CatWalk
New member
Seray Şahinler – Meşher’in yeni standı “Ben, Sen, Onlar, Sanatçı Bayanların Yüzyılı” gizli bir hazine sandığını açtı adeta… Çiğdem Simavi’nin hamiliğinde bayan sanatkarların görünür olmasını hedefleyen stant ziyarete açıldı. İsmini Şükran Aziz’in 1993 tarihindeki 13 farklı lisanda yazılı “Ben, Sen, Onlar” çalışmasından alan, Deniz Artun küratörlüğünde düzenlenen stant 1850-1950 içinde Türkiye’de hayatış ve yaratmış sanatçı bayanların yapıtlarından bir seçkiye yer veriyor.
Standın evvel yurt haricinde düzenlenmesi planlanmış. Ancak Meşher’in varlığı ve bayan sanatkarların Türkiye’deki bilinirliğinin az olması niçiniyle standın burada düzenlenmesine karar verilmiş. Sanatçı bayanlar, Türkiye’deki sanat tarihi yazımında art planda kalmış, gölgede bırakılmış, çeşitli niçinlerden yapıtları bir yerlerde gizli kalmış sanatkarları görünür kılıyor. Fahrelnissa Zeid, Sabiha Rüştü Bozcalı, Semiha Berksoy, Yıldız Moran üzere tanınan sanatkarların yanı sıra, ismi bugüne dek hiç duyulmamış, duyulsa bile yapıtları görülmemiş sanatkarlarla tanışıyoruz stantta. 25 sanatkarla yola çıkan Meşher takımı, iki yıl boyunca adeta hafiye üzere çalışarak, tam 117 sanatkara ulaşmış. kimi vakit bir mevt ilanı birtakım bazı bir stant duyurusundaki isimlerin peşine düşülerek 232 eser standın seyahatine dahil edilmiş. Sonuç, bayan sanatkarlara armağan edilen bir yüzyıl…
Kanonun haricinde kalanlar
‘Kanonun haricinde kalan kadınlar’ın önündeki görünen ve görünmeyen mahzurlar isimlerinin vakit içinde unutulmasına yol açıyor. 20. yüzyılın birinci çeyreğinde Sanâyi-i Nefîse Mektebi’yle bayan sanatkarların varlığı ivme kazanıyor. Ailenin sosyo-ekonomik durumuna bakılırsa özel veyahut saray ressamlarından ders alabiliyorlar.
Pekala bayanlar sanat tarihi yazımında niye gölgede kaldı? Bu husus bir müddetdir sanatın gündeminde. Gerek akademik çalışmalar gerek arşiv ve koleksiyonlardan yola çıkarak düzenlenen stantlar soruna pencere açıyor. Meşher’in öncülüğündeki bu stant ise bir kırılma yaratabilir ve araştırmacıları, akademisyenleri bu alanda çalışmaya davet edebilir.
Sanatçı bayanların bir kısmının, evlendikten veya doğum yaptıktan daha sonra fotoğrafla bağlantısı giderek azalıyor. Stantta Nuri-Nasip İyem, Feyhaman-Güzin Duran, Harika-Avni Lifij üzere sanatçı çiftlere de rastlıyoruz. Bu noktada eşinin ‘önüne geçmemek’ için fotoğrafla ortasına uzaklık koyanlar da var. Şahane Lifij eşinin erken vefatından daha sonra “Avni ile mi yarışacağım” diyerek fırçalarına veda etmiş. Stantta yer alan Kusursuz Lifij portresi ise stant için ailesinin meskeninin salonundan alınmış.
Her kat bir temsil
Üç kata yayılan standın birinci katı “Ben” bahisli, bayan sanatkarların kendi keşfini, içe dönüşünü yansıtıyor. Akademik eğitimde kıymetli bir isim olan Can Ayan, Cemal Süreya tarafınca yapıtı “Dehşet Bahçeleri” olarak addedilen Emel Şahinkaya, Osman Hamdi Bey’in torunu Nevin Edhem bu katta birinci sefer tanıştığımız ressamlardan. “Sen” bahisli ikinci katta ise sanatkarların yakın etrafıyla temasını görüyoruz. Çocuk, eş, anne, baba portrelerinin ön planda olduğu bu kat adeta “Mesut Beşerler Fotoğrafhanesi” tadında. Üçüncü kata hâkim “Onlar” ise sanatkarların etrafla münasebetini gözler önüne seriyor. Daha domestik alanlarda, bilhassa meskende çizim fotoğraf yapan bayan sanatkarların “çiçek” bahisli onlarca tablosuna rastlıyoruz. Stantta yer alan en eski tarihindeki eser ise Esma İbret Hanım’a ilişkin 1798 tarihindeki bir sınır yazısı.
Meşher, Türkiye topraklarında bir asra odaklanırken, gayrimüslim bayan sanatkarların varlığını da göz arkası etmemiş. İvi Stangili, Mari Ertoran, Iriada Barry, Zabelle C. Boyajian, Mari Gerekmezyan üzere sanatkarların yaşamına ve yapıtlarına temas ediyoruz. Stant, Türkiye’deki şimdiki sanatçı bayanlara, hangi gelenekten geldiklerini, köklerinin nereye temas ettiğini göstermesi bakımından da başka bir değere sahip…
Büyük bir motivasyon ve tutkuyla çalışan, buna karşı ismi ve yapıtları bugüne ulaşmayan birçok sanatçı bayanın varlığını da düşününce bir hüzün kaplıyor içinizi. beraberinde yepisyeni keşifler için heyecanlanıyorsunuz. Bayan sanatkarlar, erkekler kadar imkâna sahip olsaydı, Türk sanatının nasıl bir seyri olacaktı sorusu geliyor akıllara… Stant, 27 Mart’a kadar izlenebilir.
