İSO YKB Bahçıvan: “Büyüme değerine enflasyon Türkiye’nin faydasına değil, asla kabul etmemeliyiz”

YodaUsta

Global Mod
Global Mod
İstanbul Sanayi Odası (İSO) İdare Heyeti Lideri Erdal Bahçıvan, enflasyon-kur-faiz göstergelerindeki değişimler niçiniyle geleceğe yönelik öngörü yapmakta zorlandıklarına dikkat çekerek “Sürekli fiyat istikrarı ve finansal istikrara vurgu yapmamızın sebebi, enflasyonist bir büyüme yapısının nitelikli ve sürdürülebilir olamayacağının farkında olmamızdır. Son 20 yıldır elde ettiğimiz değerli kazanımlardan asla vazgeçmemeliyiz, bunun karşılığı büyüme olsa bile. Büyüme kıymetine enflasyon görüşü ülkemizin faydasına değil, asla kabul etmemeliyiz” dedi.

Bahçıvan: “Merkez Bankamızın temel maksadı olan fiyat istikrarından uzaklaşıldı, destekleyici maksadı olan finansal istikrar da risk altına alındı. Faizlerin düşmesini hepimiz dilek etsek de özgür piyasa şartlarında gerçekleşen fiyatlamalar var. Meçhullüğü ortadan kaldırmadığınız, inanç ve öngörülebilirliği artıramadığınız sürece düşük faizlerin olumlu tesirleri kısa vadeli olacak, orta vadede finansal istikrar riskleri artacak.”

Bahçıvan: “Sürekli yıpranan TL karşılığında oluşan ihracat artışının uzun vadeli bir muvaffakiyet getireceğine inanmıyoruz. 2021 Türkiye’sinde eski periyotların ‘yap devalüasyonu, artır ihracatı!’ zihniyetiyle yaşayan, finansal istikrardan uzaklaşıp devalüasyonlardan medet uman sanayici-ihracatçı olmak istemiyoruz. Bu açıklamaları, endüstrimizin bugününden fazla geleceği ismine yapıyoruz.”

İstanbul Sanayi Odası (İSO) Meclisi’nin ekim ayı olağan toplantısı, “İstikrarlı, Nitelikli ve Sürdürülebilir Bir Ekonomik Büyüme İçin Fiyat İstikrarı ve İtimadın Önemi” ana gündemi ile görüntü konferans metodu üzerinden gerçekleştirildi. İSO İdare Konseyi Lideri Erdal Bahçıvan’ın açılış konuşmasını yaptığı toplantıya, İSO Meclisi Üyeleri de katılarak gündeme ait değerlendirmelerde bulundu.

İSO İdare Heyeti Lideri Erdal Bahçıvan, konuşmasında iktisat gündeminin birinci sıralarını oluşturan enflasyon-kur-faiz göstergelerindeki değişimler niçiniyle geleceğe yönelik öngörü yapmakta zorlandıklarını vurguladı. Covid 19 pandemisi ile çaba kapsamında aşılamanın tesiriyle güçlenen talebin, tedarik zincirlerindeki aksamaların, ham husus fiyatlarındaki artış eğiliminin ve güç meblağlarının rekor düzeylere yükselmesinin enflasyonu körüklediğine dikkat çeken Bahçıvan “Küresel enflasyonun 2021 sonunda yüzde 4,8 ile son 14 yılın en yüksek seviyesinde gerçekleşmesinin beklendiğini görüyoruz. Bu oran, gelişmiş ülkeler için yüzde 3,5; gelişmekte olan ekonomiler için ise yüzde 5,8 ile farklılaşıyor. Euro Bölgesinde yüzde 2,9 olan 2021 enflasyon iddiası ABD’de ise yüzde 5,1 seviyesinde. Bu enflasyonist ortam karşısında iktisat siyasetleri da doğal olarak bir daha şekilleniyor. FED, Avrupa Merkez Bankası üzere büyük merkez bankalarının telaffuzunda değişiklikler dikkat çekiyor. Birkaç ay öncesine kadar enflasyondaki artışın süreksiz olacağını vurgulayan bu kuruluşlar artık daha temkinli bir yaklaşım içerisinde. Gelişmekte olan ülkelerin merkez bankaları ise değişen beklentilere bağlı olarak ya faiz artışına gidiyor ya da faizleri sabit tutuyor. Bu noktada ülkemize baktığımızda enflasyonun yüzde 20’ler bandına yerleştiğini, siyaset faizinin ise son indirimlerle bir arada yüzde 16 düzeyine çekildiğini görüyoruz. Bu gelişmeler daha sonrasında öteki ülkelerden farklı olarak her gün döviz kurlarının yeni rekorlar kırdığına şahit oluyor ve global enflasyonist baskıyı çarpan tesiriyle epey daha fazla hissediyoruz.

