Tam 30 yıldır her aralık ayı Türkiye ve dünya iktisadı ve piyasaları hakkında iddialarımı değerli ve kanıma susayan izleyici kitlemle paylaşırım. Bu 30 yılda yazdıklarımın hiçbiri yanlışsız çıkmadı. Pekala niçin göle maya çalıyorum? Zira, ben köktendinci bir Faal Piyasalar müridiyim. Şayet nen yazmasam, Goldman Sachs yazmazsa, Işık Ökte yazmazsa, Tuncay Turşucu yazmasa, yatırımcı nasıl bilgi bulup da fiyat belirleyecek?
30 yıllık kahinlik deneyimimle en zorlandığım yıl olacak 2022. Zira, kendimi yerçekiminin gerçek olmadığını ispat etmek için gökdelenin 150ci katından paraşütle aşağıya fırlatan çılgın biliminsanına benzetiyorum. Tam 50ci kata varmış ki, camı açan bir muzur “Hocam deney nasıl gidiyor” diye sormuş hınzırca. El-cevap “Şu ana kadar bir sorun yok”.
Ne demek istiyorum? Halihazırda MGK siyaseti olan Yeni Ekonomik Modelinin (YEM) yıl boyunca süreceğini var iseysam, iktisat hakkında varsayım fazlaca kısa ve görsel olacak. İşte aşağıda
Piyasa öngörüm de sıradan ve kurnazca
Bu deney Türkiye’yi Hiroşima’ya benzeteceğine nazaran, yıl boyunca sürecek var iseyımı anlamsız olur. Onun yerine, Saray’da hala aklın zerresi dahi olsa kalmıştır duası eşliğinde: YEM Şubat sonunda terkedilecek diyorum.
Yeterli de yerine ne gelecek? Erdoğan Türkiye’yi Çin’e çevirmekten vazgeçse de, herbiçimde faiz inadı sürer diyerek, TCMB’nin dövize kuvvetli ve kararlı müdahale ettiği bir rejime geçeceğimizi kestirim ediyorum. Şayet yılbaşında açıklanacak artırımların vatandaşa kısmen de olsa ferahlık getirmesi isteniyorsa, devaluasyon-enflasyon bağını koparmak yetmez. Döviz kurunun dez-enflasyon da üretmesi gerekir. Türkiye’nin cari açığı kalmayacağı ve tüm yabancı para da kaçtığına göre, dolar/TL’yi 10.00-11.30 bandında fixlemek mümkün.
En son var iseyım ise erken seçim olacak mı sorusuna verilmesi gereken yanıt. Bana nazaran, bu hükümet Haziran’ı çıkartmaz, ancak takip ettiğim uzmanların çoğunluk görüşünü var iseyım olarak benimsedim: Erken seçim Ekim 2022’de yapılacak.
Temasta bulunduğum “dış güçler” ve Yahudi lobisinin maşası basın organlarına bakılırsa, Erdoğan ve AKP-MHP iktidardan giderse, sisteme acaip para yağacak. Şayet bu malum dış güçler, algı operasyonunda beni kurban seçmedilerse, erken seçim daha sonrası ekonomik panaroma olumda manada hayli daha farklı görünür. ötürüsıyla, varsayımlarım erken seçime kadar geçerli.
Artık, başlayalım. Temel senaryomuz şu biçimde: Faiz indirimleri yeni yılda duracak (politika faizi %12’de kalır), TCMB döviz satışları yoluyla dolar/TL’yi 10.00-11.50 bandında istikrara kavuşturacak. Bu senaryoda, 2021’den biriken maliyet artışları enflasyona yansır ve Mart’ı görmeden TÜFE’de %30’u görürüz. Ancak, bu düzey tavan olur. 2Ç2022’de enflasyon yatay seyreder, yazın malum niçinlerle geriler, 4Ç2022 sonunda ise güç fiyatlarının alacağı hale nazaran yılı %20-25 bandında bitirir.
2 niçinden dolayı cari açık problemimiz olmaz. Birincinin, YEM içtalebi Tahtalıköye göndereceği için, güç, ilaç ve besin haricinde ithalat sıfırlanır. Ama, AB ve Arap ülkelerinin 2022 yılında da devam etmesi beklenen büyümesi yardımıyla ihracatta dolar bazında %10-15 artış beklerim. 2022 turizm geliri beklentileri bir daha abartılı, $30 milyar maksadı tutmaz. Ancak $24-25 milyar makul.
Cari açık vermeyeceğiz derken 2ci müşahedem de şu: Biz cari açık vermek istesek de, dünya artık bize borç verecek kadar aptal değil. Hatırlayalım, 2022 yılında kredi notumuz en az bir basamak daha düşecek, ve küresel finansal şartlar sıkılaşacak.
TUIK bilgilerine göre (gülümsedim) 2021 yılını %10 civarında bir gerçek büyüme ile kapatacağız. 2022 yılında ise 1Ç’de derin bir resesyona şahit olacağız. 2Ç2022’de Ç/Ç büyüme fazlaca cılız olur, 3Ç ve 4Ç’de trende dönüş başlar. Hepsini toplasam, konsensusa yakın bir sayı elde ediyorum: %3.
