Cumhurbaşkanı Erdoğan, Afrika ziyareti dönüşü uçakta gazetecilerin sorularını yanıtladı: (1) Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya- Ukrayna içinde yaşanan tansiyonla ilgili, “Temennimiz, Karadeniz’den komşumuz Rusya ve Ukrayna‘nın bir an evvel müzakere masasına dönmeleridir.” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Afrika ziyareti dönüşü uçakta gündeme ait değerlendirmelerde bulundu, gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Erdoğan, 20 Şubat Pazar günü Kongo Demokratik Cumhuriyeti ile başlayan Afrika çeşidinin tamamlandığını belirterek Ukrayna‘da yaşanan kritik gelişmeler ötürüsıyla Gine Bissau ziyaretini ertelemek zorunda kaldıklarını aktardı.
Son iki günde bir taraftan Ukrayna eksenli hadiseleri yakından takip ederken, başka taraftan da Türkiye-Senegal münasebetlerini perçinleyecek kıymetli temaslarda bulunduklarını söz eden Erdoğan, Senegal Cumhurbaşkanı Macky Sall’in de eşlik ettiği Türkiye-Senegal İş Forumu’nun son derece verimli geçtiğini lisana getirdi. Erdoğan, “İkili ve heyetler ortası görüşmelerde gündemimizdeki tüm hususları değerlendirdik. 2021 yılında 540 milyon dolara ulaşan dış ticaret hacmimizi 1 milyar dolara çıkarma irademizi teyit ettik.” diye konuştu.
Senegal ile güvenlik, denizcilik, gençlik, protokol, medya ve irtibat alanlarında iş birliğine yönelik toplam 5 yeni mutabakat imzalandığını bildiren Erdoğan, şöyleki devam etti:
“Ticaretin yanı sıra eğitimden turizme, savunmadan kültüre kadar her alanda iş birliğimizi güçlendirmekte kararlıyız. Cumhurbaşkanı Macky Sall, Türk şirketlerin dürüstlüklerinden, çalışkanlıklarından sitayişle bahsetti. Açılışını yaptığımız Dakar Büyükelçiliği binalarımız ile Senegal Stadyumu iş adamlarımızın başarılı projelerinden yalnızca birkaçıdır. Kıtada 1962 yılında faaliyete geçen birinci diplomatik misyonlarımızdan olan Dakar Büyükelçiliğimizi bu biçimdece pozisyonuyla, mimarisiyle, müştemilatıyla devletimize layık bir hizmet binasına kavuşturmuş olduk. 50 bin kişilik Senegal Stadyumu ise Türk müteahhitleri ismine iftihar edeceğimiz, örnek göstereceğimiz bir eser oldu. Senegal’in Afrika Uluslar Kupası’nı kazanmasının çabucak akabinde bu stadyumun açılması bu merasime farklı bir atmosfer kattı.”
Görüşmeler
Stadyum açılışı vesilesiyle Senegal’de bulunan Gambiya Devlet Lideri Adama Barrow, Liberya Cumhurbaşkanı ve Chelsea’nin eski futbolcularından George Weah, Ruanda Cumhurbaşkanı Paul Kagame, Gine Bissau Cumhurbaşkanı Umaro Sissoco Embalo ile de bir ortaya geldiklerini hatırlatan Erdoğan, görüşmelerin içeriğine ait şunları söylemiş oldu:
“Gine Bissau Cumhurbaşkanı Sayın Embalo ile yaptığımız ikili toplantıda, halk iradesine ve kendisine olan takviyemizi vurguladık. Türkiye olarak Gine Bissau’nun demokrasi ve kalkınma uğraşında ebediyen yanlarında olacağımızı da teyit ettik. Almanya Cumhurbaşkanı Sayın Steinmeier ile görüşmemizde ise gündemimizdeki ikili ve bölgesel problemleri ele aldık. Bilhassa Ukrayna konusunda gelinen son durumu ve atılabilecek adımları kıymetlendirme fırsatı bulduk. Sayın Steinmeier ile bundan daha sonraki sürece dair iş birliği ve eşgüdüm ortasında hareket etme sonucu aldık.
