HSK nedir, HSK’nın açılımı nedir? HSK üyeleri kimlerdir, nasıl seçilir? HSK’nın misyonları nelerdir? HSK daireleri nelerdir?

Cotardam

Global Mod
Global Mod
HSK nedir, HSK’nın açılımı nedir? HSK üyeleri kimlerdir, nasıl seçilir? HSK’nın misyonları nelerdir? HSK daireleri nelerdir? Yargıçlar ve Savcılar Heyeti’nin yargılama yetkisi bulunmadığından mahkeme statüsünde değildir. Yargıçlar ve Savcılar Şurası ( Hsk ), Türkiye’deki yargıçların ve savcıların özlük işlerini yürüten ve bunlarla ilgili itirazları inceleyen bir idari ünitedir. Vatandaşlar HSK hakkında HSK nedir, HSK’nın açılımı nedir? HSK üyeleri kimlerdir, nasıl seçilir? HSK’nın vazifeleri nelerdir? HSK birinci ve ikinci daire bakılırsavleri nelerdir? sorularına karşılık aramaktadır. Pekala, HSK nedir, HSK’nın açılımı nedir? HSK üyeleri kimlerdir, nasıl seçilir? HSK’nın misyonları nelerdir?

HSK NEDİR?

Yargıçlar ve Savcılar Şurası (HSK), Türkiye’deki yargıçların ve savcıların özlük işlerini yürüten ve bunlarla ilgili itirazları inceleyen bir idari ünitedir. Yargıçlar ve Savcılar Heyeti’nin yargılama yetkisi bulunmadığından mahkeme statüsünde değildir.

1961 Anayasası yeterince 20 Temmuz 1961’de, “Yüksek Yargıçlar Kurulu” ismiyle kuruldu. Yargıçların bağımsızlığını sağlamak için kurulan konsey, yargıçların atanması, nakli üzere özlük işlerinin yanı sıra, yargıçlarla ilgili şikayetleri de inceleme ve karar merciiydi. On sekiz asıl, beş yedek olmak üzere yirmi üç üyeli olmak üzere heyetin üyeleri Yargıtay, Meclis ve Senato tarafınca belirlenmekteydi. Şuranın yapısı, çalışma yolu ve temellerine ait olarak 1962 yılında 45 Sayılı Yüksek Yargıçlar Şurası Kanunu çıkarıldı. 12 Mart Muhtırasını takiben anayasada ve kanunlarda yapılan değişikler uyarınca, üye sayısı on bir asıl ve üç yedek olarak on dörde düşürüldü. Konseyin bütün üyeleri Yargıtay Genel Heyeti üyeleri içinden seçilecek, dört yıl olan nazaranv mühletleri değişmez iken nazaranv müddeti biten üyelerin tekrar seçilebileceği karar altına alınmıştı. 12 Eylül Darbesi’nin akabinde yapılan yeni anayasa ile birlikte konseyin “Yüksek Yargıçlar Kurulu” ile “Yüksek Savcılar Kurulu”, ismi birleştirilerek “Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu” oldu. Evvelden yalnızca isimli yargı yargıçları ve savcıları hakkında karar verme yetkisi olan konsey, bu değişiklikler ile birlikte idari yargı hakim ve savcılarını da kapsamına aldı. 1981’de çıkarılan 2461 Sayılı Yargıçlar ve Savcılar Yüksek Konseyi Kanunu ile yargıçlar ve savcılar tek bir kanun altında düzenlenmiş oldu. 2010 yılında yapılan anayasa değişiklikleri ile bir arada, 2461 Sayılı Yargıçlar ve Savcılar Yüksek Şurası Kanunu kaldırılarak yerine 6087 Sayılı Yargıçlar ve Savcılar Yüksek Heyeti Kanunu kabul edildi. Konsey yirmi iki asıl ve on üç yedek üyeden oluşacak ve üç daire hâlinde çalışacaktı. Heyetin lideri bir daha adalet bakanı iken; üyeleri cumhurbaşkanı, Yargıtay, Danıştay ve Türkiye Adalet Akademisi genel heyetlerince belli niteliklere sahip bireyler içinden seçilecekti.

