Cumhurbaşkanı Erdoğan, müsilaj sıkıntısına ait özel toplantıya başkanlık yaptı Cumhurbaşkanı Erdoğan, müsilaj meselesine ait özel toplantıya başkanlık yaptı
ANKARA – Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, müsilaj konusunda çalışan bilim insanlarını kabul etti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Marmara Denizinde görülen müsilaj (deniz salyası) sıkıntısının tahlili için Yükseköğretim Konseyi tarafınca oluşturulan akademik heyetin iştirakiyle düzenlenen toplantıya başkanlık etti.
Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’ndeki görüşmede, denizlerdeki müsilaj probleminin tahliline yönelik bilimsel teknikler masaya yatırıldı.
görüşmede, Cumhurbaşkanı Erdoğan, YÖK Lideri Yekta Saraç başkanlığındaki uzman akademik heyetin müsilaj konusundaki bilimsel araştırmalarını ve tahlil tekliflerini tek tek dinledi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, görüşmede yaptığı konuşmada, Hükümet olarak son günlerde Marmara Denizinde ortaya çıkan müsilaj sıkıntısını birinci andan itibaren yakın takibe aldıklarını belirterek, Etraf ve Şehircilik Bakanlığını, TÜBİTAK’ı ve öbür ilgili kurumları çabucak harekete geçirdiklerini tabir etti.
Denizdeki gelişmeler mercek altına alınırken, karada da tüm atık su ve katı atık tesislerinde kontrollere sürat verdiklerini anlatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “bir daha birkaç gün evvel bilim insanlarımızın, kurum temsilcilerimizin, sivil toplum kuruluşlarımızın ve belediye yetkililerinin iştirakiyle geniş kapsamlı bir istişare toplantısı Kocaeli’nde düzenlendi. Marmara Denizi Müdafaa Aksiyon Planımızı da milletimizle paylaştık. Deniz paklığına ait genelgemizi de Marmara’daki vilayetlerimize gönderdik. Salı günü itibariyle biroldukça farklı bölgede karadan ve denizden paklık çalışmalarına başlandı” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Yükseköğretim Şurası öncülüğünde yapılacak katkıların da sorunun tahlili konusunda büyük bir değer taşıdığına inandığını söz ederek, müsilaj problemini ve denizlerdeki kirliliği ortadan kaldırmak için bilimin ve bilim insanlarının tavsiyelerinin kendilerine yol gösterici olacağını kaydetti.
görüşmede, müsilaj sorunu ve tahlili üzerine uzman akademik heyet tarafınca oluşturulan bilimsel kıymetlendirme raporu da Cumhurbaşkanı Erdoğan’a sunuldu.
YÖK tarafınca alanında uzman bilim insanlarının iştirakiyle düzenlenen ve müsilaj meselesinin tahliline yönelik akademik çalışmaların değerlendirildiği toplantının sonuç bildirgesi de yayınlandı.
Sonuç bildirgesi
“Denizler birfazlaca canlı için kusursuz bir ekosistem olmasının yanında insanlık için en kaliteli besin temin ambarları olarak bilinirler. Taşıdığı ekolojik ve ekonomik ehemmiyet sebebi ile deniz kaynaklarının şuurlu kullanması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması büyük kıymet taşımaktadır.
İnsan kaynaklı tehditlerin yoğunluğu ve dağılımı şu anda insanlık tarihinde görülmemiş düzeylere ulaşmış durumdadır. Marmara Denizinde son senelerda gerek insan kaynaklı gerek doğal birtakım baskılar mevcuttur. Bu baskıları oluşturan niçinler; artan sıcaklık, oksijen azalması, okyanus asitlenmesi, karasal girdiler (atık su, besin elementi), çok avlanma, kirlilik, istilacı çeşitler, gemicilik faaliyetleri.
Marmara Denizi’miz dört havza ile çevrelenmiştir. Toplam kıyı şeridi 240 km’dir. Bilhassa, yüksek deniz suyu sıcaklığı, rüzgarsız ve sakin hava şartlarında ve yüksek karasal girdiler müsilaj yapıyı görme ihtimalini arttırmaktadır. Müsilaj yapı, dünya denizlerinde her yerde bulunabildiği üzere, Marmara Denizi’nde de gözlenmektedir.