Standın evvel yurt haricinde düzenlenmesi planlanmış. Ancak Meşher’in varlığı ve bayan sanatkarların Türkiye’deki bilinirliğinin az olması niçiniyle standın burada düzenlenmesine karar verilmiş. Sanatçı bayanlar, Türkiye’deki sanat tarihi yazımında art planda kalmış, gölgede bırakılmış, çeşitli niçinlerden yapıtları bir yerlerde gizli kalmış sanatkarları görünür kılıyor. Fahrelnissa Zeid, Sabiha Rüştü Bozcalı, Semiha Berksoy, Yıldız Moran üzere tanınan sanatkarların yanı sıra, ismi bugüne dek hiç duyulmamış, duyulsa bile yapıtları görülmemiş sanatkarlarla tanışıyoruz stantta. 25 sanatkarla yola çıkan Meşher takımı, iki yıl boyunca adeta hafiye üzere çalışarak, tam 117 sanatkara ulaşmış. kimi vakit bir mevt ilanı birtakım bazı bir stant duyurusundaki isimlerin peşine düşülerek 232 eser standın seyahatine dahil edilmiş. Sonuç, bayan sanatkarlara armağan edilen bir yüzyıl…
Kanonun haricinde kalanlar
‘Kanonun haricinde kalan kadınlar’ın önündeki görünen ve görünmeyen mahzurlar isimlerinin vakit içinde unutulmasına yol açıyor. 20. yüzyılın birinci çeyreğinde Sanâyi-i Nefîse Mektebi’yle bayan sanatkarların varlığı ivme kazanıyor. Ailenin sosyo-ekonomik durumuna bakılırsa özel veyahut saray ressamlarından ders alabiliyorlar.
Pekala bayanlar sanat tarihi yazımında niye gölgede kaldı? Bu husus bir müddetdir sanatın gündeminde. Gerek akademik çalışmalar gerek arşiv ve koleksiyonlardan yola çıkarak düzenlenen stantlar soruna pencere açıyor. Meşher’in öncülüğündeki bu stant ise bir kırılma yaratabilir ve araştırmacıları, akademisyenleri bu alanda çalışmaya davet edebilir.
Sanatçı bayanların bir kısmının, evlendikten veya doğum yaptıktan daha sonra fotoğrafla bağlantısı giderek azalıyor. Stantta Nuri-Nasip İyem, Feyhaman-Güzin Duran, Harika-Avni Lifij üzere sanatçı çiftlere de rastlıyoruz. Bu noktada eşinin ‘önüne geçmemek’ için fotoğrafla ortasına uzaklık koyanlar da var. Şahane Lifij eşinin erken vefatından daha sonra “Avni ile mi yarışacağım” diyerek fırçalarına veda etmiş. Stantta yer alan Kusursuz Lifij portresi ise stant için ailesinin meskeninin salonundan alınmış.
Her kat bir temsil
Üç kata yayılan standın birinci katı “Ben” bahisli, bayan sanatkarların kendi keşfini, içe dönüşünü yansıtıyor. Akademik eğitimde kıymetli bir isim olan Can Ayan, Cemal Süreya tarafınca yapıtı “Dehşet Bahçeleri” olarak addedilen Emel Şahinkaya, Osman Hamdi Bey’in torunu Nevin Edhem bu katta birinci sefer tanıştığımız ressamlardan. “Sen” bahisli ikinci katta ise sanatkarların yakın etrafıyla temasını görüyoruz. Çocuk, eş, anne, baba portrelerinin ön planda olduğu bu kat adeta “Mesut Beşerler Fotoğrafhanesi” tadında. Üçüncü kata hâkim “Onlar” ise sanatkarların etrafla münasebetini gözler önüne seriyor. Daha domestik alanlarda, bilhassa meskende çizim fotoğraf yapan bayan sanatkarların “çiçek” bahisli onlarca tablosuna rastlıyoruz. Stantta yer alan en eski tarihindeki eser ise Esma İbret Hanım’a ilişkin 1798 tarihindeki bir sınır yazısı.
Meşher, Türkiye topraklarında bir asra odaklanırken, gayrimüslim bayan sanatkarların varlığını da göz arkası etmemiş. İvi Stangili, Mari Ertoran, Iriada Barry, Zabelle C. Boyajian, Mari Gerekmezyan üzere sanatkarların yaşamına ve yapıtlarına temas ediyoruz. Stant, Türkiye’deki şimdiki sanatçı bayanlara, hangi gelenekten geldiklerini, köklerinin nereye temas ettiğini göstermesi bakımından da başka bir değere sahip…
Büyük bir motivasyon ve tutkuyla çalışan, buna karşı ismi ve yapıtları bugüne ulaşmayan birçok sanatçı bayanın varlığını da düşününce bir hüzün kaplıyor içinizi. beraberinde yepisyeni keşifler için heyecanlanıyorsunuz. Bayan sanatkarlar, erkekler kadar imkâna sahip olsaydı, Türk sanatının nasıl bir seyri olacaktı sorusu geliyor akıllara… Stant, 27 Mart’a kadar izlenebilir.