2017 yılındaki anayasa değişiklikleri ile isim Yargıçlar ve Savcılar Konseyi olan kurumun yapılanması günümüzdeki haline ulaştı. Üye sayısı yirmi ikiden on üçe düşürülürken, yedek üyelik ise kaldırıldı. Daire sayısı, üçten ikiye düşürüldü. Üyelerin seçiminde de bir daha cumhurbaşkanı, Yargıtay ve Danıştay genel konseylerinin yetkisi sürerken, Türkiye Büyük Millet Meclisi de üye seçme yetkisine sahip olmuştur. Bakan ile bir arada, bakan yardımcısının[a] da konseyin tâbi üyesi olacaktı. Bunun haricinde, üyelerin dört yıllık vazife mühletleri, müddetleri bitince yeniden seçilebilecekleri ve meslekten çıkarma dışındaki cezalara karşı yargı yolunun kapalı bulunmasına ait düzenlemeler varlığını devam ettirdi.

HSK ÜYELERİ KİMLERDİR?

Genel Heyet
(7 Haziran 2021 itibarıyla):

  1. Abdulhamit Gül – Lider (Adalet Bakanı)
  2. Mehmet Akif Ekinci – Başkanvekili
  3. Halil Koç – Üye
  4. Hamit Kocabey – Üye
  5. Ömür Topaç – Üye
  6. Ergün Şahin – Üye
  7. Sinan Esen – Üye
  8. Aysel Demirel – Üye
  9. İbrahim Kolcu – Üye
  10. Ömer Faruk Yıldırım – Üye
  11. Cumhur Şahin – Üye
  12. Bilal Temel – Üye
  13. Hasan Yılmaz (Bakan yardımcısı) – Üye
HSK ÜYELERİ NASIL SEÇİLİR?

HSK Üyelerinin Geldiği Kaynaklar:

  1. Adalet Bakanı – 1
  2. Adalet Bakanı Yardımcısı – 1
  3. TBMM Genel Şurası tarafınca – 7
  4. Cumhurbaşkanı tarafınca – 4
Toplam: 13

YARGIÇLAR VE SAVCILAR ŞURASININ MİSYONLARI NELERDİR?

Genel Heyetin misyonları Şunlardır:


a)Başkanvekilini ve daire liderlerini seçmek.

b)Dairelerin kararlarına karşı yapılan itirazları inceleyip karara bağlamak.

c) Daireler içinde çıkan vazife ve işbölümü uyuşmazlıklarını kesin olarak karara bağlamak.

ç)Kurulun nazaranvine giren, ama Genel Heyet yahut dairelerin bakılırsavleri içinde gösterilmeyen konularda karar merciini belirlemek.

d) Hâkim ve Savcıların uymaları gereken etik davranış unsurlarını belirlemek.

e) Konsey üyeleri hakkındaki hata soruşturması ile disiplin soruşturma ve kovuşturma süreçlerine ait 6087 Sayılı Kanunla verilen vazifeleri yerine getirmek.

f) Bakanlığın, bir mahkemenin kaldırılması yahut yargı etrafının değiştirilmesi konusundaki tekliflerini karara bağlamak.

g) Yargıtay ve Danıştaya üye seçmek.

ğ) Genel Sekreterin atanması için Lidere üç aday teklif etmek.

h) Teftiş Şurası Liderini, Teftiş Konseyi lider yardımcılarını, Heyet başmüfettişlerini, Heyet müfettişlerini ve Şurada süreksiz yahut daima olarak bakılırsav yapacak tetkik yargıçlarını atamak.

ı) İsimli ve idari yargı hâkim ve savcılarını mesleğe kabul etme, atama ve nakletme, süreksiz yetki verme, yükselme ve birinci sınıfa ayırma, takım dağıtma, meslekte kalmaları uygun görülmeyenler hakkında karar verme, disiplin cezası verme, misyondan uzaklaştırma ile hâkim ve savcılar hakkında kontrol, araştırma, inceleme ve soruşturma yapılması bahislerine münhasır olmak üzere yönetmelik çıkarmak ve genelge düzenlemek.

i) Şuranın stratejik plânını onaylamak ve uygulamasını takip etmek.

j) bakılırsav alanını ilgilendiren kanun ve başka mevzuat taslakları hakkında görüş bildirmek.

k) Kanunlarla verilen öbür misyonları yapmak.

