Türkiye’nin Dış Siyasetteki Durumu
Türkiye, Nato üyesi olsa da bu gerginlikte ve hatta gerginliğin Nato ve Rusya içinde bir sıcak savaşa dönüşmesi halinde dahi tarafsız kalabilir. Nato Antlaşması’nın 5. Hususu şöyleki:
“Taraflar, Kuzey Amerika’da yahut Avrupa’da içlerinden bir yahut daha birçoklarına yöneltilecek silahlı bir hücumun hepsine yöneltilmiş bir akın olarak değerlendirileceği ve şayet bu biçimde bir hücum olursa BM Yasası’nın 51. Unsurunda tanınan ferdî ya da toplu öz savunma hakkını kullanarak, Kuzey Atlantik bölgesinde güvenliği sağlamak ve korumak için kişisel olarak ve başkaları ile birlikte, silahlı kuvvet kullanması da dâhil olmak üzere gerekli görülen hareketlerde bulunarak atağa uğrayan taraf ya da taraflara yardımcı olacakları konusunda anlaşmışlardır. bu biçimdesi rastgele bir saldın ve bunun kararı olarak alınan bütün tedbirler derhal Güvenlik Konseyi’ne bildirilecektir. Güvenlik Kurulu, milletlerarası barış ve güvenliği sağlamak ve korumak için gerekli tedbirleri aldığı vakit, bu tedbirlere son verilecektir.”
Ukrayna, Nato üyesi değildir ötürüsıyla Rusya’nın Ukrayna’ya saldırması Nato Antlaşması’nın beşinci unsuru kapsamında bedellendirilemez ötürüsıyla Nato’nun bu biçimde bir savaşa girmesi halinde dahi Türkiye tarafsız kalabilir.
Türkiye açısından ikinci sorun Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin çizdiği çerçevenin nasıl uygulanacağı problemidir. Montrö Boğazlar Kontratı 19, 20 ve 21’inci hususlarında savaş hali konusunda üç durum belirlemiştir: (1) Türkiye’nin savaşan devlet pozisyonunda bulunmaması, (2) Türkiye’nin savaşan devlet pozisyonunda bulunması ve (3) Türkiye’nin kendisini yakın bir savaş tehdidi altında görmesi. Şayet (2) (3)’üncü durumlar kelam mevzusuysa öbür devletlere ilişkin savaş gemilerinin Boğazlardan geçmesi konusunda Türk hükümeti dilediği üzere davranabilecektir (Sözleşmenin 20 ve 21’inci unsurları.) Şayet (1)’inci durum kelam hususuysa yani Türkiye, savaşan devlet pozisyonunda değilse bu biçimde savaş gemilerinin Boğazlardan geçmesi kontratın öbür hususlarında belirtilen şartlarla mümkün olabilecektir. tıpkı vakitte Türkiye’nin kendisini yakın savaş tehdidi altında görmesini deklare etmesi halinde savaşan devlet olmasa bile Boğazları savaş gemilerine kapatması mümkündür. Görüldüğü üzere Montrö Boğazlar Mukavelesi, savaş ve savaş tehdidi altındaki şartlarda Çanakkale Boğazından Karadeniz’e kadar bütün geçişleri Türkiye’nin kontrolüne bırakarak Karadeniz’de bir deniz savaşı çıkmasını kıymetli ölçüde önlemektedir.
ABD’nin, Nato’nun ya da Rusya’nın savaş gemilerini Karadeniz’e sokmak istemesi halinde Türkiye’nin elinde Nato Antlaşması’nın 5’inci unsuru ve ondan da değerlisi Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin 19, 20 ve 21’inci unsurları koz olarak bulunmaktadır. Kuşkusuz bu alanda ABD’nin Nato’nun ve Rusya’nın ısrarları ve Türkiye’nin reddetmesi, memleketler arası hukuka uygun olsa da, Türkiye’ye karşı ekonomik olanlar başta olmak üzere öteki problemler yaratabilecektir.
Türkiye İktisadının Durumu
Türkiye iktisadı bu gerginliğe makûs vakitte taraf olmuştur. Enflasyonun yüzde 50’leri bulduğu, Merkez Bankası swaplar hariç net rezervlerinin eksi 43 milyar dolar olduğu, iktisadın risk priminin (CDS primi) 500’lerin üzerinde olduğu (bugün 626) bir basamakta bu krize yakalanmış bulunuyoruz.