2021 yılında %10 büyürken epey az istihdam üreten bu iktisat, %3 büyümeyle daha fazlasını beceremez. İşgücüne iştirak oranları hayli oynak, lakin TUIK’in bu sene açıklamaya başladığı geniş kapsamlı işsizlik 2022 ortalamasında %20’nin altına düşmez.
Kahreden bir enflasyon, kur meçhullüğü ve dış alıcı eksikliği yüzünden, 10 yıl vadeli DİBS getirisinin %30’lara kadar çıkması gerekir. Ancak, alıcılar “elleri mahkum” pozisyonunda BES ve ticari bankalar. 1Ç-3Ç sonu içinde 10 yıl vadeli getiride tepe en çok %23-24 olur. Son çeyrekte yeni hükümetin karakteri ve global akımlarının tesiriyle %20’nin altını bakılırsabiliriz.
Borsa’yı bekleyen en kıymetli risk MSSCI Gelişmekte Olan Piyasalar (GOP, Ülkeler = GOÜ) Endeksi’nden kovulup, Frontier Market (Jungle Piyasalar) statüsüne indirgenmek. Bu durumda pasif endeks fonları net-net $2.5 milyar çeker Borsa’dan. Lakin yerli ilgisi bitmeyecek, zira enflasyona karşı en yeterli korunma ikinci el otomobil değil, pay senetleri. Faizlerin yıl boyunca yapay olarak düşük tutulduğu bir ortamda, BİST-100 %30 civarında prim yaparsa şaşırmam. Lakin, muhalefet başkanlık ve TBMM’ni ele geçirirse, 2021-2022 sonu içinde EN AZ %50 dolar bazında prim beklerim.
CDS’ler YEM çağında EN AZ 600 baz puanı bakılırsacek. Lakin döviz kurunun denetim altına alındığı bir ortamda, 450 düzebir daha döneriz. Daha fazla inmez, zira kur riskinin yerini yıl boyunca artacak bütçe açıkları alacak. Eurobond’larda prim var fakat, fakat vade riski almaya değmez. Kısa vadeliler hem durulan dövizden dayanak alır, tıpkı vakitte sundukları GOÜ’e izafî yüksek getiriden. Ama, uzun vade küresel finansal şartların sıkılaşması ile epeyce oynak seyreder. Yanılgı, bir ölçü daha bedel kaybedebilir.
İşte ise 800 sözde Türkiye’nin 2022 kıssası. Boz boz harca.
FÖŞ
İngilizce YouTube kanalımız RealTurkey Channel’i ziyaret etmeyecek misiniz?
FÖŞ’ün basın arşivi, bu linkte
30 yıllık kahinlik deneyimimle en zorlandığım yıl olacak 2022. Zira, kendimi yerçekiminin gerçek olmadığını ispat etmek için gökdelenin 150ci katından paraşütle aşağıya fırlatan çılgın biliminsanına benzetiyorum. Tam 50ci kata varmış ki, camı açan bir muzur “Hocam deney nasıl gidiyor” diye sormuş hınzırca. El-cevap “Şu ana kadar bir sorun yok”.
Ne demek istiyorum? Halihazırda MGK siyaseti olan Yeni Ekonomik Modelinin (YEM) yıl boyunca süreceğini var iseysam, iktisat hakkında varsayım fazlaca kısa ve görsel olacak. İşte aşağıda
Piyasa öngörüm de sıradan ve kurnazca
Bu deney Türkiye’yi Hiroşima’ya benzeteceğine nazaran, yıl boyunca sürecek var iseyımı anlamsız olur. Onun yerine, Saray’da hala aklın zerresi dahi olsa kalmıştır duası eşliğinde: YEM Şubat sonunda terkedilecek diyorum.
Yeterli de yerine ne gelecek? Erdoğan Türkiye’yi Çin’e çevirmekten vazgeçse de, herbiçimde faiz inadı sürer diyerek, TCMB’nin dövize kuvvetli ve kararlı müdahale ettiği bir rejime geçeceğimizi kestirim ediyorum. Şayet yılbaşında açıklanacak artırımların vatandaşa kısmen de olsa ferahlık getirmesi isteniyorsa, devaluasyon-enflasyon bağını koparmak yetmez. Döviz kurunun dez-enflasyon da üretmesi gerekir. Türkiye’nin cari açığı kalmayacağı ve tüm yabancı para da kaçtığına göre, dolar/TL’yi 10.00-11.30 bandında fixlemek mümkün.
En son var iseyım ise erken seçim olacak mı sorusuna verilmesi gereken yanıt. Bana nazaran, bu hükümet Haziran’ı çıkartmaz, ancak takip ettiğim uzmanların çoğunluk görüşünü var iseyım olarak benimsedim: Erken seçim Ekim 2022’de yapılacak.
