Global mali piyasalarda dalga uzunluğu korkutucu bir hâl aldı. Dün sabah bültenimizde, FED’in Çarşamba gecesi 75baz puan faiz artırım ihtimalini, ‘sert iniş’ istememesi niçiniyle elinin aykırısı ile itmesinin getirdiği ‘rahatlamanın’ ışığında piyasaların yakaladığı optimist havayı anlatmıştık. Dün ise, gün uzunluğu doların paha kazandığına, ABD borsalarının açılması ile piyasaların adeta soluksuz bir biçimde satıcılı bir ruh haline büründüklerine tanıklık ettik.
Açıkça söylemeliyim ki, FED gecesini %3,4 artıda tamamlayan risk iştahının bir vakit içinder göstergesi pozisyonunda teknoloji paylarının süreç gördüğü Nasdaq endeksinin 24 saat daha sonra %5 gerileyebilme ihtimalini açıkça itiraf etmeliyim ki aklımızın ucundan dahi geçirmezdik. Nasdaq dün akşamki düşüşü ile tüm vakit içinderın doruğundan %22 gerilemiş oldu! Somut bir niye olmasa da, enflasyonun %8,5; FED’in faiz oranının daha 36 saat evvel %0,75-1,00 bandına gelmesi, FED’in eğrinin gerisinde kalacağı ve enflasyonla uğraşında başarısız olabileceği korkusu ön plana çıkıyor.
Piyasa söylemiş olduğiniz olgunun en tabanında insan olduğunu ve insanın da ruh halinin ne kadar çabuk değişebileceğini daima birlikte deneyim etmiş olduk! Hakbûki, FED’in 36 saat evvel faiz artırımında ve bilanço daraltmasında epeyce da agresif olmayacağına piyasalar fazlaca önemli bir biçimde sevinmişti. Risk iştahının dün apansız aksiye dönmesi ile inançlı liman ABD Doları global bazda bedel kazandı. Doların piyasa kuru olan DXY bir daha 104 düzeyine dayanırken, doların piyasa kuru olan 10 yıllık devlet tahvil faizi %3,10 ile Kasım 2018’den bu yana (son 3,5 yılın) en yüksek düzeye ulaştı. 2018 yılın zirvesinin %3,26 olduğunun altını çizmiş olalım.
DXY sepet kurun dün paha kazanmasında (sepetin ortasında Sterlin de var) dün bir öbür değerli faktör İngiltere Merkez Bankası’nın (BoE) almış olduğu karar oldu. BoE, ülke iktisadının ‘resesyona girme’ ihtimali ile karşı karşıya olduğu ikazında olmasına karşın %7 düzeyine çıkan enflasyonla uğraş için siyaset faizini 25 baz puan artırımla 2009’dan bu yana en yüksek düzey olan %1’e çıkardı. Dokuz üyeli para siyaseti şurasının altı üyesi siyaset faizinin 25 baz puan artırılması istikametinde oy kullanırken, üç üye ise 50 baz puan artırma tarafında oy kullanmış. Reuters anketine katılan ekonomistler BOE’nin sekiz üyesinin faizlerin artırılması istikametinde oy kullanımını bir üyenin faiz artırımına karşı çıkmasını bekliyordu.
BoE şahin faiz artırımına karşı, iktisadın resesyon riski altında olduğu konusunda uyarması, kraliçeyi dolar karşısında 1,23 düzeyinin tabanına kadar itti (son iki yılın en zayıf düzeyi). Teknik mânâda çok satım bölgesine giren GBPUSD paritesinde 1,2490 – 1,2080 bandını kademeli alım için kolluyoruz.
Faiz getirisi olmayan değerli metaller, ABD 10 yıllık tahvil getirisinin artması ile sabah saatlerinde elde ettiği kazanımlarını koruyamadı. Altının ons fiyatı, FED gecesinden sarkan iyimserliğin ışığında dün sabah saatlerinde 1,910 dolar düzeyini test etmesi akabinde, gece geç saatlerde piyasaların adeta karalar bağlaması ile 1,875 dolar düzeyine kadar geriledi. Açık bir biçimde daha evvel de söylemiş olduğimiz üzere, kıyemtli madenlerden bir mühlet daha uzak durmaya devam edeceğiz.
