olağanüstü günlerden geçiyoruz. Dün gündemin bir numarası olarak takip edilen TCMB’nin olağan Aralık ayı toplantısından, piyasa beklentisine paralel 100 baz puan daha faiz indirimi geldi. bu biçimdelikle, son 4 görüşmede, TL’nin muhafaza kalkanı olan siyaset faizi, 500 baz puan indirilerek %14 düzeyine çekildi.
Karar akabinde yayımlanan siyaset metninde, bilhassa şu iki cümle dikkatimizden kaçmadı: “Kurul, siyaset faizinin 100 baz puan indirilerek, arz taraflı ve para siyaseti tesir alanı haricindeki arızi faktörlerin fiyat artışları üzerinde oluşturduğu süreksiz tesirlerin ima ettiği alanın kullanmasının tamamlanmasına karar vermiştir” denildi. “Alınmış olan kararların birikimli tesirleri 2022 yılının birinci çeyreğinde yakından takip edilecek ve bu vakitte fiyat istikrarının sürdürülebilir bir yerde bir daha şekillenmesi maksadıyla geniş kapsamlı siyaset çerçevesi gözden geçirme süreci yürütülecektir.”
Bizim metinden anladığımız, TCMB, 3 aylık bir müddetde faiz indirimine gitmeyecek, üç ay sonunda ise süreci ‘bir daha’ kıymetlendirecek. Yani, PPK açık bir biçimde 3 ay daha sonra bir daha faizi indirebileceğini ima etti. TCMB’nin ek faiz indirimlerine kapıyı kapatmaması, USDTRY kurunu daha da üst iterek 15,70 düzeyine kadar getirdi.
Daha geniş bir açıdan bakarsak, Lider Kavcıoğlu’nun atandığı günden bu yana son 40 haftada, USDTRY kurunda yükseliş %118 oldu (bakınız grafik)! USDTRY kurunun bir günde %6 bedel kaybettiği günde, borsa %6 kıymet kazandı! Borsada dövize endeksli bilançolara sahip şirketlerin (sanayi endeksleri) lokomotif misyonu üstlendiğini not edelim.
TL’deki erimenin önüne geçmek ismine, Mart’a kadar olan sürece, büyük olasılıkla TCMB’nin kendi oyun alanı ortasında başta mecburî karşılıklar olmak üzere makro ihtiyati araçları kullanacağını ve tahribatı elinden geldiğince azaltmaya yahut yumuşatmaya çalışacağını düşünüyoruz. Bu ay içerisinde 4 kere gördüğümüz üzere, vakit zaman da piyasaya direkt döviz satışı ile müdahale etmeye devam edecektir.
Son 4 müdahalede kestirimlere nazaran satmış olduğu 4 milyar civarında dolara karşın, USDTRY kuru doludizgin kuzeye gitmeye devam ediyor. Yazmaktan yorulduk. Sermaye hareketlerinin özgür olduğu bir iktisatta, hem faiz birebir vakitte kur birlikte denetim edilemez. Mundell Fleming model buna imkansız üçleme der! Olmayan ve hayli değerli olan döviz rezervleri de boşu boşuna heba edilirken, TCMB, gerçek negatif getiri niçiniyle TL’den kaçanlara da dolar satarak yardımcı olmuş oluyor!
Siyaset faizinin %19 düzeyinden %14 düzeyine indirilerek yapılmış olan 500 baz puan faiz indirimi, piyasa faizlerinde yaklaşık 700 baz puanlık artış tesiri yarattı. Piyasa der ki para siyaseti hatalı! Türkiye’nin risk primi 520 düzeyinin üzerinde ve tehlikeli sularda yüzmeye devam ediyor (bakınız grafik).
TCMB’nin bu noktada tüm gayesi, faizi artırmadan, elindeki enstrüman seti ile yapabildiğinin en düzgününü yapmak üzerine olacaktır. Lakin, gerek TL’deki erime, gerekse de dün yapılan taban fiyat artırımı, erkene çekilen talebin de tesiri ile (tutarların daha da artacağı endişesi) enflasyonun hem kendisini birebir vakitte beklentilerini bozarak, dünya genelindeki enflasyonist ortamın da tesiri ile, Türkiye’de enflasyonun yakın bir gelecekte rahatlıkla %35 düzeyinin de üzerine gidebileceğini göz gerisi etmiyoruz.
Kurun her %10 artışının enflasyona 3-5 puan içinde geçişkenlik yarattığının altını bir kere çizmiş olalım. Bu niçinle, TCMB’nin aspirin tedavisinin (önlemlerin) kâfi olmayacağını ve bankanın epeyce uzak olmayan bir gelecekte siyaset faizini önemli manada artırmak (antibiyotik) zorunda kalacağını düşünüyoruz. Bu sineması epey gördük. kararı da adeta ezbere biliyoruz!
