İş Bankası Genel Müdürü Hakan Ortan, kesim olarak tüm kredileri yeni ekonomi modelini destekleyecek alanlara yönlendirdiklerini fakat bir daha de regülasyonlar niçiniyle modelinin desteklediği dalları bile destekleyemeyecek noktaya geldiklerini söylemiş oldu. Ortan, süreksiz olduğu belirtilen makro muhtaçlığı önlemlerin Türkiye’nin yeni iktisat modelini destekleyecek biçimde bir an evvelden kaldırılması ve gevşetilmesi gerektiğinin altını çizdi.
Aran, bankacılık bölümünün büyümenin sağlıklı ve sürdürülebilir olması için kredilendirmenin seçici yapılabiliyor olması ve verimli yatırımların finanse edilebilmesi gerektiğini belirterek “Bunun mümkün olmadığı durumlarda banka kredileriyle, bankacılık dalıyla büyüme içindeki ilgi zayıflamaktadır. Hakikaten ülkemizde yapılan akademik araştırmalarda 2018 yılına kadar bankacılık bölümündeki kredi büyüme içindeki korelasyon düzeyi yüzde 60 düzeyindeyken bu oran 2018 daha sonrasında bu periyoda kadar regülasyonlar ve getirilen makroihtiyati önlemlerle yüzde 50’nin altına inmiştir” dedi.
“Sektörleri destekleyemeyecek noktaya geldik”
Yurtharicinden kaynak bulmanın zorlaştığını da belirten Ortan, bir yıl vadeli yenilemenin yüzde 7,25 üzere bir oranla yapılabildiğini kaydetti. Ortan, uygulanan siyasetlerin kırılganlıkları ve bankacılık dalındaki riskleri artırdığını lisana getirerek şunları söylemiş oldu: “Bu siyasetten kastımız ne olduğunu net olarak söylemek istiyorum. Mutlaka büyüme ve istihdamdan yana net bir tercih belirtilen ve Türkiye iktisat modeli olarak geçen yıl sunulan modelin ve bunu destekleyen siyasetlerden bahsetmiyorum. Tam aksine bu siyasetin uygulanmasını da engelleyen makroihtiyati önlemleri kastediyorum. Biz yeni model kapsamında üreticiyi, ihracatçıyı, turizmcimizi ne kadar döviz geliri getiren alanlarımız var ise bunları sonuna kadar destekleyeceğimizi tabir ederek yapısal dönüşüm için düğmeye bastık. Ve kesim olarak tüm kredilerimizi seçici kapsamda bize yeni iktisat modelini destekleyecek ve Türkiye’nin cari açık vermeden büyümesine imkan sağlayacak alanlara yönlendirdik. Lakin şunu gördük ki getirilen alınan makroihtiyati önlemlerle birlikte artık biz iktisat modelini desteklediği dalları bile destekleyemeyecek noktaya geldik.
“Krediye erişim güçleşiyorsa faiz indiriminin yararı olmuyor”
Konuşmasında faiz oranlarının indirilmesinin ne açıdan yarar sağlayabileceğine de değinen Ortan şöyleki devam etti: “Eğer kredinin fiyatlaması ucuzlamasına karşın krediye erişim güçleşiyorsa bunun kimseye bir yararı yoktur. Bankacılık kesim iktisat modelini desteklemek için hangi alana kredi vermeyi ve hangi alana ucuz kredi vermek gerektiğini kendi içerisinde belirleyip ülkenin büyümesini desteklemek için temel işlevler verimli alanları seçmek ve bu kredileri seçme konusunda aslına bakarsanız beceriklidir. Yeter ki bunu önlemlerle müşteri tercihlerini de zorlayacak noktalara getirmeyelim. Biz müşterilerimizin tasarruf tercihlerine hürmet gösteriyoruz. Tasarruf tercihlerinde Türk lirası kur muhafazalı mevduat var. Çok cazip mevduat eseri şimdi tüm bankalarda yüzde 20’nin üzerinde bir dönüşüme mevzu oldu. Ama bunun ötesinde tercihine gereksiniminden dolayı yabancı para bulunan müşterileri bankalar üzerinden bu tercihlerini değiştirmeye zorlamanın ve bu tercih değişmezse de bununla ilgili bankaların finansal sistemin istikrarını riske atacak biçimde uzun vadeli menkul değer tesis etmeye zorlamanın ne yeni iktisat modeline, ne üretime, ne ihracata, ne istihdama katkısı vardır. Yalnızca bunları zıt tarafta bankacılık kesimini de geriye giderek, bankacılık dalının imkanlarını kullanımının da engellemek manasına gelir. ötürüsıyla süreksiz olduğu söylenen bu makro gereksinimi önlemlerin Türkiye’nin yeni iktisat modelini destekleyecek biçimde bir an evvelden kaldırılması ve gevşetilmesi gerektiğinin altını çizmek istiyorum.”