Temasta bulunduğum “dış güçler” ve Yahudi lobisinin maşası basın organlarına bakılırsa, Erdoğan ve AKP-MHP iktidardan giderse, sisteme acaip para yağacak. Şayet bu malum dış güçler, algı operasyonunda beni kurban seçmedilerse, erken seçim daha sonrası ekonomik panaroma olumda manada hayli daha farklı görünür. ötürüsıyla, varsayımlarım erken seçime kadar geçerli.
Artık, başlayalım. Temel senaryomuz şu biçimde: Faiz indirimleri yeni yılda duracak (politika faizi %12’de kalır), TCMB döviz satışları yoluyla dolar/TL’yi 10.00-11.50 bandında istikrara kavuşturacak. Bu senaryoda, 2021’den biriken maliyet artışları enflasyona yansır ve Mart’ı görmeden TÜFE’de %30’u görürüz. Ancak, bu düzey tavan olur. 2Ç2022’de enflasyon yatay seyreder, yazın malum niçinlerle geriler, 4Ç2022 sonunda ise güç fiyatlarının alacağı hale nazaran yılı %20-25 bandında bitirir.
2 niçinden dolayı cari açık problemimiz olmaz. Birincinin, YEM içtalebi Tahtalıköye göndereceği için, güç, ilaç ve besin haricinde ithalat sıfırlanır. Ama, AB ve Arap ülkelerinin 2022 yılında da devam etmesi beklenen büyümesi yardımıyla ihracatta dolar bazında %10-15 artış beklerim. 2022 turizm geliri beklentileri bir daha abartılı, $30 milyar maksadı tutmaz. Ancak $24-25 milyar makul.
Cari açık vermeyeceğiz derken 2ci müşahedem de şu: Biz cari açık vermek istesek de, dünya artık bize borç verecek kadar aptal değil. Hatırlayalım, 2022 yılında kredi notumuz en az bir basamak daha düşecek, ve küresel finansal şartlar sıkılaşacak.
TUIK bilgilerine göre (gülümsedim) 2021 yılını %10 civarında bir gerçek büyüme ile kapatacağız. 2022 yılında ise 1Ç’de derin bir resesyona şahit olacağız. 2Ç2022’de Ç/Ç büyüme fazlaca cılız olur, 3Ç ve 4Ç’de trende dönüş başlar. Hepsini toplasam, konsensusa yakın bir sayı elde ediyorum: %3.
2021 yılında %10 büyürken epey az istihdam üreten bu iktisat, %3 büyümeyle daha fazlasını beceremez. İşgücüne iştirak oranları hayli oynak, lakin TUIK’in bu sene açıklamaya başladığı geniş kapsamlı işsizlik 2022 ortalamasında %20’nin altına düşmez.
Kahreden bir enflasyon, kur meçhullüğü ve dış alıcı eksikliği yüzünden, 10 yıl vadeli DİBS getirisinin %30’lara kadar çıkması gerekir. Ancak, alıcılar “elleri mahkum” pozisyonunda BES ve ticari bankalar. 1Ç-3Ç sonu içinde 10 yıl vadeli getiride tepe en çok %23-24 olur. Son çeyrekte yeni hükümetin karakteri ve global akımlarının tesiriyle %20’nin altını bakılırsabiliriz.
Borsa’yı bekleyen en kıymetli risk MSSCI Gelişmekte Olan Piyasalar (GOP, Ülkeler = GOÜ) Endeksi’nden kovulup, Frontier Market (Jungle Piyasalar) statüsüne indirgenmek. Bu durumda pasif endeks fonları net-net $2.5 milyar çeker Borsa’dan. Lakin yerli ilgisi bitmeyecek, zira enflasyona karşı en yeterli korunma ikinci el otomobil değil, pay senetleri. Faizlerin yıl boyunca yapay olarak düşük tutulduğu bir ortamda, BİST-100 %30 civarında prim yaparsa şaşırmam. Lakin, muhalefet başkanlık ve TBMM’ni ele geçirirse, 2021-2022 sonu içinde EN AZ %50 dolar bazında prim beklerim.
CDS’ler YEM çağında EN AZ 600 baz puanı bakılırsacek. Lakin döviz kurunun denetim altına alındığı bir ortamda, 450 düzebir daha döneriz. Daha fazla inmez, zira kur riskinin yerini yıl boyunca artacak bütçe açıkları alacak. Eurobond’larda prim var fakat, fakat vade riski almaya değmez. Kısa vadeliler hem durulan dövizden dayanak alır, tıpkı vakitte sundukları GOÜ’e izafî yüksek getiriden. Ama, uzun vade küresel finansal şartların sıkılaşması ile epeyce oynak seyreder. Yanılgı, bir ölçü daha bedel kaybedebilir.
İşte ise 800 sözde Türkiye’nin 2022 kıssası. Boz boz harca.
FÖŞ
İngilizce YouTube kanalımız RealTurkey Channel’i ziyaret etmeyecek misiniz?
FÖŞ’ün basın arşivi, bu linkte