Bosna Hersek’in birinci Cumhurbaşkanı İzzetbegoviç vefatının 18. yıldönümünde anıldı Bosna Hersek’in birinci Cumhurbaşkanı Aliya İzetbegoviç, vefatının 18. yılında Kovaçi Şehitliği’ndeki mezarı başında düzenlenen anma programına, Cumhurbaşkanlığı kurul üyeleri, Bosna Hersek Demokratik Hareket Partisi’nin (SDA) yetkilileri ile birfazlaca kişi katıldı.
Bosna Hersek’in birinci Cumhurbaşkanı Aliya İzzetbegoviç, vefatının 18. yıl dönümünde Kovaçi Şehitliği’ndeki kabri başında düzenlenen merasimle anıldı. Düzenlenen anma programına ise Cumhurbaşkanlığı kurul üyeleri, Bosna Hersek Demokratik Aksiyon Partisi’nin (SDA) yetkilileri ile biroldukça kişi katıldı. Aliya İzzetbegoviç’in, Demokratik Hareket Partisi’nin (SDA) kuruluşundan, Bosna Hersek Cumhurbaşkanlığı’ndan çekilmesine kadar olan siyasi çalışmalarını inceleyen ve bu bahiste doktora yapan Dr. Admir Mulaosmanoviç yaptığı açıklamada, Aliya İzzetbegoviç’in rolünden bahsederek savaşla baş etmenin kolay olmadığını vurguladı. Mulaosmanoviç, “Bosna’da, bilhassa de Hırvatistan’da silahlı çatışma varken, sıkıntı bir savaşın mümkün olduğu bilgisi, katiyetle siyasi aksiyon için alan bırakmadı. İzzetbegoviç, röportajlardan birinde bir savaşı beklediğini, fakat bu kadar zalimce olabileceğini beklemediğini belirtmişti. Bence bir epey kişi bu vahşete ve berbatlığın bu ölçüsüne katiyetle hazırlıksızdı” tabirlerini kullandı.
“Demokratikleştirilmiş bir Bosna Hersek İzzetbegoviç’in vizyonuydu”
İzzetbegoviç’in siyasi vizyonunun açık olduğuna inandığını belirten Mulaosmanoviç, “Yugoslavya ortasında eşit Boşnak halkı ve ıslahat edilmiş ve demokratikleştirilmiş bir Bosna Hersek onun vizyonuydu. Kendi halkının siyasi kurtuluşuna ve seksenlerin ikinci yarısında ihlal edilen Cumhuriyetin egemenliğinin geri dönüşüne dayanan fazlaca net bir vizyonu vardı. Dayton Barış Mutabakatı’nın imzalanmasından daha sonra izlediği siyaset, yıkılmış bir devlet ve toplumun inşası oldu. Bilhassa Boşnak kültürel yapısına yönelik savaş taarruzlarından çekinmeyen milletlerarası temsilciler ve yetkililerle de çatışıyordu. bu vakitte, İzzetbegoviç’in büyüyen İslamofobinin taşıyıcılarıyla büyük gayretinin yanı sıra, birinci yolsuzluk uğraşı de görüldü. Lakin, yorulduğu da görülüyordu” dedi.
Hem Doğu’da birebir vakitte Batı’da prestij gördü
Aliya İzzetbegoviç’in hem Doğu’da birebir vakitte Batı’daki prestijini göz önünde bulundurarak, karakterinin ve yapıtının kamuoyunda gereğince temsil edilmediğine de dikkati çeken Mulaosmanoviç, “Aliya İzzetbegoviç hakkında fazlaca şey söylendiğini ve çeşitli formlarda konuşulduğunu düşünüyorum. Bu konuşmaların sıklıkla, savunma, özgürlük ve egemenlik anlatılarının etrafında inşa edildiği sahiden olduğu üzere hoş bir vatansever söylemleriyledir. Eksik olan, onun bir düşünür olarak mirasının daha kıymetli bir biçimde sorgulanmasıdır. Entelektüel katkısının birfazlaca biçimde ve seviyede sorgulanabileceğine, karşılaştırılabileceğine ve temalaştırılabileceğine inanıyorum, zira birfazlaca fenomeni hayli derin ve özlü bir biçimde düşünen bir kişiydi” dedi.
