Thorndike Etki Yasas Nedir?
Thorndike etki yasas, Edward Thorndike tarafndan gelistirilen ve ogrenmeyi acklayan bir kuramdr. Thorndike, ogrenmeyi, bir kisinin bir tur caba gostererek, deneyim ve calsmadan elde edilen bilgileri ogrenecek bicimde tanmlad. Thorndike, davranssal psikolojinin gelismesindeki onemli bir bireydir ve ogrenmeyi acklamak icin uc temel etki yasasn gelistirdi. Bunlar, siddet veya basarya dayal etki yasas, karslkl etki yasas ve calsmaya dayal etki yasasdr.
Siddet veya Basarya Dayal Etki Yasas
Siddet veya basarya dayal etki yasas, bir kisinin davransnn ogrenilmesi veya degistirilmesi icin kullanlr. Bu yasa, davransa bagl olarak siddet ya da basar uzerinde odaklanr. Yani, bir kisinin davransnn sonuclarna bagl olarak, davransnn tekrar edip etmeyecegi belirlenir. Thorndike, bu kuramnn temelini, bir kedi icin bir kutu uzerindeki bir cift kutu icin calsmalarnda gosterdi. Kedi cift kutuya girdi ve kapy acmaya calst. Thorndike, bu srada kedinin basar veya basarszlgn takip etmistir. Kedinin basarszlkla sonuclanan calsmalarnn, daha sonraki calsmalarda yeni ve daha kolay cozumler elde etmesine neden oldugunu gosterdi.
Karslkl Etki Yasas
Karslkl etki yasas, bir kisinin kars cinsin davransnn ogrenilmesi veya degistirilmesi icin kullanlan bir kuramdr. Thorndike bu kuramn, kedinin kutudan ckmasn saglamak icin iki kedinin etkilesimini gozlemleyerek gelistirdi. Thorndike, kedinin kutudan ckmasn saglamak icin birbirini izleyen davranslarn ogrenilmesini gosterdi. Ayrca, kedinin davransnn belli bir sonucu elde etmesinin, davransn tekrarna neden oldugunu da gosterdi.
Calsma veya Deneyimle Etki Yasas
Calsma veya deneyimle etki yasas, bir kisinin ogrenmesinin veya degistirilmesinin calsma ve deneyim araclgyla gerceklestirilmesini acklar.
Thorndike etki yasas, Edward Thorndike tarafndan gelistirilen ve ogrenmeyi acklayan bir kuramdr. Thorndike, ogrenmeyi, bir kisinin bir tur caba gostererek, deneyim ve calsmadan elde edilen bilgileri ogrenecek bicimde tanmlad. Thorndike, davranssal psikolojinin gelismesindeki onemli bir bireydir ve ogrenmeyi acklamak icin uc temel etki yasasn gelistirdi. Bunlar, siddet veya basarya dayal etki yasas, karslkl etki yasas ve calsmaya dayal etki yasasdr.
Siddet veya Basarya Dayal Etki Yasas
Siddet veya basarya dayal etki yasas, bir kisinin davransnn ogrenilmesi veya degistirilmesi icin kullanlr. Bu yasa, davransa bagl olarak siddet ya da basar uzerinde odaklanr. Yani, bir kisinin davransnn sonuclarna bagl olarak, davransnn tekrar edip etmeyecegi belirlenir. Thorndike, bu kuramnn temelini, bir kedi icin bir kutu uzerindeki bir cift kutu icin calsmalarnda gosterdi. Kedi cift kutuya girdi ve kapy acmaya calst. Thorndike, bu srada kedinin basar veya basarszlgn takip etmistir. Kedinin basarszlkla sonuclanan calsmalarnn, daha sonraki calsmalarda yeni ve daha kolay cozumler elde etmesine neden oldugunu gosterdi.
Karslkl Etki Yasas
Karslkl etki yasas, bir kisinin kars cinsin davransnn ogrenilmesi veya degistirilmesi icin kullanlan bir kuramdr. Thorndike bu kuramn, kedinin kutudan ckmasn saglamak icin iki kedinin etkilesimini gozlemleyerek gelistirdi. Thorndike, kedinin kutudan ckmasn saglamak icin birbirini izleyen davranslarn ogrenilmesini gosterdi. Ayrca, kedinin davransnn belli bir sonucu elde etmesinin, davransn tekrarna neden oldugunu da gosterdi.
Calsma veya Deneyimle Etki Yasas
Calsma veya deneyimle etki yasas, bir kisinin ogrenmesinin veya degistirilmesinin calsma ve deneyim araclgyla gerceklestirilmesini acklar.