Dünya / Şebnem Turhan
Aran, bankacılık bölümünün büyümenin sağlıklı ve sürdürülebilir olması için kredilendirmenin seçici yapılabiliyor olması ve verimli yatırımların finanse edilebilmesi gerektiğini belirterek “Bunun mümkün olmadığı durumlarda banka kredileriyle, bankacılık dalıyla büyüme içindeki ilgi zayıflamaktadır. Hakikaten ülkemizde yapılan akademik araştırmalarda 2018 yılına kadar bankacılık bölümündeki kredi büyüme içindeki korelasyon düzeyi yüzde 60 düzeyindeyken bu oran 2018 daha sonrasında bu periyoda kadar regülasyonlar ve getirilen makroihtiyati önlemlerle yüzde 50’nin altına inmiştir” dedi.
“Sektörleri destekleyemeyecek noktaya geldik”
Yurtharicinden kaynak bulmanın zorlaştığını da belirten Ortan, bir yıl vadeli yenilemenin yüzde 7,25 üzere bir oranla yapılabildiğini kaydetti. Ortan, uygulanan siyasetlerin kırılganlıkları ve bankacılık dalındaki riskleri artırdığını lisana getirerek şunları söylemiş oldu: “Bu siyasetten kastımız ne olduğunu net olarak söylemek istiyorum. Mutlaka büyüme ve istihdamdan yana net bir tercih belirtilen ve Türkiye iktisat modeli olarak geçen yıl sunulan modelin ve bunu destekleyen siyasetlerden bahsetmiyorum. Tam aksine bu siyasetin uygulanmasını da engelleyen makroihtiyati önlemleri kastediyorum. Biz yeni model kapsamında üreticiyi, ihracatçıyı, turizmcimizi ne kadar döviz geliri getiren alanlarımız var ise bunları sonuna kadar destekleyeceğimizi tabir ederek yapısal dönüşüm için düğmeye bastık. Ve kesim olarak tüm kredilerimizi seçici kapsamda bize yeni iktisat modelini destekleyecek ve Türkiye’nin cari açık vermeden büyümesine imkan sağlayacak alanlara yönlendirdik. Lakin şunu gördük ki getirilen alınan makroihtiyati önlemlerle birlikte artık biz iktisat modelini desteklediği dalları bile destekleyemeyecek noktaya geldik.
“Krediye erişim güçleşiyorsa faiz indiriminin yararı olmuyor”
Konuşmasında faiz oranlarının indirilmesinin ne açıdan yarar sağlayabileceğine de değinen Ortan şöyleki devam etti: “Eğer kredinin fiyatlaması ucuzlamasına karşın krediye erişim güçleşiyorsa bunun kimseye bir yararı yoktur. Bankacılık kesim iktisat modelini desteklemek için hangi alana kredi vermeyi ve hangi alana ucuz kredi vermek gerektiğini kendi içerisinde belirleyip ülkenin büyümesini desteklemek için temel işlevler verimli alanları seçmek ve bu kredileri seçme konusunda aslına bakarsanız beceriklidir. Yeter ki bunu önlemlerle müşteri tercihlerini de zorlayacak noktalara getirmeyelim. Biz müşterilerimizin tasarruf tercihlerine hürmet gösteriyoruz. Tasarruf tercihlerinde Türk lirası kur muhafazalı mevduat var. Çok cazip mevduat eseri şimdi tüm bankalarda yüzde 20’nin üzerinde bir dönüşüme mevzu oldu. Ama bunun ötesinde tercihine gereksiniminden dolayı yabancı para bulunan müşterileri bankalar üzerinden bu tercihlerini değiştirmeye zorlamanın ve bu tercih değişmezse de bununla ilgili bankaların finansal sistemin istikrarını riske atacak biçimde uzun vadeli menkul değer tesis etmeye zorlamanın ne yeni iktisat modeline, ne üretime, ne ihracata, ne istihdama katkısı vardır. Yalnızca bunları zıt tarafta bankacılık kesimini de geriye giderek, bankacılık dalının imkanlarını kullanımının da engellemek manasına gelir. ötürüsıyla süreksiz olduğu söylenen bu makro gereksinimi önlemlerin Türkiye’nin yeni iktisat modelini destekleyecek biçimde bir an evvelden kaldırılması ve gevşetilmesi gerektiğinin altını çizmek istiyorum.”
Dünya / Şebnem Turhan