Türkiye’de gelir uçurumu memleketler arası raporlarda da kendine yer buldu. Oxfam ve DFI’nın raporuna nazaran ekonomik eşitsizlikler sıralamasında Türkiye 161 ülke içinde 74’üncü, OECD ülkeleri içinde sonuncu oldu.
Oxfam ve Development Finance International (DFI) tarafınca hazırlanan 2022 Eşitsizliği Azaltma Taahhütleri Endeksi’ne (EAT Endeksi) bakılırsa, 2020’den bu yana devam eden pandemi boyunca hem güçlü tıpkı vakitte fakir ülkelerde ekonomik eşitsizliklerde patlama yaşandı.
Pandeminin birinci 2 yılını kapsayan endeks, 161 ülkenin hükümetlerinin eşitsizliği azaltmaya yönelik siyasetlerini ve uygulamalarını ayrıntılı bir biçimde incelendi. Bu müddette yoksulluk düzeyi rekor seviyede yükseldi ve personeller on yıllardır görülmemiş süratte artan fiyatlarla başa çıkmaya çalıştı. Hükümetlerin büyük çoğunluğu bu süreçte sıhhat, eğitim ve toplumsal muhafaza harcamalarının hissesini azalttı. Buna karşın endeksteki ülkelerin üçte ikisi minimum fiyatları pandemi mühletince kaydedilen ekonomik büyüme oranında dahi artırmadı. Tıpkı periyotta elde edilen sıra dışı kârların ve katlanan servetlerin üstündeki vergi oranları ise tıpkı düzeyde kaldı. 161 ülkenin 143’ü en güçlü vatandaşlarının ödediği vergi oranları birebir düzeyde kaldı.
Bu süreçte global ekonomik tertip de gelişmekte olan ülkelerin aleyhine işledi. IMF’nin borçları ve bütçe açıklarını kapatmak için yeni kemer sıkma siyasetlerinde ısrarcı olması niçiniyle fakir ülkelerdeki ekonomik eşitsizlikler ve yoksulluk daha da katlandı.
***
Asgari fiyatta gerileme
Endekste Türkiye’ye ait çarpıcı bilgiler yer aldı. En varlıklı yüzde 1’lik kesitin toplam servetin yüzde 41’ine sahip olduğu ve servet dağılımının en adaletsiz 3 ülkeden biri olan Türkiye ile ilgili ise endekste çarpıcı datalar yer aldı. İşte o datalardan bir kısmı;
•Türkiye endeksin genel sıralamasında 161 ülke içerisinde 74. sırada. OECD ülkeleri içinde ise son sırada yer aldı.
•Son iki yılda Kurumlar ve gelir vergisi oranları arttığı biçimde bu vergilerin tahsil oranları sırayla yüzde 17 ve yüzde 16’da kaldı. Bu niçinle Türkiye “Vergi adaletine yönelik adımlara ait kategoride” 161 ülke içinde 114’üncü sırada yer aldı.
•Pandemi mühletince sıhhat ve toplumsal müdafaa alanında adımlar atıldı. Toplumsal harcamalar kategorisinde Türkiye hala OECD ülkeleri içinde en alt sıralarda.
•Türkiye sendikal haklar açısından sıralamada en sondaki 10 ülke içinde.
•Asgari fiyatın kişi başı gayrisafi yurt içi hasılaya oranı son 2 yılda yüzde 60’tan yüzde 50’ye düştü. Bu önemli bir gerileme sayıldı.
Endeksin hazırlayıcısı iki kuruluşun yöneticileri şu görüşleri paylaştı; DFI’nin Yöneticisi Matthew Martin, “Eşitsizlik bir siyasal tercih sorunu. Hükümetler artık zenginlere öncelik vermeyi bırakıp fakir insanları düşünmeli. Gelişmekte olan ülkeler sıhhat için harcadıkları her bir dolar karşılığında, güçlü kredi kuruluşlarına 4 dolar meblağında borç ödüyor. Bu ülkelerdeki eşitsizliği azaltmanın tek yolu borçların değerli bir kısmının silinmesi ve zenginlerin ödedikleri vergilerin oranının artırılması” dedi. Oxfam’ın Yöneticisi Gabriela Butcher “Bizim endeksimiz gösteriyor ki hükümetlerin çoğunluğu Covid-19 niçiniyle körüklenen eşitsizliklerle uğraş için gerekli adımları atmadı” dedi.
Pandeminin birinci iki yılında ülkelerdeki kimi değişiklikler de endekste yer aldı;
FİLİSTİN: Sosyal harcamaların bütçedeki hissesini yüzde 37’den yüzde 47’ye yükseltti.
BARBADOS: Kadın çalışanların haklarını uygunlaştırmak için bir dizi maddeyi hayata geçirdi.
MALDİVLER: İlk sefer bir ulusal taban fiyat düzeyi belirledi.
FRANSA: Kurumlar vergisi oranını düşürdüğü ve 2019’da servet vergisini kaldırdığı için endeksteki sıralamada 10 basamak düştü.
ÜRDÜN: Sağlık harcamalarının bütçedeki hissesini pandemiye karşın beşte bir oranında azalttı.