“Merhum İzzetbegoviç’in ideali özgürlüktü”
Genç Müslümanlar Derneği Sekreteri Anes Cunuzoviç de Aliya İzzetbegoviç’in 18. mevt yıldönümü münasebetiyle yaptığı açıklamada, “İdeallerini İslam’dan almış, İslami ülkülerin tüm insani ve medeniyet ülküleri ve kazanımları ile uyumlu olduğu bilinmektedir. Merhum İzzetbegoviç’in ideali özgürlüktü. Bosna Hersek ve Genç Müslümanların birinci Cumhurbaşkanı. Siyasetini destekleyenler ve muhalifleri tarafınca eşit derecede takdir edildi, hürmet gördü” sözlerini kaydetti.
Açıklamasında, İzzetbegoviç’in dünya genelinde hem Doğu’da tıpkı vakitte Batı’da, Müslümanlar ve Hıristiyanlar içinde, tüm meridyenlerde laik ve dini aydınlar içinde büyük bir prestije sahip olduğunu hatırlatan Cunuzoviç, “Din adamları, filozoflar ve tabiat bilimcileri onunla konuşmaktan memnundu. Siyasetini destekleyenler ve muhalifleri tarafınca eşit derecede takdir edildi, hürmet gördü. O, Suudi Arabistan ve İran’da, Filistin’de, Mısır’da, Suriye’de, Türkiye’de, Malezya’da, Endonezya’da ve Fas’ta Sünniler ve Şiiler tarafınca eşit derecede hürmet gördü, sayıldı, takdir edildi ve hatta sevildi. Merhum İzzetbegoviç’e yönelik bu biçimde bir tavır, vefatından 18 yıl daha sonra bile Doğu’da ve Batı’da bugüne kadar birebir kaldı” dedi.
“İzzetbegoviç’in bu biçimde bir üne sahip olması, çalışmalarının kamuoyunda gereğince temsil edilmesi için kâfi değil”
Merhum İzzetbegoviç’in, ömrü ve yapıtlarıyla dünyada kıymetlerini reddederek kullanılmayan büyük bir sermaye bıraktığını belirten Cunuzoviç, “Platon bir filozof olarak ülkü hükümdarı, bilge bir adam olarak tanımladı. Tarih boyunca fazlaca az halk, ulus ve devlet bu biçimde bir hükümdara sahip olmakla övünebilir. ve bir küçük Bosna ve bir küçük Boşnak milleti buna sahipti. Ne yazık ki tüm bunlar, merhum İzzetbegoviç’in ülkemizde ve halkımızda bu biçimde yahut benzeri bir üne sahip olması, karakterinin ve çalışmalarının kamuoyunda gereğince temsil edilmesi için kâfi değil” tabirlerini kullandı.
“yaşamı boyunca komünist hükümetin zulmüne maruz kalmasına karşın ülkülerinden asla vazgeçmedi”
Bu niçinle ulusal kurumların, üniversitelerin, medyanın ve ilgili bireylerin sorumluluk alması gerektiğine dikkat çeken Cunuzoviç, İzzetbegoviç’in tüm hayatını mefkurelere adadığını ve küçük yaşlardan itibaren ülküleri için zulüm gördüğünü kaydetti. Cunuzoviç, “İdeallerini İslam’dan almıştı ve İslami mefkurelerin tüm insani ve medeniyet mefkureleri ve kazanımları ile uyumlu olduğu bilinmekteydi. Merhum İzzetbegoviç’in ideali olan birinci ve temel bedel özgürlüktü. Bundan, her bakımdan, öteki her şey doğar. ömrü boyunca komünist hükümetin zulmüne maruz kalmasına ve ailesinin acı çekmesine karşın o ülkülerinden asla vazgeçmedi. Her şeydilk evvel öz, temel özgürlük ülküsünden, yurtseverliğin ortaya çıktığı, hem de ahlakın, inanç özgürlüğünün, başkasına ve farklı olana hürmetin, yani çeşitli ve belli inançlardan bağımsız olarak her insanın eşitliğinin ortaya çıktığı özgürlük olduğunun altını çizdi” dedi.
