Dünyada gelişmiş ülkeler yükselen enflasyon tehdidini pahalandırıyor. şüphesiz kritik nokta bu enflasyonun maaş / maliyet etabına yansıyarak kalıcı hale gelip gelmeyeceği… Zira bu kalıcılık bununla birlikten faizlere de üst istikametli bir seyir izletecektir.
Gerçekten kalıcı bir tesirden korkulduğu için FED ve Avrupa Merkez Bankası daima süreksiz bir durum olduğu konusunda kamuoyunu ikna etmeye çalışıyorlar. Zira yükselecek algısı oturursa, bunun çarpan tesiri olacağının farkındalar.
Son olarak da Almanya İktisat ve Güç Bakanlığı iktisada yönelik yayınladığı aylık raporda bahse dikkat çekti. Bugünkü bakış açısıyla enflasyonda kalıcı bir yükselme beklenmediği vurgulandı.
Burada kıymetli olan vurgu ‘bugünkü bakış açısıyla’ olarak dikkat çekiyor. Çünkü bu biçimdesi bir ortalama söz, yarın şartlar değiştiğinde boşa düşmemek ismine ihtiyaten konulmuştur.
Artık bizde de bu hakikaten yola çıkılarak enflasyonun süreksiz olacağı vurgusu üzerinde durulmaya çalışılıyor. Sorarsanız da dünyadan etkilendiklerini söylüyorlar. halbuki ortada dağlar kadar fark var.
Elbet dünyada maliyet endeksli bir enflasyonist tesir kelam konusu. Lakin asıl tesir yapanın pandemi sürecinde karşılıksız yapılan yardımların ve harcamaların büyük tesiri olduğu biliniyor.
Hem kamu maliyesindeki yansıması birebir vakitte harcamaların yarattığı maliyetler, bu tezle yola çıkıldığında süreksiz olarak nitelendirilebilir. Lakin petrol fiyatları, nakliyecilik fiyatları başta olmak üzere girdi maliyetlerindeki artış da yok sayılmamalı.
Dönersek bize… Bizim dünyada enflasyon yaratan girdi maliyetlerindeki yükseklik başlığında bir farkımız yok. Ancak bu esasen enflasyondaki kalıcı tesir yaratma imkanına sahip.
Dünyadaki tez, dağıtılan yardımların etkisinin geçmesiyle tansiyonun düşeceği… Bizde o denli bir hibe ve yardım dağıtılmadığı üzere, kredi yoluyla insanların daha da zorlanmasına niye olan bir yapı oluşturuldu.
Bu kredi fotoğrafı ödeme sorunlarıyla irtibatlı bankacılık riskini ve harcama kapasitesinin düşmesi sebebiyle de iç piyasa tıkanıklığı problemini birlikteinde getiriyor. Yani olur da bizim enflasyonla ilgili bir gerileme imkanımız olursa, bu lakin daralan iç piyasa ve tüketimden kaynaklanır. O da iflaslar ve işsizlik demektir.
Türkiye’de üreticinin tüketici fiyatlarına maliyet yansıtamadığı TÜİK datalarında bile ortaya çıkıyor. Yani çabucak hemen pandemi sürecindeki hasarın tesiri de yansıtılabilmiş değil. Bu sahiden yola çıkılırsa, epeyce gerçekçi bulmasam da dünyada hala bir gevşeme ihtimali var.
Ama Türkiye’deki enflasyon iktisadın çarpık yapısından, girdi maliyetlerinden, ithalata bağımlı döviz gereksiniminden ve yansıtılamayan üretici enflasyonundan kaynaklı olarak yükselmeye devam edecektir. Şayet düşücek tezini dünyaya bakıp söylüyorlarsa, inanın bana bu resmi bile okuyamayan bir iktisat idaremiz var manasına gelir. Asıl maliyet de bence bu.
