CatWalk
New member
Seray Şahinler – “O güne kadar hiç bir duvar resmi yapmamıştık. Sehpa fotoğrafının her türlüsünü uygun makus denemiştik lakin duvar bizim için üzerine fotoğraf yapılan değil, üstüne fotoğraf asılan huyunu huşunu bilmediğimiz bir varlıktı. Karşımıza dağ üzere dikilmişti. Ortamızda her fırça vuruşta inip yeniden tırmanılması gereken bir de iskele vardı.”
Kendine mahsus motifleriyle binlerce eşsiz tabloda imzası olan Türk fotoğrafının ustalarından Bedri Rahmi Eyüboğlu, birinci defa yaptığı mozaik panoların akabinde bu sözlere yer veriyor bir mecmuada yayımlanan yazısında. Seyahatimiz onun eşliğinde İstanbul’un sembol yerlerinden Unkapanı’ndaki İMÇ Çarşısı’na uzanıyor bu defa. Geçmişte müzik dünyasının kalbinin attığı, yüzlerce manifaturacı dükkânına sahip, bugün hizmet vermeyi sürdüren İMÇ, bir hazineyi barındırıyor bünyesinde. İMÇ Blokları’nda Bedri Rahmi, Eren Eyüboğlu, Füreya Koral, Nedim Günsür üzere isimlerin mozaik panoları ile Kuzgun Acar’ın “Kuşlar” heykeli, Yavuz nazarany’in beyaz mermer çeşme plastiği, Ali Teoman Germaner’in doğal taştan duvar rölyefi ve Sadi Diren’in seramik panosu yer alıyor. 1967’de açılan İMÇ’nin duvarlarını süsleyen bu değerli eserler vakit içinde bakımsızlık niçiniyle tahribata uğradı. Kimisinin kesimleri yok oldu, kimisinde çatlaklar meydana geldi. Son senelerda toplumsal medyaya da yansıyan mozaiklerin müdafaa altına alınması daveti sonuç buldu. İMÇ idaresi ve Mimar Sinan Hoş Sanatlar Üniversitesi içinde imzalanan protokol çerçevesinde mozaiklerin restore edileceği duyuruldu.
Kesimleri meskeninde duruyor
İMÇ’deki her bir eser hayli değerli elbette. Bilhassa Bedri Rahmi Eyüboğlu’na ilişkin ana caddeye de bakan iki mozaik en çok ilgi nazarannlerden. Eyüboğlu’nun 1965’te yaptığı mozaikler sanatkarın karakteristik motifleriyle bezenmiş bir başyapıt. Eyüboğlu ailesinin mirasına sahip çıkan torun Rahmi Eyüboğlu ile onarım duyurusunun akabinde soluğu İMÇ mozaiklerinin önünde aldık. “Alınan bu yeni karar, aileyi temsilen bizleri epeyce heyecanlandırıyor” diyen Eyüboğlu, yenileme çalışmalarının İstanbul’a soluk getireceği görüşünde: “İnşallah ortaya hoş bir onarım çıkar ve bu işler kentin bir modülü olarak İstanbullulara ve turistlere hoş bir anı alanı yaratır. İstanbul’a yakışan bir çalışma. İstanbullular buraya sahip çıkacaktır ki öbürleri gelip önüne klima, halı veya eser koymasın. En azından bir evvel İMÇ idaresi Bedri Rahmi’nin yapıtının burada olduğuna dair bir şeyler koymuştu. Artık yönlendirici bir şeyler eklenebilir. Hâlâ konutun bahçesinde bu mozaiklerin modüllerinden var. Zira kendi meskenlerini yaparken de mozaik kullanmış dedem. Bunlar bahçede önüme çıkıyor. Camları da mevcut. Onarımı yapacak takım gereksinim olursa bahçeye gelip bu özgün taşları da bulup yerleştirebilirler. Ülkesini bu kadar seven, devamlı çalışan bir sanatkarın vefatının üstünden 47 sene geçmişken anılması, sevilmesi hayli beğenilen.”
Bedri Rahmi Eyüboğlu ve eşi Eren Eyüboğlu, Anadolu’dan ilham alan işleriyle Türk fotoğrafının güzide sanatkarlarından. Sanat tarihinde bıraktıkları iz, bu eserler korundukça daha da güçlenecek. Rahmi Eyüboğlu’nun da dikkat çektiği üzere, mozaikler aslında İstanbulluların. Bu mirası koruyacak olanlar da bizleriz: “Sanatla ilgisi olan her insanın bu yapıtlara sahip çıkması lazım. Bir kentte korunan ve kollanan sanat yapıtları ‘dünyada neler var’ sorusuna açılan en hoş pencere. Dedemin şiirlerinde fazlaca hürmet ve sevgiyle andığı bir sanatçı daha var: Mimar Sinan. Onun işlerine dahi yeni yeni sahip çıkılıyor. Beşerler bilmeyebilir, lakin öğrendikten daha sonra öyküsünü diğerlerine ulaştırabilir. Bir sanatçıyı da bunlar yaşatır.”
