Cüneyt Çakır: “Hakemler Hürmet Görmek İstiyorsa, Hürmet Göstermeli”

BooM

New member
Antalya’da devam eden WinterLeague Convention Hosted by Antalyaspor (WL Convention) tertibinde, FIFA kokartlı eski hakem ve Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) Hakem Eğitmeni Cüneyt Çakır, ‘Futbolda Dünyanın Hakemlerden Beklentisi Nedir?’ temalı panele katıldı. UEFA Uzman Hakem Koçu Burçin Keskin moderatörlüğündeki panele UEFA Hakem Heyeti Üyesi Jaap Uilenberg de görüntü konferans sistemiyle konuşmacı olarak iştirak gösterdi.


“Şampiyonlar Ligi ya da ulusal maçlarda yönettiğimiz performansları değerlendirmiyorlar”

Maçları takip etmenin 20 sene öncesine bakılırsa epey daha kolay olduğunu söyleyen Cüneyt Çakır, “Televizyon karşısına geçtiğimizde tek bir maç izleyebilirdik. O maçı izlemek için bir hafta boyunca beklerdik. Yalnızca TRT yayın yapardı. Pazar akşamları tahminen de İspanya Ligi’nden bir maç verilirdi. Biz de heyecanla beklerdik. Artık bu biçimde değil. Artık hafta sonu her hangi bir kanalı açın. İstediğiniz lige ulaşabiliyorsunuz. Platformlar var, takip edebiliyorsunuz. Orada nazaranv yapan üst seviye yöneticiler, bizim yönettiğimiz her maçı takip ediyorlar. Yalnızca Şampiyonlar Ligi ya da ulusal maçlarda yönettiğimiz performansları değerlendirmiyorlar. Kendi ülkemizde yönettiğimiz performanslarla da kıymetlendirme yapıyorlar” diye konuştu.


“FIFA yöneticileri bizi tebrik etti”

2018 Dünya Kupası’nda yaşadığı bir anından bahseden Çakır, “2018 yılında Rusya’da düzenlenen Dünya Kupası’nda İngiltere-Hırvatistan yarı final maçını yönettikten daha sonra soyunma odasına iki üst seviye FIFA yöneticisi geldi. Bizi gösterdiğimiz performanstan dolayı tebrik ettiler. Yöneticilerden birisi, başkasına; ‘Ya hayli güç maçtı. Bu hakemler epeyce yeterli bir performans gösterdiler bu kuvvetli müsabakada’ diye konuştu. Oburu ise ona dönüp; ‘Bu Cüneyt için değerli bir şey değil, kendisi Türkiye’de 14 tane Fenerbahçe-Galatasaray maçı yönetmiş biri’ dedi. Yani derbilerin sayısına kadar her şeyi biliyorlardı” dedi.


“Biz hakemliği kendi içimizde yaşıyoruz”

Türk hakemliğindeki ilerleme sürecini daha düzgün anlayabilmek için, daha öncesine gidilmesi gerektiğinin altını çizen Cüneyt Çakır, “Bizler hakemliğe 1994 yılında başladığımızda, yaklaşık 4 sene klasman yükselmeden amatör kümede nazaranv yaptık. İstanbul’da olmanın avantajı ile bine yakın maç yönettim. O denli bir deneyim ile geldim. Babamın hakem olmasından dolayı camiayı epey âlâ tanıyordum. Topluluğun ortasındaydım. Oyun kurallarını biliyorum, oradaki insanların gösterdikleri çabayı görüyordum, zorlukları görüyordum. Hepsini hayatış biriyim aslında. Şunu fark ettim. Memleketler arası alanda misyon yapan hayli fazla sayıda Türk hakemi yoktu. Bunu başarmış şahıslarda aslında ferdi olarak başarmıştı. Kendi uğraşlarıyla, tırnaklarıyla kazıyarak gelmişlerdi. Ortada aşikâr bir sistem yoktu. Doğan Babacan hocamız, Allah rahmet eylesin, 70’li senelerda Dünya Kupası maçı yönetmiş, Ahmet Çakır hocamız Avrupa Şampiyonası’nda nazaranv yapmış, lakin sonrasındasındası gelmemiş. Ben Avrupa’da seminerlere katıldığım vakit şunu anladım. Biz aslında kendi içimizde yaşıyoruz hakemliği” tabirlerini kullandı.