[email protected]
Fitch, Türkiye’nin büyüme beklentisini yüzde 7,9’a yükseltti
Dr. Fulya Gürbüz: Ekonomik aktivite haziranda hızlandı, temmuzda zayıflama işaretleri var
Prof. Hakan Kara: Faiz artırımına hazır olmalıyız
Gerçekten kalıcı bir tesirden korkulduğu için FED ve Avrupa Merkez Bankası daima süreksiz bir durum olduğu konusunda kamuoyunu ikna etmeye çalışıyorlar. Zira yükselecek algısı oturursa, bunun çarpan tesiri olacağının farkındalar.
Son olarak da Almanya İktisat ve Güç Bakanlığı iktisada yönelik yayınladığı aylık raporda bahse dikkat çekti. Bugünkü bakış açısıyla enflasyonda kalıcı bir yükselme beklenmediği vurgulandı.
Burada kıymetli olan vurgu ‘bugünkü bakış açısıyla’ olarak dikkat çekiyor. Çünkü bu biçimdesi bir ortalama söz, yarın şartlar değiştiğinde boşa düşmemek ismine ihtiyaten konulmuştur.
Artık bizde de bu hakikaten yola çıkılarak enflasyonun süreksiz olacağı vurgusu üzerinde durulmaya çalışılıyor. Sorarsanız da dünyadan etkilendiklerini söylüyorlar. halbuki ortada dağlar kadar fark var.
Elbet dünyada maliyet endeksli bir enflasyonist tesir kelam konusu. Lakin asıl tesir yapanın pandemi sürecinde karşılıksız yapılan yardımların ve harcamaların büyük tesiri olduğu biliniyor.
Hem kamu maliyesindeki yansıması birebir vakitte harcamaların yarattığı maliyetler, bu tezle yola çıkıldığında süreksiz olarak nitelendirilebilir. Lakin petrol fiyatları, nakliyecilik fiyatları başta olmak üzere girdi maliyetlerindeki artış da yok sayılmamalı.
Dönersek bize… Bizim dünyada enflasyon yaratan girdi maliyetlerindeki yükseklik başlığında bir farkımız yok. Ancak bu esasen enflasyondaki kalıcı tesir yaratma imkanına sahip.
Dünyadaki tez, dağıtılan yardımların etkisinin geçmesiyle tansiyonun düşeceği… Bizde o denli bir hibe ve yardım dağıtılmadığı üzere, kredi yoluyla insanların daha da zorlanmasına niye olan bir yapı oluşturuldu.
Bu kredi fotoğrafı ödeme sorunlarıyla irtibatlı bankacılık riskini ve harcama kapasitesinin düşmesi sebebiyle de iç piyasa tıkanıklığı problemini birlikteinde getiriyor. Yani olur da bizim enflasyonla ilgili bir gerileme imkanımız olursa, bu lakin daralan iç piyasa ve tüketimden kaynaklanır. O da iflaslar ve işsizlik demektir.
Türkiye’de üreticinin tüketici fiyatlarına maliyet yansıtamadığı TÜİK datalarında bile ortaya çıkıyor. Yani çabucak hemen pandemi sürecindeki hasarın tesiri de yansıtılabilmiş değil. Bu sahiden yola çıkılırsa, epeyce gerçekçi bulmasam da dünyada hala bir gevşeme ihtimali var.
Ama Türkiye’deki enflasyon iktisadın çarpık yapısından, girdi maliyetlerinden, ithalata bağımlı döviz gereksiniminden ve yansıtılamayan üretici enflasyonundan kaynaklı olarak yükselmeye devam edecektir. Şayet düşücek tezini dünyaya bakıp söylüyorlarsa, inanın bana bu resmi bile okuyamayan bir iktisat idaremiz var manasına gelir. Asıl maliyet de bence bu.
[email protected]
Fitch, Türkiye’nin büyüme beklentisini yüzde 7,9’a yükseltti
Dr. Fulya Gürbüz: Ekonomik aktivite haziranda hızlandı, temmuzda zayıflama işaretleri var
Prof. Hakan Kara: Faiz artırımına hazır olmalıyız