Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi, 16 kentte yaptığı saha araştırmasının sonuçlarını deklare etti.
Araştırmaya göre, AKP’nin oy kaybettiği, HDP ve CHP’nin ise oylarını arttırdığı kararı çıktı. Araştırmaya katılanların yüzde 73’ü erken seçim istedi.
4-9 Eylül 2021 tarihlerinde; seçmen eğilimlerine ve Türkiye’nin temel problemlerine yönelik algı ve tercihleri ölçmek maksadıyla Diyarbakır, Mardin, Şanlıurfa, Van, Batman, Siirt, Şırnak, Hakkari, Ağrı, Muş, Bingöl, Bitlis, Adıyaman, Kars, Dersim ve Iğdır’da bin 64 kişi ile yüz yüze anket yapıldı.
Ankette sorulan birinci soru “Sizce Türkiye’nin en değerli birinci sorunu nedir?” oldu. Bu soruya karşılık verenlerin yüzde 74,7’si “Ekonomik kriz ve işsizlik”, yüzde 14,2’si “Kürt Sorunu”, yüzde 2,5’i “Hukuk sisteminin mevcut durumu” cevabını verdi.
Ankette sorulan “Türkiye’nin en değerli ikinci sorunu nedir?” sorusuna ise iştirakçilerin yüzde 29,2’si “Kürt Sorunu” formunda cevap verdi.
Ankete katılanların yüzde 77,1’i Cumhurbaşkanlığı Hükümet sistemini başarısız bulurken, yüzde 13,7’si “Başarılı” bulduğunu söylemiş oldu. İştirakçilerin yüzde 73,7’si si ise erken seçime gidilmesi gerektiğini lisana getirdi.
“HDP KAPATILMAZ”
Ankette karşılık aranan sorulardan kimileri ise HDP ile ilgiliydi.
Amerikan’nın Sesi’nden Mahmut Bozarslan’ın haberine nazaran, “HDP’nin kapatılacağını düşünüyor musunuz?” sorusuna katılanların yüzde 58,5’i “Hayır”, yüzde 18’i “Evet” karşılığını verdi.
“Sizce HDP kapatılmalı mı?” sorusuna ise yüzde 78,1 “Hayır”, yüzde 9 “Evet” cevabı verildi. MHP’ye oy verdiğini belirtenlerin yüzde 62,5’i, AKP’ye oy verdiğini söyleyenlerin yüzde 23,6’sı Yeterli Parti’ye oy verdiğini belirten iştirakçilerin yüzde 22,2’si, “HDP’nin kapatılacağını düşünüyor musunuz?” sorusuna “Evet” dedi.
AKP DÜŞÜYOR HDP VE CHP YÜKSELİYOR
“Bu pazar bir genel seçim olsa hangi partiye oy verirsiniz?” sorusu da ankete katılanlara sorulan sorular arsındaydı. Bu soruya verilen cevaplar şu biçimde oldu; “Yüzde 55,6 HDP, yüzde 14 AKP, yüzde 12,7 CHP, yüzde 5,3 “Oy kullanmayacağım”, yüzde 3,8 “Kararsızım”, yüzde 2,3 DEVA Partisi”
sonuçları evvelki sonuçlarla karşılaştıran araştırmacılar; “Bu cevaplara bakılırsa AKP bölgede yüzde 10,3’lük bir oy kaybı yaşarken, HDP’nin yüzde 5,2’lik, CHP’nin yüzde 10,2’lik bir oy artışı sağladığı görülmüştür” yorumunda bulundu.
“HDP HİÇBİR İTTİFAKTA YER ALMAMALI”
Bugünlerde sıkça tartışılan ittifakların durumu da iştirakçilere soruldu. “Mevcut durumda var olan ittifaklara oy verir misiniz?” sorusuna iştirakçilerin yüzde 43,1’i “Hayır hiç bir şartta oy vermem”, yüzde 31,3’ü “Oy verdiğim parti ortasında olursa lakin oy verebilirim”, yüzde 13,3’ü “Millet İttifakı’na oy veririm”, yüzde 9,2’si “Cumhur İttifakı’na oy veririm” formunda cevaplar verdi.
“Sizce HDP nasıl bir ittifakta yer almalı?” sorusuna ise yüzde 49,5’i “hiç bir ittifakta yer almamalı”, yüzde 14,9’u “Millet İttifakında yer almalı”, yüzde 11,7’si “Deva Partisi ve CHP’nin ortasında olduğu yeni bir ittifak olmalı”, yüzde 10,6’sı “Eşit davranılacak bir ittifakta yer almalı” dedi.