Ülkemizin Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne verdiği değeri, telefonla görüştüğüm Sayın Zelenski’ye (Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski) de tabir ettim. Minsk Mutabakatlarını açıkça ihlal eden hiç bir teşebbüsü kabul etmediğimizin, etmeyeceğimizin de altını çizdim. Krizin daha fazla büyümeden diplomasi ve diyalog yoluyla çözülmesi için üzerimize düşeni yapmaya hazır olduğumuzu söylemiş oldum.
Karadeniz’in güvenlik ve istikrarını tehdit eden mevcut durumu önümüzdeki günlerde NATO müttefiklerimizle de istişare edeceğiz ki NATO Başkanlar Tepesi’ni görüntü konferansla gerçekleştireceğiz. Temennimiz, Karadeniz’den komşumuz Rusya ve Ukrayna’nın bir an evvel müzakere masasına dönmeleridir.”
Erdoğan, Afrika cinsinin hayırlara vesile olması dileğinde bulunarak Kongo Demokratik Cumhuriyeti ve Senegal cumhurbaşkanlarına samimi misafirperverliklerinden dolayı teşekkür etti.
“Neticenin ne olabileceğini kestirmek için herbiçimde kahin olmaya gerek yok”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, NATO Tepesi’nden beklentilerine yönelik bir soru üzerine, şu anda Rusya ile önderler çerçevesinde çabucak hemen önemli bir görüşme performansı sergileyen çıkmadığını belirterek şu değerlendirmeyi yaptı:
“Biliyorsunuz Macron Moskova’ya geldi, tablo ortada. Gerisinden Scholz geldi, o tablo da ortada. Biden ile ilgili ‘Görüştü, görüşüyor.’ vesaire dediler, rastgele bir şey çıkmadı. Olayı devlet yahut kurumsal bazda ele alacak olursak, burada da şu anda ortada yalnızca NATO kalıyor. NATO bu görüntü konferans doruğuyla birlikte artık halini belirlemelidir, ne yapacaksa yapmalıdır. Malum, şu ana kadar Ukrayna’ya önemli manada bir asker gönderme üzere durumla karşı karşıya çabucak hemen kalmadık. Herkes yalnızca laf yapıyor, iş yapan yok. bu biçimde bir durum kelam konusu. ötürüsıyla Rusya artık hudutta önemli denilebilecek sayıda asker yığınağı yapmış vaziyette. Doğal bu tablo karşısında sonucun ne olabileceğini kestirmek için herbiçimde kahin olmaya gerek yok. Bu bakımdan yapacağımız bu görüntü konferansta NATO müttefiki üye ülkelerin başkanları bakalım neler söyleyecek. Biz de olağan söyleyeceğimizi onların da söyleyeceklerine nazaran belirleyecek, halimizi ortaya koyacağız.”
-“Kırım’daki tutumumuz ne olduysa buralarda da tutumumuz tıpkı oldu”
Erdoğan, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in, “Ülkelere Sovyetlerden ayrılma hakkını vermek, temeline döşenen bir mayındı.” tabirinin anımsatılarak “Türk Devletleri Teşkilatının kurulduğu bir devirde Sayın Putin’in bu açıklamaları Türk devletlerini gaye gösteriyor diyebilir miyiz?” sorusu üzerine, şu tabirleri kullandı:
“Ben burada Türk devletlerinin kastedildiğine dair bir tabir görmüyorum. Doğal, Türk Cumhuriyetleri de SSCB’yi oluşturan Cumhuriyetler içindeydı. Bu tarihi bir gerçek. SSCB dağıldığında, öbür Cumhuriyetler üzere onlar da bağımsızlıklarını ilan ettiler. Buradan 15 bağımsız devlet doğdu. Bu da tarihi bir gerçek ve hukuken de teyit edilmiş bir durum. Rusya keza bir Sovyet Cumhuriyeti olarak değil, Rusya Federasyonu olarak yoluna devam etti. ötürüsıyla, burada Türk Cumhuriyetlerinin yahut öbür ülkelerin kastedildiğini düşünmek istemiyoruz. Teşkilatımız, Türk Devletleri içinde başta ekonomik, ticari, kültürel ve beşeri konularda iş birliğini ve dayanışmayı artırmayı hedefliyor. Bu hiç bir ülkeye yahut teşkilata karşı bir uğraş değil. Bunu Sayın Putin de biliyor. Sayın Putin bu tabirleri Ukrayna’nın doğusunda ayrılıkçıların kelamda idarelerini tanıyan sonucunı deklare ettiğı konuşmasında söylemişti. Olağan bizim Türkiye olarak Kırım’daki tutumumuz ne olduysa buralarda da halimiz tıpkı oldu. Hakikaten yaptığımız açıklamayla da Ukrayna’nın toprak bütünlüğü noktasında tutumumuzu ortaya koyduk ve Rusya’nın bu takındığı hali reddettiğimizi bildirdik.”