OPEC+ Perşembe günü, Rus arzındaki kesintilerden üretici kümenin sorumlu tutulamayacağını ve Çin’in koronavirüs karantinalarının talep görünümünü tehdit ettiğini öne sürerek, petrol üretimini kademeli olarak artırma planına sadık kalarak Haziran’da üretimi günde 432,000 varil artırmak için anlaştı. Brent cinsi ham petrol, AB’nin Rusya’dan petrol ithalatını yasaklama konusunda teklif sunması arından gün ortasında 114 dolar düzeyine varan kazanımlarını koruyamayarak geceyi 111 dolar düzeyinde tamamladı. Avrupa gaz fiyatı sert bir biçimde yükselirken, Henry Hub doğal gaz fiyatı 8,7 $/mmbtu’ya yükselerek son 14 yılın tepesine yükseldi. Gaz faturası artacak!
Türkiye cephesinde ise olumsuz havanın tam manasıyla dün hissedilemediğini görüyoruz. BİST100 endeksi günü %1,5 artıda tamamlarken, bankacılık endeksi %0,5 geriledi. Dünden sarkan olumsuz havanın bugün borsa üzerinde tesirli olacağını tahmin ediyoruz. USDTRY kuru FED gecesinde 14,72 düzeyine kadar gerilemesi akabinde dün gün uzunluğu yükselerek bir daha 14,90 düzeyinin kıyısına kadar ilerledi. USDTRY kurunda kamunun süregelen dayanağı ile devam eden bakılırsaceli yatay seyrin, ruhsal 15 düzeyinin geçilmesi durumunda yerini yükselişe terk edebileceğini düşünüyoruz. USDTRY kurunda risk -14,67 düzeyinin aşılmasından beridir- üst taraflı görünüyor.
Türkiye cephesinde ise, hükümetin büyüme ve ihracatı artırmak için faiz oranlarını düşürmeyi yeğleyen yeni iktisat siyasetlerine bağlı olarak dün açıklanan 3 kıymetli datanın de alarm verdiğini söylemek gerekiyor. Enflasyon %70 ile son 20 yılın yeni en yükseğine gelirken, dış ticaret açığının geçen yılın tıpkı ayına bakılırsa 2 kat arttığını gördük. Büyümenin öncü göstergesi olan imalat sanayi PMI endeksinin ise peş peşe iki aydır daralarak stagflasyon telaşlarını perçinlediğini görüyoruz (bakınız grafikler). 20 yıl daha sonra Türkiye iktisadının bir daha hiperenflasyon riski ve dış ticaret açığı ile karşı karşıya kaldığına şahitlik ediyoruz.
Faiz enflasyon konusunda akıllara ziyan tartışma ve genel kabûl görmüş iktisat öğretisinin tersine gerçek alınan kararlar, üstte da değindiğimiz üzere açıklanan her ekonomik veride kendisini göstermeye başladı. Enflasyon ile TCMB siyaset faizi içindeki makas 70 – 14 = 56 puan açılırken, tasarrufu cezalandıran para siyaseti, tüketimin âdeta patlamasına niye oluyor. Artan tüketim ister istemez cari açığı da körüklüyor! Bu da dönüp dolaşıp döviz talebi yaratarak döviz kurunu üste itiyor. Tedbir olarak da, kamu bankaları dengeleyici rol üstlenerek alıcıların döviz talebini karşılayarak TCMB rezervlerini eritiyor!
2021 yılında enflasyon ‘geçicidir’ diye kusur yapan FED’in, 2022 yılından da enflasyonu ‘dizginlemek’ için bir daha kusur yapabileceğinden yahut faiz artırım döngüsünün enflasyonu denetim altına almak için kâfi olmayabileceğinden endişe eden piyasalar, satıcılı ruh halini bu sabah Asya borsalarında da taşımış! FED’in bir noktada daha sert tedbirler alması gerekebileceği kaygısı ile Asya borsaları %2-4 içinde düşüşler görülüyor.