Eren Eyüboğlu, Bedri Rahmi Eyüboğlu ve Muhlis Türkmen, Expo’daki mozaiğin önünde.
Brüksel’den kalan son kesim
1958’de düzenlenen Brüksel Expo’sundaki Türk Pavyonu’nda Bedri Rahmi Eyüboğlu’na ilişkin 230 metrelik panonun dramatik serüvenine de değinmek istiyorum. II. Dünya Savaşı’ndan daha sonra gerçekleşen birinci büyük ölçekli sanat fuarlarından olan Expo 58’de Eyüboğlu da vardı.
Eyüboğlu’nun İMÇ için yaptığı mozaiklerde de Türk pavyonundaki duvar mozaiklerinin eskizleri kullanılmıştı. İlgi goren ve Expo’daki büyük mükafatın sahibi olan bu pano fuarın akabinde 1960’da Türkiye’ye getirildi. Ne var ki Türkiye’de darbeyle birlikte yaşanan atmosfer ortamında, tırlarla taşınan ve Sirkeci’de indirilen panbu biçimdela ortadan kayboldu ve yıllar daha sonra Kıbrıs’ta bulundu. Bu eşsiz mozaikten kalan 15 metrekarelik bir kesim Bedri Rahmi Evi’nde yer alıyor. Torun Rahmi Eyüboğlu’nun bu sembolik mozaik için bir daveti var: “Gurur duyuyorum ve ben aslına bakarsanız elimdeki bu mozaiğe bakıyorum. Ama Türkiye’ye ödül kazandıran bu mozaiğin İstanbul’da sahnelenmesi güzel olur. Parçalanmadan, restore edilerek İstanbul’un öteki bir noktasında sergilenebilir.”
Doğubank ilgi bekliyor
Bedri Rahmi’nin ilgiye mazhar olan bir diğer mozaiği ise Sirkeci’deki Doğubank’ta yer alıyor. Sanatkarın birinci duvar mozaiği kabul edilen bu yapının üstü bölgedeki tadilat çalışmaları nedeni öne sürülerek kapatılmıştı. 4 No’lu Müdafaa Heyeti, mimar Seda İtina Bilgili’nin başvurusu üzerine mozaiğin üstünün açılmasına ve daha sonra yerinde incelenmesine karar verdi. Onarım bekleyen mozaik hakkında Mimar Sinan Hoş Sanatlar Üniversitesi tarafınca bir konservasyon raporu hazırlanıyor. Torun Rahmi Eyüboğlu bu mozaiğin de layıkıyla korunmasını dilediğini söylüyor. Fotoğraf mozaiğin kapatılmadan evvelki hâli.
Bedri Rahmi’nin İMÇ için öğrencileriyle birlikte tamamladığı mozaiğinde Süleymaniye ve Kariye’den esinlenen İstanbul siluetleri pek etkileyici.
Kendine mahsus motifleriyle binlerce eşsiz tabloda imzası olan Türk fotoğrafının ustalarından Bedri Rahmi Eyüboğlu, birinci defa yaptığı mozaik panoların akabinde bu sözlere yer veriyor bir mecmuada yayımlanan yazısında. Seyahatimiz onun eşliğinde İstanbul’un sembol yerlerinden Unkapanı’ndaki İMÇ Çarşısı’na uzanıyor bu defa. Geçmişte müzik dünyasının kalbinin attığı, yüzlerce manifaturacı dükkânına sahip, bugün hizmet vermeyi sürdüren İMÇ, bir hazineyi barındırıyor bünyesinde. İMÇ Blokları’nda Bedri Rahmi, Eren Eyüboğlu, Füreya Koral, Nedim Günsür üzere isimlerin mozaik panoları ile Kuzgun Acar’ın “Kuşlar” heykeli, Yavuz nazarany’in beyaz mermer çeşme plastiği, Ali Teoman Germaner’in doğal taştan duvar rölyefi ve Sadi Diren’in seramik panosu yer alıyor. 1967’de açılan İMÇ’nin duvarlarını süsleyen bu değerli eserler vakit içinde bakımsızlık niçiniyle tahribata uğradı. Kimisinin kesimleri yok oldu, kimisinde çatlaklar meydana geldi. Son senelerda toplumsal medyaya da yansıyan mozaiklerin müdafaa altına alınması daveti sonuç buldu. İMÇ idaresi ve Mimar Sinan Hoş Sanatlar Üniversitesi içinde imzalanan protokol çerçevesinde mozaiklerin restore edileceği duyuruldu.