Bu kriz bize birkaç yerden darbe vuracak: Kur yükseliyor, bu enflasyonu daha da üste itecek. Zira ithal maliyetlerimiz süratle artıyor. Yalnızca kurdaki yükseliş değil doğalgaz ve petrol fiyatlarındaki yükseliş de ekonomimize darbe vuracak. Yılbaşında 76 dolar olan ham petrolün varili bugün 103 dolar ötüründa bulunuyor. Bir vakit içinder Brent petrolün varil fiyatındaki her 10 dolarlık artış cari açığa 1 milyar dolarlık yük getiriyor diye hesaplanmıştı. Bu hesap değişmemişse şu ana kadar olan değişme bu biçimde kalırsa cari açığa bir yılda 3 milyar dolar fiyatında ek getirecek. Bir öteki sorun turizm gelirlerinde karşımıza çıkacak. Bu mevzu, krizin nasıl biçim alacağına ve ne kadar süreceğine bağlı olarak kıymetlendirilebilir. Şayet kriz bir sıcak savaşa ya da önemli bir soğuk savaşa hakikat evrilirse, Türkiye’nin alacağı tavra bağlı olarak Rus turistlerin gelmesi kahra girebilir. Benzeri bir durum Avrupalı turistler açısından da kelam konusu olabilir. bu biçimde bir gelişme turizmini yavaş yavaş toparlayan Türkiye açısından önemli bir gelir kaybına yol açabilir.
Bir öteki problemli husus kur ve altın fiyatı yükseldikçe Hazine’ye binecek yükte artışa yol açacak olan kur ve altın muhafazalı mevduat hesaplarıdır. Bu işe girilmemesi için yapılan ikazların ne kadar haklı olduğu artık ortaya çıkıyor.
Ukrayna reçetesi: Dolarda çıpa kaldırılmalı & 20-25 milyar $ çıkış olabilir! | Atilla Yeşilada
İktisat idaresi kumar oynadı ve kaybetti! & Faiz arttırmak zorunda kalacaklar | Erdal Sağlam
Zülfikar Doğan: Erdoğan Ukrayna ve Rusya içinde – İki ucu keskin bıçakta dans
Türkiye, Nato üyesi olsa da bu gerginlikte ve hatta gerginliğin Nato ve Rusya içinde bir sıcak savaşa dönüşmesi halinde dahi tarafsız kalabilir. Nato Antlaşması’nın 5. Hususu şöyleki:
“Taraflar, Kuzey Amerika’da yahut Avrupa’da içlerinden bir yahut daha birçoklarına yöneltilecek silahlı bir hücumun hepsine yöneltilmiş bir akın olarak değerlendirileceği ve şayet bu biçimde bir hücum olursa BM Yasası’nın 51. Unsurunda tanınan ferdî ya da toplu öz savunma hakkını kullanarak, Kuzey Atlantik bölgesinde güvenliği sağlamak ve korumak için kişisel olarak ve başkaları ile birlikte, silahlı kuvvet kullanması da dâhil olmak üzere gerekli görülen hareketlerde bulunarak atağa uğrayan taraf ya da taraflara yardımcı olacakları konusunda anlaşmışlardır. bu biçimdesi rastgele bir saldın ve bunun kararı olarak alınan bütün tedbirler derhal Güvenlik Konseyi’ne bildirilecektir. Güvenlik Kurulu, milletlerarası barış ve güvenliği sağlamak ve korumak için gerekli tedbirleri aldığı vakit, bu tedbirlere son verilecektir.”
Ukrayna, Nato üyesi değildir ötürüsıyla Rusya’nın Ukrayna’ya saldırması Nato Antlaşması’nın beşinci unsuru kapsamında bedellendirilemez ötürüsıyla Nato’nun bu biçimde bir savaşa girmesi halinde dahi Türkiye tarafsız kalabilir.