Marmara Denizi üzere yarı kapalı denizlerde daima olarak yapılan atık su boşaltımları kirletici yükünü arttırmakta ve bu durum çok üretime (ötrofikasyon) sebep olabilmektedir. Bilhassa azot ve fosforca varlıklı besin elementi girdisi, sakin hava koşulları ve sıcaklık artışıyla bir arada tek hücreli canlıların sayısını ve müsilaja yol açan hücre içi salgısını çok arttırmaktadır. Çeşitli kirleticilerle varlıklı müsilaj, deniz tabanına inerek bentik fauna ve floranın yapısını bozmakta ve orada yaşayan canlıların hayatını sonlandırmaktadır. Oluşan müsilajlı kitle içerisinde ağır metallerin de birikebilme oranı çok yüksektir. Ayrıyeten Marmara Denizi alt sularının oksijence çok yoksul olduğu (hipoksik koşullar) düşünüldüğünde, organik maddece epey varlıklı bu materyalin bakteriyel tüketim ile oksijenin daha da azalmasına niye olacağı bilinmektedir.
Türkiye nüfusunun değerli bir kısmının Marmara Denizi’nin etrafındaki büyük vilayetlerde yaşaması, endüstriyel faaliyetlerin kıymetli bir kısmının bu bölgede bulunması, Karadeniz ülkelerinin deniz nakliyatında Marmara Denizini kullanımı, az da olsa turizm hedefli kullanılması Marmara Denizinin sosyo-ekonomik kıymetini de arttırmaktadır. Çanakkale ve İstanbul Boğazları ile bir arada Türk Boğazlar Sistemi’ni oluşturan Marmara Denizi’nde bilhassa son senelerda artan deniz trafiği ve İstanbul Boğazı üzerinden gelen Karadeniz kökenli kirleticiler bu baskıyı daha da arttırmaktadır.
Başka yandan, global ısınmanın etkisiyle özellikle son 10 yılda Marmara Denizi yüzey ve alt tabaka sularının sıcaklığı daha hızlı artmaktadır. Deniz canlılarının stres kararı oluşturdukları müsilaj gibi aşırı doğa olaylarının küresel ısınma ile 1950’li senelerdan itibaren diğer denizlerde olduğu gibi Marmara Denizinde de giderek artan çoğunlukla oluştuğu gözlenmektedir. Bu sorunların doğru anlaşılabilmesi için birfazlaca farklı disiplinde uzman bilim insanının gerek gözlem gerekse öngörü kabiliyeti olan modellerle bu sorunlara yaklaşması gerekmektedir. Müsilaj gibi öngörülmesi zor problemler üzerine denizlerin oşinografisi (fizik, kimya, ekolojik dinamikler) doğru anlaşılmadan çözüm önerisi sunmak, geliştirmek mümkün değildir. Örneğin, Marmara Denizi’nde uzun süredir insan kaynaklı karasal girdilerden (besin tuzları, ağır metaller) ve iklim niçini ile denizde sıcaklık artışı ve akıntı sistemlerinde değişimlerden ötürü oksijen azalması artarak sürmekte ve aynı zamanda biyoçeşitlilik kaybı da deniz ekosistemini savunmasız bırakmaktadır ve müsilaj, zararlı alg artışı, deniz anası istilası, toplu balık ölümleri gibi olayların yaşanması esasında kaçınılmaz olmuştur.
