Faiz, Enflasyon, Büyüme Arbedesi: ABD iktisadı birinci çeyrekte küçüldü!

YodaUsta

Global Mod
Global Mod
Dün günün birinci yarısında açıklanan TCMB’nin Enflasyon Raporu, açık bir biçimde itiraf etmeliyim ki, eskiye oranla gönülsüz bir biçimde takip edildi. Hazine ve Maliye Bakanı Nebati’nin dile getirdiği üzere, “para siyaseti faizinin önemsizleştiği” bir ortamda, sene sonu TÜFE enflasyon varsayımı %23,2’den %42,8’e güncellendiğini gördük. Öte yandan, Lider Kavcıoğlu son devirde döviz piyasasına ait devletin bakış açısını yansıtırcasına, son maksadın “tüm ekonomik ünitelerin her türlü kararlarında TL haricinde bir para ünitesi kullanılmamasıdır” dedi.

Rusya’nın Polonya ve Bulgaristan’a gaz akışını durdurması akabinde Avrupa’da gaz fiyatları artışa geçti. Avrupa cephesinde büyüyememe telaşına paralel EURUSD paritesi dün 1,0470 ile son 5 yılın yeni en düşük düzeyini test ettiğini not edelim. Avrupa Birliği’nin kademeli olarak Rusya’ya yönelik gaz ambargosuna yanlışsız ilerlediğini görüyoruz. AB’nin ABD’dilk evvel sakinliğe girmesini beklerken, dün açıklanan ABD büyüme verisi büyük bir şaşkınlık yarattı.

ABD’de birinci çeyrek büyüme datalarına bakılırsa, GSYH büyümesinin %1,11 olması beklenirken gerçekleşme eksi %1,4 tarafında oldu. Çok açık bir biçimde söylemeliyim ki, enflasyonu dizginlemek için faiz artırım konusu bile büyümenin zayıflamasına niçin olmuş. Aylardır bültenlerimizde kelamını ettiğimiz yüksek enflasyon ve ekonomik sakinliğin tarifidir bu: stagflasyon. Bu noktadan daha sonra, FED’in faiz artışına olağan olarak devam edeceğini düşünsek de, önümüzdeki günlerde bizi enteresan bir tablonun bekliyor olacağını da not etmemiz gerekiyor.

TCMB’nin deklare ettiğı haftalık datalara göre, kredi cephesinde büyüme performansı ivmelenerek artmaya devam ediyor. Türk Lirası krediler haftalık bazda %1 artarken son 5 haftanın ortalama haftalık büyümesi %1,3 civarında kalmaya devam etti. Bu tablonun da TCMB’yi tedbir almaya ittiğini görüyoruz.

Hatırlanacağı üzere, iktisat idaresi kredilerdeki büyümeden duyduğu rahatsızlığı, hafta sonu mecburî karşılıklarda düzenlemeye giderek belirtmişti. BDDK’nın da dün bu istikamette bir adım atarak selektif kredilere yönelik risk yükünü %100’dan %200’ye çıkardı. Gaye, kredilerin maliyetini daha da artırarak genişlemesi sınırlamak. Enflasyonun %60-%70 olduğu bir ortamda, alınan tedbirlerin yetersiz kalacağını düşünüyoruz.

BDDK sonucunda, 31 Aralık 2021 öncesine ilişkin 252 günün sıradan USDTRY TCMB alış kurunun aritmetik ortalaması alınarak (düşük kurdan) hesaplanan Sermaye Yeterlilik Rasyosunu (SYR) artık 31 Aralık 2021 USDTRY TCMB alış kuru ile değiştirildiğini, daha yüksek kurun döviz etkin hesaplanmasında SYR üzerinde baskı kuracağını, bunun da kredilerde frene basılmasına mânâsı taşıdığını belirtmek gerekiyor. Bir bankacı olarak, SYR konusu epey kıymetli bir başlık olduğunun altını kalın kalın çizmek isterim. Bu adımın Türkiye’de kimi bankaların sermaye yeterliliğini bile tehdit edebileceğini düşünüyorum.

Öte yandan, dün günü bitirmeye çalışırken, çok değerli olduğunu gördüğümüz Bloomberg haberine rastladık. Türkiye yurtharicinden döviz kaynak yaratmak ismine, yabancı yatırımcılara yıllık %4 dolar faiz garantisi sunan %0 maliyetli TL vermek suretiyle swap süreci üzerinde çalışıyor. bu biçimde bir adımın kuşkusuz olumlu ve olumsuz birfazlaca yanları olacaktır.

Son devirlerde âdeta tahterevalli üzere bir seyir izleyen ABD pay senedi piyasaları, dün geceyi %3’e varan yükselişle tamamladı. Fakat gece geç saatlerde bilanço açıklayan Amazon ve Apple’in zayıf finansal sayıları niçiniyle bu sabah Asya ve ABD piyasalarında derin bir ayrışma görüyoruz. ABD vadeli borsaları %1 civarında kayıpla süreç bakılırsarek yeni günün pek de optimist bir tablo ile devam etmeyeceği sinyalini verirken, Asya cephesinde ise %1,5 civarına artılar görülüyor.

Japonya Merkez Bankası, faiz eğrisini denetim etmek ismine, dün tahvil alımını ikiye katlaması akabinde Japon Yen’i Dolar karşısında 130 düzeyinin üzerine yükselerek son 20 yılın yeni doruğunu test etti. Euro ve Sterlinin de hür düşüşe geçtiği düşünülürse, Dolar Endeksi (DXY) dün 104 düzeyine dayanarak 2003 yılından bu yana en yüksek seviyeyi test etti. FED’in çabucak hemen bir defa faiz artırdığı bir ekosistemde olanlar âdeta akıl almıyor!

BDDK’nın bankalara gönderdiği “kredi kullandırımları” temalı bildiriminde bankalardan müşterilerine sundukları döviz süreç platformlarından yeni süreç yapılmamasını talep etmesi akabinde dün USDTRY kuru gün ortasında pek dalgalı bir seyir izledi: 14,74 – 14,83. Aşağıdaki grafiklerde de görüleceği üzere, kamunun süregelen takviyesi de devam ediyor. TCMB net döviz rezervleri 27 Nisan ile biten haftada eksi 57,9 milyar dolar düzebir daha gelirken, brüt döviz rezervleri bundan evvelki haftaya nazaran 3 milyar dolar azaldı. Bu sayıları, döviz satışının devam ettiğini istikametinde yorumluyoruz.

Haftanın ve ayın son süreç gününde, ABD’de FED’in favori enflasyon göstergesi olan PCE, Avrupa’da ise enflasyon bilgileri takip edilecek.

iktisatbank.com
 
Üst