“TABANI EN ÇOK ERİYEN AKP”
“24 Haziran 2018’de hangi partiye oy verdiniz?” sorusu ile “Bu Pazar seçim olsa hangi partiye oy verirsiniz?” sorusu da iştirakçilere soruldu. Bu soruya verilen cevaplara göre, AKP’ye oy verdiğini belirten iştirakçilerin yüzde 49,4’ü bir daha AKP, CHP’ye oy verdiğini belirten iştirakçilerin yüzde 84,1’i bir daha CHP, HDP’ye oy verdiğini söyleyen iştirakçilerin yüzde 95’i bir daha HDP’ye oy vereceğini söz etti. Araştırmayı yapanlar bu soruya verilen cevapları “Bu sonuçlar seçmen tabanını en çok koruyan partinin HDP, en hayli eriyenin AKP olduğunu göstermektedir” halinde yorumladı.
“BÖLGENİN KİMLİK VE ANADİLE SAHİP ÇIKMA REFLEKSİ AZALMADI”
Araştırma sonuçlarını kıymetlendiren Dicle Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aziz Yağan, bölgenin kimlik ve anadile sahip çıkma refleksinin azalmadığını söylemiş oldu.
Araştırmaya katılanların ekonomiyi öncelediğine dikkat çeken Yağan, “Bölgenin kimliğine hassasiyeti ile kimliğine ve anadiline sahip çıkma ve savunma refleksi hiç azalmadı, ikinci plana düşmedi; taban bu hassasiyetten ibarettir. Bölgede HDP, AKP, MHP’ye oy veren Kürtler de hala Kürt’tür. Oy verilen partiye ya da partilerin bölgede aldığı oy oranına bakılarak Kürtlüğe yaklaşıldığı ya da uzaklaşıldığı tartışması hakikat olmasa gerek. Bölgenin ekonomik zayıflığı, bölgeler ortası derin farklılık her vakit vardı. Sorun iktisatta ya da eğitimde bölgeler içinde sonuncu olmak değil; sorun, bölgenin başka bölgelerle içindeki keskin farklılığıdır ve bu farklılığın hiç kapanmaması hatta yıldan yıla daha da artmasıdır. Saha Merkezi’nin bölgedeki seçmen davranışı araştırması da benzeri tartışmayı işaret ediyor. Araştırmaya katılanların yaklaşık yüzde 75’i ekonomik sorunları evvelandiriyor. Bu orana sahip olanlar hala Kürt ve ekonomik sorunu öne çıkarmaları Kürtlükten vazgeçtikleri manasına gelmese gerek. Bu niçinle bölgenin probleminin ‘bölge temelli sosyo-ekonomik gerilik’ olarak söz edilmesine itiraz olmasa gerek. Bizler yıllardır iktisat, eğitim ve toplumsal yaşantıdaki problemlere, eksikliklere dikkat çekiyoruz ve alarm durumu olduğunu belirtiyoruz, fakat çabucak hemen önemli bir plan programla bu yapısal meselelerimizin üzerine kararlılıkla gidileceğinin işaretlerini nazaranmiyoruz” dedi.
“MAKUL SEÇMEN DAVRANIŞI GELİŞİYOR”
Bölgede “makul seçmen davranışı”nın geliştiğine dikkat çeken Yağan, bunun güçlenmesi gerektiğine vurgu yaptı. Duygusallıktan sıyrılması gerektiğine dikkat çeken Yağan, şunları söylemiş oldu;
“Seçmen davranışlarının duygusallıktan sıyrılarak hizmet odaklı, hizmette sorun yaşandığında hesap sorabilir hale gelmesi gerekmektedir. Bölgenin ya da Diyarbakır’ın seçilmişleri kimlerdir; ekonomik, eğitim, toplumsal ömürle ilgili bölgeye nasıl ve ne seviyede katkı verdiklerine dair bir bilgimiz yok. Örneğin, partisi fark etmeksizin Diyarbakır’ın vekillerinin kente katkısını sorgulayan ve bir daha sonraki seçime bu sorgulamanın kararınu yansıtan dinamik seçmen tavrının güçlenmesi ve görünür olması gerekiyor. Vatandaşı siyasi görüşüne bakılırsa ayırmaksızın kente ve bölgeye hizmet etme, refah artırma, gelirin istikrarlı dağılımını sağlayabilme odaklı birikim, kapasite, azim ve takıma kim sahipse o şahsa ya da partiye idare talihi vermek gerekir. Bu yetki suistimal edildiğinde ya da pasif, inisiyatifsiz idare sergilendiğinde öteki seçimde başarısız idare süreci sorgulanabilmelidir. Seçmenin bu tavrı başka bölgelerde genel olmasa da vardır ve tesirlidir; fakat datalarını tartıştığımız bu araştırma kararı bölgemizde de davranışı ve beklentisi netleşen, elindekine ve hayat kalitesine itiraz eden, daha düzgününü isteyen makul seçmen davranışının geliştiğini göstermektedir.”
