Tuhaf dalga dinmiyor

CatWalk

New member
Nil Kural – Yunanistan sineması son 10 yıldır ülke sinemaları ortasında özel bir yerde duruyor. 2007-2008’deki Yunanistan ekonomik krizinin birkaç yıl daha sonrasında birinci sinemaları çekmeye başlayan, ortalarında Yorgos Lanthimos ve Athina Rachel Tsangari’nin de olduğu bir küme sinemacının başlatmış olduğu akım, yeni sinemalarla desteklendikçe bunun bir tesadüf olmadığı belirli oldu ve bu akıma bir isim de bulundu: Yunan Tuhaf Dalgası.

2009’da “Köpek Dişi / Dogtooth” ile başlayan ve 12 yıldır devam eden bu akıma ilişkin gözüken, Christos Nikou’nun imzasını taşıyan “Mila / Elmalar”, bu hafta gösterime giriyor. Geçen yıl Venedik’te yarışan ve Yunanistan’ın Oscar’lara En Düzgün Milletlerarası Sinema kolunda kıymetlendirilmesi için yolladığı sinema, Nikou’nun birinci direktörlük denemesi. Sinema, bir unutkanlık salgınının Yunanistan’ı etkilemesi üzerinden ilerliyor ve hafızasını kaybetmiş insanların başvurduğu bir tedaviye başlayan Aris’in öyküsünü merkeze alıyor.


Kriz ortasındaki toplum

“Elmalar”ın direktörü Nikou’nun direktör asistanı olarak çalıştığı Yorgos Lanthimos sineması “Dogtooth / Köpekdişi” hem yeni akımı başlatan birebir vakitte özelliklerini veren sinema oldu. İşlemeyen bir ailenin kıssasını kâbusvari bir biçimde anlatan 2019 tarihindeki “Köpekdişi”, Michael Haneke sinemalarına benzetilse de sinemaya damga vuran absürt mizah tonu onu özel bir yere taşıdı.


Lanthimos’un “Köpekdişi” grubundan Athina Rachel Tsangari’nin bir yıl daha sonra çektiği “Attenberg” ve 2011 yılında çekilen bir daha sonraki Lanthimos sineması “Alpler”, akımın formunun daha da belirlenmesini sağladı. Bu da aslında kriz ortasındaki bir topluma, aralıklı, soğuk ve eleştirel bir bakışı ve bulunulan durumdaki absürtlüğe yapılan vurguyu içeriyordu. Birbirini tanıyan ve dünyayı emsal biçimde nazarann bir küme sinemacıyla başlayan yeni Yunanistan sineması akımı ortadan geçen vakitte yeni bir sinemacı jenerasyonuyla desteklendi. “Alpler”den bir yıl daha sonra izleyiciyle buluşan “Kuş Yemi Yiyen Oğlan / To Agori Troi to Fagito tou Pouliou”, Ektoras Lygizos’un imzasını taşıyordu. Yunanistan’da yaşanan krize, yalnızca kanaryasıyla konuşan, işsiz, ümitsiz ve parasız bir ana karakteri merkeze alarak bakıyordu.

Meyve vermeyi sürdürecek

Alexandros Avranas’ın imzasını taşıyan, ona Venedik’ten En Düzgün Direktör Mükafatı kazandıran 2013 tarihindeki “Şiddet Hoşu / Miss Violence”, kızları intihar eden bir aileye odaklanıyordu ve “Dogtooth”daki üzere fonksiyonsuz ve karanlık bir aile portresi sunuyordu. Babis Makridis’in imzasını taşıyan 2018 imali “Zavallılar”, kendisine acımaya bağımlı bir karakteri merkeze alıyordu ve tuhaf karakterleri, mizahı ve aralığıyla akımın öncüleriyle diyalog kuran bir sinemaydı.

Yunanistan’ın ekonomik şartlarının bozulmasının akabinde ortaya çıkması niçiniyle düşük bütçelerle çekilen ve günümüzle ilgili farklı bir bakış açısı ortaya koyan Yunan tuhaf dalgası, “Elmalar”ın da gösterdiği üzere hâlâ gündemde ve meyveler vermeyi sürdüreceğe benziyor.
 
Üst