“zaman içindemaya dikkat ederek adımlarımızı atacağız”
Erdoğan, Zelenski’nin “Türkiye’yi arabulucu olarak istiyoruz.” sözünün anımsatılarak “Putin ile de kuvvetli temasınız var. Bu süreçte Putin ile bağlantılarda bir aksama olur mu? Rusya ve Ukrayna içindeki olayda kısa ve orta vadede Türkiye rastgele bir ziyana uğrar mı?” sorusunu yanıtlarken şunları kaydetti:
“Bu dediğiniz katiyetle hesap işi. olağan olarak bu görüşmeler yapılmalı. Bunların getirisi gdolayısü nedir, ne değildir bakılmalı. Bunların sonucunı bu biçimde heyecanla vermek yanlış olur. Biz burada fazlaca hassas davranmalıyız, epeyce dikkatli adım atmalıyız. Zira önüne gelen garip garip şeyler söylüyor. Bakıyorsun, kimisi doğal gazın bedelini epeyce önemli sayılara çıkarıyor, kimisi doğal gaz vanalarını kapamaktan bahsediyor. Biz burada devlet yönetiyoruz, hassasiyetimizi muhafazamız gerekiyor. Bu hassasiyet içerisinde de adımlarımızı atmamız gerekiyor. Natürel bütün ilgili arkadaşlarımızla istişarelerimizi en geniş manada yapacağız ve bu istişarelerden daha sonra da neler yapmamız gerekir, ne üzere adımları atmamız gerekirse onu yaparız. Hepsinden öte de bu işin vakit içindeması epeyce değerli. Biz de bu vakit içindemaya dikkat ederek adımlarımızı atacağız. Sayın Putin ile görüşme için arkadaşlar şu anda irtibatları kuruyorlar. Kendisiyle de telefon diplomasisini bu ortada sürdüreceğiz. Temenni ederim ki inşallah güzel sonuçlar alırız.”
(Sürecek)
AA / Esin Işık – Siyaset
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Afrika ziyareti dönüşü uçakta gündeme ait değerlendirmelerde bulundu, gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Erdoğan, 20 Şubat Pazar günü Kongo Demokratik Cumhuriyeti ile başlayan Afrika çeşidinin tamamlandığını belirterek Ukrayna‘da yaşanan kritik gelişmeler ötürüsıyla Gine Bissau ziyaretini ertelemek zorunda kaldıklarını aktardı.
Son iki günde bir taraftan Ukrayna eksenli hadiseleri yakından takip ederken, başka taraftan da Türkiye-Senegal münasebetlerini perçinleyecek kıymetli temaslarda bulunduklarını söz eden Erdoğan, Senegal Cumhurbaşkanı Macky Sall’in de eşlik ettiği Türkiye-Senegal İş Forumu’nun son derece verimli geçtiğini lisana getirdi. Erdoğan, “İkili ve heyetler ortası görüşmelerde gündemimizdeki tüm hususları değerlendirdik. 2021 yılında 540 milyon dolara ulaşan dış ticaret hacmimizi 1 milyar dolara çıkarma irademizi teyit ettik.” diye konuştu.
Senegal ile güvenlik, denizcilik, gençlik, protokol, medya ve irtibat alanlarında iş birliğine yönelik toplam 5 yeni mutabakat imzalandığını bildiren Erdoğan, şöyleki devam etti:
“Ticaretin yanı sıra eğitimden turizme, savunmadan kültüre kadar her alanda iş birliğimizi güçlendirmekte kararlıyız. Cumhurbaşkanı Macky Sall, Türk şirketlerin dürüstlüklerinden, çalışkanlıklarından sitayişle bahsetti. Açılışını yaptığımız Dakar Büyükelçiliği binalarımız ile Senegal Stadyumu iş adamlarımızın başarılı projelerinden yalnızca birkaçıdır. Kıtada 1962 yılında faaliyete geçen birinci diplomatik misyonlarımızdan olan Dakar Büyükelçiliğimizi bu biçimdece pozisyonuyla, mimarisiyle, müştemilatıyla devletimize layık bir hizmet binasına kavuşturmuş olduk. 50 bin kişilik Senegal Stadyumu ise Türk müteahhitleri ismine iftihar edeceğimiz, örnek göstereceğimiz bir eser oldu. Senegal’in Afrika Uluslar Kupası’nı kazanmasının çabucak akabinde bu stadyumun açılması bu merasime farklı bir atmosfer kattı.”
