Türkiye, tarihinde görülmemiş derin bir fakirleşmenin ortasındadır. Kişi başına düşen gelir tarihte birinci defa 7 yıl aralıksız düştü. Buna rağmen en güçlü %20’nin ulusal gelirden aldığı hisse %46,3’ten %47,5’e yükseldi. Nüfusun %80,2’si yalnız zarurî harcamaları (kira, besin, faturalar) karşılayacak kadar kar elde edebiliyor.
Global boyutta da durum pek değişmiyor. Gelişmiş ülkelerin gelişmekte olan ülkeleri ve üçüncü dünya ülkelerini sömürmesinin finansal iktisatta yasal yolları bulunmuştur. O denli ki sosyoekonomik geri kalmış ülkeler gelişmiş ekonomilere sömürülmek için adeta yarış halindedir. Bunun sebebi de siyasetçilerin ve iş dünyasının bilimi temel almamaları ve ahlaki korkularının olmayışıdır. Bu yüzden de kendi menfaatlerini tüm insanlığın ortak menfaatine üstün görürler.
Makalem için hazırladığım infografik ile görüldüğü üzere;
1955 yılında dünyadaki toplam servetin %99’u dünya nüfusunun %99’una dağılırken, 2010 yılına gelindiğinde, dünyadaki toplam servetin %95’i dünya nüfusunun seçkin %1’lik kesiti içinde paylaşılmıştır. Servetin %5’lik kısmı ise nüfusun %99’u içinde asimetrik paylaşılır. Bu yüzden dünyada her yıl 5 yaşına gelmeden 500 milyon çocuk hayatını kaybeder. Lakin sürdürülebilirlik bilimi hakkında sevgi pıtırcığı olan global şirketlerin üst seviye yöneticileri astronomik maaşlar alırken size bunlardan asla bahsetmeyerek olumlu bir hava yaratmaya çabalarlar. Birebir şirketler, çevresel ve toplumsal boyutlarda sürdürülebilirlik katliamı yaparken kimi derneklere üyelik yahut medya araçları üzerinden devasa yükseklikte bütçelerle tüketicilere sevecen görünmek için toplumsal psikoloji teknikleri kullanırlar. Toplumsal boyutta en hayli da bayanları takviyeler üzere görünerek bayanları sömürürler. Buna literatürde “green washing” denir ki ben lisanımıza kazandırmak için “göz boyama” sözünü kullanıyorum.
Türkiye’ye geri dönersek, son senelerdaki iktisat ve yargı ıslahatları üzerine, dün başlayan Meclis’in yeni yasama yılı açılışında vergi konusunda bir dizi düzenleme görüşmeye başlandı. Türkiye’de adaletsizliğin ekonomik boyutu olan gelir ve vergi konusunda büyük uçurum olduğu her insanın malumudur. Bu adaletsizlik mevzuat güncellemeleri ile düzeltilmek yerine daha da çarpık bir hal almıştır. Devlet Planlama Teşkilatı, Maliye Teftiş Şurası ve Hesap Uzmanları Şurası üzere epeyce kıymetli kurumların kapatılması ile Cumhuriyet tarihinin en berbat kamu idaresi görülmektedir. Sayıştay raporları durum tespitinde âlâ olsa da yargı bacağı eksiktir. Kamu idaresinde bilimin katiyen temel alınmadığı, hukukun ise mevzuat paçavrasına döndüğü bir ülkede sürdürülebilir kalkınma beklemek çölde deniz kızları gördüğüne yemin eden birine inanmaktan daha büyük ahmaklık olur.
“Sürdürülebilir Ekonomik Sistem” başlıklı makalemin yalınlaştırılmış sürümüne erişmek isteyecek fazlaca az sayıdaki ancak hayli kıymetli entelektüeller için fiyatsız erişim irtibatı: https://icanadvisory.com/makaleler/f/sürdürülebilir-ekonomik-sistem
İbrahim Can, Ph.D. CPA
Kurucu, Finansal İdare Danışmanı
www.icanadvisory.com
Global boyutta da durum pek değişmiyor. Gelişmiş ülkelerin gelişmekte olan ülkeleri ve üçüncü dünya ülkelerini sömürmesinin finansal iktisatta yasal yolları bulunmuştur. O denli ki sosyoekonomik geri kalmış ülkeler gelişmiş ekonomilere sömürülmek için adeta yarış halindedir. Bunun sebebi de siyasetçilerin ve iş dünyasının bilimi temel almamaları ve ahlaki korkularının olmayışıdır. Bu yüzden de kendi menfaatlerini tüm insanlığın ortak menfaatine üstün görürler.
Makalem için hazırladığım infografik ile görüldüğü üzere;
1955 yılında dünyadaki toplam servetin %99’u dünya nüfusunun %99’una dağılırken, 2010 yılına gelindiğinde, dünyadaki toplam servetin %95’i dünya nüfusunun seçkin %1’lik kesiti içinde paylaşılmıştır. Servetin %5’lik kısmı ise nüfusun %99’u içinde asimetrik paylaşılır. Bu yüzden dünyada her yıl 5 yaşına gelmeden 500 milyon çocuk hayatını kaybeder. Lakin sürdürülebilirlik bilimi hakkında sevgi pıtırcığı olan global şirketlerin üst seviye yöneticileri astronomik maaşlar alırken size bunlardan asla bahsetmeyerek olumlu bir hava yaratmaya çabalarlar. Birebir şirketler, çevresel ve toplumsal boyutlarda sürdürülebilirlik katliamı yaparken kimi derneklere üyelik yahut medya araçları üzerinden devasa yükseklikte bütçelerle tüketicilere sevecen görünmek için toplumsal psikoloji teknikleri kullanırlar. Toplumsal boyutta en hayli da bayanları takviyeler üzere görünerek bayanları sömürürler. Buna literatürde “green washing” denir ki ben lisanımıza kazandırmak için “göz boyama” sözünü kullanıyorum.
Türkiye’ye geri dönersek, son senelerdaki iktisat ve yargı ıslahatları üzerine, dün başlayan Meclis’in yeni yasama yılı açılışında vergi konusunda bir dizi düzenleme görüşmeye başlandı. Türkiye’de adaletsizliğin ekonomik boyutu olan gelir ve vergi konusunda büyük uçurum olduğu her insanın malumudur. Bu adaletsizlik mevzuat güncellemeleri ile düzeltilmek yerine daha da çarpık bir hal almıştır. Devlet Planlama Teşkilatı, Maliye Teftiş Şurası ve Hesap Uzmanları Şurası üzere epeyce kıymetli kurumların kapatılması ile Cumhuriyet tarihinin en berbat kamu idaresi görülmektedir. Sayıştay raporları durum tespitinde âlâ olsa da yargı bacağı eksiktir. Kamu idaresinde bilimin katiyen temel alınmadığı, hukukun ise mevzuat paçavrasına döndüğü bir ülkede sürdürülebilir kalkınma beklemek çölde deniz kızları gördüğüne yemin eden birine inanmaktan daha büyük ahmaklık olur.
“Sürdürülebilir Ekonomik Sistem” başlıklı makalemin yalınlaştırılmış sürümüne erişmek isteyecek fazlaca az sayıdaki ancak hayli kıymetli entelektüeller için fiyatsız erişim irtibatı: https://icanadvisory.com/makaleler/f/sürdürülebilir-ekonomik-sistem
İbrahim Can, Ph.D. CPA
Kurucu, Finansal İdare Danışmanı
www.icanadvisory.com