Piyasa Bülteni | Yeni dünya nizamı: Riskler ve fırsatlar

YodaUsta

Global Mod
Global Mod
Rusya’nın Ukrayna’yı işgal teşebbüsü gündemin birinci sırasındaki yerini almaya devam ediyor. olağan olarak yaşanan insanlık dramı hepimizi derinden yaralamaya devam ederken, dün Çin bile sessizliğini bozarak savaşın daha da şiddetlenmemesi adına efor sarf edeceklerini deklare etti. Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov ise tehditkâr bir açılım ile “üçüncü dünya savaşı nükleer ve yıkıcı olacak” derken, belirsizliğin boyutunu bir üst perdeye taşımış oldu.

Gelişmelerin piyasa yansıması ise kuşkusuz olumsuz olmaya devam ediyor. Batı tipi Teksas ham petrolün varil fiyatı bu sabah 114 dolar düzeyine yükselirken, Brent petrol ise 118 dolar ile son 9 yılın tepesine yükseldi. Dünyanın tahıl ambarı olan Ukrayna’da yaşanan savaş durumu buğday meblağlarının da bu sabah 11 dolara yaklaşması ile global kriz devri olan 2008’e geri döndüğünü görüyoruz. Emtia fiyatlarının genelinin yükseliyor olması, global iktisat açısından var olan enflasyon tehdidinin daha da artması manasına geliyor.

Yediğimiz ekmekten (buğday), giydiğimiz fanilaya kadar (pamuk), doldurduğumuz akaryakıt deposundan (ham petrol), endüstride kullanılan endüstriyel metallere kadar her şeyin fiyatı adeta ‘uçmuş’ durumda. Dünyanın Rusya’ya yönelik her geçen gün artan yaptırımları Rusya iktisadına önemli ziyan vereceği kuşku götürmezken ve Rus şirketlerini pek sıkıntı bir duruma sokarken, dünya da savaşın ve yaptırımların gölgesinde enflasyon ve birlikteinde gelecek sakinlik tehdidi ile açık bir biçimde karşı karşıya kalmış durumda. Bunun da ismi iktisat kitaplarında stagflasyon.

Fitch ve Moody’s, Rusya’nın ülke kredi notunu altı basamak düşürerek “çöp” statüsüne indirdi ve Batı yaptırımlarının Rusya’nın borcunu ödeme kabiliyetini kuşkuya düşürdüğünü ve iktisadını zayıflatacağını söylemiş oldu. Öte yandan Birleşmiş Milletler, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalini kınadı. Türkiye oylamada lehte oy kullandığını, 141 ülke evet, 5 ülke ise karşı oy (Rusya, Suriye, Eritre, Belarus ve Kuzey Kore) kullandı. Ortalarında Çin’in de yer aldığı 35 ülke ise oylamaya katılmadığını not edelim. Ukrayna ile Rusya içinde planlanan 2. tıp görüşme bugün Belarus hududundaki Brest kentinde gerçekleşecek. Görüşmeye yönelik büyük bir umut yok.

Yaşanan gelişmeler karşısında piyasaların da inançlı limanlara akın ettiklerini görüyoruz. Tedarik zincirinde yaşanacak kırılmaların emtia fiyatlarını uçurduğu bir ortamda, ABD Doları inançlı liman edası ile bedel kazanıyor. Doların piyasa kuru olan sepet DXY bu sabah 98 düzeyine yükselerek son 9 ayın tepesini test etti. Misal bir biçimde, doların piyasa faizi olan 10 yıllık ABD tahvil getirisi de hafta başında %1,7 düzeyine kadar gerilemesi akabinde dün FED Lideri Powell’ın açıklamaları ile bir daha %1,9 düzeyine toparlandı.

FED Lideri Powell, yüksek enflasyonu sınırlamak için bu ay faiz artırımı planına uyacaklarını fakat Ukrayna’da savaşın patlak vermesinin FED siyaset yapıcıları için görünümü “son derece belirsiz” hale getirdiğini açıklasa da, “son derece sıkı” istihdam piyasasının faizlerin artırılmasını gerektirdiğine dair yönlendirmesini yineladı. Faiz oranlarını “dikkatlice” yükseltmeye başlayacaklarına vurgu yapan Powell, enflasyon görünümünün iyileşmemesi durumunda, daha da agresif hareket etmeye hazır olduklarının altını çizdi.