bir fazlaca sorunun bir ortada yaşandığı ve belirsizliklerin arttığı bu güç periyotta, bizim olağan periyotlardaki Merkez Bankası anlayışından fazlaca daha farklı, hayli daha titiz, epeyce daha dikkatli bir anlayışla hareket etmemiz gerekiyor. halbuki tam bilakis, Merkez Bankamızın temel maksadı olan fiyat istikrarından uzaklaşıldığını görüyor ve bu durumun, bankanın destekleyici gayesi olan finansal istikrarı da risk altına aldığına şahit oluyoruz. Bugün fiyat istikrarı ve finansal istikrar konusunda yaşadığımız problemlerin tahlili keşke yalnızca Merkez Bankası’nın faizleri indirmesi yahut artırmasıyla çözülebilecek kadar sıradan ve kolay olsaydı. Her ne kadar faizlerin düşmesini hepimiz dilek etsek de öteki tarafta hür piyasa şartlarında gerçekleşen fiyatlamalar var. Meçhullüğü ortadan kaldırmadığınız, inanç ve öngörülebilirliği artıramadığınız sürece düşük faizlerin olumlu tesirlerinin kısa müddetli olacağını, orta vadede finansal istikrar risklerinin artacağını asla unutmamalıyız” dedi.

CDS, Türkiye’ye inancın yara aldığını gösterdi

Bu durumun yansımalarını Türkiye’nin risk primini ölçen CDS bedellerinde de açıkça gördüklerini söyleyen Bahçıvan, kelamlarını şu biçimde sürdürdü: “TL’deki kıymet kayıplarının hızlandığı son üç yılda Türkiye’nin CDS risk primi, nadiren 300 puanın altına düşebildi. Son günlerde 450’ler mertebesinde dolaşan CDS, Türkiye’ye olan inancın ve finansal istikrar beklentisinin önemli oranda yara aldığını ortaya koyuyor. Vakit zaman lisana getirdiğimiz üzere buradan bir defa daha söyleyecek olursam; Türk sanayicisi de, Türk gerçek dalı de bu CDS primi puanını hak etmiyor. Bizim ne yapıp edip bunu 300’lerin altına indirerek, bir an evvel itimat ortamındaki bu aşınmayı gidermek ve kuvvetli, sürdürülebilir büyüme yolunda ilerlememiz gerekiyor. Zira yaşanan bu dalgalanmalar, piyasaların itimadını sarsarken en değerli markamız olan Türk Lirasını emanet ettiğimiz Merkez Bankamızın prestijine da gölge düşürüyor. halbuki dış dünyadaki gelişmelerin iktisadımızı olumsuz etkileme ihtimalinin bu kadar yüksek olduğu bir devirde Merkez Bankası markamızın ve pahasının her zamankinden daha kuvvetli olması gerektiğini düşünüyoruz.”

