CatWalk
New member
Seray Şahinler – Tarihi M.S. 330 yılına dayanan ve 1453’e kadar “nam salan” Bizans, tarihiyle, kültürüyle, devlet yapısı ve toplumsal yaşantısıyla dünya tarihinin en büyük medeniyetlerinden. Geç Antik Çağ ve Orta Çağ boyunca Roma İmparatorluğu’nun devamı niteliğindeki Bizans’ın tesiri yüzsenelerca sürmüş. Hâlâ daha sürüyor… Yani, Bizans’ı keşif hiç bitmiyor!
Pera Müzesi “İstanbul’dan Bizans’a: bir daha Keşfin Yolları, 1800-1955” isimli yeni standında tarih, arkeoloji ve kültürel miras çerçevesinde Bizans’ın varlığına temas ediyor. “İstanbul’dan Bizans’a” tarihî bağlamda izdüşümlere sahip, bol arşiv materyaliyle hazırlanmış bir stant. Brigitte Pitarakis küratörlüğünde düzenlenen stant, Bizans’tan kalan mirasın 1800-1955 yılları içindeki “yansımasına” odaklanıyor. Stant bu tarafıyla Osmanlı başşehrinin Bizans araştırmaları üstündeki merkezi rolünü irdelerken periyoda has ender kitaplar, baskı ve haritalar, doküman ve fotoğraflarla tematik bir bütünlük sunuyor. Araştırmacılar, akademisyenler ve sanatseverler için kaynak teşkil edebilecek epey kıymetli nesneler yer alıyor bu stantta. İstanbul Arkeoloji Müzesi ve Ömer Koç Arşivi’nin katkısı büyük olağan olarak…
Tarihî akış, sanat yapıtlarına de temas ediyor bir yandan. Bizans’ın meşhur figürleri yüzseneler boyunca duvar fotoğraflarından yağlı boyaya dek sanatın yaygın “malzemelerinden.” Nejad İhtilal ve Fikret Mualla’nın Bizans’tan etkilenen fotoğrafları bu mirasın çağdaş sanat üstündeki tesirini de ortaya koyuyor.
Ayasofya’nın onarımı
Butik bir “Bizans müzesi” tadındaki stant İstanbul’un epeyce istikametli kimliğine, Bizans topografyasına, mimarlığı ve yazıtları üzerine yapılan araştırmalara, Bizans yapıtlarına yönelik ilginin çağdaş devlet imajını pekiştirme noktasındaki yerine ışık tutuyor. Bu noktada bilhassa Sultan Abdülmecid’in Ayasofya’nın onarımı için Gaspare Fossati’yi nazaranvlendirmesinin üzerinde daha fazlaca durulmuş. Küratörün “Bu, Bizans mirasının gerçek sahibi olduğunun ve modernizmin benimsendiğinin bir nevi dünyaya ilanıydı. Alman mimar Wilhelm Salzenberg’e de yapının mozaik ve bezemelerini kayda geçirmesi ve renkli taşbaskılarını yayımlaması için müsaade verilmişti” tabiri; sultanın Fossati’yi gorevlendirmesinin şuurlu bir tercih olduğunu vurguluyor. Fossati tarafınca Ayasofya’nın tamiratını himaye eden Sultan Abdülmecid’e sunulan birinci baskının özel bir nüshası da stantta. Vaftizci Yahya Kilisesi’ne ilişkin, Fransız İşgal Kuvvetleri’nin 1921-1923 senelerındaki hafriyatında rastlanan 6. yüzyıldan kalan bir mermer, Kariye’nin onarımından kareler öne çıkanlar içinde.
Müzenin beşinci katında yer alan “İstanbul’da Bu Ne Bizantinizm” ise işin biraz daha “eğlenceli” kısmı. beraberinde bilgilendirici, interaktif ve eleştirel kodlara da sahip bu stant Bizans’ın tanınan kültürdeki imgesel karşılığına odaklanıyor ve edebiyattan görüntü oyunlarına, çizgi romandan müziğe, sinemadan modaya uzanarak Bizans imgesine bir bakış sunuyor. “İstanbul’da bu ne Bizantinizm” ismini Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun 625 sayfalık “Panorama” isimli romanından almış. II. Dünya Savaşı daha sonrasındaki siyasal ve toplumsal dönüşümü anlatan “Bu ne Bizantinizim” sözünü romanın baş kahramanı kullanıyor. Standa bakılırsa bu tabir, yeni cumhuriyetin vatandaşları içindeki kültürel ayrışmanın giderek sertleşmesini, kimlik buhranını lisana getiriyor. Bu perspektiften bakıldığında ise Bizans’ın 19 ve 20. yüzsenelerdaki bir daha keşfi, dünden bugüne Bizans’ın “temsiliyetine” yönelik yaklaşımları da yansıtıyor.
Bugünden “Yarına Notlar”
Pera Müzesi tıpkı pandemidilk evvel olduğu üzere hem klasik hem çağdaş bir buluşmaya konut sahipliği yapıyor. Bizans stantlarıyla eş vakitli düzenlenen “Yarına Notlar” Milletlerarası Bağımsız Küratörler oluşumunun gezici bir standı. 25 ülkeden 30 küratörün ortak çalışmasıyla hazırlanan standın ABD, Kanada ve Çin’den daha sonraki durağı Türkiye oldu. Stantta pandemi devrinde yaşanan tecrit, konut hayatı ve bakım kavramlarına odaklanıldığı belirtilse de bu direkt pandemiye odaklanan bir stant değil. Çünkü bu kavramlar “modern” insanın son senelerdaki çıkmazının bir tezahürü. Haliyle “Yarına Notlar”, pandeminin atmosferini tamamlamıyor. Stantlar 6 Mart 2022’ye kadar ziyaret edilebilir.
