CatWalk
New member
Seyhan Akıncı Rüçhan Çamay. Caza en epeyce yakışan seslerden biri onunki… çabucak hemen 17 yaşında Türk bayanının sahneye çıkmasının pek beğenilen karşılanmadığı bir devirde kendi sözüyle hayal gücü, müzik söylemeye olan tutkusu ve yüreğiyle sahnedeydi. Bu tutku ve yetenek onu cazın doğduğu topraklar olan ABD’ye kadar taşıdı. Sesini bütün dünyaya duyurma fırsatını ise aşk için geri tepti. Bugün pişmanlıkları içinde yer alıyor o geri dönüşü… 12 Eylül herkes üzere onun da üzerinden silindir üzere geçti. O denli ki 80’lerin ortasında her şeyi bırakıp inzivaya çekildi. 1984’te yazmaya başladığı anılarını gazeteci Dilek Yaraş ile üç yıl süren uzun soluklu bir çalışmanın sonunda “Kayıp Diva: Rüçhan Çamay’ın yaşamı” ismiyle kitaplaştırdı. Çok uzun soluklu bu suskunluğu Rüçhan Çamay, Milliyet için bozdu.
1980’lerin başında inzivaya çekildiniz ve “Kayıp Diva – Rüçhan Çamay’ın yaşamı” isimli kitap yayımlanana kadar da yaklaşık 40 yıl suskunluğunuzu korudunuz. Sizi bu derece derin bir suskunluğa iten neydi ve hayatınızı anlatmaya nasıl karar verdiniz?
1985’e kadar müzik ömrüme devam ettim. Çok sevildim, alkışlandım… Lakin 12 Eylül darbesi rüzgârının da tesiriyle kızımdan (Melike Demirağ) dolayı sanırım müziklerime sansür geliyor, pürüzlerle karşılaşıyor, TRT’ye çıkamıyordum. Müzik piyasası da değişmeye başlamış ve pek keyif alamaz biçimdeydim. hem de Melike’nin vatandaşlıktan çıkarılması da beni üzüyordu. O ortada da ruhsal ayrıntıları almaya başlamıştım. Kitaplar okuyor, bu bahiste ehil olan insanlardan bilgiler biriktiriyor, ömrün bana açtığı yolların sebebini çözmeye, var oluşumun gerçeğini bulmaya çalışıyor ve bu bilgilerle yaşamaya dikkat ediyordum. Düzgünlük, sevgi, doğruluk, çalışmak, bilgi üzere pahalarla… 1990’da kitabımın sonunda da okuyacağınız, yapamadıklarımı yapma uğraşını anlatan “Sonu İyiliğe Çıkan Yol” isimli şiirimde, küçüklüklerimi, zayıflıklarımı, zaaflarımı, tutkularımın esaretini yazdım. Ruhumun, insanlığımı parlak ve saf hale getirme uğraşını yani.
Türkiye’nin en değerli caz sanatkarlarından birisiniz. ABD’de meslek fırsatını aşk uğruna geride bırakmış bir bayansınız beraberinde… Aşk, Rüçhan Çamay için her şeyin üstünde midir?
Aşk bu biçimdelar benim için her şeyin üstündeydi. Uğruna yapamayacağım fedakârlık yoktu. Yaptım da. Çok da yanlış kararlar ve seçimler yapmama sebep oldu olağan olarak. Fakat aşk hali bilirsiniz, bir çeşit ruhun meczupluk devri. Kör eder, sağır eder, sizi aklınızdan eder. Lakin bendeki aşk tek bir adama olan aşk yahut tutku değil artık. Benim aşkım bencillikten uzak, yalnızca kendine zevk veren hisler için yaşanan bir bağımlılıktan epeyce, tüm canlılığın aşkına, sevgisine dönüşmeye başlamıştı. Tüm insanlığa, tabiata, hayvanlara, yaşayan her varlığa ve onları var eden sevgili yaradana sevgi ve hürmet duyduğum bir aşkı, sevgiyi yaşıyorum artık.
Bugün geriye baktığınızda farklı yapardım söylemiş olduğiniz şeyler var mı? ömrünüzde birfazlaca kırılma noktası var. ABD’den dönüş, evlilik, 12 Eylül darbesi, kayıplar…
Geriye, o senelerıma baktığımda, şimdiki farkındalığımla ve ömür deneyimimle ne epeyce şeyi farklı yapardım diyorum olağan olarak herkes üzere. örneğin daha şuurlu bir annelik yapmak isterdim. 21 yaşında elime geçen o harikulade fırsatı, cazın memleketi Amerika’da hayal ettiğim sahnelerde müzik söylemeyi, dersler alarak caz mesleğimi daha yükseğe taşımayı isterdim. Âşık olduğum adamın, ben tam Amerika’da bu hayallerimi yaşamaya başlamışken, sadece diğer bir bayana kızgınlığından “Hemen Türkiye’ye dönmezsen diğeriyle evleneceğim” tehditine boyun eğmezdim. aslına bakarsanız anlaşamadığım bir adamla işe yaramayacağını bildiğim biçimde çocuklarım için dahi olsa ikinci defa evlenmezdim. çabucak hemen ruhsal farkındalığımın epey az olduğu vakitte az da olsa sanatçı kibrine kapılıp müzisyen arkadaşlarıma kapris yapmaz, gönüllerini kırmazdım. Ve daha biroldukca eksiğimi görürdüm. Lakin bütün bu yaşadıklarımdan aldığım derslerle edindiğim ruhsal ayrıntıları harmanlayıp nefsinin efendisi olmuş, yeterlilikle, sevgiyle yaşamaya çalışan bir beşere dönüştüm artık.
