Hitit Yazısı Nasıl Çözüldü ?

Mert

New member
\Hitit Yazısı Nasıl Çözüldü?\

Hitit yazısı, MÖ 2. binyılda Anadolu'da hüküm süren Hititler tarafından kullanılan bir yazı sistemidir. Bu yazı, çivi yazısı olarak bilinen bir tür yazı sistemine dayanmaktadır. Ancak, bu yazının çözülmesi, bilim insanları için uzun yıllar boyunca büyük bir gizem olmuştur. Hititlerin, yazıyı hangi amaçlarla kullandıkları ve yazılı belgelerin içeriği, arkeologlar ve dil bilimciler tarafından çözülmeye çalışılmıştır. Hitit yazısının nasıl çözüldüğü, arkeolojik buluntular ve dil bilimindeki önemli gelişmelerle mümkün olmuştur.

\Hitit Yazısının Tarihi Gelişimi\

Hitit yazısı, başlangıçta Mezopotamya'nın çivi yazısından etkilenmiştir. MÖ 18. yüzyılda kullanılmaya başlanan bu yazı, zaman içinde Hititlere özgü özellikler kazanmıştır. Hititler, bu yazıyı genellikle kil tabletler üzerine yazmışlardır. Yazı, genellikle tanrıların isimleri, hükümet belgeleri, yasalar ve diğer önemli bilgilerle ilgiliydi.

İlk zamanlarda, Hitit yazısının tam olarak anlaşılması oldukça zordu. Çivi yazısının karmaşıklığı ve Hitit dilinin farklı yapısı, yazının çözülmesini zorlaştırıyordu. Ancak, bu yazının çözülmesinde birkaç anahtar buluş, tarihsel bir dönüm noktası oluşturmuştur.

\Hitit Yazısının Çözülmesinde Kil Tabletlerin Rolü\

Hitit yazısının çözülmesinde kil tabletlerin büyük bir rolü olmuştur. Hititler, önemli belgelerini ve yasalarını bu tabletler üzerine yazmışlardır. Bu tabletlerin çoğu, Hititlerin başkenti Hattuşaş'ta (günümüz Çorum il sınırlarında) bulunmuştur. 1906 yılında Hattuşaş'ta yapılan kazılar, Hitit yazısına ait çok sayıda kil tabletin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Bu tabletler, Hitit dilini anlamak ve çözmek için en önemli ipuçlarını sunmuştur.

\Hitit Yazısının Çözülmesinde Yerli ve Yabancı Dillerin Etkisi\

Hitit yazısının çözülmesindeki en önemli faktörlerden biri, yerli ve yabancı dillerin etkileşimi olmuştur. Hititler, aynı zamanda bölgedeki diğer uygarlıklarla da kültürel etkileşimde bulunmuşlardır. Bu etkileşimler, Hitit dilinin yanı sıra diğer dillerin de çözülmesine yardımcı olmuştur.

Hitit yazısının çözülmesinde, özellikle Mezopotamya'nın dilleri olan Sümerce ve Akkadca'nın etkisi büyük olmuştur. Bu dillerin bazı kelimeleri ve cümle yapılarını Hitit yazısında da görmek mümkündür. Sümerce ve Akkadca, Hitit yazısının çözülmesinde önemli bir temel oluşturmuş ve dil bilimciler, bu dillerin benzerliklerini kullanarak Hitit yazısının anlamını çözmeye çalışmışlardır.

\Hitit Yazısının Çözülmesinde Şifrelerin Çözülmesi\

Hitit yazısının çözülmesinde şifrelerin çözülmesi çok önemli bir adımdı. 1915 yılında Alman arkeolog Hugo Winckler, Hattuşaş'ta büyük bir tablet koleksiyonu keşfetti. Bu tabletlerden bazıları, Hitit diline ait bir tür alfabenin ipuçlarını taşıyordu. Ancak, bu yazıyı çözmek için bilim insanları, diğer dil ve yazı sistemleriyle paralellikler kurarak çalıştılar.