Denizleri çalışmak ve zor problemlere çözüm sunmak için oldukca disiplinli yaklaşımlar gereksinimi
Deniz (okyanus) ve su bilimi, gorece genç bir bilim bulunmasına rağmen, bugün doğa bilimleri arasında yoğun katkıya ve öneme sahip bir bilim dalı olarak ortaya çıkmıştır. Deniz ve su biliminin bu süreçte temel bilim (fizik, kimya, biyoloji, matematik) desteği ve diğer iklim bilimleri (meteoroloji, klimatoloji, ekoloji, paleontoloji, vs.) ile amaç ve kapsam örtüşmesi artmıştır. bu biçimdece sağlanan bilgi ve yeteneklerle çevresel yönetişime katkıda bulunulmak suretiyle gelecekte de topluma hizmet edilecektir. Bu niçinle deniz bilimini geliştirme faaliyetleri bütünüyle geleceğe yatırımdır, yaşam kaynağı denizlere bilimle sahip çıkmaktır. Denizler bütünlükçü biçimde çalışılmadığı sürece denizlerle ilgili karmaşık problemlere çözüm getirmek mümkün değildir.
Altyapı ve yetişmiş insan, denizlere yönelik yükseköğretim politikaları
Deniz ve su bilimleri gibi oldukca disiplinli ve yüksek teknoloji gerektiren alanlar, gerçek manada gözlem sistemleri, laboratuvarlar ve gemi gibi altyapılara ihtiyaç duyarlar. Deniz bilimlerinde problemler rutin izleme ötesinde interdisipliner çalışmalar konusunda uzmanlaşmış akademisyenler tarafınca ele alınarak çözüme ulaştırılabilir.
Öncelikli alan olarak deniz bilimleri
Bu niçinle, deniz bilimleri ve su bilimleri alanlarının akademideki yeri daha da güçlendirilmelidir. Gezegenimizin yaşanabilirliğinde hayati bir rolü olan denizlerin bu rolü oynamasını sağlayan tüm süreçleri bütünleşik olarak kavrayabilen, araştırabilen ve yeni bilgiler üretebilen bilim insanlarının yetiştirilebilmesi önemlidir. YÖK’ün son senelerda ilgili lisans programlarına kaydolan öğrencilerin desteklenmesine yönelik girişimleri daha ileri aşamalara da taşınmalıdır.
Ekonomik kaynaklarıyla, kirlilik ve ekosistem problemleriyle, bütün sorumluluğu yalnızca bize ait olan Marmara Denizi’nde yapılacak faaliyetlerin tamamının planlanmasında deniz ekosisteminin sağlıklı olması birinci planda tutularak bütün paydaşların yararına olması gözetilmelidir. Marmara Denizi ekolojisi dayanıklılığını yitirmiştir ve dış etkenlere karşı korumasız bir hale gelmiştir. Müsilajın ötesinde Marmara Denizi’nde şu anda zararlı alg, deniz anası aşırı artışları, hidrogen sülfür oluşumu gibi riskler de bulunmaktadır. ötürüsıyla Marmara Denizinin sağlığına yönelik bütüncül yaklaşımlara benimsenmelidir.
Öneriler
1- Acil Durum Önerileri:
Marmara Denizi’nin tüm çevresinin belli bir plan dahilinde ‘koruma bölgesi’ olarak ilan edilmelidir. Balıkçılık sektörünün yaşadığı kuvvetlikler ivedilikle takip edilmelidir. Boğazda meydana gelebilecek kazalara karşı eylem planlarının oluşturulmalıdır. Gemilerin dümen kilitlenmesi, pervane kırılması gibi sorunlar uluslararası gemicilik ticaretini etkileyebilecektir. Atık suların arıtıldıktan daha sonra denize geri verilmemesi ve sulamada kullanılması sağlanmalıdır. Karasal kökenli girdiler, ileri biyolojik arıtımdan geçirildikten daha sonra derin deşarj yapılmalıdır. Müsilajın zamansal ve mekansal dağılımı belirlenerek, Marmara kıyılarındaki hareketli platformlarla reaktif oksijen dozlamasının araştırılarak yapılması temin edilmelidir. Mevcut arıtma tesislerinin ileri arıtım teknolojileri ile (membran, reaktif oksijen vb) entegrasyonu sağlanmalıdır. Konu ile ilgili bir İzleme Komitesi kurulmalıdır.