Kur ve enflasyondaki yanılmalar, amaçları alt üst ediyor

İSO İdare Şurası Lideri Erdal Bahçıvan, inanç ve prestij kaybı ile isimlendirdikleri bu sürecin yalnızca tek bir kurum ile sonlu olmadığını da vurgulayarak, birebir durumun çarpıcı bir öbür meselai de son senelerda “Orta Vadeli Program” yahut “Yeni İktisat Programı” isimleriyle açıklanan ve gelecek 3 yıla ait gayelerin yer aldığı iktisat programlarında da gördüklerini söylemiş oldu. İSO Lideri Bahçıvan, şunları söylemiş oldu:

“Örneğin biz endüstriciler için hayli değerli iki gösterge olan enflasyon ve kur varsayımlarına baktığımızda öngörülen amaçlar ile gerçekleşmeler içindeki farkın giderek açıldığına şahit oluyoruz. Geriye dönüp baktığımızda, 2018’de açıklanan programda dolar bazlı ulusal gelir varsayımlarında baz alınan dolar/TL kur var iseyımı 2021 yılı için 6,20 TL idi. Bu iddia 2019’da açıklanan programda 6,41; 2020 yılında açıklanan programda ise 7,68 olarak güncellenmiş. çabucak hemen geçen eylülde açıklanan son programda bu yıl için 8,30; 2022 yılı içinse 9,27 olarak varsayım edilmiş. Bugün duruma baktığımızda kur şimdiden en son yapılan varsayım gayelerini aşmış durumda. Enflasyona baktığımızda ise 2018 ve 2019’da açıklanan programlarda 2021 için TÜFE yıl sonu enflasyon amacı yüzde 6 olarak belirlenmiş. sonrasındasında 2020’de açıklanan programda bu amaç yüzde 8’e yükseltilmiş; geçen ay açıklanan son programda ise yüzde 16,2 olarak öngörülmüş. Eylül ayında yüzde 20’ye yaklaşan enflasyonun baz tesirleri niçiniyle azalsa bile yıl sonunda yüzde 16,2’ye kadar gerilemesine pek ihtimal vermiyoruz. Ayrıyeten ÜFE ile TÜFE içindeki makasın giderek açılması, sanayicilerimizin fiyatlamada yaşadıkları zorlukların kalıcı olabileceği ve enflasyonun daha üst düzeyde katılaşabileceği tasalarını artırıyor. Acı lakin gerçek: Yalnızca kur ve enflasyon amaçlarındaki bu yanılmalar bile neredeyse tüm makro ekonomik amaçları alt üst etmeye yetiyor. Bu da planların tutarlılığını zayıflatarak çabucak hemen uygulamaya bile geçmeden kamuoyu nezdindeki inandırıcılığını kaybettiriyor.”

Büyüme kıymetine enflasyon yararlı değil

İSO olarak fiyat istikrarını ve finansal istikrarı kalıcı olarak tesis etmenin; Türkiye iktisadı için en kıymetli kazanım olacağını, Eylül 2018, 2019 ve 2020 devirlerinde açıklanan iktisat programlarına yönelik olarak da olduğu üzere yıllardır lisana getirdiklerini hatırlatan Bahçıvan, şu biçimde konuştu: “Sürekli olarak fiyat istikrarı ve finansal istikrara bu kadar vurgu yapmamızın sebebi, başından beri enflasyonist bir büyüme yapısının nitelikli ve sürdürülebilir olamayacağının farkında olmamızdır. Bu niçinle son yirmi yıldır elde etmiş olduğumuz o değerli kazanımlardan asla ve asla vazgeçmemeliyiz. “Bunun karşılığı büyüme olsa bile.” Bunun altını tekrar çizerek söylüyorum: Büyüme değerine enflasyon görüşünün ülkemizin faydasına olmadığını ve asla kabul etmememiz gerektiğini düşünüyorum. Zira geçmiş senelerda paramızı devalüe ederek ihracatı artırmaya çalıştığımız, yüksek enflasyonla yüksek büyüme yakaladığımız, fiyat istikrarını büyümeye feda ettiğimiz periyotları, o periyodun jenerasyonları olarak birlikte yaşadık. Şu an o periyotları; büyüme performanslarıyla değil üç haneli enflasyonlar ve arkası ardı kesilmeyen krizlerle hatırlıyoruz.

