kademeli bir biçimde faizi Şubat 2023’e kadar %2 düzeyine getirmesi ve enflasyonu dizginlemesi bekleniyor.
Perşembe günü ise, İngiltere’nin faizi Aralık ayından beri üçüncü kere artırması bekleniyor. Emtia fiyatlarında yaşanan yükseliş cebimizi her gün biraz daha yakarken, bu ortamda para siyasetinin sıkılaşacak olması zorda olan tüketicilerin hayatını daha da zora sokacağını üzere, yükselen faizlerin krediye ulaşımı zorlaştırarak ekonomik büyümeyi de olumsuz etkileyeceğine kesin gözüyle bakıyoruz.
Bu hafta baştan aşağıya merkez bankası toplantılarını göğüsleyeceğiz. Gelişmekte olan ülkeler, büyük ağabeyin toplantısı gerisine kendi toplantılarını da tavimlendirmiş. Şimdilik farklı bir kulvarda koşan TCMB’den, Perşembe günü, çıkan dedikodulara karşın, siyaset faizini %14 düzeyinde sabit tutmasını bekliyoruz. Öte yandan, yıllık enflasyon oranının %10,5 olduğu bir ortamda, Brezilya Merkez Bankasından arka arda dokuzuncu faiz artırımını Perşembe günü gerçekleştirerek politika faizini %11,75’e çıkarması bekleniyor. Rusya Merkez Bankası ise Cuma günü bir ortaya gelecek. Hatırlanacağı üzere, Ukrayna’nın işgalinin akabinde yaptırımların altında adeta ezilen ve dolar karşısında Ruble’nin 75’den 150 düzeyine çıkması daha sonrası kıymet kaybını frenlemek ismine faiz oranı da ikiye katlamıştı (%9,5’ten %20’ye). Bu hafta da Rusya borsasının kapalı pozisyonda olacağını not edelim.
Geride bıraktığımız hafta, Rusya’ya yönelik yaptırımlar ile Brent cinsi petrolün varil fiyatı 140 dolara dayanarak son 14 yılın en yüksek düzeyini görmüş; buğday fiyatı tarihin en yüksek düzeyine yükselirken, nikel fiyatı neredeyse bir haftada fiyatını ikiye katlayarak Londra Metal Borsası’nı (LME) metal ticaretini durdurmak zorunda bırakmıştı. Petrol fiyatlarının şirazesinden çıkması ve USDTRY kurunda süregelen yükseliş ile neredeyse akaryakıta da durmaksızın zam gelirken, ABD, arz şokunu telafi etmek ismine global üreticileri petrol üretimini artırmaya çağırdı. Geçen hafta BAE ön plana çıkarken, ABD’nin yaptırım uyguladığı İran ve Venezuela ile de üretim artışını konuşmaya başladığını not edelim!
ABD borsası Dow Jones beşinci haftayı da kayıpla kapatırken, yılbaşına nazaran göre %11 düştü. Bunun karşılığı Nasdaq’da %18’e tekabül ediyor. Pay senetlerinin sert bir gerilme eğilimine girdiği son haftalarda ise, doların piyasa faizi olan 10 yıllık devlet tahvilleri geride bıraktığımız haftayı %1,66’dan başlayarak %2 ile bitirdi. Teknik manada Ekim 2018 doruğu olan %3,26 ile pandemi devrinin tabanı olan %0,32 içinde kıymetli bir düzey olan (Fibonacci %61,8) %2,1 adeta sürecin nasıl devam edeceğine ait bizlere ışık tutacaktır. Yen haftanın birinci süreçlerinde 10 yıllık faiz %2,05 düzeyine yükseldi.
olağan olarak, periyodun ruhuna uygun lakin ABD tahvil faizleri ile aykırı korelasyona sahip (faiz getirisi olmayan) altın, geride bıraktığımız hafta beklentimize paralel tüm vakit içinderın en yüksek düzeyi olan 2,070 doları test etmesi akabinde kazanımlarını tam olarak koruyamayarak haftayı 1,985 dolar düzeyinde lakin 18 ayın doruğunda yer alarak kapattı. Altın ile ilgili daha da üst düzeyleri nazaranbilmemiz için jeopolitik risk algısının daha da bozulması gerektiğini düşünüyoruz. Müzakere daha doğrusu mütareke masasının varlığı altının yükseliş isteğini frenleyebilir. Bu minvalde, 1,965 dolar düzeyinin altında günlük kapanışlara dikkat edeceğiz.
