Aydınlık iktisat muharriri Recep Erçin’e bakılırsa, Türk imalat sanayi oldukçalu arz şoklarına karşın yıldan yıla büyümesini sürdürdü. Enflasyon niçiniyle ciro artışı katlandı. Akaryakıt artırımları perakende satışları aşağı çekti. Güç fiyatları yüzünden cari istikrardaki açık ise büyüyor. Recep Erçin “Yükselen üretici enflasyonunun da tesiri ile sanayi ciro endeksi bir yılda yüzde 106 oranında arttı. Sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet kesimleri toplamında ciro endeksindeki artış 2022 yılı Ocak ayında yıllık yüzde 90.9 oldu. Yurt içi üretici fiyat endeksi ocak ayında yüzde 93.53 olmuştu. Buna bakılırsa genel manada gerçek ciro artışı olmadığı görülüyor”.
Erçin “Merkez Bankası mart piyasa anketine nazaran iştirakçiler yıl sonunda enflasyonun yüzde 40.47 olmasını bekliyor. Dolar/TL kuru beklentisi ise 16.68 olurken, cari açık beklentisi 21 milyar doları aştı. Bunlar ekonomik maksatlar manasında düzgün bilgiler değil” yorumunu da ekledi.
Recep Erçin’in ayrıntılı tahlilden satır başları şu biçimde:
Ocak ayında İran’dan gelen gazın kesilmesi kararı imalat endüstrisinde üretim kesintiye uğramıştı. Ne kadarlık bir kayıp olduğu dün TÜİK tarafınca açıklanan sanayi üretim endeksi datalarında görüldü. Buna nazaran sanayi üretimi güçteki fiyat ve arz şoklarına karşın geçen yılın ocak ayına bakılırsa yüzde 7.6 oranında arttı. Aralık ayına göre ise üretim yüzde 2.4 oranında küçüldü. Yıllık oranda bütün alt bölümlerde artış oldu. İmalat sanayi özelindeki artış yüzde 7.7’yi buldu. Aylık seviyede güç krizi yüzünden bütün alt bölümler daralırken madencilik bölümü yüzde 11.2 büyüdü.
İŞ OLDU LAKİN RAHMETİ YOKTU
Üretimdeki artış ciro kısmına da yansıdı. Yükselen üretici enflasyonunun da tesiri ile sanayi ciro endeksi bir yılda yüzde 106 oranında arttı. Sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet kesimleri toplamında ciro endeksindeki artış 2022 yılı Ocak ayında yıllık yüzde 90.9 oldu. Yurt içi üretici fiyat endeksi ocak ayında yüzde 93.53 olmuştu. Buna göre genel manada gerçek ciro artışı olmadığı görülüyor. İmalat sanayi özelinde ciro artışı yüzde 105.4 oldu. Birebir ayda bu daldaki üretici enflasyonu yüzde 90.29 seviyesinde. bu biçimdece imalat tarafında enflasyonun üzerinde bir ciro artışı kaydedilmiş.
Hizmetlerde ise ciro artışı yüzde 116.9 ve inşaatta da yüzde 62.3 olmuş. Buna nazaran genel ciroyu aşağı çeken mevsim niçiniyle işlerin de dingin olması yüzünden inşaat olmuş.
Öte yandan toplam ciroda aylık artış yüzde 3.6’da kalıyor. Ocaktaki aylık yüzde 10.45’lik yurt içi üretici enflasyonu dikkate alındığında aylık seviyede ciro artışı negatif durumda. İmalatta aylık ciro artışı yüzde 1.8 olmuş. halbuki tıpkı ayda üretici enflasyonu bu dal için yüzde 10.16 seviyesinde. Ocak ayını sanayi gerçek manada çıkarsız geçirmiş.
SATIŞI AZALDI LAKİN CİROSU ARTTI
Ocak ayında yaşanan artırım dalgasına ve yıllık enflasyonun yüzde 48’i, aylık enflasyonun da yüzde 11’i aşmasına karşın perakende satışlarda yıllık seviyede yüzde 7.9 oranında artış gözlendi. Aylık seviyede ise satışlar yüzde 1.5 geriledi. Aralık ayında da yüzde 2.2 aydan aya düşüş gözlenmişti. Buna bakılırsa son iki aydır pazarın daraldığını görüyoruz. TÜİK’in perakende satış datalarını incelediğimizde ocak ayında en çok düşen küme yüzde 2.6 ile otomotiv yakıtı oldu. Yıllık seviyede elektrikli eşya ve mobilya haricinde bir daha otomotiv yakıtı satışları (binde 4) geriledi. Bunun yanında perakendede cirolar yıllık seviyede yüzde 73.9 oranında arttı. Aylık artış yüzde 7 oldu. Ocak ayında oluşan tüketici enflasyona baktığımızda yıllık seviyede perakendenin gerçek ciro artışı elde ettiğini görüyoruz. Aylıkta ise negatif bir durum var. Öte yandan satışların azalmasına karşın son bir yılda gelen yüklü artırımlar niçiniyle otomotiv yakıtında yıllık ciro artışı yüzde 106.1 ve aylık ciro artışı da yüzde 11.9 oldu. Aylık seviyede enflasyona yenilmeyen tek dal otomotiv yakıtı olarak öne çıkıyor.