Mali piyasaların gündeminde bugün içeride gerçek efektif döviz kuru, dışarıda ise her ayın birinci cuması olduğu üzere ABD iktisadının sıhhati açısından en değerli bilgi olarak görülen ABD istihdam raporu TSİ15:30 takip edilecektir. Reuters anketine bakılırsa tarım dışı bordrolu çalışanın 391bin kişi artması, işsizlik oranının %3,5’e inmesi, yıllık maaş artışının ise %5,5 olması bekleniyor.
iktisatbank.com
Açıkça söylemeliyim ki, FED gecesini %3,4 artıda tamamlayan risk iştahının bir vakit içinder göstergesi pozisyonunda teknoloji paylarının süreç gördüğü Nasdaq endeksinin 24 saat daha sonra %5 gerileyebilme ihtimalini açıkça itiraf etmeliyim ki aklımızın ucundan dahi geçirmezdik. Nasdaq dün akşamki düşüşü ile tüm vakit içinderın doruğundan %22 gerilemiş oldu! Somut bir niye olmasa da, enflasyonun %8,5; FED’in faiz oranının daha 36 saat evvel %0,75-1,00 bandına gelmesi, FED’in eğrinin gerisinde kalacağı ve enflasyonla uğraşında başarısız olabileceği korkusu ön plana çıkıyor.
Piyasa söylemiş olduğiniz olgunun en tabanında insan olduğunu ve insanın da ruh halinin ne kadar çabuk değişebileceğini daima birlikte deneyim etmiş olduk! Hakbûki, FED’in 36 saat evvel faiz artırımında ve bilanço daraltmasında epeyce da agresif olmayacağına piyasalar fazlaca önemli bir biçimde sevinmişti. Risk iştahının dün apansız aksiye dönmesi ile inançlı liman ABD Doları global bazda bedel kazandı. Doların piyasa kuru olan DXY bir daha 104 düzeyine dayanırken, doların piyasa kuru olan 10 yıllık devlet tahvil faizi %3,10 ile Kasım 2018’den bu yana (son 3,5 yılın) en yüksek düzeye ulaştı. 2018 yılın zirvesinin %3,26 olduğunun altını çizmiş olalım.
DXY sepet kurun dün paha kazanmasında (sepetin ortasında Sterlin de var) dün bir öbür değerli faktör İngiltere Merkez Bankası’nın (BoE) almış olduğu karar oldu. BoE, ülke iktisadının ‘resesyona girme’ ihtimali ile karşı karşıya olduğu ikazında olmasına karşın %7 düzeyine çıkan enflasyonla uğraş için siyaset faizini 25 baz puan artırımla 2009’dan bu yana en yüksek düzey olan %1’e çıkardı. Dokuz üyeli para siyaseti şurasının altı üyesi siyaset faizinin 25 baz puan artırılması istikametinde oy kullanırken, üç üye ise 50 baz puan artırma tarafında oy kullanmış. Reuters anketine katılan ekonomistler BOE’nin sekiz üyesinin faizlerin artırılması istikametinde oy kullanımını bir üyenin faiz artırımına karşı çıkmasını bekliyordu.
BoE şahin faiz artırımına karşı, iktisadın resesyon riski altında olduğu konusunda uyarması, kraliçeyi dolar karşısında 1,23 düzeyinin tabanına kadar itti (son iki yılın en zayıf düzeyi). Teknik mânâda çok satım bölgesine giren GBPUSD paritesinde 1,2490 – 1,2080 bandını kademeli alım için kolluyoruz.
Faiz getirisi olmayan değerli metaller, ABD 10 yıllık tahvil getirisinin artması ile sabah saatlerinde elde ettiği kazanımlarını koruyamadı. Altının ons fiyatı, FED gecesinden sarkan iyimserliğin ışığında dün sabah saatlerinde 1,910 dolar düzeyini test etmesi akabinde, gece geç saatlerde piyasaların adeta karalar bağlaması ile 1,875 dolar düzeyine kadar geriledi. Açık bir biçimde daha evvel de söylemiş olduğimiz üzere, kıyemtli madenlerden bir mühlet daha uzak durmaya devam edeceğiz.