Dün içeride Ticaret Bakanlığı’nın deklare ettiğı Şubat ayı öncü dış ticaret bilgilerini takip ettik. Şubat’ta ihracat geçen yılın birebir ayına bakılırsa %25,4 artışla 20 milyar dolar, ithalat ise son yılların en ağır kış şartları niçiniyle artan güç talebine de bağlı olarak %45,6 artışla 28,1 milyar dolar oldu. bu biçimdelikle, dış ticaret açığı, Şubat’ta %142 artışla 8,1 milyar dolar, birinci 2 ayda %186,3 artışla 18,4 milyar dolar oldu. Devreye alınan yeni iktisat modelinin bel bağladığı zayıf TL, kuvvetli ihracat ve cari fazla sloganında açık rekorlarının kırıldığını görüyoruz!

TL üzerinde niye bedel kaybı baskısı olduğunun da bir karşılığı dış ticaret datalarında yatıyor. USDTRY kuru dün 14,13 düzeyine varan bir yükseliş kaydetti. Lakin, mevcut global şartlar altında, kamunun süregelen takviyesi ile yükselişin de çok hudutlu kaldığını görmeye devam ediyoruz. olağan olarak, kamunun dayanağının de bir hududu yahut kapasitesi olduğunu unutmamak gerekiyor. Kur cephesinde riskleri üst taraflı görüyoruz.

Rusya’ya yönelik yaptırımların dozunun artması ve swift yasağı akabinde Bitcoin dün de bültenimizde belirttiğimiz üzere 45,500 dolar düzeyindeki kritik direncini bir sefer daha test etti. Teknik manada haftalık kapanışın 45,500 dolar düzeyinin üzerinde olması, alım istikametinde mevcut pozisyonlanmamızı artırmak için kâfi bir argüman olacaktır. Benzeri bir biçimde, altının da ons fiyatı 1,975 dolar düzeyindeki teknik bölgenin üzerinde pak bir kapanış durumunda, üstte tüm vakit içinderın tepesi olan 2,072 dolar kapısının anahtarının açılacağını düşünüyoruz.

ABD borsaları dün geceyi %1,8 civarında artıda tamamlaması akabinde sabah saatlerinde Pasifiğin öbür ucunda da optimist bir tablo görünüyor. Gösterge endeks Tokyo borsası %0,8 üstte süreç görürken, ABD borsalarının vadeli süreçlerinde ise yatay bir seyir var.

Dönelim bugüne. Sabah saatlerinde TÜİK Şubat ayı enflasyon sayılarını açıklayacak. Piyasa beklentisi aylık TÜFE artışının %4 civarında olacağı ve bu sonuçla yıllık gerçekleşmenin de %54 düzeyine dayanacağı iddia ediliyor. Üreticiye yansıyan enflasyonun ise psikolojik %100 düzeyine ya bugün ya da önümüzdeki ay yükselmesi bekleniyor. Yurtharicinde ise bugün Euro Bölgesi hizmet PMI ve ABD ISM hizmetler kesimi endeksi ile sağlam mal siparişleri takip edilebilir.

Bültenlerimizi son haftalarda Rusya-Ukrayna ekseninde cereyan eden ‘gelişmelere’ ayırdığımızın farkındayız. Sıcak savaş bir gün bitecek olsa da, soğuk savaşın uzun bir süre devam edeceği âşikar. Bu durumun kendi içerisinde hem riskleri birebir vakitte fırsatları birlikte barındıracağını unutmamak gerekiyor. Avrupa’nın Rus gazına artık alternatif arayacağı tartışma götürmüyor. Rusya’nın Ukrayna’yı işgali dünya tarihinde yeni bir dönüm noktası olarak düşünülürse, Almanya savunma harcamalarını önemli biçimde artıracağını deklare etti. yıllardır ABD ve NATO’dan gelen savunma bütçesini artırma baskılarına direnen Almanya, Putin’in saldırgan siyasetine karşılık vermek için savunma harcamalarına 2022 bütçesinden 100 milyar euroluk ek fon ayırmaya karar verdi. Ayrıyeten silah yardımı ve güç güvenliği siyasetlerinde da değişikliğe gidiliyor. Mikro ve makro manada tüm şirketler ve devletlerin yeni dünya düzenine adapte olmak ve oyun dışı kalmamak ismine mesken ödevlerini uygunca çalışarak proaktif davranmaları gerektiğini altını bir defa daha çizmek gerekiyor.

iktisatbank.com
 
Üst