FİNANS HESABINDA NELER OLUYOR?
Dün Merkez Bankası ocak ayı ödemeler istikrarı raporunu ve aylık piyasa beklenti anketini deklare etti. Cari istikrar ocak ayında geçen yıla kıyasla 5.3 milyar dolar artarak 7.1 milyar dolara yükseldi. Kelam konusu ayda ülkeye 6.4 milyar dolarlık dış finansman girişi oldu. bu biçimdece cari açığın kalan kısmı rezervlerden karşılandı. Ocak ayında net yanılgı noksan kaleminde görülen çıkış niçiniyle rezervlerde 942 milyon dolarlık azalış meydana geldi. Finans kalemine baktığımızda yarım milyar dolar direkt yatırım geldiği görülüyor. Buna karşılık 766 milyon dolarlık bir sıcak para (hisse senedi ve devlet tahvili) çıkışı var. Rusya’nın Ukrayna’ya operasyonu daha sonrası süratle artan güç emtia fiyatları Türkiye’nin cari istikrarını bozuyor. Hafta ortasında petrol fiyatı 130 doları gördü. Dün ise gelen olumlu açıklamalar yardımıyla 110 doların altına kadar çekildi. Petrol fiyatlarındaki yükseliş güç maliyetlerini üst çekerken, çatışmanın sürmesi durumunda tahıl ve yağlı tohumlar tedariğinde doğabilecek kasvet niçiniyle besin tarafınca da bir arz şoku geliyor. Bu da yalnızca cari istikrar değil enflasyon beklentilerinin üst çekilmesi kararınu doğuruyor. Merkez Bankası mart piyasa anketine göre iştirakçiler yıl sonunda enflasyonun yüzde 40.47 olmasını bekliyor. Dolar/TL kuru beklentisi ise 16.68 olurken, cari açık beklentisi 21 milyar doları aştı. Bunlar ekonomik gayeler manasında güzel datalar değil.
Muharririn müsaadesiyle “Enerji kesintisi bile çarkları durduramadı” başlıklı makaleden alıntıdır.
Nakit bütçe nasıl TL56 milyar fazla üretti?
Dr. Artunç Kocabalkan – Atilla Yeşilada: 2022, 2002 olabilir
Doç.Dr.Evren Bolgün | Rusya-Ukrayna Savaşının Dünya ve Türkiye Ekonomilerine Tesirleri
Erçin “Merkez Bankası mart piyasa anketine nazaran iştirakçiler yıl sonunda enflasyonun yüzde 40.47 olmasını bekliyor. Dolar/TL kuru beklentisi ise 16.68 olurken, cari açık beklentisi 21 milyar doları aştı. Bunlar ekonomik maksatlar manasında düzgün bilgiler değil” yorumunu da ekledi.
Recep Erçin’in ayrıntılı tahlilden satır başları şu biçimde:
Ocak ayında İran’dan gelen gazın kesilmesi kararı imalat endüstrisinde üretim kesintiye uğramıştı. Ne kadarlık bir kayıp olduğu dün TÜİK tarafınca açıklanan sanayi üretim endeksi datalarında görüldü. Buna nazaran sanayi üretimi güçteki fiyat ve arz şoklarına karşın geçen yılın ocak ayına bakılırsa yüzde 7.6 oranında arttı. Aralık ayına göre ise üretim yüzde 2.4 oranında küçüldü. Yıllık oranda bütün alt bölümlerde artış oldu. İmalat sanayi özelindeki artış yüzde 7.7’yi buldu. Aylık seviyede güç krizi yüzünden bütün alt bölümler daralırken madencilik bölümü yüzde 11.2 büyüdü.
İŞ OLDU LAKİN RAHMETİ YOKTU
Üretimdeki artış ciro kısmına da yansıdı. Yükselen üretici enflasyonunun da tesiri ile sanayi ciro endeksi bir yılda yüzde 106 oranında arttı. Sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet kesimleri toplamında ciro endeksindeki artış 2022 yılı Ocak ayında yıllık yüzde 90.9 oldu. Yurt içi üretici fiyat endeksi ocak ayında yüzde 93.53 olmuştu. Buna göre genel manada gerçek ciro artışı olmadığı görülüyor. İmalat sanayi özelinde ciro artışı yüzde 105.4 oldu. Birebir ayda bu daldaki üretici enflasyonu yüzde 90.29 seviyesinde. bu biçimdece imalat tarafında enflasyonun üzerinde bir ciro artışı kaydedilmiş.