Geçen Cuma, ABD Kasım ayı TÜFE enflasyonu, %6,8 ile son 40 yılın tepesinde açıklaması akabinde, yıllık tüketici enflasyonu Euro Bölgesi’nde %4,9 ve İngiltere’de ise %5,1 olarak gerçekleşti. Gelişmiş ülkelerde enflasyonun sürat kesmeden devam etmesine paralel, dün İngiltere Merkez Bankası (BoE) faiz oranın sürpriz bir karar ile 0,15 baz puan artırarak %0,25 düzeyine yükseltti. Biraz daha çarpıcı yazalım: İngiltere bile faiz artırdı!
Vadeli piyasalara bakarsak, FED’in ilk faiz artışına Nisan 2022’de %90 ihtimalle soyunacağını düşünüyoruz. TCMB’nin siyaset yanlışının birinci çeyrekte maliyetli pek fazla olacak! Ardından, FED’in yaz ve sonbahar olmak üzere 2022’de 3 kere faiz artırımı planlandığını dün bültenimizde paylaşmıştık. Fakat, piyasanın kısa vadeli beklentisi FED ile paralel olsa da, 2023’den daha sonrası FED’in ayak izleri ile piyasanın ayak izleri bir biri ile örtüşmediğini görüyoruz. Daha sıradan bir lisanla, piyasa aktörleri, 2023 yılında FED’in faiz artırımına inanmayarak toparlanma müddeti konusunda FED ile birebir paralelde olmadıklarını ve FED’in bir noktada bir daha sıkılaştırma adımlarından geri adım atmak zorunda kalacağını düşünüyor.
Türkiye iktisadının koşar adım enflasyon-devalüasyon sarmalına artık girdiğini rahatlıkla söyleyebiliriz. Dün açıklanan datalara bakılırsa, Ekim ayında konut fiyatları ülke genelinde %5,5 artış kaydetti. Enflasyona karşı deneyimli olan ülke insanı, güçlü tüketim mallarına adeta hamle ediyor (arsa, konut, ev). Kasım ayı verisi geldiğinde, konut tutarlarında daha yüksek bir artış oranı nazaranceğiz.
Bu sabah Asya piyasaları da kırmızılara bürünmüş. Gösterge endeks Tokyo borsası %2 aşağıda süreç görüyor. ABD borsalarının vadeli süreçlerinde de hava pek yeterli değil. Gün biraz problemli başlıyor.
iktisatbank.com
Karar akabinde yayımlanan siyaset metninde, bilhassa şu iki cümle dikkatimizden kaçmadı: “Kurul, siyaset faizinin 100 baz puan indirilerek, arz taraflı ve para siyaseti tesir alanı haricindeki arızi faktörlerin fiyat artışları üzerinde oluşturduğu süreksiz tesirlerin ima ettiği alanın kullanmasının tamamlanmasına karar vermiştir” denildi. “Alınmış olan kararların birikimli tesirleri 2022 yılının birinci çeyreğinde yakından takip edilecek ve bu vakitte fiyat istikrarının sürdürülebilir bir yerde bir daha şekillenmesi maksadıyla geniş kapsamlı siyaset çerçevesi gözden geçirme süreci yürütülecektir.”
Bizim metinden anladığımız, TCMB, 3 aylık bir müddetde faiz indirimine gitmeyecek, üç ay sonunda ise süreci ‘bir daha’ kıymetlendirecek. Yani, PPK açık bir biçimde 3 ay daha sonra bir daha faizi indirebileceğini ima etti. TCMB’nin ek faiz indirimlerine kapıyı kapatmaması, USDTRY kurunu daha da üst iterek 15,70 düzeyine kadar getirdi.
Daha geniş bir açıdan bakarsak, Lider Kavcıoğlu’nun atandığı günden bu yana son 40 haftada, USDTRY kurunda yükseliş %118 oldu (bakınız grafik)! USDTRY kurunun bir günde %6 bedel kaybettiği günde, borsa %6 kıymet kazandı! Borsada dövize endeksli bilançolara sahip şirketlerin (sanayi endeksleri) lokomotif misyonu üstlendiğini not edelim.
TL’deki erimenin önüne geçmek ismine, Mart’a kadar olan sürece, büyük olasılıkla TCMB’nin kendi oyun alanı ortasında başta mecburî karşılıklar olmak üzere makro ihtiyati araçları kullanacağını ve tahribatı elinden geldiğince azaltmaya yahut yumuşatmaya çalışacağını düşünüyoruz. Bu ay içerisinde 4 kere gördüğümüz üzere, vakit zaman da piyasaya direkt döviz satışı ile müdahale etmeye devam edecektir.