Birinci Dairenin nazaranvleri Şunlardır;

a) Hâkim ve savcılarla ilgili olarak;

1) Atama ve nakletme,

2) Süreksiz yetki verme,

3) Takım dağıtma,

4) Müstemir yetkileri düzenleme,

5) Yıllık ve mazeret müsaadeleri haricinde her türlü müsaade verme,

6) Eğitim programlarına katılmaya ait müsaade verme süreçlerini yapmak;

b) Hâkim ve savcıların bakılırsavlerini; kanun, ve öbür mevzuata (hâkimler için idarî nitelikteki genelgelere) uygun olarak yapıp yapmadıklarına ait denetleme süreçlerini Teftiş Heyetine yaptırmak;

c) Hâkim ve savcılar hakkındaki ihbar ve şikâyetleri inceleyip gereğini yapmak;

ç) Hâkim ve savcıların bakılırsavlerinden dolayı yahut misyonları sırasında kabahat işleyip işlemediklerini, hâl ve hareketlerinin sıfat ve misyonları icaplarına uyup uymadığını Konsey müfettişleri yahut müfettiş yetkilerini haiz kıdemli hâkim yahut savcı eliyle araştırma ve gerektiğinde haklarında inceleme ve soruşturma süreçleri ile inceleme ve soruşturma yapılmasına yer olmadığına ait süreçler için teklifte bulunmak;

d) İlgili kanunlarda verilen vazifelerin yerine getirilmesi bakımından en yakın mahkeme yahut hakimlikleri belirlemek,

e) Meslek öncesi eğitimde staj mahkemelerini belirlemek,

f) Bölge Adliye ve Bölge Yönetim Mahkemesi Daireleri içindeki iş kısmı ile Birinci Derece Mahkemelei içindeki iş dağlımını karara bağlamak;

g) Genel Heyet tarafınca verilen başka işleri yapmak ile vazifelidir.

İkinci Dairenin vazifeleri Şunlardır;

a) Hâkim ve savcıların;

1) Her türlü yükselme ve birinci sınıfa ayırma süreçlerini yapmak,

2) vazifelerinden dolayı yahut misyonları sırasındaki hata soruşturması ile disiplin soruşturma ve kovuşturması kararı hakkında karar vermek,

3) Disiplin yahut kabahat soruşturma ve kovuşturması niçiniyle süreksiz yetkiyle yer değiştirmesine yahut vazifeden uzaklaştırılmasına karar vermek,

4) Meslekte kalmaları uygun görülmeyenler hakkında karar vermek,

5) Öteki kurumların süreksiz nazaranvlendirme ve nakil taleplerine ait müsaade süreçlerini yürütmek.

b) Hâkim ve savcı adaylarını mesleğe kabul etmek.

c) Hâkimlik ve savcılık misyonuna tekrar atanma ile öbür hizmetlerden mesleğe atanma talepleri hakkında karar vermek.

ç) Meslekten çekilme, çekilmiş sayılma ve nazaranvin sona ermesi hakkında karar vermek.

d) Genel Konsey tarafınca verilen öteki işleri yapmak.

Genel Sekreterlik

Genel Sekreterlik, Şuranın idarî ve malî işleri ile sekreterya hizmetlerini yerine getirmek hedefiyle kurulmuştur. Genel Sekreterlik; Genel Sekreter, biri idari yargı hâkim ve savcıları içinden seçilecek beş genel sekreter yardımcısı ile yeteri kadar tetkik hâkimi ve ofislerden oluşur.

