Resmi enflasyonun yüzde 36’ya ulaştığı Türkiye’de fiyat artışlarının önüne geçmek için KDV’nin sadeleştirilmesiyle ilgili düzenleme gündemde. Hazine Bakanlığı’nın çalışmalarını birkaç hafta ortasında tamamlaması bekleniyor.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, Katma Kıymet Vergisi (KDV) uygulamasındaki farklılıkları giderecek yeni bir düzenleme hazırlığında. Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) getirilecek düzenlemeyle bir arada yüzde 1 KDV ile alınan eserin yüzde 8’le verilmesi, yüzde 18’le alınan eserin yüzde 1 KDV ile satılması üzere uygulamalara son verilmesi bekleniyor.
Vergi uzmanı Nedim Türkmen, Türkiye’de üç KDV oranının uygulandığına işaret ediyor. Türkmen’in verdiği bilgiye bakılırsa, 1 sayılı listede yüzde 1, 2 sayılı listede yüzde 8 ve bunun haricindeki kalan her türlü mal ve hizmet hareketliliğinde de yüzde 18 KDV uygulanıyor.
Temel besinde oran yüzde 8
Türkmen, “Yani genel oranımız yüzde 18. Kimi eserler var. Bunların toptan teslimlerinde yüzde 1 katma kıymet vergisi uygulanıyor fakat tüketiciyi ilgilendiren temel besin ve harcamalarında ortalama yüzde 8 oranını görüyoruz” diyor.
Şu an yürürlükte olan düzenlemeye nazaran, yüzde 8 KDV’si olan besin unsurları içinde et, canlı balık, süt ve süt eserleri, yumurta, bal, patates, çay yahut bisküvi çeşitleri yer alıyor. Açıkta satılan bakliyatın KDV oranı ise yüzde 1.
İç ve dış giysi eşyaları ile ayakkabı, terlik, çanta, bavul üzere eşyalarda da yüzde 8 KDV uygulanıyor. Lokantada yemeklerin KDV oranları 8 iken, alkollü yerlerde ve turizm dokümanı olan restoranlar oran yüzde 18’e yükseliyor.
Altın, pırlanta üzere tüketim kalemlerinde yüzde 18, giysi ve sıhhat hizmetlerinde yüzde 8 KDV oranı uygulanıyor. İkinci el arabada KDV yüzde 1 iken yeni arabanın KDV oranı yüzde 18’e çıkıyor.
2022 bütçesinde dahilde alınan katma paha vergisi gelirine 275 milyar liralık bir gaye konulmuştu. “Bu, her toplanan 100 liranın 40 lirasının katma paha vergisinden oluşacağı manasına geliyor” diyen Türkmen, bu niçinle KDV gelirini azaltacak bir düzenleme beklemediğini söz ediyor.
‘Elektrik ve doğalgazda indirilmeli’
Ülkü bir düzenlemenin nasıl olması gerektiğini anlatan Türkmen, “Gerçekten bu sıkıntı periyotlarda artırımlar altında inim inim inleyen ve ömrünü sürdürmekte zorlanan tüketiciler için bilhassa en değerli kalem olmaya başlayan elektrik ve doğalgazdaki katma paha vergisi oranının yüzde 18’den yüzde 1’e indirilmesi epey gerçek bir hareket olacaktır” diye konuşuyor.
Türkmen, bunun haricinde insanların ölmeden yaşayabilmesi için talepte bulundukları mal ve hizmetlerde de KDV oranının yüzde 1’e indirilmesi gerektiği görüşünde. Türkmen, “Eğer bu biçimde bir adım atılırsa bu mevzuda iktidarın ne kadar samimi olduğunu görmüş oluruz” diyor.
Türkiye Perakendeciler Federasyonu’na (TPF) nazaran ise KDV’deki temel sorun; besin hususlarının yüzde 60’ını ilgilendiriyor.
TPF: Makas kapanmalı
TPF Lideri Ömer Düzgün, perakendecilerin toptan besin alımlarını yüzde 1 KDV ile yaparken, tüketiciye yüzde 8 KDV ile sattığını vurguluyor.
Beklentilerinin fiyat artışına niye olan bu makasın kapanması olduğunu ileten Düzgün, bu istikamette yapılacak bir düzenlemenin enflasyona aşağı istikamette olumlu tesir edeceği görüşünde.