Pera Müzesi “İstanbul’dan Bizans’a: bir daha Keşfin Yolları, 1800-1955” isimli yeni standında tarih, arkeoloji ve kültürel miras çerçevesinde Bizans’ın varlığına temas ediyor. “İstanbul’dan Bizans’a” tarihî bağlamda izdüşümlere sahip, bol arşiv materyaliyle hazırlanmış bir stant. Brigitte Pitarakis küratörlüğünde düzenlenen stant, Bizans’tan kalan mirasın 1800-1955 yılları içindeki “yansımasına” odaklanıyor. Stant bu tarafıyla Osmanlı başşehrinin Bizans araştırmaları üstündeki merkezi rolünü irdelerken periyoda has ender kitaplar, baskı ve haritalar, doküman ve fotoğraflarla tematik bir bütünlük sunuyor. Araştırmacılar, akademisyenler ve sanatseverler için kaynak teşkil edebilecek epey kıymetli nesneler yer alıyor bu stantta. İstanbul Arkeoloji Müzesi ve Ömer Koç Arşivi’nin katkısı büyük olağan olarak…
Tarihî akış, sanat yapıtlarına de temas ediyor bir yandan. Bizans’ın meşhur figürleri yüzseneler boyunca duvar fotoğraflarından yağlı boyaya dek sanatın yaygın “malzemelerinden.” Nejad İhtilal ve Fikret Mualla’nın Bizans’tan etkilenen fotoğrafları bu mirasın çağdaş sanat üstündeki tesirini de ortaya koyuyor.
Ayasofya’nın onarımı
Butik bir “Bizans müzesi” tadındaki stant İstanbul’un epeyce istikametli kimliğine, Bizans topografyasına, mimarlığı ve yazıtları üzerine yapılan araştırmalara, Bizans yapıtlarına yönelik ilginin çağdaş devlet imajını pekiştirme noktasındaki yerine ışık tutuyor. Bu noktada bilhassa Sultan Abdülmecid’in Ayasofya’nın onarımı için Gaspare Fossati’yi nazaranvlendirmesinin üzerinde daha fazlaca durulmuş. Küratörün “Bu, Bizans mirasının gerçek sahibi olduğunun ve modernizmin benimsendiğinin bir nevi dünyaya ilanıydı. Alman mimar Wilhelm Salzenberg’e de yapının mozaik ve bezemelerini kayda geçirmesi ve renkli taşbaskılarını yayımlaması için müsaade verilmişti” tabiri; sultanın Fossati’yi gorevlendirmesinin şuurlu bir tercih olduğunu vurguluyor. Fossati tarafınca Ayasofya’nın tamiratını himaye eden Sultan Abdülmecid’e sunulan birinci baskının özel bir nüshası da stantta. Vaftizci Yahya Kilisesi’ne ilişkin, Fransız İşgal Kuvvetleri’nin 1921-1923 senelerındaki hafriyatında rastlanan 6. yüzyıldan kalan bir mermer, Kariye’nin onarımından kareler öne çıkanlar içinde.
Müzenin beşinci katında yer alan “İstanbul’da Bu Ne Bizantinizm” ise işin biraz daha “eğlenceli” kısmı. beraberinde bilgilendirici, interaktif ve eleştirel kodlara da sahip bu stant Bizans’ın tanınan kültürdeki imgesel karşılığına odaklanıyor ve edebiyattan görüntü oyunlarına, çizgi romandan müziğe, sinemadan modaya uzanarak Bizans imgesine bir bakış sunuyor. “İstanbul’da bu ne Bizantinizm” ismini Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun 625 sayfalık “Panorama” isimli romanından almış. II. Dünya Savaşı daha sonrasındaki siyasal ve toplumsal dönüşümü anlatan “Bu ne Bizantinizim” sözünü romanın baş kahramanı kullanıyor. Standa bakılırsa bu tabir, yeni cumhuriyetin vatandaşları içindeki kültürel ayrışmanın giderek sertleşmesini, kimlik buhranını lisana getiriyor. Bu perspektiften bakıldığında ise Bizans’ın 19 ve 20. yüzsenelerdaki bir daha keşfi, dünden bugüne Bizans’ın “temsiliyetine” yönelik yaklaşımları da yansıtıyor.
Bugünden “Yarına Notlar”
Pera Müzesi tıpkı pandemidilk evvel olduğu üzere hem klasik hem çağdaş bir buluşmaya konut sahipliği yapıyor. Bizans stantlarıyla eş vakitli düzenlenen “Yarına Notlar” Milletlerarası Bağımsız Küratörler oluşumunun gezici bir standı. 25 ülkeden 30 küratörün ortak çalışmasıyla hazırlanan standın ABD, Kanada ve Çin’den daha sonraki durağı Türkiye oldu. Stantta pandemi devrinde yaşanan tecrit, konut hayatı ve bakım kavramlarına odaklanıldığı belirtilse de bu direkt pandemiye odaklanan bir stant değil. Çünkü bu kavramlar “modern” insanın son senelerdaki çıkmazının bir tezahürü. Haliyle “Yarına Notlar”, pandeminin atmosferini tamamlamıyor. Stantlar 6 Mart 2022’ye kadar ziyaret edilebilir.