“Genç Müslümanlar Derneği, İzzetbegoviç de dahil olmak üzere genç Müslümanların birinci kuşaklarının anısını korumak için var”
Son olarak, araştırmacıların da erişebildiği arşiv gerecinin değerli bir kısım olduğunu aktaran Cunuzoviç, merhum İzzetbegoviç’in entelektüel derinliğini ve bugün karşılaşılan sorulara karşılık bulunabilecek yapıtlarının hafızasını muhafaza davetinde bulundu.
Aliya İzzetbegoviç kimdir?
Bosna Hersek’in Bosanski Samac bölgesinde 1925 yılında doğan Bosna Hersek’in eski Cumhurbaşkanı İzzetbegoviç, Saraybosna Hukuk Fakültesi’nden mezun oldu. Siyasi görüşleri niçiniyle 2 sefer karar giymiş ve mahpusa atılmıştı. Tarihler 1983 yılını gösterdiğinde İzzetbegoviç, “Saraybosna davasında” 13 Müslüman aydından oluşan bir kümenin birinci zanlısı olduğu ileri sürülmüş, çabucak sonrasında 14 yıl mahpus cezasına çarptırılmıştı. Ayrıyeten, Dayton Muahedesi’nin imzacısı olarak bilinen İzzetbegoviç, savaştan daha sonra Cumhurbaşkanlığı’ndaki siyasi angajmanını sürdürmüş, ancak 2000 yılında sıhhat sorunları niçinleriyle emekli olmuştu. Siyasi angajmanına ek olarak, biroldukça yabancı lisana çevrilmiş biroldukça değerli yapıtın müellifi olan İzzetbegoviç, bilhassa “Doğu ile Batı içinde İslam”, “Bosna Hersek’te Savaş ve Barış” ve “Özgürlüğe Kaçışım: Hapishaniçin Notlar 1983-” yapıtlarıyla ilgi görmüştü. Tarihler 19 Ekim 2003 yılını gösterdiğinde ise Eski Cumhurbaşkanı İzzetbegoviç, Saraybosna’da 78 yaşında hayata gözlerini yummuştu.
(Zehra Adiloviç/İHA)
Bosna Hersek’in birinci Cumhurbaşkanı Aliya İzzetbegoviç, vefatının 18. yıl dönümünde Kovaçi Şehitliği’ndeki kabri başında düzenlenen merasimle anıldı. Düzenlenen anma programına ise Cumhurbaşkanlığı kurul üyeleri, Bosna Hersek Demokratik Aksiyon Partisi’nin (SDA) yetkilileri ile biroldukça kişi katıldı. Aliya İzzetbegoviç’in, Demokratik Hareket Partisi’nin (SDA) kuruluşundan, Bosna Hersek Cumhurbaşkanlığı’ndan çekilmesine kadar olan siyasi çalışmalarını inceleyen ve bu bahiste doktora yapan Dr. Admir Mulaosmanoviç yaptığı açıklamada, Aliya İzzetbegoviç’in rolünden bahsederek savaşla baş etmenin kolay olmadığını vurguladı. Mulaosmanoviç, “Bosna’da, bilhassa de Hırvatistan’da silahlı çatışma varken, sıkıntı bir savaşın mümkün olduğu bilgisi, katiyetle siyasi aksiyon için alan bırakmadı. İzzetbegoviç, röportajlardan birinde bir savaşı beklediğini, fakat bu kadar zalimce olabileceğini beklemediğini belirtmişti. Bence bir epey kişi bu vahşete ve berbatlığın bu ölçüsüne katiyetle hazırlıksızdı” tabirlerini kullandı.