OPEC+ Perşembe günü, Rus arzındaki kesintilerden üretici kümenin sorumlu tutulamayacağını ve Çin’in koronavirüs karantinalarının talep görünümünü tehdit ettiğini öne sürerek, petrol üretimini kademeli olarak artırma planına sadık kalarak Haziran’da üretimi günde 432,000 varil artırmak için anlaştı. Brent cinsi ham petrol, AB’nin Rusya’dan petrol ithalatını yasaklama konusunda teklif sunması arından gün ortasında 114 dolar düzeyine varan kazanımlarını koruyamayarak geceyi 111 dolar düzeyinde tamamladı. Avrupa gaz fiyatı sert bir biçimde yükselirken, Henry Hub doğal gaz fiyatı 8,7 $/mmbtu’ya yükselerek son 14 yılın tepesine yükseldi. Gaz faturası artacak!
Türkiye cephesinde ise olumsuz havanın tam manasıyla dün hissedilemediğini görüyoruz. BİST100 endeksi günü %1,5 artıda tamamlarken, bankacılık endeksi %0,5 geriledi. Dünden sarkan olumsuz havanın bugün borsa üzerinde tesirli olacağını tahmin ediyoruz. USDTRY kuru FED gecesinde 14,72 düzeyine kadar gerilemesi akabinde dün gün uzunluğu yükselerek bir daha 14,90 düzeyinin kıyısına kadar ilerledi. USDTRY kurunda kamunun süregelen dayanağı ile devam eden bakılırsaceli yatay seyrin, ruhsal 15 düzeyinin geçilmesi durumunda yerini yükselişe terk edebileceğini düşünüyoruz. USDTRY kurunda risk -14,67 düzeyinin aşılmasından beridir- üst taraflı görünüyor.
Türkiye cephesinde ise, hükümetin büyüme ve ihracatı artırmak için faiz oranlarını düşürmeyi yeğleyen yeni iktisat siyasetlerine bağlı olarak dün açıklanan 3 kıymetli datanın de alarm verdiğini söylemek gerekiyor. Enflasyon %70 ile son 20 yılın yeni en yükseğine gelirken, dış ticaret açığının geçen yılın tıpkı ayına bakılırsa 2 kat arttığını gördük. Büyümenin öncü göstergesi olan imalat sanayi PMI endeksinin ise peş peşe iki aydır daralarak stagflasyon telaşlarını perçinlediğini görüyoruz (bakınız grafikler). 20 yıl daha sonra Türkiye iktisadının bir daha hiperenflasyon riski ve dış ticaret açığı ile karşı karşıya kaldığına şahitlik ediyoruz.
Faiz enflasyon konusunda akıllara ziyan tartışma ve genel kabûl görmüş iktisat öğretisinin tersine gerçek alınan kararlar, üstte da değindiğimiz üzere açıklanan her ekonomik veride kendisini göstermeye başladı. Enflasyon ile TCMB siyaset faizi içindeki makas 70 – 14 = 56 puan açılırken, tasarrufu cezalandıran para siyaseti, tüketimin âdeta patlamasına niye oluyor. Artan tüketim ister istemez cari açığı da körüklüyor! Bu da dönüp dolaşıp döviz talebi yaratarak döviz kurunu üste itiyor. Tedbir olarak da, kamu bankaları dengeleyici rol üstlenerek alıcıların döviz talebini karşılayarak TCMB rezervlerini eritiyor!
2021 yılında enflasyon ‘geçicidir’ diye kusur yapan FED’in, 2022 yılından da enflasyonu ‘dizginlemek’ için bir daha kusur yapabileceğinden yahut faiz artırım döngüsünün enflasyonu denetim altına almak için kâfi olmayabileceğinden endişe eden piyasalar, satıcılı ruh halini bu sabah Asya borsalarında da taşımış! FED’in bir noktada daha sert tedbirler alması gerekebileceği kaygısı ile Asya borsaları %2-4 içinde düşüşler görülüyor.
Mali piyasaların gündeminde bugün içeride gerçek efektif döviz kuru, dışarıda ise her ayın birinci cuması olduğu üzere ABD iktisadının sıhhati açısından en değerli bilgi olarak görülen ABD istihdam raporu TSİ15:30 takip edilecektir. Reuters anketine bakılırsa tarım dışı bordrolu çalışanın 391bin kişi artması, işsizlik oranının %3,5’e inmesi, yıllık maaş artışının ise %5,5 olması bekleniyor.
iktisatbank.com