Demokrat Haber
Araştırmaya göre, AKP’nin oy kaybettiği, HDP ve CHP’nin ise oylarını arttırdığı kararı çıktı. Araştırmaya katılanların yüzde 73’ü erken seçim istedi.
4-9 Eylül 2021 tarihlerinde; seçmen eğilimlerine ve Türkiye’nin temel problemlerine yönelik algı ve tercihleri ölçmek maksadıyla Diyarbakır, Mardin, Şanlıurfa, Van, Batman, Siirt, Şırnak, Hakkari, Ağrı, Muş, Bingöl, Bitlis, Adıyaman, Kars, Dersim ve Iğdır’da bin 64 kişi ile yüz yüze anket yapıldı.
Ankette sorulan birinci soru “Sizce Türkiye’nin en değerli birinci sorunu nedir?” oldu. Bu soruya karşılık verenlerin yüzde 74,7’si “Ekonomik kriz ve işsizlik”, yüzde 14,2’si “Kürt Sorunu”, yüzde 2,5’i “Hukuk sisteminin mevcut durumu” cevabını verdi.
Ankette sorulan “Türkiye’nin en değerli ikinci sorunu nedir?” sorusuna ise iştirakçilerin yüzde 29,2’si “Kürt Sorunu” formunda cevap verdi.
Ankete katılanların yüzde 77,1’i Cumhurbaşkanlığı Hükümet sistemini başarısız bulurken, yüzde 13,7’si “Başarılı” bulduğunu söylemiş oldu. İştirakçilerin yüzde 73,7’si si ise erken seçime gidilmesi gerektiğini lisana getirdi.
“HDP KAPATILMAZ”
Ankette karşılık aranan sorulardan kimileri ise HDP ile ilgiliydi.
Amerikan’nın Sesi’nden Mahmut Bozarslan’ın haberine nazaran, “HDP’nin kapatılacağını düşünüyor musunuz?” sorusuna katılanların yüzde 58,5’i “Hayır”, yüzde 18’i “Evet” karşılığını verdi.
“Sizce HDP kapatılmalı mı?” sorusuna ise yüzde 78,1 “Hayır”, yüzde 9 “Evet” cevabı verildi. MHP’ye oy verdiğini belirtenlerin yüzde 62,5’i, AKP’ye oy verdiğini söyleyenlerin yüzde 23,6’sı Yeterli Parti’ye oy verdiğini belirten iştirakçilerin yüzde 22,2’si, “HDP’nin kapatılacağını düşünüyor musunuz?” sorusuna “Evet” dedi.
AKP DÜŞÜYOR HDP VE CHP YÜKSELİYOR
“Bu pazar bir genel seçim olsa hangi partiye oy verirsiniz?” sorusu da ankete katılanlara sorulan sorular arsındaydı. Bu soruya verilen cevaplar şu biçimde oldu; “Yüzde 55,6 HDP, yüzde 14 AKP, yüzde 12,7 CHP, yüzde 5,3 “Oy kullanmayacağım”, yüzde 3,8 “Kararsızım”, yüzde 2,3 DEVA Partisi”
sonuçları evvelki sonuçlarla karşılaştıran araştırmacılar; “Bu cevaplara bakılırsa AKP bölgede yüzde 10,3’lük bir oy kaybı yaşarken, HDP’nin yüzde 5,2’lik, CHP’nin yüzde 10,2’lik bir oy artışı sağladığı görülmüştür” yorumunda bulundu.
“HDP HİÇBİR İTTİFAKTA YER ALMAMALI”
Bugünlerde sıkça tartışılan ittifakların durumu da iştirakçilere soruldu. “Mevcut durumda var olan ittifaklara oy verir misiniz?” sorusuna iştirakçilerin yüzde 43,1’i “Hayır hiç bir şartta oy vermem”, yüzde 31,3’ü “Oy verdiğim parti ortasında olursa lakin oy verebilirim”, yüzde 13,3’ü “Millet İttifakı’na oy veririm”, yüzde 9,2’si “Cumhur İttifakı’na oy veririm” formunda cevaplar verdi.
“Sizce HDP nasıl bir ittifakta yer almalı?” sorusuna ise yüzde 49,5’i “hiç bir ittifakta yer almamalı”, yüzde 14,9’u “Millet İttifakında yer almalı”, yüzde 11,7’si “Deva Partisi ve CHP’nin ortasında olduğu yeni bir ittifak olmalı”, yüzde 10,6’sı “Eşit davranılacak bir ittifakta yer almalı” dedi.