Ziraat Mühendisleri Odası’na göre de besin hususlarında beklenen KDV indirimi tüketiciler için olumlu bir gelişme. Lakin yaşanan ekonomik kriz ortamının tarım dalına olumsuz tesirleri ve raflardaki yüksek fiyat artışının tahlili değil.
‘Üretim maliyetleri düşürülmeli’
Ziraat Mühendisleri Odası Lideri Baki Remzi Suiçmez, “Üretim maliyetleri düşürülmezse önümüzdeki aylarda ve yılda bizi bir daha yüksek besin fiyatları ve yüksek besin enflasyonu sorunu bekliyor olacak. Tahlil tüketicilerin gelirinin artırılması doğal ki temel eserlerde KDV’nin yüzde 1’lere indirilmesi. Lakin onun yanında üretimde sürekliliğin sağlanması. Yerli üreticinin ve üretimin korunması. Girdi meblağlarında, mazotta, gübrede KDV, ÖTV oranlarının indirilmesi” diye konuşuyor.
Üreticinin sorunu çözülmeden tüketicinin besin ucuz, sağlıklı, istikrarlı beslenme meselesinin çözülemeyeceğini vurgulayan Suiçmez, çiftçinin üretime devam edebilmesi için ayrıyeten, tarım dayanak bütçesinin en az iki katına çıkarılması, ziraî kredi faizlerinin çiftçi lehine düzeltilmesi ve geçmiş senelerdaki borçlarının silinmesi gerektiğini belirtiyor. Baki Remzi Suiçmez, “Tarım, besin bölümü üreticisiyle, tüketicisiyle bir bütün. Üreticinin de kazanamadığı, tüketicinin de daha az, daha sıhhatsiz ve daha kıymetli eser tükettiği bir ortamda yapılması gereken şey sorunun kökenine inmek, üretim etabındaki sıkıntıları çözmek” görüşünü paylaşıyor.
Birkaç haftaya Meclis’e gelecek
2022’de ödenecek tarım dayanak bütçesi yüzde 36’lık enflasyonun pek altında olan yüzde 12,5 oranında artırılmış ve 25,8 milyar liraya çıkarılmıştı. KDV düzenlemesiyle ilgili çalışmaların ise birkaç hafta ortasında tamamlanıp TBMM’ye sunulması bekleniyor.
Pelin Ünker
DW
Hazine ve Maliye Bakanlığı, Katma Kıymet Vergisi (KDV) uygulamasındaki farklılıkları giderecek yeni bir düzenleme hazırlığında. Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) getirilecek düzenlemeyle bir arada yüzde 1 KDV ile alınan eserin yüzde 8’le verilmesi, yüzde 18’le alınan eserin yüzde 1 KDV ile satılması üzere uygulamalara son verilmesi bekleniyor.
Vergi uzmanı Nedim Türkmen, Türkiye’de üç KDV oranının uygulandığına işaret ediyor. Türkmen’in verdiği bilgiye bakılırsa, 1 sayılı listede yüzde 1, 2 sayılı listede yüzde 8 ve bunun haricindeki kalan her türlü mal ve hizmet hareketliliğinde de yüzde 18 KDV uygulanıyor.
Temel besinde oran yüzde 8
Türkmen, “Yani genel oranımız yüzde 18. Kimi eserler var. Bunların toptan teslimlerinde yüzde 1 katma kıymet vergisi uygulanıyor fakat tüketiciyi ilgilendiren temel besin ve harcamalarında ortalama yüzde 8 oranını görüyoruz” diyor.
Şu an yürürlükte olan düzenlemeye nazaran, yüzde 8 KDV’si olan besin unsurları içinde et, canlı balık, süt ve süt eserleri, yumurta, bal, patates, çay yahut bisküvi çeşitleri yer alıyor. Açıkta satılan bakliyatın KDV oranı ise yüzde 1.
İç ve dış giysi eşyaları ile ayakkabı, terlik, çanta, bavul üzere eşyalarda da yüzde 8 KDV uygulanıyor. Lokantada yemeklerin KDV oranları 8 iken, alkollü yerlerde ve turizm dokümanı olan restoranlar oran yüzde 18’e yükseliyor.
Altın, pırlanta üzere tüketim kalemlerinde yüzde 18, giysi ve sıhhat hizmetlerinde yüzde 8 KDV oranı uygulanıyor. İkinci el arabada KDV yüzde 1 iken yeni arabanın KDV oranı yüzde 18’e çıkıyor.