2. Eğitim ve Araştırma ile İlgili Öneriler:
100/2000 YÖK Doktora Programlarında Denizcilik ve Su Çalışmaları alanlarının bursiyer sayıları arttırılmalıdır. Bu alanlar, proje çağrılarında öncelikli kapsamına alınmalıdır. Araştırmaların daha geniş olarak fonlanması temin edilmelidir. Marmara Denizi’ne özel çalıştaylar düzenlenmeli, akademisyen ve öğrencilerin düzenli bir araya gelmesine imkan verilmelidir. Araştırmalarda kullanılan gemilerin gayet eski oluşu sebebiyle, deniz araştırmaları ile ilgili gemi ve alt yapıları desteklenmelidir. Deniz bilim yüksek lisans ve doktora eğitimi, farkındalık/topluma hizmet çalışmaları ve uluslarasılaşmayı da içeren bütünleşik bir Deniz Bilim Yükseköğretim Stratejisi ile Türkiye denizlerinin sağlıklı, dayanıklı ve mavi ekonomik kalkınmayı da destekleyici bir işlevi olması sağlanmalıdır. Hem sağlıklı bir Marmara’ya ulaşmak için yeni nesil akademisyenleri yetiştirmek aynı zamanda mavi ekonomiye geçişi desteklemek için gereken profesyonel insan ihtiyacı, yüksek lisans, doktora post-doktora eğitimini destekleyici politikaların geliştirilmesi, ulusal ve uluslararası değişim programlarının öğrenci ve akademisyenlikte desteklenmesi yoluyla karşılanmalıdır.
Diğer değerlendirmeler
Küresel ısınmanın önümüzdeki senelerda daha fazla olacağı göz önüne alınarak model, tahminler ve senaryolara bakılırsa diğer bütün faaliyetler hakkında önlemler özel tedbirler alınmalıdır. Denizlerimizin korunması konusunda okullarda farkındalık çalışmaları ve vatandaşı bilgilendirme çalışmalarını yapan üniversitelerimizin sayıları arttırılmalıdır.
Marmara’ya komşu belediyeler daha fazla sorumluluk üstlenmeli, özellikle arıtma ve atık konusunda yeni düzenlemeleri ve denetlemeleri devreye sokmalıdır.”
Kaynak: İhlas Haber Ajansı / Derya Yetim
ANKARA – Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, müsilaj konusunda çalışan bilim insanlarını kabul etti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Marmara Denizinde görülen müsilaj (deniz salyası) sıkıntısının tahlili için Yükseköğretim Konseyi tarafınca oluşturulan akademik heyetin iştirakiyle düzenlenen toplantıya başkanlık etti.
Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’ndeki görüşmede, denizlerdeki müsilaj probleminin tahliline yönelik bilimsel teknikler masaya yatırıldı.
görüşmede, Cumhurbaşkanı Erdoğan, YÖK Lideri Yekta Saraç başkanlığındaki uzman akademik heyetin müsilaj konusundaki bilimsel araştırmalarını ve tahlil tekliflerini tek tek dinledi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, görüşmede yaptığı konuşmada, Hükümet olarak son günlerde Marmara Denizinde ortaya çıkan müsilaj sıkıntısını birinci andan itibaren yakın takibe aldıklarını belirterek, Etraf ve Şehircilik Bakanlığını, TÜBİTAK’ı ve öbür ilgili kurumları çabucak harekete geçirdiklerini tabir etti.
Denizdeki gelişmeler mercek altına alınırken, karada da tüm atık su ve katı atık tesislerinde kontrollere sürat verdiklerini anlatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “bir daha birkaç gün evvel bilim insanlarımızın, kurum temsilcilerimizin, sivil toplum kuruluşlarımızın ve belediye yetkililerinin iştirakiyle geniş kapsamlı bir istişare toplantısı Kocaeli’nde düzenlendi. Marmara Denizi Müdafaa Aksiyon Planımızı da milletimizle paylaştık. Deniz paklığına ait genelgemizi de Marmara’daki vilayetlerimize gönderdik. Salı günü itibariyle biroldukça farklı bölgede karadan ve denizden paklık çalışmalarına başlandı” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Yükseköğretim Şurası öncülüğünde yapılacak katkıların da sorunun tahlili konusunda büyük bir değer taşıdığına inandığını söz ederek, müsilaj problemini ve denizlerdeki kirliliği ortadan kaldırmak için bilimin ve bilim insanlarının tavsiyelerinin kendilerine yol gösterici olacağını kaydetti.
görüşmede, müsilaj sorunu ve tahlili üzerine uzman akademik heyet tarafınca oluşturulan bilimsel kıymetlendirme raporu da Cumhurbaşkanı Erdoğan’a sunuldu.
