Ekonomistler: Swap mutabakatları ‘hatayı kusurla telafi’

YodaUsta

Global Mod
Global Mod
Ekonomistlere bakılırsa Türkiye’nin swap muahedeleriyle Merkez Bankası’nın (MB) brüt rezervlerinde sağladığı artış tahlil değil. Gerçekte muhtaçlık duyulan tahlil ‘döviz alım ihaleleri.’ Lakin dolar/TL’nin tarihi rekor düzeylerinde seyretmesi ve yabancı girişinin azlığı niçiniyle bu da güç.

Swap muahedesinde, iki taraf içinde, belirlenen meblağda bir para öteki bir parayla değiştiriliyor. Değiştirilen ana paralar belli bir süre sonunda geri veriliyor. Bu durumda MB’nin döviz rezervi kağıt üstünde artmış olsa da bu net rezerve yansımıyor.

Türkiye son olarak Çin ile mevcut swap muahedesini artırarak 15 Haziran’da hesaplara girecek biçimde 2,4 milyar dolardan 6 milyar dolara çıkarmıştı. Reuters’ın haberine nazaran Azerbaycan, Malezya, Güney Kore, Rusya, Britanya, Katar ve birtakım Asya ülkeleriye de swap görüşmeleri devam ediyor.

MB’nin Çin ile 6, Katar ile de 15 milyar dolar meblağında swap muahedesi bulunuyor. Bankanın bilinen bir diğer swap muahedesi yok.

Selva Demiralp: Hatayı kusurla telafi

Reuters’e konuşan Koç Üniversitesi’nden Prof. Dr. Selva Demiralp’a göre Türkiye’nin bu teşebbüsleri ‘hatayı kusurla telafi etmeye çalışmak.’

Demiralp durumu şu biçimde açıklıyor: “Uzun soluklu sorunların kurda yarattığı baskıları rezerv satarak gidermeye çalışmak baştan en büyük kusur. Bu yanılgının kararında eriyen rezervleri süreksiz olarak yerine koyma haberi ise geçmişten ders alınmadığı telaşını tetiklediği için dilek edilen prestiji kazandırmıyor.

Türkiye TL’yi desteklemek ismine 2019 birinci çeyrek sonundan 2020’nin kasım ayında iktisat idaredeki değişime kadar büyük kısmı TCMB rezervlerinden milyarlarca dolar sattı. Bu arzı bankacılar 130 milyar dolar olarak hesaplıyor. Muhalefet partileri ise bu dolar arzını ‘128 milyar dolar nerede?’ sloganıyla gündemde tutmaya devam ediyor.

IMF bu ayki Türkiye raporunda toplam rezervlerin olması gerekenin ‘çok altında’ kaldığına dikkat çekiyor. Istanbul Anayltics’ten Güldem Atabay bu bilgiyi şu biçimde yorumluyor: “Net Milletlerarası Yatırım Konumu datalarının yayınlanmasıyla bir arada IMF usulüne dayalı rezerv yeterlilik oranı mart ayındaki yüzde 73,1 düzeyinden nisanda da gerileyerek yüzde 69,7’ye düştü. IMF’ye göre bu hesaplama kararı şayet sonuç yüzde 100 ile yüzde 150 ortası ise ülke rezervlerini kâfi rezerv düzeyi olarak tanımlanabiliyor. Bu aralığın altı yetersiz rezerv seviyesi kabul ediliyor.”

MB memleketler arası swap mutabakatları yoluyla rezerv kazanma stratejisini eski lider Naci Ağbal devrinde uygulamaktan vazgeçmişti. Ağbal şubat ayındaki söyleşisinde rezervleri swap mutabakatları yolu değil döviz alım ihaleleriyle artırmayı planladıklarını söylemişti. Lakin Ağbal Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafınca mart ayında bir gece yarısı kararnamesiyle nazaranvinden alındı. Ağbal’ın bakılırsavden alınması daha sonrası giderek daha da artan güvensizlik ortamı niçiniyle ise dolar kuru tarihin en yüksek düzeylerine kadar ulaşmış durumda.

diken.com
 
Üst