“Demokratikleştirilmiş bir Bosna Hersek İzzetbegoviç’in vizyonuydu”
İzzetbegoviç’in siyasi vizyonunun açık olduğuna inandığını belirten Mulaosmanoviç, “Yugoslavya ortasında eşit Boşnak halkı ve ıslahat edilmiş ve demokratikleştirilmiş bir Bosna Hersek onun vizyonuydu. Kendi halkının siyasi kurtuluşuna ve seksenlerin ikinci yarısında ihlal edilen Cumhuriyetin egemenliğinin geri dönüşüne dayanan fazlaca net bir vizyonu vardı. Dayton Barış Mutabakatı’nın imzalanmasından daha sonra izlediği siyaset, yıkılmış bir devlet ve toplumun inşası oldu. Bilhassa Boşnak kültürel yapısına yönelik savaş taarruzlarından çekinmeyen milletlerarası temsilciler ve yetkililerle de çatışıyordu. bu vakitte, İzzetbegoviç’in büyüyen İslamofobinin taşıyıcılarıyla büyük gayretinin yanı sıra, birinci yolsuzluk uğraşı de görüldü. Lakin, yorulduğu da görülüyordu” dedi.
Hem Doğu’da birebir vakitte Batı’da prestij gördü
Aliya İzzetbegoviç’in hem Doğu’da birebir vakitte Batı’daki prestijini göz önünde bulundurarak, karakterinin ve yapıtının kamuoyunda gereğince temsil edilmediğine de dikkati çeken Mulaosmanoviç, “Aliya İzzetbegoviç hakkında fazlaca şey söylendiğini ve çeşitli formlarda konuşulduğunu düşünüyorum. Bu konuşmaların sıklıkla, savunma, özgürlük ve egemenlik anlatılarının etrafında inşa edildiği sahiden olduğu üzere hoş bir vatansever söylemleriyledir. Eksik olan, onun bir düşünür olarak mirasının daha kıymetli bir biçimde sorgulanmasıdır. Entelektüel katkısının birfazlaca biçimde ve seviyede sorgulanabileceğine, karşılaştırılabileceğine ve temalaştırılabileceğine inanıyorum, zira birfazlaca fenomeni hayli derin ve özlü bir biçimde düşünen bir kişiydi” dedi.
“Merhum İzzetbegoviç’in ideali özgürlüktü”
Genç Müslümanlar Derneği Sekreteri Anes Cunuzoviç de Aliya İzzetbegoviç’in 18. mevt yıldönümü münasebetiyle yaptığı açıklamada, “İdeallerini İslam’dan almış, İslami ülkülerin tüm insani ve medeniyet ülküleri ve kazanımları ile uyumlu olduğu bilinmektedir. Merhum İzzetbegoviç’in ideali özgürlüktü. Bosna Hersek ve Genç Müslümanların birinci Cumhurbaşkanı. Siyasetini destekleyenler ve muhalifleri tarafınca eşit derecede takdir edildi, hürmet gördü” sözlerini kaydetti.
Açıklamasında, İzzetbegoviç’in dünya genelinde hem Doğu’da tıpkı vakitte Batı’da, Müslümanlar ve Hıristiyanlar içinde, tüm meridyenlerde laik ve dini aydınlar içinde büyük bir prestije sahip olduğunu hatırlatan Cunuzoviç, “Din adamları, filozoflar ve tabiat bilimcileri onunla konuşmaktan memnundu. Siyasetini destekleyenler ve muhalifleri tarafınca eşit derecede takdir edildi, hürmet gördü. O, Suudi Arabistan ve İran’da, Filistin’de, Mısır’da, Suriye’de, Türkiye’de, Malezya’da, Endonezya’da ve Fas’ta Sünniler ve Şiiler tarafınca eşit derecede hürmet gördü, sayıldı, takdir edildi ve hatta sevildi. Merhum İzzetbegoviç’e yönelik bu biçimde bir tavır, vefatından 18 yıl daha sonra bile Doğu’da ve Batı’da bugüne kadar birebir kaldı” dedi.