YÖK tarafınca alanında uzman bilim insanlarının iştirakiyle düzenlenen ve müsilaj meselesinin tahliline yönelik akademik çalışmaların değerlendirildiği toplantının sonuç bildirgesi de yayınlandı.
Sonuç bildirgesi
“Denizler birfazlaca canlı için kusursuz bir ekosistem olmasının yanında insanlık için en kaliteli besin temin ambarları olarak bilinirler. Taşıdığı ekolojik ve ekonomik ehemmiyet sebebi ile deniz kaynaklarının şuurlu kullanması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması büyük kıymet taşımaktadır.
İnsan kaynaklı tehditlerin yoğunluğu ve dağılımı şu anda insanlık tarihinde görülmemiş düzeylere ulaşmış durumdadır. Marmara Denizinde son senelerda gerek insan kaynaklı gerek doğal birtakım baskılar mevcuttur. Bu baskıları oluşturan niçinler; artan sıcaklık, oksijen azalması, okyanus asitlenmesi, karasal girdiler (atık su, besin elementi), çok avlanma, kirlilik, istilacı çeşitler, gemicilik faaliyetleri.
Marmara Denizi’miz dört havza ile çevrelenmiştir. Toplam kıyı şeridi 240 km’dir. Bilhassa, yüksek deniz suyu sıcaklığı, rüzgarsız ve sakin hava şartlarında ve yüksek karasal girdiler müsilaj yapıyı görme ihtimalini arttırmaktadır. Müsilaj yapı, dünya denizlerinde her yerde bulunabildiği üzere, Marmara Denizi’nde de gözlenmektedir.
Marmara Denizi üzere yarı kapalı denizlerde daima olarak yapılan atık su boşaltımları kirletici yükünü arttırmakta ve bu durum çok üretime (ötrofikasyon) sebep olabilmektedir. Bilhassa azot ve fosforca varlıklı besin elementi girdisi, sakin hava koşulları ve sıcaklık artışıyla bir arada tek hücreli canlıların sayısını ve müsilaja yol açan hücre içi salgısını çok arttırmaktadır. Çeşitli kirleticilerle varlıklı müsilaj, deniz tabanına inerek bentik fauna ve floranın yapısını bozmakta ve orada yaşayan canlıların hayatını sonlandırmaktadır. Oluşan müsilajlı kitle içerisinde ağır metallerin de birikebilme oranı çok yüksektir. Ayrıyeten Marmara Denizi alt sularının oksijence çok yoksul olduğu (hipoksik koşullar) düşünüldüğünde, organik maddece epey varlıklı bu materyalin bakteriyel tüketim ile oksijenin daha da azalmasına niye olacağı bilinmektedir.
Türkiye nüfusunun değerli bir kısmının Marmara Denizi’nin etrafındaki büyük vilayetlerde yaşaması, endüstriyel faaliyetlerin kıymetli bir kısmının bu bölgede bulunması, Karadeniz ülkelerinin deniz nakliyatında Marmara Denizini kullanımı, az da olsa turizm hedefli kullanılması Marmara Denizinin sosyo-ekonomik kıymetini de arttırmaktadır. Çanakkale ve İstanbul Boğazları ile bir arada Türk Boğazlar Sistemi’ni oluşturan Marmara Denizi’nde bilhassa son senelerda artan deniz trafiği ve İstanbul Boğazı üzerinden gelen Karadeniz kökenli kirleticiler bu baskıyı daha da arttırmaktadır.