“Bana; ‘Sen Türk’sün, Müslümansın senin epeyce bahtın yok’ dediler”

Hakemliğe başlarken hayallerinin olduğunu belirten Çakır, “2006 yılında birinci FIFA kokartını takmaya hak kazandığım vakit, hakemlik konusunda orada farklı bir dünya gördüm. Ben hakemliğe başlarken hayallerim vardı. FIFA kokartını takmaya giderken, bana; ‘Sen Türk’sün, Müslümansın o yüzden senin epey bir talihin yok’ dediler. Ne demek istediklerini anlayamadım. O yüksek motivasyonlu, hayalleri olan genç bir hakemi maalesef bu türlü yolladılar o seminere. Ama ben oraya gittiğim vakit, işin aslında o denli olmadığını gördüm. Çok farklı bir ortam vardı orada. Çok farklı bir bakış açısı vardı. Ülkeme döndüğümde ben bunu paylaşmak istedim. Paylaştığım konulardan bir tanesi de aslında başarılı bir maç direktörün, alanda başarılı bir performans sergilemenin en kıymetli şeylerinden bir adedinin grup olmaktan geçtiğiydi. Lakin bana; ‘Grupçu musunuz?’ dediler. Takım olmanın ne kadar kıymetli olduğu, düzgün bir takımla hayli şey başarılabileceği daha sonra ortaya çıkt” formunda konuştu.


Türk hakemliğinde Jaap Uilenberg farkı

Cüneyt Çakır, Türk hakemliğinde asıl tesirin UEFA Hakem Heyeti Üyesi Jaap Uilenberg olduğunun altını çizerek, “Bizler UEFA’da, FIFA’da gelişen, çıkan yeni yorumları öğrenemiyorduk. Öğrendiğimiz vakit aslında iş işten geçiyordu. Zira orada bizden hiç kimse yoktu. Aslında hala yok. Oralarda yöneticilerle temsil edilmemiz lazım. Ancak Jaap Uilenberg, Türkiye’ye geldikten daha sonra, burada çalışmaya başladıktan daha sonra epeyce şeyler değişti. Türk hakemliğinde Jaap Uilenberg’dilk öncesi ve daha sonrası vardır. Zira kendisi bize o denli bir bakış açısı getirdi ki. Yetenekli olabilirsiniz, hayli çalışabilirsiniz, fakat hem de o bakış açısına da sahip olmanız gerekiyor. Orada olup biteni bilmeniz gerekiyor. Türk hakemliğine kattıkları epey fazladır. Gerçek yolu gösterdi, nasıl başarabileceğimizi gösterdi. Bize bunları sundu. Şayet başarmak istiyorsanız, bunları, bunları yapmanız gerektiğini gösterdi. Biz bunları bilmiyorduk. Lakin artık ortada bir sistem vardı. Biz o sistemle devam etmeye başladık. Sistem hoş işledikçe, yanlışsız işledikçe muvaffakiyet bu biçimde geliyor. Bence bu fazlaca değerli. Şu anda TFF Liderimizin da bu istikamette fazlaca kıymetli gayretleri ve çabaları var. Bunlardan bir tanesi hakem akademisi kurmak. Bence epeyce kıymetli bir şey. Bu proje hayata geçtikten daha sonra, bunun ne kadar faydalı olduğu, yanlışsız projelerle, hakikat bireylerle uygulandığı vakit ne kadar faydalı olduğunu hepimiz nazaranceğiz” sözlerini kullandı.


“‘4 yıl daha sonra burada olmalıyız, var mısınız?’ dedim”

2008 yılında Türk hakemlerinin Avrupa’da yalnızca ön eleme maçlarını yönetebilen bir profil çizdiğine vurgu yapan Cüneyt Çakır, “Temmuz-Ağustos aylarında maç yöneten, küme maçları başladıktan daha sonra ise televizyondan izleyen bir hakem topluluğu vardı. Evvel bir hayal kurmak gerekiyordu. 2008’de Ukrayna’da bir ön eleme maçı geldi bana. Güvenlik toplantısından daha sonra Kiev’i gezdireceklerini ve hayli özel bir yere götüreceklerini söylemiş olduler. Gittiğimiz yer büyük bir inşaat alanıydı. Burasının, 4 yıl daha sonra yapılacak olan Avrupa Futbol Şampiyonası’nın açılış ve final maçlarının oynanacağı stadın inşaat alanı olduğunu söylemiş olduler. Onlar bunları anlatırken, ben vakitte bir seyahat yaptım ve ileriye gittim. Takım arkadaşlarımı yanıma çağırdım ve ‘4 yıl daha sonra burada olmalıyız, var mısınız’ dedim. Onlar da; ‘Varız” dediler. Çok çalıştık ve ne memnun ki o statta hem açılış maçını yönettik, birebir vakitte final maçında bulunduk. En hoş şeylerden bir tanesi hayal kurmaktı” dedi.