“İzzetbegoviç’in bu biçimde bir üne sahip olması, çalışmalarının kamuoyunda gereğince temsil edilmesi için kâfi değil”
Merhum İzzetbegoviç’in, ömrü ve yapıtlarıyla dünyada kıymetlerini reddederek kullanılmayan büyük bir sermaye bıraktığını belirten Cunuzoviç, “Platon bir filozof olarak ülkü hükümdarı, bilge bir adam olarak tanımladı. Tarih boyunca fazlaca az halk, ulus ve devlet bu biçimde bir hükümdara sahip olmakla övünebilir. ve bir küçük Bosna ve bir küçük Boşnak milleti buna sahipti. Ne yazık ki tüm bunlar, merhum İzzetbegoviç’in ülkemizde ve halkımızda bu biçimde yahut benzeri bir üne sahip olması, karakterinin ve çalışmalarının kamuoyunda gereğince temsil edilmesi için kâfi değil” tabirlerini kullandı.
“yaşamı boyunca komünist hükümetin zulmüne maruz kalmasına karşın ülkülerinden asla vazgeçmedi”
Bu niçinle ulusal kurumların, üniversitelerin, medyanın ve ilgili bireylerin sorumluluk alması gerektiğine dikkat çeken Cunuzoviç, İzzetbegoviç’in tüm hayatını mefkurelere adadığını ve küçük yaşlardan itibaren ülküleri için zulüm gördüğünü kaydetti. Cunuzoviç, “İdeallerini İslam’dan almıştı ve İslami mefkurelerin tüm insani ve medeniyet mefkureleri ve kazanımları ile uyumlu olduğu bilinmekteydi. Merhum İzzetbegoviç’in ideali olan birinci ve temel bedel özgürlüktü. Bundan, her bakımdan, öteki her şey doğar. ömrü boyunca komünist hükümetin zulmüne maruz kalmasına ve ailesinin acı çekmesine karşın o ülkülerinden asla vazgeçmedi. Her şeydilk evvel öz, temel özgürlük ülküsünden, yurtseverliğin ortaya çıktığı, hem de ahlakın, inanç özgürlüğünün, başkasına ve farklı olana hürmetin, yani çeşitli ve belli inançlardan bağımsız olarak her insanın eşitliğinin ortaya çıktığı özgürlük olduğunun altını çizdi” dedi.
“Genç Müslümanlar Derneği, İzzetbegoviç de dahil olmak üzere genç Müslümanların birinci kuşaklarının anısını korumak için var”
Son olarak, araştırmacıların da erişebildiği arşiv gerecinin değerli bir kısım olduğunu aktaran Cunuzoviç, merhum İzzetbegoviç’in entelektüel derinliğini ve bugün karşılaşılan sorulara karşılık bulunabilecek yapıtlarının hafızasını muhafaza davetinde bulundu.
Aliya İzzetbegoviç kimdir?
Bosna Hersek’in Bosanski Samac bölgesinde 1925 yılında doğan Bosna Hersek’in eski Cumhurbaşkanı İzzetbegoviç, Saraybosna Hukuk Fakültesi’nden mezun oldu. Siyasi görüşleri niçiniyle 2 sefer karar giymiş ve mahpusa atılmıştı. Tarihler 1983 yılını gösterdiğinde İzzetbegoviç, “Saraybosna davasında” 13 Müslüman aydından oluşan bir kümenin birinci zanlısı olduğu ileri sürülmüş, çabucak sonrasında 14 yıl mahpus cezasına çarptırılmıştı. Ayrıyeten, Dayton Muahedesi’nin imzacısı olarak bilinen İzzetbegoviç, savaştan daha sonra Cumhurbaşkanlığı’ndaki siyasi angajmanını sürdürmüş, ancak 2000 yılında sıhhat sorunları niçinleriyle emekli olmuştu. Siyasi angajmanına ek olarak, biroldukça yabancı lisana çevrilmiş biroldukça değerli yapıtın müellifi olan İzzetbegoviç, bilhassa “Doğu ile Batı içinde İslam”, “Bosna Hersek’te Savaş ve Barış” ve “Özgürlüğe Kaçışım: Hapishaniçin Notlar 1983-” yapıtlarıyla ilgi görmüştü. Tarihler 19 Ekim 2003 yılını gösterdiğinde ise Eski Cumhurbaşkanı İzzetbegoviç, Saraybosna’da 78 yaşında hayata gözlerini yummuştu.
(Zehra Adiloviç/İHA)