Genel Sekreter, birinci sınıf hâkim ve savcılardan Genel Şuranın, muvafakatleri alarak teklif ettiği üç aday içinden Lider tarafınca atanır. Genel sekreter yardımcıları ise birinci sınıfa ayrılmış hâkim ve savcılar içinden, muvafakatleri alınarak, Lider tarafınca atanmaktadır. Heyette çalıştırılmak üzere Genel Sekreterliğe bağlı yeteri kadar tetkik hakimi bulunur. Tetkik hakimliğine, hâkimlik ve savcılık mesleğinde fiilen en az beş yıl nazaranv yapmış ve üstün başarısı ile Şura hizmetlerinde yararlı olacağı anlaşılmış bulunanlar içinden muvafakatleri alınarak Genel Şura tarafınca, süreksiz yahut daima çalıştırılmak üzere atama yapılır. Heyet işçisi naklen yahut açıktan atama yoluyla atanır.

Genel Sekreterliğin vazifeleri Şunlardır;

a) Konseyin ofis süreçlerini yürütmek;

b) Heyetin taraf olduğu isimli ve idarî davalar ile icra takiplerinde avukatlar vasıtasıyla Heyeti temsil etmek, davaları takip etmek, ettirmek, türel hizmetleri yürütmek;

c) Hâkim ve savcıların sicilleri ile şahsî belgelerini tutmak;

ç) Konseyin arşiv hizmetlerini yürütmek;

d) Kanunlarla malî hizmet ve strateji geliştirme ünitelerine verilen vazifeleri yapmak;

e) Hâkim ve savcıların müsaade ve emeklilik süreçlerini yürütmek;

f) Şura üyeleri ile Şurada bakılırsav yapanların özlük süreçlerini yürütmek;

g) Konseyin nazaranv alanıyla ilgili konularda Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sisteminin (UYAP) kullanılmasını sağlamak;

ğ) Kanunlarda gösterilen yahut Başkanlık, Genel Şura yahut daireler tarafınca verilen dilğer işleri yapmak.

Teftiş Konseyi

Teftiş Konseyi Lideri, üç lider yardımcısı ile yeteri kadar konsey başmüfettişi ve müfettişi ile bürorlardan oluşur.Teftiş Şurası, Liderin nezaretinde Şura ismine bakılırsav yapmaktadır. Şura müfettişleri, misyonlarını yerine getirirken Teftiş Konseyi Liderine; Teftiş Şurası Lideri ise Konseye karşı sorumludur.

Teftiş Heyetinde misyonlu olanların atanma metotları şöyledir;

Teftiş Heyeti Lideri ve lider yardımcıları, birinci sınıf hâkim ve savcılar içinden mavafakatleri alınarak;Kurul başmüfettişleri, Teftiş Konseyinde fiilen beş yılını doldurmuş, birinci sınıfa ayrılmış ve birinci sınıfa ayrılma niteliklerini yitirmemiş olan müfettişler içinden, kıdem sırasına nazaran; Şura müfettişleri, hâkimlik ve savcılık mesleğinde fiilen en az beş yıl vazife yapmış ve üstün başarısı ile Heyet müfettişliği hizmetinde yararlı olacağı anlaşılmış bulunanlar içinden muvafakatları alınarak Genel Konsey tarafınca atanır.

Teftiş Heyetinin nazaranvleri Şunlardır;

a) İsimli ve idarî yargı hâkim ve savcılarının misyonlarını kanun ve öteki mevzuata (hâkimler için idari nitelikteki genelgelere) uygun olarak yapıp yapmadıklarını denetlemek; nazaranvlerinden dolayı yahut nazaranvleri sırasında hata işleyip işlemediklerini, hâl ve aksiyonlarının sıfat ve bakılırsavleri icaplarına uyup uymadığını araştırmak ve gerektiğinde haklarında inceleme ve soruşturma süreçlerini yapmak;

b) vazife alanına giren konularda, uygulamada ortaya çıkan mevzuat yetersizliği ve aksaklıklar ile ilgili konularda gerekli inceleme ve araştırmaları yaparak alınması gerekli yasal ve idarî önlemler konusunda Konseye teklifte bulunmak;

c) Kanun ve başka mevzuatta gösterilen yahut Heyet tarafınca verilen gibisi bakılırsavleri yapmak ile nazaranvlidir.
 
Üst