2022 bütçesinde dahilde alınan katma paha vergisi gelirine 275 milyar liralık bir gaye konulmuştu. “Bu, her toplanan 100 liranın 40 lirasının katma paha vergisinden oluşacağı manasına geliyor” diyen Türkmen, bu niçinle KDV gelirini azaltacak bir düzenleme beklemediğini söz ediyor.
‘Elektrik ve doğalgazda indirilmeli’
Ülkü bir düzenlemenin nasıl olması gerektiğini anlatan Türkmen, “Gerçekten bu sıkıntı periyotlarda artırımlar altında inim inim inleyen ve ömrünü sürdürmekte zorlanan tüketiciler için bilhassa en değerli kalem olmaya başlayan elektrik ve doğalgazdaki katma paha vergisi oranının yüzde 18’den yüzde 1’e indirilmesi epey gerçek bir hareket olacaktır” diye konuşuyor.
Türkmen, bunun haricinde insanların ölmeden yaşayabilmesi için talepte bulundukları mal ve hizmetlerde de KDV oranının yüzde 1’e indirilmesi gerektiği görüşünde. Türkmen, “Eğer bu biçimde bir adım atılırsa bu mevzuda iktidarın ne kadar samimi olduğunu görmüş oluruz” diyor.
Türkiye Perakendeciler Federasyonu’na (TPF) nazaran ise KDV’deki temel sorun; besin hususlarının yüzde 60’ını ilgilendiriyor.
TPF: Makas kapanmalı
TPF Lideri Ömer Düzgün, perakendecilerin toptan besin alımlarını yüzde 1 KDV ile yaparken, tüketiciye yüzde 8 KDV ile sattığını vurguluyor.
Beklentilerinin fiyat artışına niye olan bu makasın kapanması olduğunu ileten Düzgün, bu istikamette yapılacak bir düzenlemenin enflasyona aşağı istikamette olumlu tesir edeceği görüşünde.
Ziraat Mühendisleri Odası’na göre de besin hususlarında beklenen KDV indirimi tüketiciler için olumlu bir gelişme. Lakin yaşanan ekonomik kriz ortamının tarım dalına olumsuz tesirleri ve raflardaki yüksek fiyat artışının tahlili değil.
‘Üretim maliyetleri düşürülmeli’
Ziraat Mühendisleri Odası Lideri Baki Remzi Suiçmez, “Üretim maliyetleri düşürülmezse önümüzdeki aylarda ve yılda bizi bir daha yüksek besin fiyatları ve yüksek besin enflasyonu sorunu bekliyor olacak. Tahlil tüketicilerin gelirinin artırılması doğal ki temel eserlerde KDV’nin yüzde 1’lere indirilmesi. Lakin onun yanında üretimde sürekliliğin sağlanması. Yerli üreticinin ve üretimin korunması. Girdi meblağlarında, mazotta, gübrede KDV, ÖTV oranlarının indirilmesi” diye konuşuyor.
Üreticinin sorunu çözülmeden tüketicinin besin ucuz, sağlıklı, istikrarlı beslenme meselesinin çözülemeyeceğini vurgulayan Suiçmez, çiftçinin üretime devam edebilmesi için ayrıyeten, tarım dayanak bütçesinin en az iki katına çıkarılması, ziraî kredi faizlerinin çiftçi lehine düzeltilmesi ve geçmiş senelerdaki borçlarının silinmesi gerektiğini belirtiyor. Baki Remzi Suiçmez, “Tarım, besin bölümü üreticisiyle, tüketicisiyle bir bütün. Üreticinin de kazanamadığı, tüketicinin de daha az, daha sıhhatsiz ve daha kıymetli eser tükettiği bir ortamda yapılması gereken şey sorunun kökenine inmek, üretim etabındaki sıkıntıları çözmek” görüşünü paylaşıyor.
Birkaç haftaya Meclis’e gelecek
2022’de ödenecek tarım dayanak bütçesi yüzde 36’lık enflasyonun pek altında olan yüzde 12,5 oranında artırılmış ve 25,8 milyar liraya çıkarılmıştı. KDV düzenlemesiyle ilgili çalışmaların ise birkaç hafta ortasında tamamlanıp TBMM’ye sunulması bekleniyor.
Pelin Ünker
DW