\Hitit Yazısının Çözülmesinde En Önemli İsim: Bedřich Hrozný\

Hitit yazısının tam olarak çözülmesi, Çek dil bilimci Bedřich Hrozný'nin katkılarıyla mümkün olmuştur. Hrozný, 1915 yılında Hitit yazısını çözme konusunda önemli bir adım atmıştır. Hrozný, Hitit dilinin Hint-Avrupa dil ailesine ait olduğunu keşfetmiştir. Bu keşif, Hitit yazısının çözülmesi için büyük bir adımdı, çünkü Hint-Avrupa dillerine olan benzerlik, Hitit dilinin yapısının daha iyi anlaşılmasını sağlamıştır.

Hrozný, Hitit yazısının çözülmesinde, özellikle çivi yazısındaki sembollerin anlamlarını ve Hitit dilindeki kelimelerle olan bağlantıları çözmek için geniş bir analiz yapmıştır. Ayrıca, yazı sisteminin şifrelerinin kırılmasında, Hitit yazısının yerli ve yabancı dillerle olan ilişkisini de göz önünde bulundurmuştur. Bu sayede, Hitit yazısının anlamını büyük ölçüde çözebilmiştir.

\Hitit Yazısının Çözülmesi Ne Kadar Zaman Aldı?\

Hitit yazısının çözülmesi, yaklaşık 50 yıl süren bir süreçtir. 1906 yılında başlayan arkeolojik kazılar, 1915 yılında Bedřich Hrozný'nin çözümleme çalışmalarıyla ivme kazanmış ve 1940'lara kadar devam etmiştir. Ancak, tam olarak Hitit yazısının çözülmesi 1950'lere kadar mümkün olmamıştır. Bu süreç, arkeolojik buluntular, dil bilgisi çalışmaları ve dil ailesinin tespiti gibi bir dizi faktörün bir araya gelmesiyle mümkün olmuştur.

\Hitit Yazısının Çözülmesinin Bilimsel Katkıları\

Hitit yazısının çözülmesi, sadece Hititler hakkında daha fazla bilgi edinilmesine olanak tanımamış, aynı zamanda dil bilimi, tarih ve arkeoloji alanlarında önemli katkılar sağlamıştır. Bu yazı, Hint-Avrupa dil ailesi hakkında önemli bilgiler sunmuş ve bu ailenin tarihsel evrimini anlamada büyük bir rol oynamıştır. Hitit yazısının çözülmesi, aynı zamanda eski Anadolu uygarlıkları hakkında daha fazla bilgi edinmeyi mümkün kılmıştır.

\Hitit Yazısının Çözülmesindeki Zorluklar\

Hitit yazısının çözülmesinde karşılaşılan en büyük zorluklardan biri, yazının karmaşıklığıydı. Hitit yazısı, çok sayıda farklı sembol ve işaret içeriyordu ve bu sembollerin her biri, farklı anlamlar taşıyabiliyordu. Ayrıca, yazının hem ideografik hem de fonetik bir yapıya sahip olması, anlamını çözmeyi daha da zorlaştırmıştı.

Bir diğer zorluk, Hitit dilinin uzun süre boyunca unutulmuş olmasıydı. Hititler, MÖ 12. yüzyıldan sonra büyük bir düşüşe geçerek tarih sahnesinden silindiler ve yazı dillerini de unutuldu. Bu nedenle, Hitit yazısının çözülmesi, dilin tarihsel bağlamını anlamayı gerektiriyordu.

\Sonuç: Hitit Yazısının Çözülmesi ve Önemi\

Hitit yazısının çözülmesi, sadece arkeologlar ve dil bilimciler için değil, tüm insanlık için büyük bir başarıdır. Bu başarı, eski Anadolu uygarlıkları hakkında önemli bilgiler sunmuş ve Hititlerin tarihini, kültürünü ve dilini daha iyi anlamamıza olanak tanımıştır. Hitit yazısının çözülmesi, aynı zamanda antik yazı sistemlerinin çözülmesi konusunda izlenecek yolu göstermiştir.

Hitit yazısının çözülmesi, tarihsel bir keşif olmasının ötesinde, dil bilimi ve arkeoloji alanında bir dönüm noktasıdır. Bedřich Hrozný'nin katkıları, Hitit yazısının doğru bir şekilde anlaşılmasını sağlayarak, bu alandaki diğer araştırmalara da ilham kaynağı olmuştur.
 
Üst