Kesimleri meskeninde duruyor
İMÇ’deki her bir eser hayli değerli elbette. Bilhassa Bedri Rahmi Eyüboğlu’na ilişkin ana caddeye de bakan iki mozaik en çok ilgi nazarannlerden. Eyüboğlu’nun 1965’te yaptığı mozaikler sanatkarın karakteristik motifleriyle bezenmiş bir başyapıt. Eyüboğlu ailesinin mirasına sahip çıkan torun Rahmi Eyüboğlu ile onarım duyurusunun akabinde soluğu İMÇ mozaiklerinin önünde aldık. “Alınan bu yeni karar, aileyi temsilen bizleri epeyce heyecanlandırıyor” diyen Eyüboğlu, yenileme çalışmalarının İstanbul’a soluk getireceği görüşünde: “İnşallah ortaya hoş bir onarım çıkar ve bu işler kentin bir modülü olarak İstanbullulara ve turistlere hoş bir anı alanı yaratır. İstanbul’a yakışan bir çalışma. İstanbullular buraya sahip çıkacaktır ki öbürleri gelip önüne klima, halı veya eser koymasın. En azından bir evvel İMÇ idaresi Bedri Rahmi’nin yapıtının burada olduğuna dair bir şeyler koymuştu. Artık yönlendirici bir şeyler eklenebilir. Hâlâ konutun bahçesinde bu mozaiklerin modüllerinden var. Zira kendi meskenlerini yaparken de mozaik kullanmış dedem. Bunlar bahçede önüme çıkıyor. Camları da mevcut. Onarımı yapacak takım gereksinim olursa bahçeye gelip bu özgün taşları da bulup yerleştirebilirler. Ülkesini bu kadar seven, devamlı çalışan bir sanatkarın vefatının üstünden 47 sene geçmişken anılması, sevilmesi hayli beğenilen.”
Bedri Rahmi Eyüboğlu ve eşi Eren Eyüboğlu, Anadolu’dan ilham alan işleriyle Türk fotoğrafının güzide sanatkarlarından. Sanat tarihinde bıraktıkları iz, bu eserler korundukça daha da güçlenecek. Rahmi Eyüboğlu’nun da dikkat çektiği üzere, mozaikler aslında İstanbulluların. Bu mirası koruyacak olanlar da bizleriz: “Sanatla ilgisi olan her insanın bu yapıtlara sahip çıkması lazım. Bir kentte korunan ve kollanan sanat yapıtları ‘dünyada neler var’ sorusuna açılan en hoş pencere. Dedemin şiirlerinde fazlaca hürmet ve sevgiyle andığı bir sanatçı daha var: Mimar Sinan. Onun işlerine dahi yeni yeni sahip çıkılıyor. Beşerler bilmeyebilir, lakin öğrendikten daha sonra öyküsünü diğerlerine ulaştırabilir. Bir sanatçıyı da bunlar yaşatır.”
Eren Eyüboğlu, Bedri Rahmi Eyüboğlu ve Muhlis Türkmen, Expo’daki mozaiğin önünde.
Brüksel’den kalan son kesim
1958’de düzenlenen Brüksel Expo’sundaki Türk Pavyonu’nda Bedri Rahmi Eyüboğlu’na ilişkin 230 metrelik panonun dramatik serüvenine de değinmek istiyorum. II. Dünya Savaşı’ndan daha sonra gerçekleşen birinci büyük ölçekli sanat fuarlarından olan Expo 58’de Eyüboğlu da vardı.
Eyüboğlu’nun İMÇ için yaptığı mozaiklerde de Türk pavyonundaki duvar mozaiklerinin eskizleri kullanılmıştı. İlgi goren ve Expo’daki büyük mükafatın sahibi olan bu pano fuarın akabinde 1960’da Türkiye’ye getirildi. Ne var ki Türkiye’de darbeyle birlikte yaşanan atmosfer ortamında, tırlarla taşınan ve Sirkeci’de indirilen panbu biçimdela ortadan kayboldu ve yıllar daha sonra Kıbrıs’ta bulundu. Bu eşsiz mozaikten kalan 15 metrekarelik bir kesim Bedri Rahmi Evi’nde yer alıyor. Torun Rahmi Eyüboğlu’nun bu sembolik mozaik için bir daveti var: “Gurur duyuyorum ve ben aslına bakarsanız elimdeki bu mozaiğe bakıyorum. Ama Türkiye’ye ödül kazandıran bu mozaiğin İstanbul’da sahnelenmesi güzel olur. Parçalanmadan, restore edilerek İstanbul’un öteki bir noktasında sergilenebilir.”
Doğubank ilgi bekliyor
Bedri Rahmi’nin ilgiye mazhar olan bir diğer mozaiği ise Sirkeci’deki Doğubank’ta yer alıyor. Sanatkarın birinci duvar mozaiği kabul edilen bu yapının üstü bölgedeki tadilat çalışmaları nedeni öne sürülerek kapatılmıştı. 4 No’lu Müdafaa Heyeti, mimar Seda İtina Bilgili’nin başvurusu üzerine mozaiğin üstünün açılmasına ve daha sonra yerinde incelenmesine karar verdi. Onarım bekleyen mozaik hakkında Mimar Sinan Hoş Sanatlar Üniversitesi tarafınca bir konservasyon raporu hazırlanıyor. Torun Rahmi Eyüboğlu bu mozaiğin de layıkıyla korunmasını dilediğini söylüyor. Fotoğraf mozaiğin kapatılmadan evvelki hâli.
Bedri Rahmi’nin İMÇ için öğrencileriyle birlikte tamamladığı mozaiğinde Süleymaniye ve Kariye’den esinlenen İstanbul siluetleri pek etkileyici.