1980 ve 90’lardaki yüksek enflasyon ortamının izlerini hala hafızalarımızda taşıyoruz. Hiç unutmayalım! Ülkemizin tek haneli enflasyon patikasına geçmeyi başarması sadece son 20 yıllık bir geçmişe dayanıyor. Maalesef ülkemizin enflasyona karşı toplumsal zafiyeti olduğunu kabul etmemiz gerekiyor. O devri yaşayan beşerler olarak bizi bir daha dünya liginden ayrıştıran, dünyanın kaliteli ekonomilerinden ayıran o sürece dönebilecek olmanın kaygısını taşıyoruz.

Daima yıpranan TL karşılığında oluşan ihracat artışının uzun vadeli bir muvaffakiyet getireceğine de inanmıyoruz. 2021 Türkiye’sinde eski devirlerin “yap devalüasyonu, artır ihracatı!” zihniyetiyle yaşayan, finansal istikrardan uzaklaşıp devalüasyonlardan medet uman sanayici-ihracatçı olmak istemiyoruz. Bu açıklamalarımızı da endüstrimizin bugününden çok geleceği ismine yapıyoruz.”

Enflasyon sosyolojik sıkıntıya dönüştü

Tüm kısımlar için kıymetli bir belirsizlik ve kaygı kaynağı olan enflasyonun bugün ekonomik bir sorun olmanın ötesinde sosyolojik bir probleme da dönüştüğüne dikkat çeken Bahçıvan, şunları söylemiş oldu: “Bir tarafta hayat pahalılığı niçiniyle alım gücü zayıflayan çalışan kesitin haklı, yüksek fiyat beklentileri, başka tarafta artan girdi maliyetleri niçiniyle üreticilerin karşılaştığı kar marjı baskısı birebir anda yaşanıyor. Bu durum, önümüzdeki devrin sıcak gündem unsurlarından biri olacaktır. Bu sıcak sürece değinirken, ekonomik rasyonaliteden kopmamanın tüm taraflar için kıymetli olduğu da dikkatlerden kaçırmamalıyız. Hepimiz uygar, huzurlu, güçlü bir Türkiye’de yaşamak istiyoruz. Gelişmiş ülkelere baktığımızda bunu nasıl başardıklarını soruyoruz. Bu mucize nasıl yaratıldı? Aslında bu bir mucize değil. Yaşadıkları “huzurlu zenginlik”, yalnızca akıl ile gerçekçi ve uygulanabilir uzun vadeli planlamalar kararı ortaya çıkmış bir muvaffakiyetin kararıdur. İSO olarak temel emelimiz, endüstrimizin problemlerinin tahliline ve rekabet gücünün artmasına akılcı ve gerçekçi bir yaklaşımla katkıda bulunabilmektir. Bu çerçevede, endüstrimizin rekabet gücünün önünde pürüz olarak gördüğümüz tüm alanlarda tahlil üretilmesine öncülük yapmanın yanı sıra direkt kendimiz tahlil üretme sürecinin bir kesimi olmaya uğraş etmekteyiz. Bu çabası sergilerken; geçmişte nasıl doğruya hakikat, yanlışa da yanlış dediysek bugün ve gelecekte de tıpkı tavrı göstermeye değer vereceğiz. Öte yandan, tüm sanayicilerimiz sarsılmaz bir ülke sevgisiyle, geleceğin müreffeh Türkiye’sini yaratma hayaliyle aş ve iş üretirken; bu sevgi ve hayalin gelecekte de daima korunacağına yürekten inanıyorum.”


 
Üst