Gece işemesi (enurezis noktürna)

Hiranur

New member
Gece işemesi (enurezis noktürna) Enuresis sık rastlanan bir problemdir. Bu sorun sırf çarşafları değil, birfazlaca ailenin ömrünü da bir kabusa çevirmiştir. Bugün enuresis’in şimdi külliyen önlenebileceği ileri sürülmektedir. Çocuklar neden ve nasıl miksiyon denetimi öğrenirler?”.
Miksiyon Denetimi: Enuresis miksiyon denetimi beklenen bir yaşta, uygunsuz şartlar altında, sık sık idrar boşaltmaktır. Ömür uzunluğu süren ıslatmaya primer enuresis ismi verilir; miksiyonun denetimli olduğu bir devirden daha sonra başlayan ıslatma olayları ise sekonder enuresis ismini alır.
Gündüzleri ıslatma ( diurnal enuresis ), geceleri ıslatmadan ( noktürnal enuresis ) daha az görülür, fakat ikisi kombine olarak da görülebilir. Sırf noktürnal enuresis gösteren çocukların birçoğu, iki veyahut üç yaşından daha sonra gündüzleri mesane denetimi öğrenmişlerdir.
Nasıl kimi sağlıklı çocuklar yürümeyi yavaş ya da çabuk öğrenirlerse, kimileri da miksiyon denetimini yavaş ya da çabuk öğrenirler; ve bu üzere yetenekler bir süre gelişmekte devam eder.
Bir bebeğin böbrekleri daima olarak idrar salgılar, fakat bebek daima olarak altını ıslatmaz; mesanede biriken idrarı tutma mühleti gitgide artar. Miksiyon denetiminin birkaç yıl ortasında mümkün olabilmesi için, merkezi hudut sistemindeki ( MSS) gerekli düzeneklerin gelişmesi kuraldır. Bu gelişim kimi vakit bir yaşında, daha sık olarak 2-3 yaşlarında, kimi vakit da 4 ya da hatta 5 yaşlarında gerçekleşir. Beş yaşından daha sonra, gelişim gecikmesinin epey seçkin olarak noktürnal enuresis etkeni olabileceği düşünülmektedir, lakin öteki biroldukca etken vardır. Şu biçimde, miksiyon denetimi MSS gelişimiyle birlikte ortaya çıkan bir davranıştır, fakat ortaya çıkması aksayabilir.
Miksiyon denetiminin başlamasını etkileyen birtakım faktörler:
1.Yetişme: Yetişmenin oynadığı rol evvel değişik ülkelerdeki enuresis sıklığı karşılaştırılarak gösterilebilir ( halbuki kimi uluslar bu meseleye daha fazlaca kıymet verirler). Bulüğ çağı öncesi yaşlarındaki çocukların %10’unun etkilendiği Afrika’nın kimi bölgeleri haricinde batılı olmayan ülkeler bu yazı kapsamına alınmamıştır. Dört yaşındaki çocuklarda miksiyon denetimi dökümü şu biçimdedir: İsveç % 92, İngiltere % 88, A.B.D (beyaz)% 71, Avustralya % 61.
2.Aile: Enuresis fazlaca sefer “aileden gelir”. Familyal faktörler genetik (gelişim vaktini etkileyen faktörler) veyahut ortamsal (mesela, “problemli aileler”) olabilir. Sorunlu bir ailede, çocuğun bir ebeveynden mahrum kalması veyahut düzgün bakılmaması kararında, enuresis’in devam etmesi ihtimali daha yüksektir. Aksine, düzgün bir aile bağı ortamında miksiyon denetiminin daha erken gelişmesi mümkündür.
3.Anksiyete: Tuvalet eğitimi baskı yapılarak uygulandığı ya da bu uğraşlara bir anksiyete ve tansiyon ortamında girişildiği taktirde, miksiyon denetimi gecikebilir. Huzurlu bir mesken atmosferinde ise bu gelişim hızlanır. Sözgelimi 4 yaşındaki bir erkek çocukta SSS’nin yavaş gelişmesi niçiniyle mevcut enuresis’in, ailede uyandırdığı birtakım telaşlar gelişim gerçekleştikten daha sonra bile miksiyon denetimini geciktirebilir. Ailede bir mevt ya da yeni bir doğum üzere öteki anksiyete etkenleri de tıpkı etkiyi gösterebilir. Etken değişse de, semptom tıpkı kalır.
Enuresis organik hastalığa sekonder olduğu vakit, bu ekseriyetle “sekonder enuresis”tir, bir daha de şimdiye kadar en sık görülen sekonder enuresis etkeni anksietedir. Ufak mesane enuresis’in bir etkeni değildir, enuresis’e sekonderdir. MSS belirtileri olmaksızın spina bifida occulta bulgusu kıymet taşımaz.
Yatağını ıslatan çocuk, geceleri fazla idrar boşaltıyor değildir. İdrar boşaltma stimulusuyla uyanamayacak kadar derin mi uyur? Bu kısmen kabul edilmekle birlikte, artık bir daha incelenip kıymetlendirilmektedir.
Çocuğu aile ortamı bakımından incelemek ve yatak ıslatmaya sık sık bozukluk gösteren ailelerin çocuklarında rastlandığını kabul etmek değerlidir. Bir vakit içinder enuresis’in başlı başına psikiyatrik bir bozukluk olduğuna inanılıyordu, daha sonraları bu görüşün doğruluğundan kuşku edildi. Bugün enuresis’in emosyon (duygu) veya davranış bozukluğuyla ilgili olduğu konusunda çağdaş kanıtlar mevcuttur. Kimi enüretik çocuklarda sekonder bir anksiete mevcut olduğu görülmektedir. bir daha de , bu çocuklardan birçoğu psikiyatrik bakımdan olağandır. Emosyonel bir bozukluk süreksiz de olabilir; lakin öğrenme bakımından “duyarlı döneme” (yaklaşık 2-4 yaşları içinde) rastlandığı taktirde, mesane denetimini geciktirebilir.
bu biçimdece anksiete primer veya sekonder enuresis’de, ya da görünüşte güzelleştiği biçimde nükseden olaylarda kıymetli bir rol oynayabilir.
Akupunktur; limbik sistem regulasyonu sağlayarak, anksiyeteyi giderdiği üzere MSS’de miksiyon denetiminin gelişmesine katkıda bulunarak sorunun giderilmesini sağlar.
 
Üst