Başka yandan, global ısınmanın etkisiyle özellikle son 10 yılda Marmara Denizi yüzey ve alt tabaka sularının sıcaklığı daha hızlı artmaktadır. Deniz canlılarının stres kararı oluşturdukları müsilaj gibi aşırı doğa olaylarının küresel ısınma ile 1950’li senelerdan itibaren diğer denizlerde olduğu gibi Marmara Denizinde de giderek artan çoğunlukla oluştuğu gözlenmektedir. Bu sorunların doğru anlaşılabilmesi için birfazlaca farklı disiplinde uzman bilim insanının gerek gözlem gerekse öngörü kabiliyeti olan modellerle bu sorunlara yaklaşması gerekmektedir. Müsilaj gibi öngörülmesi zor problemler üzerine denizlerin oşinografisi (fizik, kimya, ekolojik dinamikler) doğru anlaşılmadan çözüm önerisi sunmak, geliştirmek mümkün değildir. Örneğin, Marmara Denizi’nde uzun süredir insan kaynaklı karasal girdilerden (besin tuzları, ağır metaller) ve iklim niçini ile denizde sıcaklık artışı ve akıntı sistemlerinde değişimlerden ötürü oksijen azalması artarak sürmekte ve aynı zamanda biyoçeşitlilik kaybı da deniz ekosistemini savunmasız bırakmaktadır ve müsilaj, zararlı alg artışı, deniz anası istilası, toplu balık ölümleri gibi olayların yaşanması esasında kaçınılmaz olmuştur.
Denizleri çalışmak ve zor problemlere çözüm sunmak için oldukca disiplinli yaklaşımlar gereksinimi
Deniz (okyanus) ve su bilimi, gorece genç bir bilim bulunmasına rağmen, bugün doğa bilimleri arasında yoğun katkıya ve öneme sahip bir bilim dalı olarak ortaya çıkmıştır. Deniz ve su biliminin bu süreçte temel bilim (fizik, kimya, biyoloji, matematik) desteği ve diğer iklim bilimleri (meteoroloji, klimatoloji, ekoloji, paleontoloji, vs.) ile amaç ve kapsam örtüşmesi artmıştır. bu biçimdece sağlanan bilgi ve yeteneklerle çevresel yönetişime katkıda bulunulmak suretiyle gelecekte de topluma hizmet edilecektir. Bu niçinle deniz bilimini geliştirme faaliyetleri bütünüyle geleceğe yatırımdır, yaşam kaynağı denizlere bilimle sahip çıkmaktır. Denizler bütünlükçü biçimde çalışılmadığı sürece denizlerle ilgili karmaşık problemlere çözüm getirmek mümkün değildir.
Altyapı ve yetişmiş insan, denizlere yönelik yükseköğretim politikaları
Deniz ve su bilimleri gibi oldukca disiplinli ve yüksek teknoloji gerektiren alanlar, gerçek manada gözlem sistemleri, laboratuvarlar ve gemi gibi altyapılara ihtiyaç duyarlar. Deniz bilimlerinde problemler rutin izleme ötesinde interdisipliner çalışmalar konusunda uzmanlaşmış akademisyenler tarafınca ele alınarak çözüme ulaştırılabilir.
Öncelikli alan olarak deniz bilimleri
Bu niçinle, deniz bilimleri ve su bilimleri alanlarının akademideki yeri daha da güçlendirilmelidir. Gezegenimizin yaşanabilirliğinde hayati bir rolü olan denizlerin bu rolü oynamasını sağlayan tüm süreçleri bütünleşik olarak kavrayabilen, araştırabilen ve yeni bilgiler üretebilen bilim insanlarının yetiştirilebilmesi önemlidir. YÖK’ün son senelerda ilgili lisans programlarına kaydolan öğrencilerin desteklenmesine yönelik girişimleri daha ileri aşamalara da taşınmalıdır.