İnzivada geçen o 40 yıl boyunca hiçbir daha sahnede olmak istediniz mi?
Hayır istemedim. Cazla başlayan ve daha sonra tanınan müzikle devam eden sanat hayatımda kendimi memnun eden, hoş işlere imza atmıştım. Ruhumun sanatçı gözü artta kalmadı. Gereğince keyif almıştı yaptıklarından aslına bakarsanız. Ruhsal mesleğimin tepelerine tırmanma periyodu başlamıştı zira.
“En güçsüz hissettiğim olay oğlumu kaybetmekti”
Bayanların epeyce kuvvetli olduğu bir ailede büyümüşsünüz… Siz de hayli genç yaşta sahne almaya başlayarak kuvvetli olmak zorunda da kalmışsınız. Tüm bu seyahatte en çok yorulduğunuz, güçsüzlüğü tercih ettiğiniz oldu mu?
Başından beri kuvvetli bir varlıkmışım aşikâr. Aileden gelen bir şey bu. örneğin annem 1914 doğumlu ve kırklı senelerda Ankara’da radyo spikerliği yapmış, birinci uçağa binmiş kuvvetli, korkusuz bir Cumhuriyet hanımıydı. Türk kızlarının sahnelere çıkmasının pek beğenilen karşılanmadığı bir bölümde, hayal gücüm, müzik söylemeye olan tutkum, müziğe olan aşkım, cesaretli kararlar vermeme ve kuvvetli bir genç kız olmama sebep oldu. O senelera, çok sıkıntı kurallara, üstelik daha 17 yaşında bunun için göğüs gerebildim. Kendimi epeyce zayıf, güçsüz hissettiğim en acı olay oğlumu kaybetmekti. Onun bu dünyadan bendilk evvel gidişine hayli lakin epeyce üzüldüm. Bir vakit boyunca hem ağladım, birebir vakitte ruhuma derin ısdırap veren bu kaybın, bana verdiği hayatla mevt ortası ve ötesi farkındalıkla ruhumu daha da kuvvetlendirdiğine şahit oldum. hayatımın bir seferlik ömürden ibaret olmadığını ve bir gün oğluma bir öteki hayatımda yahut mevt ötesi âleminde kavuşacağım inancıyla gücümü tekrar topladım ve hayatıma devam ettim.
1980’lerin başında inzivaya çekildiniz ve “Kayıp Diva – Rüçhan Çamay’ın yaşamı” isimli kitap yayımlanana kadar da yaklaşık 40 yıl suskunluğunuzu korudunuz. Sizi bu derece derin bir suskunluğa iten neydi ve hayatınızı anlatmaya nasıl karar verdiniz?
1985’e kadar müzik ömrüme devam ettim. Çok sevildim, alkışlandım… Lakin 12 Eylül darbesi rüzgârının da tesiriyle kızımdan (Melike Demirağ) dolayı sanırım müziklerime sansür geliyor, pürüzlerle karşılaşıyor, TRT’ye çıkamıyordum. Müzik piyasası da değişmeye başlamış ve pek keyif alamaz biçimdeydim. hem de Melike’nin vatandaşlıktan çıkarılması da beni üzüyordu. O ortada da ruhsal ayrıntıları almaya başlamıştım. Kitaplar okuyor, bu bahiste ehil olan insanlardan bilgiler biriktiriyor, ömrün bana açtığı yolların sebebini çözmeye, var oluşumun gerçeğini bulmaya çalışıyor ve bu bilgilerle yaşamaya dikkat ediyordum. Düzgünlük, sevgi, doğruluk, çalışmak, bilgi üzere pahalarla… 1990’da kitabımın sonunda da okuyacağınız, yapamadıklarımı yapma uğraşını anlatan “Sonu İyiliğe Çıkan Yol” isimli şiirimde, küçüklüklerimi, zayıflıklarımı, zaaflarımı, tutkularımın esaretini yazdım. Ruhumun, insanlığımı parlak ve saf hale getirme uğraşını yani.
Türkiye’nin en değerli caz sanatkarlarından birisiniz. ABD’de meslek fırsatını aşk uğruna geride bırakmış bir bayansınız beraberinde… Aşk, Rüçhan Çamay için her şeyin üstünde midir?
