Fontana’dan suya övgü senfonisi

CatWalk

New member
Seray Şahinler – Ses ve yer üzerine yaptığı deher neysel projelerle tanınan Bill Fontana’nın Türkiye’de merakla beklenen birinci solo standı Arter’de ziyarete açıldı. Yarım asırlık mesleğinde ideoloji, antropoloji, mimari ve mitolojiden beslenen Fontana’nın ilhamı bu kere İstanbul’dan…

Fontana’nın yapıtların değerli bir kısmı, CERN’deki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı, Londra’daki Millennium Bridge, Normandiya kıyıları, San Francisco’daki sis düdükleri, balta girmemiş ormanlar, hidroelektrik türbinler ve kentsel alanlar üzere farklı kaynaklardan data toplayan canlı dinleme ağları oluşturuyor. Sanatçı, görsel ve mimari yerlere ait algılarımızla etkileşim kurarak bunları birer ses heykellerine dönüştürüyor. Sanatla teknolojiyi buluşturarak bilhassa etraf hassasiyetine eğilen Fontana, Arter’in siparişi üzerine hayata geçirdiği “İo’nun Yeni Sesi”nde İstanbul Boğazı’nın çeşitli noktalarında, Bizans periyodundan kalan Şerefiye Sarnıcı ve Yerebatan Sarnıcı’nda gerçekleştirdiği görüntü ve ses kayıtlarını temel alıyor.


Bir ses heykeli

“İo’nun Yeni Sesi”, ismini İstanbul Boğazı’na veren İo’nun mitolojik öyküsünden alıyor aslında. Öykü özetlemek gerekirse şu biçimde: İo, Yunan mitolojisinde Zeus’un karısı Hera’nın birinci rahibesi olarak kabul edilir. Zeus, İo’ya âşık olur ve onu Hera’nın gazabından korumak için beyaz bir ineğe dönüştürür. Hera’nın intikam almak için kendisine musallat ettiği at sineğinden kaçmaya çalışırken daima yer değiştirmek zorunda kalan İo, İyonya Denizi’ni aştıktan daha sonra İstanbul Boğazı’nı da yüzerek geçmesiyle Boğaz’ın “sığır geçidi” manasına gelen “Bosphorus” ismini almasını sağlar.

Fontana’nın sekiz kanallı dijital kayıt aygıtı, akustik mikrofonlar, hidrofonlar ve ivmeölçerlerden oluşan taşınabilir kayıt stüdyosu aracılığıyla İstanbul’da topladığı ses bilgilerinin “bir daha konumlandırılması”, bu seslerin gece hoparlörlerle Yerebatan Sarnıcı’nda yayınlanması yoluyla gerçekleştirildi. Şerefiye Sarnıcı’ndan görsellerin yer aldığı projeksiyonla izleyiciyi karşılayan Karbon salonunda Fontana’nın sarnıçtaki ses kayıtları bu duvara yakın konumlanan sekiz hoparlörlük bir matris üzerinden duyuluyor. Bir ses heykeli olarak addebileceğimiz proje, suyun belleği açısından da değerli. ömrün kırılganlığını su üzerinden işaret eden Fontana, kendi ömür ortamını tahrip eden “bugünü” tarihi referansla aktarıyor.

Barış daveti

Bir küpün altı yüzünün yer ortasındaki dağılımını çağrıştıran altı yüzlü görüntü yerleştirmesi sarnıçlara Boğaz’ın sesini ve suyunu taşıyor. Boğaz ve sarnıçların ses alışverişinde görsel ve sesin birbirine manzumesine şahit oluyoruz. Bill Fontana hem de bir müzisyen. çabucak hemen 12 yaşındayken birinci senfonisini yazmış. ötürüsıyla tınıların müzikal kürasyonunu da muvaffakiyetle sağlıyor. Bu bir suya övgü senfonisi… Açılış toplantısında konuşan Arter Yöneticisi Melih Fereli, standın barış daveti yaptığına dikkat çekti. Rusya-Ukrayna içindeki savaşa değinen Fereli, “Bu standın başlangıçta sesle sanatın oluşmasına bir övgü olsun diye düşünmüştük. Tabi ki hâlâ daha o denli. Lakin Rusya’nın Ukrayna’ya karşı zalimce bir işgali var. Fontana’nın hümanist bir sanatçı olması vesilesiyle ve benim de o denli olmamdan ötürü bu standın çığlığının ve davetinin dünyadaki kalıcı barış olmasını istiyoruz. Ukrayna’daki savaş ve dünyadaki despotizm bir an evvel bitsin” dedi.

Notre Dame’ı kaydediyor

Bill Fontana şu sıralar 15 Nisan 2019’da meydana gelen dramatik yangında hasar nazarann Paris’teki tarihi Notre Dame Katedrali için bir proje hazırlığında. Yangında hasara uğramamış iki çanın sesini kaydeden sanatçı, “sessizliğin sesine ehemmiyet vermeye başladım” diyor. Katedralde yer alan 10 çanın çalmadığı vakit bile bir tınıya sahip olduğuna dikkat çeken Fontana, yeni projesinin önümüzdeki yaz sonuna gerçek Arter’de sergileneceğinin muştusunu de veriyor.
 
Üst