Görüşmeler
Stadyum açılışı vesilesiyle Senegal’de bulunan Gambiya Devlet Lideri Adama Barrow, Liberya Cumhurbaşkanı ve Chelsea’nin eski futbolcularından George Weah, Ruanda Cumhurbaşkanı Paul Kagame, Gine Bissau Cumhurbaşkanı Umaro Sissoco Embalo ile de bir ortaya geldiklerini hatırlatan Erdoğan, görüşmelerin içeriğine ait şunları söylemiş oldu:
“Gine Bissau Cumhurbaşkanı Sayın Embalo ile yaptığımız ikili toplantıda, halk iradesine ve kendisine olan takviyemizi vurguladık. Türkiye olarak Gine Bissau’nun demokrasi ve kalkınma uğraşında ebediyen yanlarında olacağımızı da teyit ettik. Almanya Cumhurbaşkanı Sayın Steinmeier ile görüşmemizde ise gündemimizdeki ikili ve bölgesel problemleri ele aldık. Bilhassa Ukrayna konusunda gelinen son durumu ve atılabilecek adımları kıymetlendirme fırsatı bulduk. Sayın Steinmeier ile bundan daha sonraki sürece dair iş birliği ve eşgüdüm ortasında hareket etme sonucu aldık.
Ülkemizin Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne verdiği değeri, telefonla görüştüğüm Sayın Zelenski’ye (Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski) de tabir ettim. Minsk Mutabakatlarını açıkça ihlal eden hiç bir teşebbüsü kabul etmediğimizin, etmeyeceğimizin de altını çizdim. Krizin daha fazla büyümeden diplomasi ve diyalog yoluyla çözülmesi için üzerimize düşeni yapmaya hazır olduğumuzu söylemiş oldum.
Karadeniz’in güvenlik ve istikrarını tehdit eden mevcut durumu önümüzdeki günlerde NATO müttefiklerimizle de istişare edeceğiz ki NATO Başkanlar Tepesi’ni görüntü konferansla gerçekleştireceğiz. Temennimiz, Karadeniz’den komşumuz Rusya ve Ukrayna’nın bir an evvel müzakere masasına dönmeleridir.”
Erdoğan, Afrika cinsinin hayırlara vesile olması dileğinde bulunarak Kongo Demokratik Cumhuriyeti ve Senegal cumhurbaşkanlarına samimi misafirperverliklerinden dolayı teşekkür etti.
“Neticenin ne olabileceğini kestirmek için herbiçimde kahin olmaya gerek yok”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, NATO Tepesi’nden beklentilerine yönelik bir soru üzerine, şu anda Rusya ile önderler çerçevesinde çabucak hemen önemli bir görüşme performansı sergileyen çıkmadığını belirterek şu değerlendirmeyi yaptı:
“Biliyorsunuz Macron Moskova’ya geldi, tablo ortada. Gerisinden Scholz geldi, o tablo da ortada. Biden ile ilgili ‘Görüştü, görüşüyor.’ vesaire dediler, rastgele bir şey çıkmadı. Olayı devlet yahut kurumsal bazda ele alacak olursak, burada da şu anda ortada yalnızca NATO kalıyor. NATO bu görüntü konferans doruğuyla birlikte artık halini belirlemelidir, ne yapacaksa yapmalıdır. Malum, şu ana kadar Ukrayna’ya önemli manada bir asker gönderme üzere durumla karşı karşıya çabucak hemen kalmadık. Herkes yalnızca laf yapıyor, iş yapan yok. bu biçimde bir durum kelam konusu. ötürüsıyla Rusya artık hudutta önemli denilebilecek sayıda asker yığınağı yapmış vaziyette. Doğal bu tablo karşısında sonucun ne olabileceğini kestirmek için herbiçimde kahin olmaya gerek yok. Bu bakımdan yapacağımız bu görüntü konferansta NATO müttefiki üye ülkelerin başkanları bakalım neler söyleyecek. Biz de olağan söyleyeceğimizi onların da söyleyeceklerine nazaran belirleyecek, halimizi ortaya koyacağız.”