“TABANI EN ÇOK ERİYEN AKP”
“24 Haziran 2018’de hangi partiye oy verdiniz?” sorusu ile “Bu Pazar seçim olsa hangi partiye oy verirsiniz?” sorusu da iştirakçilere soruldu. Bu soruya verilen cevaplara göre, AKP’ye oy verdiğini belirten iştirakçilerin yüzde 49,4’ü bir daha AKP, CHP’ye oy verdiğini belirten iştirakçilerin yüzde 84,1’i bir daha CHP, HDP’ye oy verdiğini söyleyen iştirakçilerin yüzde 95’i bir daha HDP’ye oy vereceğini söz etti. Araştırmayı yapanlar bu soruya verilen cevapları “Bu sonuçlar seçmen tabanını en çok koruyan partinin HDP, en hayli eriyenin AKP olduğunu göstermektedir” halinde yorumladı.
“BÖLGENİN KİMLİK VE ANADİLE SAHİP ÇIKMA REFLEKSİ AZALMADI”
Araştırma sonuçlarını kıymetlendiren Dicle Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aziz Yağan, bölgenin kimlik ve anadile sahip çıkma refleksinin azalmadığını söylemiş oldu.
Araştırmaya katılanların ekonomiyi öncelediğine dikkat çeken Yağan, “Bölgenin kimliğine hassasiyeti ile kimliğine ve anadiline sahip çıkma ve savunma refleksi hiç azalmadı, ikinci plana düşmedi; taban bu hassasiyetten ibarettir. Bölgede HDP, AKP, MHP’ye oy veren Kürtler de hala Kürt’tür. Oy verilen partiye ya da partilerin bölgede aldığı oy oranına bakılarak Kürtlüğe yaklaşıldığı ya da uzaklaşıldığı tartışması hakikat olmasa gerek. Bölgenin ekonomik zayıflığı, bölgeler ortası derin farklılık her vakit vardı. Sorun iktisatta ya da eğitimde bölgeler içinde sonuncu olmak değil; sorun, bölgenin başka bölgelerle içindeki keskin farklılığıdır ve bu farklılığın hiç kapanmaması hatta yıldan yıla daha da artmasıdır. Saha Merkezi’nin bölgedeki seçmen davranışı araştırması da benzeri tartışmayı işaret ediyor. Araştırmaya katılanların yaklaşık yüzde 75’i ekonomik sorunları evvelandiriyor. Bu orana sahip olanlar hala Kürt ve ekonomik sorunu öne çıkarmaları Kürtlükten vazgeçtikleri manasına gelmese gerek. Bu niçinle bölgenin probleminin ‘bölge temelli sosyo-ekonomik gerilik’ olarak söz edilmesine itiraz olmasa gerek. Bizler yıllardır iktisat, eğitim ve toplumsal yaşantıdaki problemlere, eksikliklere dikkat çekiyoruz ve alarm durumu olduğunu belirtiyoruz, fakat çabucak hemen önemli bir plan programla bu yapısal meselelerimizin üzerine kararlılıkla gidileceğinin işaretlerini nazaranmiyoruz” dedi.
“MAKUL SEÇMEN DAVRANIŞI GELİŞİYOR”
Bölgede “makul seçmen davranışı”nın geliştiğine dikkat çeken Yağan, bunun güçlenmesi gerektiğine vurgu yaptı. Duygusallıktan sıyrılması gerektiğine dikkat çeken Yağan, şunları söylemiş oldu;
“Seçmen davranışlarının duygusallıktan sıyrılarak hizmet odaklı, hizmette sorun yaşandığında hesap sorabilir hale gelmesi gerekmektedir. Bölgenin ya da Diyarbakır’ın seçilmişleri kimlerdir; ekonomik, eğitim, toplumsal ömürle ilgili bölgeye nasıl ve ne seviyede katkı verdiklerine dair bir bilgimiz yok. Örneğin, partisi fark etmeksizin Diyarbakır’ın vekillerinin kente katkısını sorgulayan ve bir daha sonraki seçime bu sorgulamanın kararınu yansıtan dinamik seçmen tavrının güçlenmesi ve görünür olması gerekiyor. Vatandaşı siyasi görüşüne bakılırsa ayırmaksızın kente ve bölgeye hizmet etme, refah artırma, gelirin istikrarlı dağılımını sağlayabilme odaklı birikim, kapasite, azim ve takıma kim sahipse o şahsa ya da partiye idare talihi vermek gerekir. Bu yetki suistimal edildiğinde ya da pasif, inisiyatifsiz idare sergilendiğinde öteki seçimde başarısız idare süreci sorgulanabilmelidir. Seçmenin bu tavrı başka bölgelerde genel olmasa da vardır ve tesirlidir; fakat datalarını tartıştığımız bu araştırma kararı bölgemizde de davranışı ve beklentisi netleşen, elindekine ve hayat kalitesine itiraz eden, daha düzgününü isteyen makul seçmen davranışının geliştiğini göstermektedir.”
Demokrat Haber