Değerleme bölümünün duayenlerinden İstikrar Değerleme İdare Heyeti Lideri Baki Budakoğlu, son periyotta en çok artışın yaşandığı konut bölümünde yaşanan temel problemleri kıymetlendirdi ve epeyce merak edilen “Konut meblağları niye artıyor?” sorusunun karşılığını verdi. Budakoğlu, Geçtiğimiz yıl Türkiye’de gerçekleşen 1,5 milyon adetlik konut satışının yalnızca yüzde 3,9’unun yabancılara yapılan konut satışları olduğunu belirtti ve “Konut fiyatlarındaki artışın sebebi yabancıya satış değil, yükselen inşaat maliyetleri” dedi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) deklare ettiğı Konut Fiyat Endeksi verisine nazaran konut meblağları Türkiye genelinde bundan evvelki aya göre yüzde 13,5; bundan evvelki yılın tıpkı ayına kıyasla nominal olarak yüzde 96,4 arttı. Vilayetler bazında bu oran İstanbul’da yüzde 106 olurken İstanbul’u yüzde 97,1 ile Ankara izledi. Konutta yüksek fiyata karşın talep varken, emlakçılarda satılık konut bulmak zorlaştı. Yurt haricinde şube açan birinci Türk değerleme şirketi olan İstikrar Değerleme, gayrimenkul fiyatlarına tesiri olan biroldukca faktörü inceleyerek son periyotta kamuoyunu meşgul eden kıymet artışların niçinlerini inceledi.
“Yabancı Satışı Değil, Maliyet Artışı En Büyük Etken”
Türkiye’de 2020 yılı 2. Çeyrekte bilhassa konut fiyatlarında ani yükselişten daha sonra bir süre yatay seyir izleyen gayrimenkul bedellerinde bilhassa 2021 yılı Eylül ayından daha sonra yine bir yükselme olduğu gözleniyor. Geçtiğimiz yıl Türkiye’de gerçekleşen 1,5 milyon adetlik konut satışının yalnızca yüzde 3,9’unun yabancılara yapılan konut satışları olduğunu belirten Denge Değerleme İdare Konseyi Lideri Baki Budakoğlu, Türkiye’de artan konut meblağlarında hudutlu sayıda konut satın alan yabancıların ülke genelinde mesken meblağlarını üste hakikat çektiği ve konut stoklarını azalttığı değerlendirmesinin hakikat bir yaklaşım olmadığına dikkat çekti. Budakoğlu, “Konut fiyatlarını yabancı talebinin arttırdığını sanmak büyük yanılgı. Yabancı hissesi hiç bir devir yüzde 5’i bile bulmadı. Yabancılar tarafınca ilgi bakılırsan İstanbul, Antalya üzere vilayetlerin birtakım ilçeleri dışında konut fiyatlarında yaşanan yükselişin temelinde inşaat maliyetlerindeki artış ve arzın kısıtlı kalması niye olmaktadır” dedi.
“Sektör 2023 Yılında İstikrarını Bulacak”
Önümüzdeki devirde pandeminin ağır kaidelerinin da hafifçelemesiyle birlikte hem inşaat kesiminde tıpkı vakitte gayrimenkul satışlarında üst hakikat hareketlenme beklediklerini vurgulayan Baki Budakoğlu, yabancı yatırımcı için Türk vatandaşlığına başvurabilmek ismine satın alınacak gayrimenkulün asgarî kıymeti 250 bin dolardan 400 bin dolara yükseltilmesinin dala küçük bir fren tesiri yaratacağını, lakin gerçek dengelemenin 2023’te gerçekleşmesini öngördüklerine işaret etti. Baki Budakoğlu, “Konut fiyatlarındaki artışın temel sebebi yabancı yatırımcının konut alması değil, devasa yükseklikte oranda artan inşaat maliyetleridir. Maalesef artan inşaat maliyetleri konut meblağlarını baskıladı ve bugünkü durum ortaya çıktı. Buna ek olarak emtia meblağlarında yaşanan artış, tedarik ve lojistik sorunu, konut arzının azalması, yüksek döviz kuru, bütün dünyada seyreden yüksek enflasyon ve enflasyona bağlı ülkemizde oluşan faizin yatırımcılar tarafınca avantaj olarak görülmesi, bilhassa büyük kentlerde yaşanan arsa zahmeti konut satış meblağlarının yükselmesinin niçinleri olarak sıralanabilir. Konut fiyatlarındaki artışa münasebet olan niçinler ortadan kalkmadığı surece yakın periyot için bir dengelenme beklemiyoruz. “dedi.