Ekonomik kaynaklarıyla, kirlilik ve ekosistem problemleriyle, bütün sorumluluğu yalnızca bize ait olan Marmara Denizi’nde yapılacak faaliyetlerin tamamının planlanmasında deniz ekosisteminin sağlıklı olması birinci planda tutularak bütün paydaşların yararına olması gözetilmelidir. Marmara Denizi ekolojisi dayanıklılığını yitirmiştir ve dış etkenlere karşı korumasız bir hale gelmiştir. Müsilajın ötesinde Marmara Denizi’nde şu anda zararlı alg, deniz anası aşırı artışları, hidrogen sülfür oluşumu gibi riskler de bulunmaktadır. ötürüsıyla Marmara Denizinin sağlığına yönelik bütüncül yaklaşımlara benimsenmelidir.
Öneriler
1- Acil Durum Önerileri:
Marmara Denizi’nin tüm çevresinin belli bir plan dahilinde ‘koruma bölgesi’ olarak ilan edilmelidir. Balıkçılık sektörünün yaşadığı kuvvetlikler ivedilikle takip edilmelidir. Boğazda meydana gelebilecek kazalara karşı eylem planlarının oluşturulmalıdır. Gemilerin dümen kilitlenmesi, pervane kırılması gibi sorunlar uluslararası gemicilik ticaretini etkileyebilecektir. Atık suların arıtıldıktan daha sonra denize geri verilmemesi ve sulamada kullanılması sağlanmalıdır. Karasal kökenli girdiler, ileri biyolojik arıtımdan geçirildikten daha sonra derin deşarj yapılmalıdır. Müsilajın zamansal ve mekansal dağılımı belirlenerek, Marmara kıyılarındaki hareketli platformlarla reaktif oksijen dozlamasının araştırılarak yapılması temin edilmelidir. Mevcut arıtma tesislerinin ileri arıtım teknolojileri ile (membran, reaktif oksijen vb) entegrasyonu sağlanmalıdır. Konu ile ilgili bir İzleme Komitesi kurulmalıdır.
2. Eğitim ve Araştırma ile İlgili Öneriler:
100/2000 YÖK Doktora Programlarında Denizcilik ve Su Çalışmaları alanlarının bursiyer sayıları arttırılmalıdır. Bu alanlar, proje çağrılarında öncelikli kapsamına alınmalıdır. Araştırmaların daha geniş olarak fonlanması temin edilmelidir. Marmara Denizi’ne özel çalıştaylar düzenlenmeli, akademisyen ve öğrencilerin düzenli bir araya gelmesine imkan verilmelidir. Araştırmalarda kullanılan gemilerin gayet eski oluşu sebebiyle, deniz araştırmaları ile ilgili gemi ve alt yapıları desteklenmelidir. Deniz bilim yüksek lisans ve doktora eğitimi, farkındalık/topluma hizmet çalışmaları ve uluslarasılaşmayı da içeren bütünleşik bir Deniz Bilim Yükseköğretim Stratejisi ile Türkiye denizlerinin sağlıklı, dayanıklı ve mavi ekonomik kalkınmayı da destekleyici bir işlevi olması sağlanmalıdır. Hem sağlıklı bir Marmara’ya ulaşmak için yeni nesil akademisyenleri yetiştirmek aynı zamanda mavi ekonomiye geçişi desteklemek için gereken profesyonel insan ihtiyacı, yüksek lisans, doktora post-doktora eğitimini destekleyici politikaların geliştirilmesi, ulusal ve uluslararası değişim programlarının öğrenci ve akademisyenlikte desteklenmesi yoluyla karşılanmalıdır.
Diğer değerlendirmeler
Küresel ısınmanın önümüzdeki senelerda daha fazla olacağı göz önüne alınarak model, tahminler ve senaryolara bakılırsa diğer bütün faaliyetler hakkında önlemler özel tedbirler alınmalıdır. Denizlerimizin korunması konusunda okullarda farkındalık çalışmaları ve vatandaşı bilgilendirme çalışmalarını yapan üniversitelerimizin sayıları arttırılmalıdır.
Marmara’ya komşu belediyeler daha fazla sorumluluk üstlenmeli, özellikle arıtma ve atık konusunda yeni düzenlemeleri ve denetlemeleri devreye sokmalıdır.”
Kaynak: İhlas Haber Ajansı / Derya Yetim