Yeni gün ve hafta başlangıcında, Asya piyasalarında karmaşık bir seyir hakim. ABD ile Çin içinde bugün yapılacak görüşmenin merceğinde Rusya bulunuyor. Lider Biden’ın üst seviye danışmanı Sullivan bir müddetdir, ABD ve AB müttefiklerinin yaptığı üzere Rus iktisadına yaptırımlar uygulanması konusunda Çin üzerinde baskıyı artırmak üzerine çalışıyor. Çin borsasında düşüş, bu sabah Hong Kong borsası üzerinde de önemli bir baskı kurduğunu ve %4’e varan düşüşlerin yaşandığını görüyoruz.
örneğin hazır Asya’daki düşüşlerden kelam etmişken, bu iki başlığı da not düşmüş olalım. Rusya hafta sonu yaptığı açıklamada, altın ve döviz rezervlerinin neredeyse yarısının dondurduğunu söyleyerek, Batı’nın uyguladığı yaptırımlarının iktisadı üzerinde yarattığı tahribata dayanabilmesi için Çin’e güvendiğini söylemiş oldu. Öte yandan, Rusya Çin’den askeri yardım da isterken, Çin iktisadı ile ilgili soru işaretlerinin de arttığını not edelim.
ABD borsalarının vadeli süreçleri ise, Asya’nın tersine, ölçülü yükselişler ile haftayı kucakladığını görüyoruz. Brent cinsi ham petrolün varil fiyatının Cuma gününe bakılırsa yavaşça bir geri çekilme ile güne 110 dolar düzeyinden başladığını görüyoruz. Not etmek gerekiyor ki, 108 dolar orta dayanak düzeyinin altında süratle 100 dolar ana takviyesi test edilebilir. Rusya-Ukrayna barış görüşmelerinde ilerleme umutları ve bunun da taraflarca teyit edilmesi, umutları taze tutarken, alanda sıcak savaşın da devam ettiğini unutmamak gerekiyor. Pazar günü NATO üyesi Polonya hududuna yakın büyük bir Ukrayna üssünü Rus füzeleri vururken, 35 kişinin hayatını kaybettiği 134 kişinin ise yaralandığını okuyoruz!
Birinci fiyatlamalara nazaran, USDTRY kuru haftayı 14,80 düzeyinden kucaklamaya hazırlanıyor. Cuma günü ruhsal 15 düzeyinden gelen kamunun dayanağı ve faiz artırım dedikodusu üstte da izah etmeye çalıştığım üzere, TL’ye takviye olmuştu. Unutmamak gerekiyor ki -her ne kadar alt kırılımları artık goremesek de- BDDK’nın 4 Mart tarihindeki haftalık bültenine göre büyüklüğü 539 milyar TL düzeyine yükselen Kur Muhafazalı Mevduatın Hazineye yükü önemli sayılara ulaştığını hesaplıyoruz (sıradan bir matematikle bunun da 50 milyar TL düzeyini aştığını düşünüyoruz (neredeyse pak 3 milyar dolar)!
Üstte da değindiğim üzere, bu hafta gözler 2018’den daha sonra birinci defa faiz artırımına soyunan amiral gemi FED üzerinde olacaktır. Faiz artırımının kendisi kadar üyelerin faiz ve makroekonomik varsayımları (meşhur nokta grafik) de kıymetle takip edilecektir. Bugünün data takvimi ise sakin görünüyor.
iktisatbank.com