-“Kırım’daki tutumumuz ne olduysa buralarda da tutumumuz tıpkı oldu”
Erdoğan, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in, “Ülkelere Sovyetlerden ayrılma hakkını vermek, temeline döşenen bir mayındı.” tabirinin anımsatılarak “Türk Devletleri Teşkilatının kurulduğu bir devirde Sayın Putin’in bu açıklamaları Türk devletlerini gaye gösteriyor diyebilir miyiz?” sorusu üzerine, şu tabirleri kullandı:
“Ben burada Türk devletlerinin kastedildiğine dair bir tabir görmüyorum. Doğal, Türk Cumhuriyetleri de SSCB’yi oluşturan Cumhuriyetler içindeydı. Bu tarihi bir gerçek. SSCB dağıldığında, öbür Cumhuriyetler üzere onlar da bağımsızlıklarını ilan ettiler. Buradan 15 bağımsız devlet doğdu. Bu da tarihi bir gerçek ve hukuken de teyit edilmiş bir durum. Rusya keza bir Sovyet Cumhuriyeti olarak değil, Rusya Federasyonu olarak yoluna devam etti. ötürüsıyla, burada Türk Cumhuriyetlerinin yahut öbür ülkelerin kastedildiğini düşünmek istemiyoruz. Teşkilatımız, Türk Devletleri içinde başta ekonomik, ticari, kültürel ve beşeri konularda iş birliğini ve dayanışmayı artırmayı hedefliyor. Bu hiç bir ülkeye yahut teşkilata karşı bir uğraş değil. Bunu Sayın Putin de biliyor. Sayın Putin bu tabirleri Ukrayna’nın doğusunda ayrılıkçıların kelamda idarelerini tanıyan sonucunı deklare ettiğı konuşmasında söylemişti. Olağan bizim Türkiye olarak Kırım’daki tutumumuz ne olduysa buralarda da halimiz tıpkı oldu. Hakikaten yaptığımız açıklamayla da Ukrayna’nın toprak bütünlüğü noktasında tutumumuzu ortaya koyduk ve Rusya’nın bu takındığı hali reddettiğimizi bildirdik.”
“zaman içindemaya dikkat ederek adımlarımızı atacağız”
Erdoğan, Zelenski’nin “Türkiye’yi arabulucu olarak istiyoruz.” sözünün anımsatılarak “Putin ile de kuvvetli temasınız var. Bu süreçte Putin ile bağlantılarda bir aksama olur mu? Rusya ve Ukrayna içindeki olayda kısa ve orta vadede Türkiye rastgele bir ziyana uğrar mı?” sorusunu yanıtlarken şunları kaydetti:
“Bu dediğiniz katiyetle hesap işi. olağan olarak bu görüşmeler yapılmalı. Bunların getirisi gdolayısü nedir, ne değildir bakılmalı. Bunların sonucunı bu biçimde heyecanla vermek yanlış olur. Biz burada fazlaca hassas davranmalıyız, epeyce dikkatli adım atmalıyız. Zira önüne gelen garip garip şeyler söylüyor. Bakıyorsun, kimisi doğal gazın bedelini epeyce önemli sayılara çıkarıyor, kimisi doğal gaz vanalarını kapamaktan bahsediyor. Biz burada devlet yönetiyoruz, hassasiyetimizi muhafazamız gerekiyor. Bu hassasiyet içerisinde de adımlarımızı atmamız gerekiyor. Natürel bütün ilgili arkadaşlarımızla istişarelerimizi en geniş manada yapacağız ve bu istişarelerden daha sonra da neler yapmamız gerekir, ne üzere adımları atmamız gerekirse onu yaparız. Hepsinden öte de bu işin vakit içindeması epeyce değerli. Biz de bu vakit içindemaya dikkat ederek adımlarımızı atacağız. Sayın Putin ile görüşme için arkadaşlar şu anda irtibatları kuruyorlar. Kendisiyle de telefon diplomasisini bu ortada sürdüreceğiz. Temenni ederim ki inşallah güzel sonuçlar alırız.”
(Sürecek)
AA / Esin Işık – Siyaset