NİJERYA: Asgari fiyat meblağını pandeminin başından bu yana değiştirmedi. ABD ise federal taban fiyat seviyesini 2009’dan bu yana artırmadı.
birgun.net
Oxfam ve Development Finance International (DFI) tarafınca hazırlanan 2022 Eşitsizliği Azaltma Taahhütleri Endeksi’ne (EAT Endeksi) bakılırsa, 2020’den bu yana devam eden pandemi boyunca hem güçlü tıpkı vakitte fakir ülkelerde ekonomik eşitsizliklerde patlama yaşandı.
Pandeminin birinci 2 yılını kapsayan endeks, 161 ülkenin hükümetlerinin eşitsizliği azaltmaya yönelik siyasetlerini ve uygulamalarını ayrıntılı bir biçimde incelendi. Bu müddette yoksulluk düzeyi rekor seviyede yükseldi ve personeller on yıllardır görülmemiş süratte artan fiyatlarla başa çıkmaya çalıştı. Hükümetlerin büyük çoğunluğu bu süreçte sıhhat, eğitim ve toplumsal muhafaza harcamalarının hissesini azalttı. Buna karşın endeksteki ülkelerin üçte ikisi minimum fiyatları pandemi mühletince kaydedilen ekonomik büyüme oranında dahi artırmadı. Tıpkı periyotta elde edilen sıra dışı kârların ve katlanan servetlerin üstündeki vergi oranları ise tıpkı düzeyde kaldı. 161 ülkenin 143’ü en güçlü vatandaşlarının ödediği vergi oranları birebir düzeyde kaldı.
Bu süreçte global ekonomik tertip de gelişmekte olan ülkelerin aleyhine işledi. IMF’nin borçları ve bütçe açıklarını kapatmak için yeni kemer sıkma siyasetlerinde ısrarcı olması niçiniyle fakir ülkelerdeki ekonomik eşitsizlikler ve yoksulluk daha da katlandı.
***
Asgari fiyatta gerileme
Endekste Türkiye’ye ait çarpıcı bilgiler yer aldı. En varlıklı yüzde 1’lik kesitin toplam servetin yüzde 41’ine sahip olduğu ve servet dağılımının en adaletsiz 3 ülkeden biri olan Türkiye ile ilgili ise endekste çarpıcı datalar yer aldı. İşte o datalardan bir kısmı;
•Türkiye endeksin genel sıralamasında 161 ülke içerisinde 74. sırada. OECD ülkeleri içinde ise son sırada yer aldı.
•Son iki yılda Kurumlar ve gelir vergisi oranları arttığı biçimde bu vergilerin tahsil oranları sırayla yüzde 17 ve yüzde 16’da kaldı. Bu niçinle Türkiye “Vergi adaletine yönelik adımlara ait kategoride” 161 ülke içinde 114’üncü sırada yer aldı.
•Pandemi mühletince sıhhat ve toplumsal müdafaa alanında adımlar atıldı. Toplumsal harcamalar kategorisinde Türkiye hala OECD ülkeleri içinde en alt sıralarda.
•Türkiye sendikal haklar açısından sıralamada en sondaki 10 ülke içinde.
•Asgari fiyatın kişi başı gayrisafi yurt içi hasılaya oranı son 2 yılda yüzde 60’tan yüzde 50’ye düştü. Bu önemli bir gerileme sayıldı.
Endeksin hazırlayıcısı iki kuruluşun yöneticileri şu görüşleri paylaştı; DFI’nin Yöneticisi Matthew Martin, “Eşitsizlik bir siyasal tercih sorunu. Hükümetler artık zenginlere öncelik vermeyi bırakıp fakir insanları düşünmeli. Gelişmekte olan ülkeler sıhhat için harcadıkları her bir dolar karşılığında, güçlü kredi kuruluşlarına 4 dolar meblağında borç ödüyor. Bu ülkelerdeki eşitsizliği azaltmanın tek yolu borçların değerli bir kısmının silinmesi ve zenginlerin ödedikleri vergilerin oranının artırılması” dedi. Oxfam’ın Yöneticisi Gabriela Butcher “Bizim endeksimiz gösteriyor ki hükümetlerin çoğunluğu Covid-19 niçiniyle körüklenen eşitsizliklerle uğraş için gerekli adımları atmadı” dedi.
Pandeminin birinci iki yılında ülkelerdeki kimi değişiklikler de endekste yer aldı;
FİLİSTİN: Sosyal harcamaların bütçedeki hissesini yüzde 37’den yüzde 47’ye yükseltti.
BARBADOS: Kadın çalışanların haklarını uygunlaştırmak için bir dizi maddeyi hayata geçirdi.
MALDİVLER: İlk sefer bir ulusal taban fiyat düzeyi belirledi.
FRANSA: Kurumlar vergisi oranını düşürdüğü ve 2019’da servet vergisini kaldırdığı için endeksteki sıralamada 10 basamak düştü.
ÜRDÜN: Sağlık harcamalarının bütçedeki hissesini pandemiye karşın beşte bir oranında azalttı.
NİJERYA: Asgari fiyat meblağını pandeminin başından bu yana değiştirmedi. ABD ise federal taban fiyat seviyesini 2009’dan bu yana artırmadı.
birgun.net