Türkiye açısından ikinci sorun Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin çizdiği çerçevenin nasıl uygulanacağı problemidir. Montrö Boğazlar Kontratı 19, 20 ve 21’inci hususlarında savaş hali konusunda üç durum belirlemiştir: (1) Türkiye’nin savaşan devlet pozisyonunda bulunmaması, (2) Türkiye’nin savaşan devlet pozisyonunda bulunması ve (3) Türkiye’nin kendisini yakın bir savaş tehdidi altında görmesi. Şayet (2) (3)’üncü durumlar kelam mevzusuysa öbür devletlere ilişkin savaş gemilerinin Boğazlardan geçmesi konusunda Türk hükümeti dilediği üzere davranabilecektir (Sözleşmenin 20 ve 21’inci unsurları.) Şayet (1)’inci durum kelam hususuysa yani Türkiye, savaşan devlet pozisyonunda değilse bu biçimde savaş gemilerinin Boğazlardan geçmesi kontratın öbür hususlarında belirtilen şartlarla mümkün olabilecektir. tıpkı vakitte Türkiye’nin kendisini yakın savaş tehdidi altında görmesini deklare etmesi halinde savaşan devlet olmasa bile Boğazları savaş gemilerine kapatması mümkündür. Görüldüğü üzere Montrö Boğazlar Mukavelesi, savaş ve savaş tehdidi altındaki şartlarda Çanakkale Boğazından Karadeniz’e kadar bütün geçişleri Türkiye’nin kontrolüne bırakarak Karadeniz’de bir deniz savaşı çıkmasını kıymetli ölçüde önlemektedir.
ABD’nin, Nato’nun ya da Rusya’nın savaş gemilerini Karadeniz’e sokmak istemesi halinde Türkiye’nin elinde Nato Antlaşması’nın 5’inci unsuru ve ondan da değerlisi Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin 19, 20 ve 21’inci unsurları koz olarak bulunmaktadır. Kuşkusuz bu alanda ABD’nin Nato’nun ve Rusya’nın ısrarları ve Türkiye’nin reddetmesi, memleketler arası hukuka uygun olsa da, Türkiye’ye karşı ekonomik olanlar başta olmak üzere öteki problemler yaratabilecektir.
Türkiye İktisadının Durumu
Türkiye iktisadı bu gerginliğe makûs vakitte taraf olmuştur. Enflasyonun yüzde 50’leri bulduğu, Merkez Bankası swaplar hariç net rezervlerinin eksi 43 milyar dolar olduğu, iktisadın risk priminin (CDS primi) 500’lerin üzerinde olduğu (bugün 626) bir basamakta bu krize yakalanmış bulunuyoruz.
Bu kriz bize birkaç yerden darbe vuracak: Kur yükseliyor, bu enflasyonu daha da üste itecek. Zira ithal maliyetlerimiz süratle artıyor. Yalnızca kurdaki yükseliş değil doğalgaz ve petrol fiyatlarındaki yükseliş de ekonomimize darbe vuracak. Yılbaşında 76 dolar olan ham petrolün varili bugün 103 dolar ötüründa bulunuyor. Bir vakit içinder Brent petrolün varil fiyatındaki her 10 dolarlık artış cari açığa 1 milyar dolarlık yük getiriyor diye hesaplanmıştı. Bu hesap değişmemişse şu ana kadar olan değişme bu biçimde kalırsa cari açığa bir yılda 3 milyar dolar fiyatında ek getirecek. Bir öteki sorun turizm gelirlerinde karşımıza çıkacak. Bu mevzu, krizin nasıl biçim alacağına ve ne kadar süreceğine bağlı olarak kıymetlendirilebilir. Şayet kriz bir sıcak savaşa ya da önemli bir soğuk savaşa hakikat evrilirse, Türkiye’nin alacağı tavra bağlı olarak Rus turistlerin gelmesi kahra girebilir. Benzeri bir durum Avrupalı turistler açısından da kelam konusu olabilir. bu biçimde bir gelişme turizmini yavaş yavaş toparlayan Türkiye açısından önemli bir gelir kaybına yol açabilir.
Bir öteki problemli husus kur ve altın fiyatı yükseldikçe Hazine’ye binecek yükte artışa yol açacak olan kur ve altın muhafazalı mevduat hesaplarıdır. Bu işe girilmemesi için yapılan ikazların ne kadar haklı olduğu artık ortaya çıkıyor.
Ukrayna reçetesi: Dolarda çıpa kaldırılmalı & 20-25 milyar $ çıkış olabilir! | Atilla Yeşilada
İktisat idaresi kumar oynadı ve kaybetti! & Faiz arttırmak zorunda kalacaklar | Erdal Sağlam
Zülfikar Doğan: Erdoğan Ukrayna ve Rusya içinde – İki ucu keskin bıçakta dans