Son 4 müdahalede kestirimlere nazaran satmış olduğu 4 milyar civarında dolara karşın, USDTRY kuru doludizgin kuzeye gitmeye devam ediyor. Yazmaktan yorulduk. Sermaye hareketlerinin özgür olduğu bir iktisatta, hem faiz birebir vakitte kur birlikte denetim edilemez. Mundell Fleming model buna imkansız üçleme der! Olmayan ve hayli değerli olan döviz rezervleri de boşu boşuna heba edilirken, TCMB, gerçek negatif getiri niçiniyle TL’den kaçanlara da dolar satarak yardımcı olmuş oluyor!
Siyaset faizinin %19 düzeyinden %14 düzeyine indirilerek yapılmış olan 500 baz puan faiz indirimi, piyasa faizlerinde yaklaşık 700 baz puanlık artış tesiri yarattı. Piyasa der ki para siyaseti hatalı! Türkiye’nin risk primi 520 düzeyinin üzerinde ve tehlikeli sularda yüzmeye devam ediyor (bakınız grafik).
TCMB’nin bu noktada tüm gayesi, faizi artırmadan, elindeki enstrüman seti ile yapabildiğinin en düzgününü yapmak üzerine olacaktır. Lakin, gerek TL’deki erime, gerekse de dün yapılan taban fiyat artırımı, erkene çekilen talebin de tesiri ile (tutarların daha da artacağı endişesi) enflasyonun hem kendisini birebir vakitte beklentilerini bozarak, dünya genelindeki enflasyonist ortamın da tesiri ile, Türkiye’de enflasyonun yakın bir gelecekte rahatlıkla %35 düzeyinin de üzerine gidebileceğini göz gerisi etmiyoruz.
Kurun her %10 artışının enflasyona 3-5 puan içinde geçişkenlik yarattığının altını bir kere çizmiş olalım. Bu niçinle, TCMB’nin aspirin tedavisinin (önlemlerin) kâfi olmayacağını ve bankanın epeyce uzak olmayan bir gelecekte siyaset faizini önemli manada artırmak (antibiyotik) zorunda kalacağını düşünüyoruz. Bu sineması epey gördük. kararı da adeta ezbere biliyoruz!
Geçen Cuma, ABD Kasım ayı TÜFE enflasyonu, %6,8 ile son 40 yılın tepesinde açıklaması akabinde, yıllık tüketici enflasyonu Euro Bölgesi’nde %4,9 ve İngiltere’de ise %5,1 olarak gerçekleşti. Gelişmiş ülkelerde enflasyonun sürat kesmeden devam etmesine paralel, dün İngiltere Merkez Bankası (BoE) faiz oranın sürpriz bir karar ile 0,15 baz puan artırarak %0,25 düzeyine yükseltti. Biraz daha çarpıcı yazalım: İngiltere bile faiz artırdı!
Vadeli piyasalara bakarsak, FED’in ilk faiz artışına Nisan 2022’de %90 ihtimalle soyunacağını düşünüyoruz. TCMB’nin siyaset yanlışının birinci çeyrekte maliyetli pek fazla olacak! Ardından, FED’in yaz ve sonbahar olmak üzere 2022’de 3 kere faiz artırımı planlandığını dün bültenimizde paylaşmıştık. Fakat, piyasanın kısa vadeli beklentisi FED ile paralel olsa da, 2023’den daha sonrası FED’in ayak izleri ile piyasanın ayak izleri bir biri ile örtüşmediğini görüyoruz. Daha sıradan bir lisanla, piyasa aktörleri, 2023 yılında FED’in faiz artırımına inanmayarak toparlanma müddeti konusunda FED ile birebir paralelde olmadıklarını ve FED’in bir noktada bir daha sıkılaştırma adımlarından geri adım atmak zorunda kalacağını düşünüyor.
Türkiye iktisadının koşar adım enflasyon-devalüasyon sarmalına artık girdiğini rahatlıkla söyleyebiliriz. Dün açıklanan datalara bakılırsa, Ekim ayında konut fiyatları ülke genelinde %5,5 artış kaydetti. Enflasyona karşı deneyimli olan ülke insanı, güçlü tüketim mallarına adeta hamle ediyor (arsa, konut, ev). Kasım ayı verisi geldiğinde, konut tutarlarında daha yüksek bir artış oranı nazaranceğiz.
Bu sabah Asya piyasaları da kırmızılara bürünmüş. Gösterge endeks Tokyo borsası %2 aşağıda süreç görüyor. ABD borsalarının vadeli süreçlerinde de hava pek yeterli değil. Gün biraz problemli başlıyor.
iktisatbank.com