Aşk bu biçimdelar benim için her şeyin üstündeydi. Uğruna yapamayacağım fedakârlık yoktu. Yaptım da. Çok da yanlış kararlar ve seçimler yapmama sebep oldu olağan olarak. Fakat aşk hali bilirsiniz, bir çeşit ruhun meczupluk devri. Kör eder, sağır eder, sizi aklınızdan eder. Lakin bendeki aşk tek bir adama olan aşk yahut tutku değil artık. Benim aşkım bencillikten uzak, yalnızca kendine zevk veren hisler için yaşanan bir bağımlılıktan epeyce, tüm canlılığın aşkına, sevgisine dönüşmeye başlamıştı. Tüm insanlığa, tabiata, hayvanlara, yaşayan her varlığa ve onları var eden sevgili yaradana sevgi ve hürmet duyduğum bir aşkı, sevgiyi yaşıyorum artık.
Bugün geriye baktığınızda farklı yapardım söylemiş olduğiniz şeyler var mı? ömrünüzde birfazlaca kırılma noktası var. ABD’den dönüş, evlilik, 12 Eylül darbesi, kayıplar…
Geriye, o senelerıma baktığımda, şimdiki farkındalığımla ve ömür deneyimimle ne epeyce şeyi farklı yapardım diyorum olağan olarak herkes üzere. örneğin daha şuurlu bir annelik yapmak isterdim. 21 yaşında elime geçen o harikulade fırsatı, cazın memleketi Amerika’da hayal ettiğim sahnelerde müzik söylemeyi, dersler alarak caz mesleğimi daha yükseğe taşımayı isterdim. Âşık olduğum adamın, ben tam Amerika’da bu hayallerimi yaşamaya başlamışken, sadece diğer bir bayana kızgınlığından “Hemen Türkiye’ye dönmezsen diğeriyle evleneceğim” tehditine boyun eğmezdim. aslına bakarsanız anlaşamadığım bir adamla işe yaramayacağını bildiğim biçimde çocuklarım için dahi olsa ikinci defa evlenmezdim. çabucak hemen ruhsal farkındalığımın epey az olduğu vakitte az da olsa sanatçı kibrine kapılıp müzisyen arkadaşlarıma kapris yapmaz, gönüllerini kırmazdım. Ve daha biroldukca eksiğimi görürdüm. Lakin bütün bu yaşadıklarımdan aldığım derslerle edindiğim ruhsal ayrıntıları harmanlayıp nefsinin efendisi olmuş, yeterlilikle, sevgiyle yaşamaya çalışan bir beşere dönüştüm artık.
İnzivada geçen o 40 yıl boyunca hiçbir daha sahnede olmak istediniz mi?
Hayır istemedim. Cazla başlayan ve daha sonra tanınan müzikle devam eden sanat hayatımda kendimi memnun eden, hoş işlere imza atmıştım. Ruhumun sanatçı gözü artta kalmadı. Gereğince keyif almıştı yaptıklarından aslına bakarsanız. Ruhsal mesleğimin tepelerine tırmanma periyodu başlamıştı zira.
“En güçsüz hissettiğim olay oğlumu kaybetmekti”
Bayanların epeyce kuvvetli olduğu bir ailede büyümüşsünüz… Siz de hayli genç yaşta sahne almaya başlayarak kuvvetli olmak zorunda da kalmışsınız. Tüm bu seyahatte en çok yorulduğunuz, güçsüzlüğü tercih ettiğiniz oldu mu?
Başından beri kuvvetli bir varlıkmışım aşikâr. Aileden gelen bir şey bu. örneğin annem 1914 doğumlu ve kırklı senelerda Ankara’da radyo spikerliği yapmış, birinci uçağa binmiş kuvvetli, korkusuz bir Cumhuriyet hanımıydı. Türk kızlarının sahnelere çıkmasının pek beğenilen karşılanmadığı bir bölümde, hayal gücüm, müzik söylemeye olan tutkum, müziğe olan aşkım, cesaretli kararlar vermeme ve kuvvetli bir genç kız olmama sebep oldu. O senelera, çok sıkıntı kurallara, üstelik daha 17 yaşında bunun için göğüs gerebildim. Kendimi epeyce zayıf, güçsüz hissettiğim en acı olay oğlumu kaybetmekti. Onun bu dünyadan bendilk evvel gidişine hayli lakin epeyce üzüldüm. Bir vakit boyunca hem ağladım, birebir vakitte ruhuma derin ısdırap veren bu kaybın, bana verdiği hayatla mevt ortası ve ötesi farkındalıkla ruhumu daha da kuvvetlendirdiğine şahit oldum. hayatımın bir seferlik ömürden ibaret olmadığını ve bir gün oğluma bir öteki hayatımda yahut mevt ötesi âleminde kavuşacağım inancıyla gücümü tekrar topladım ve hayatıma devam ettim.