Yapı ruhsatı alınan daire sayısı son 4 yılın en yüksek düzebir daha ulaşmış durumda”
Budakoğlu şöyleki devam etti: “Ama dalımız için ümit verici gelişmeler de yok değil. Yapı ruhsatı alınan daire sayısı 710 bin adetle son 4 yılın en yüksek düzebir daha ulaşmış durumda. Türkiye’nin yıllık olarak yaklaşık 800 bin yeni konuta muhtaçlık duyduğunu düşünürsek 710 sayısı epey sevindirici. İnşaat girdi maliyetlerinin son derece yüksek bulunmasına karşın, kuvvetli müteahhitler üretim yapmaya başladı. Bu konut üreticilerimizin sorumluluk alıp, maliyet idarelerini yapıp bölüme inanmaya devam ettiklerinin göstergesi. Bundan daha sonrası için de üretimle birlikte konut arzında artış olacak diyebiliriz. Lakin bir daha de konut meblağlarının gerçek dengelenmesinin 2023 yılının haziran ayına kadar bulacağını öngörüyorum.”.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) deklare ettiğı Konut Fiyat Endeksi verisine nazaran konut meblağları Türkiye genelinde bundan evvelki aya göre yüzde 13,5; bundan evvelki yılın tıpkı ayına kıyasla nominal olarak yüzde 96,4 arttı. Vilayetler bazında bu oran İstanbul’da yüzde 106 olurken İstanbul’u yüzde 97,1 ile Ankara izledi. Konutta yüksek fiyata karşın talep varken, emlakçılarda satılık konut bulmak zorlaştı. Yurt haricinde şube açan birinci Türk değerleme şirketi olan İstikrar Değerleme, gayrimenkul fiyatlarına tesiri olan biroldukca faktörü inceleyerek son periyotta kamuoyunu meşgul eden kıymet artışların niçinlerini inceledi.
“Yabancı Satışı Değil, Maliyet Artışı En Büyük Etken”
Türkiye’de 2020 yılı 2. Çeyrekte bilhassa konut fiyatlarında ani yükselişten daha sonra bir süre yatay seyir izleyen gayrimenkul bedellerinde bilhassa 2021 yılı Eylül ayından daha sonra yine bir yükselme olduğu gözleniyor. Geçtiğimiz yıl Türkiye’de gerçekleşen 1,5 milyon adetlik konut satışının yalnızca yüzde 3,9’unun yabancılara yapılan konut satışları olduğunu belirten Denge Değerleme İdare Konseyi Lideri Baki Budakoğlu, Türkiye’de artan konut meblağlarında hudutlu sayıda konut satın alan yabancıların ülke genelinde mesken meblağlarını üste hakikat çektiği ve konut stoklarını azalttığı değerlendirmesinin hakikat bir yaklaşım olmadığına dikkat çekti. Budakoğlu, “Konut fiyatlarını yabancı talebinin arttırdığını sanmak büyük yanılgı. Yabancı hissesi hiç bir devir yüzde 5’i bile bulmadı. Yabancılar tarafınca ilgi bakılırsan İstanbul, Antalya üzere vilayetlerin birtakım ilçeleri dışında konut fiyatlarında yaşanan yükselişin temelinde inşaat maliyetlerindeki artış ve arzın kısıtlı kalması niye olmaktadır” dedi.
“Sektör 2023 Yılında İstikrarını Bulacak”
Önümüzdeki devirde pandeminin ağır kaidelerinin da hafifçelemesiyle birlikte hem inşaat kesiminde tıpkı vakitte gayrimenkul satışlarında üst hakikat hareketlenme beklediklerini vurgulayan Baki Budakoğlu, yabancı yatırımcı için Türk vatandaşlığına başvurabilmek ismine satın alınacak gayrimenkulün asgarî kıymeti 250 bin dolardan 400 bin dolara yükseltilmesinin dala küçük bir fren tesiri yaratacağını, lakin gerçek dengelemenin 2023’te gerçekleşmesini öngördüklerine işaret etti. Baki Budakoğlu, “Konut fiyatlarındaki artışın temel sebebi yabancı yatırımcının konut alması değil, devasa yükseklikte oranda artan inşaat maliyetleridir. Maalesef artan inşaat maliyetleri konut meblağlarını baskıladı ve bugünkü durum ortaya çıktı. Buna ek olarak emtia meblağlarında yaşanan artış, tedarik ve lojistik sorunu, konut arzının azalması, yüksek döviz kuru, bütün dünyada seyreden yüksek enflasyon ve enflasyona bağlı ülkemizde oluşan faizin yatırımcılar tarafınca avantaj olarak görülmesi, bilhassa büyük kentlerde yaşanan arsa zahmeti konut satış meblağlarının yükselmesinin niçinleri olarak sıralanabilir. Konut fiyatlarındaki artışa münasebet olan niçinler ortadan kalkmadığı surece yakın periyot için bir dengelenme beklemiyoruz. “dedi.
Yapı ruhsatı alınan daire sayısı son 4 yılın en yüksek düzebir daha ulaşmış durumda”
Budakoğlu şöyleki devam etti: “Ama dalımız için ümit verici gelişmeler de yok değil. Yapı ruhsatı alınan daire sayısı 710 bin adetle son 4 yılın en yüksek düzebir daha ulaşmış durumda. Türkiye’nin yıllık olarak yaklaşık 800 bin yeni konuta muhtaçlık duyduğunu düşünürsek 710 sayısı epey sevindirici. İnşaat girdi maliyetlerinin son derece yüksek bulunmasına karşın, kuvvetli müteahhitler üretim yapmaya başladı. Bu konut üreticilerimizin sorumluluk alıp, maliyet idarelerini yapıp bölüme inanmaya devam ettiklerinin göstergesi. Bundan daha sonrası için de üretimle birlikte konut arzında artış olacak diyebiliriz. Lakin bir daha de konut meblağlarının gerçek dengelenmesinin 2023 yılının haziran ayına kadar bulacağını öngörüyorum.”.