Hizmetlerde ise ciro artışı yüzde 116.9 ve inşaatta da yüzde 62.3 olmuş. Buna nazaran genel ciroyu aşağı çeken mevsim niçiniyle işlerin de dingin olması yüzünden inşaat olmuş.
Öte yandan toplam ciroda aylık artış yüzde 3.6’da kalıyor. Ocaktaki aylık yüzde 10.45’lik yurt içi üretici enflasyonu dikkate alındığında aylık seviyede ciro artışı negatif durumda. İmalatta aylık ciro artışı yüzde 1.8 olmuş. halbuki tıpkı ayda üretici enflasyonu bu dal için yüzde 10.16 seviyesinde. Ocak ayını sanayi gerçek manada çıkarsız geçirmiş.
SATIŞI AZALDI LAKİN CİROSU ARTTI
Ocak ayında yaşanan artırım dalgasına ve yıllık enflasyonun yüzde 48’i, aylık enflasyonun da yüzde 11’i aşmasına karşın perakende satışlarda yıllık seviyede yüzde 7.9 oranında artış gözlendi. Aylık seviyede ise satışlar yüzde 1.5 geriledi. Aralık ayında da yüzde 2.2 aydan aya düşüş gözlenmişti. Buna bakılırsa son iki aydır pazarın daraldığını görüyoruz. TÜİK’in perakende satış datalarını incelediğimizde ocak ayında en çok düşen küme yüzde 2.6 ile otomotiv yakıtı oldu. Yıllık seviyede elektrikli eşya ve mobilya haricinde bir daha otomotiv yakıtı satışları (binde 4) geriledi. Bunun yanında perakendede cirolar yıllık seviyede yüzde 73.9 oranında arttı. Aylık artış yüzde 7 oldu. Ocak ayında oluşan tüketici enflasyona baktığımızda yıllık seviyede perakendenin gerçek ciro artışı elde ettiğini görüyoruz. Aylıkta ise negatif bir durum var. Öte yandan satışların azalmasına karşın son bir yılda gelen yüklü artırımlar niçiniyle otomotiv yakıtında yıllık ciro artışı yüzde 106.1 ve aylık ciro artışı da yüzde 11.9 oldu. Aylık seviyede enflasyona yenilmeyen tek dal otomotiv yakıtı olarak öne çıkıyor.
FİNANS HESABINDA NELER OLUYOR?
Dün Merkez Bankası ocak ayı ödemeler istikrarı raporunu ve aylık piyasa beklenti anketini deklare etti. Cari istikrar ocak ayında geçen yıla kıyasla 5.3 milyar dolar artarak 7.1 milyar dolara yükseldi. Kelam konusu ayda ülkeye 6.4 milyar dolarlık dış finansman girişi oldu. bu biçimdece cari açığın kalan kısmı rezervlerden karşılandı. Ocak ayında net yanılgı noksan kaleminde görülen çıkış niçiniyle rezervlerde 942 milyon dolarlık azalış meydana geldi. Finans kalemine baktığımızda yarım milyar dolar direkt yatırım geldiği görülüyor. Buna karşılık 766 milyon dolarlık bir sıcak para (hisse senedi ve devlet tahvili) çıkışı var. Rusya’nın Ukrayna’ya operasyonu daha sonrası süratle artan güç emtia fiyatları Türkiye’nin cari istikrarını bozuyor. Hafta ortasında petrol fiyatı 130 doları gördü. Dün ise gelen olumlu açıklamalar yardımıyla 110 doların altına kadar çekildi. Petrol fiyatlarındaki yükseliş güç maliyetlerini üst çekerken, çatışmanın sürmesi durumunda tahıl ve yağlı tohumlar tedariğinde doğabilecek kasvet niçiniyle besin tarafınca da bir arz şoku geliyor. Bu da yalnızca cari istikrar değil enflasyon beklentilerinin üst çekilmesi kararınu doğuruyor. Merkez Bankası mart piyasa anketine göre iştirakçiler yıl sonunda enflasyonun yüzde 40.47 olmasını bekliyor. Dolar/TL kuru beklentisi ise 16.68 olurken, cari açık beklentisi 21 milyar doları aştı. Bunlar ekonomik gayeler manasında güzel datalar değil.
Muharririn müsaadesiyle “Enerji kesintisi bile çarkları durduramadı” başlıklı makaleden alıntıdır.
Nakit bütçe nasıl TL56 milyar fazla üretti?
Dr. Artunç Kocabalkan – Atilla Yeşilada: 2022, 2002 olabilir
Doç.Dr.Evren Bolgün | Rusya-Ukrayna Savaşının Dünya ve Türkiye Ekonomilerine Tesirleri