“Türk hakemliği ismine hayli olumlu değişiklikler yaptık”

FIFA’nın, Kolombiya’da düzenlediği bir turnuvaya davet edildiklerini söyleyen Cüneyt Çakır, “O turnuva Bogota’da yapılıyordu. Hakemler orada kalacak, atletik testler yapılacaktı. Tek sorun Bogota’nın deniz düzeyinden yüksekliğinin 3 bin metre olmasıydı. Bizim üzere deniz düzeyinde yaşayanlar için yürümesi bile fazlaca güç olan bir yer. Bir fark oluşturmak ismine, Erzurum’a gittik. 2 bin 500 metre rakımda bir hafta kamp yaptık. Oradan Bogota’ya gittik. Ne kadar hakikat yaptığımızı orada gördük. Avrupalı hakemler hayli zorluk yaşadılar. İdmanları tamamlayamadılar. Çıktıkları maçlarda fizikî olarak performans sergileyemediler. Biz hiçbir şey yokmuş üzere performansımızı ortaya koyduk. O bakış açısı epey kıymetliydi. Biz bunu Jaap Uilenberg’den aldık. FIFA ve UEFA’daki transferlerinden fazla, başarabileceğimizi gösterdi. O, deneyimlerini sunarak bize katkı sundu, bize yol gösterdi. Evvel hayal kuracaksınız, daha sonra çalışacaksınız. Sistemli, yanlışsız, programlı bir biçimde ilerleyeceksiniz. Takım hayli kıymetli. Grup dediğimiz yalnızca bir kaç şahıstan oluşmuyor. Art planda görülmeyen kahramanlar da var. Nitekim Türk hakemliği ismine fazlaca büyük, epeyce olumlu değişiklikler yaptık. Bundan daha sonra bir daha hakikat, planlı, programlı çalışmalarla Türk hakemliğinin, yüksek düzeylerde olan devrine, 3-4 hakemle temsil edilen günlere döneceğine inanıyorum” diye konuştu.


“Rahatsızlığımdan 40 gün daha sonra derbi yönettim”

23 Kasım 2014’te Harika Lig’de yönettiği Gençlerbirliği-Kardemir Karabükspor maçında kötüleştiğini hatırlatan Çakır, “23 Kasım benim doğum günüm. O gün maçın 37. dakikasında sağ tarafıma hayli şiddetli bir ağrı girdi. Kalp krizi geçiriyorum sandım. Son 5 dakikayı o denli tamamladım. Devre içinde hastaneye gittik. Sağ akciğerimin söndüğünü öğrendim. ‘Futbol ömrü biter’ deseler de ben hekimime inandım. Tabibim; ‘Sen hakemliğe döneceksin. Çok sağlamsın’ dedi. 40 gün daha sonra derbi yönettim. Dönem sonunda da hayalini kurduğum Şampiyonlar Ligi finalini yönettim” açıklamasını yaptı.


“Saha ortasında ne kadar uygun bağlantı kurarsanız, o kadar yararını görürsünüz”

Jaap Uilenberg’in, üç hakemin mentorluğunu yaptığını söz eden Cüneyt Çakır, “Jaan Björn Kuipers, Danny Makkelie ve benim mentorluğumu yaptı. Dünyanın en uygun eğitimcilerinden birisi kendisi. Bizim değiştirdiğimiz şeylerden birisi polis-hakem dediğimiz yapılanmaydı. Motamot kuralları uygulayan, yöneticilere karşı halli, futbolculara karşı aralı duran ve kimselerle irtibat kurmayan bir hakemlik vardı. Aslında bizim değiştirmemiz gereken şeylerden bir tanesi bu. Hepimiz bu oyunun kesimiyiz. Hepimiz futbolu ileri götürmeye çalışıyoruz. O yüzden birbirimizi fazlaca uygun anlamalıyız. Bunun için de en kıymetli şeylerden bir tanesi irtibat. Saha ortasında ne kadar düzgün irtibat kurarsanız, o kadar yararını görürsünüz. İnsanların size itimadı, inancı artar. Bir karar verdiğinizde yanılgı yapabileceğinizi kabul eder” değerlendirmesinde bulundu.


“Hakemler hürmet görmek istiyorsa, hürmet göstermeli”

Hakemler ve oyuncular içindeki bağlantının kâfi düzeyde olmadığına dikkat çeken FIFA kokartlı eski hakem, “Hakemler hürmet görmek istiyorsa, hürmet göstermeli. Günümüzde, dördüncü hakemlerle teknik yöneticiler içinde irtibat giderek artıyor. Oyuncularla hakemler içindeki irtibat kâfi düzeyde değil. Her geçen gün daha yeterli oluyor. Ben hakemliği bıraktığımda, medyada beni eleştirenler; ‘Hocam sizi epey eleştirdik. Hakkınızı helal edin’ dediler. Her şey futbolu geliştirme ismine yapılan bir yorum. Birbirimizi dinleyip, harekete geçmeliyiz. Bunu sağlarsak, işte bu biçimde çağdaş hakemlik denilen o şey kendi kendine oluşacak. TFF Liderimizin üzerinde durduğu en kıymetli kavram itimat. Bunu da en hoş biçimde sağlıyor. Birbirimize itimat duyalım” diyerek paneldeki kelamlarını tamamladı.
 
Üst