Prof. Dr. Alpay Azap, Sözcü’den Hürmet Öztürk’ün sorularını şu biçimde yanıtlandırdı:
– Bu hastalık beşerden beşere teneffüs yoluyla bulaşan bir hastalık. Tedbirleri azalttığınızda, olgu sayısı artar. Tedbirleri sıkılaştırdığınızda olgu sayısı azalır. Fakat virüsü büsbütün yok etmek mümkün değil. O yüzden tesirli aşı ve ilaçlar yaygın bir biçimde kullanılana kadar hem kişisel birebir vakitte topluma yönelik kısıtlamaları uygulamak gerekiyor.
– Salgınlar yalnızca tıbbi sorunlar değil. Gördüğümüz üzere toplumsal, ekonomik hatta siyasi sonuçları olur. O yüzden yalnızca tıp bakış açısıyla yönetilmesi eksik kalır. Kesinlikle öbür boyutlarını da hesaba katarak yönetmek gerekir. Bu niçinle de salgının idaresinde temel olarak olağan olarak tıp uzmanlarının teklifleri uygulanmalı. Bu epey kıymetlidir. Ancak tıp boyutu haricinde kalan boyutlarına hakim olan ve onları değiştirme gücü, yetkisi olan kurumlar salgını yönetir.
– elbette bilim heyetleri hükümetlere hizmet veriyor lakin asıl kararları alan ve onun sorumluğunu taşıyan hükümettir. Olması gereken bu. Ancak Türkiye’de şu biçimde bir algı oldu, “Okulun ne vakit açılacağına, AVM’lerin ne vakit açılıp kapanacağına varıncaya kadar her hususta Bilim Şurası karar veriyor.” Doğal olarak bu bu biçimde olmuyor. Yeni bir hastalıkla karşı karşıyayız ve daima bilgiler değişiyor. ayrıntıların net olmadığı alanlar var. Bilim insanları içinde da bilim şuralarında da bilgi farklılığı var. O yüzden Bilim Konseyi’nde da kararlar oy birliğiyle alınmıyordu. Hastalık idaresi, hastanın idaresi ve pandeminin toplumda idaresi var. Hasta idaresi ve hastalığın idaresi mevzularında Bilim Şurası’nın görüşleri dikkate alındı. Lakin toplumda pandemi idaresine gelince şüphesiz ki hükümet, görüşleri almakla birlikte kendi hakikat bildiğini yaptı.
– Salgının sonuna yaklaşıyoruz lakin salgın bitmedi. O yüzden ferdi tedbirleri olabildiğince uygulamak lazım. Ne kadar uygularsak o kadar az virüsle karşılaşır ve hastalanma riskini azaltırız. Aşı olmamız gerekiyor. Aşı hastalığı ağır geçirme riskini ve vefatı azaltıyor.
Toplumda ‘Salgının bittiği’ algısı var
Koronavirüs toplumda kolay yayılan hastalık olduğu için ferdi ve topluma dönük kısıtlamaların daima ve farklı derecelerde uygulanması gerektiğini kaydeden Azap, şunları kaydetti:
“Pandemi sürecinde kısıtlamaları bırakırsanız, kaçınılmaz olarak virüsün dolanımı artar. Süratli aşılama yapıldı. Sıhhat vazifelileri fedakarca çalıştı. Aşının süratli yapılması, tıpkı günlerde de salgın tedbirlerinin kaldırılması vatandaşta ‘Pandemi bitiyor’ algısı yarattı. Algıyı yönetebilmek fazlaca kritik süreç. Çok kişi aşılandı lakin tek doz aşının koruyuculuğu yok. İki doz olacak ve üzerinden de 14 gün geçecek. Etaplı olarak kaldırılması gereken tedbirler, geçen yıl olduğu üzere bu yıl da büyük ölçüde kaldırıldı. Bu durum, hastalığın bir daha yayılmasına yol açtı.”
Hangi aşıdan kaç doz olalım?
– 2 doz BioNTech aşısı, 9 ay kadar koruyor. Bu mühletin sonunda 3. doz aşı gerekebilir.
– Hiç aşı olmayanlar için deltaya karşı daha tesirli olan BioNTech aşısından 2 doz olmalarını öneriyorum.
– İki doz Sinovac yaptırılmış ve üzerinden üç aydan fazla mühlet geçmişse, 3. doz olarak BioNTech aşısı öneriyorum.
– 4. doz aşıyı önermek için elimizde kuvvetli bilgi yok. Riski yüksek olanlara 4. doz uygulanabilir.
hiç bir aşı yüzde 100 korumaz
Alpay Azap, hala hayli sayıda aşısız olduğunu belirterek, “hiç bir aşının koruyuculuğu yüzde 100 değil. Aşılı olanların yüzde 25’i hastalanıyor. Elimizde hala tesirli ilaç yok. O yüzden vefatları durduramıyoruz. Aşılamanın yaygınlaştırmasını sağlamak gerekiyor. Ferdi tedbirlerin maske, uzaklık, paklık, havalandırma ve temas müddetini kısa tutma uygulamasını sağlamak lazım” dedi.
– Bu hastalık beşerden beşere teneffüs yoluyla bulaşan bir hastalık. Tedbirleri azalttığınızda, olgu sayısı artar. Tedbirleri sıkılaştırdığınızda olgu sayısı azalır. Fakat virüsü büsbütün yok etmek mümkün değil. O yüzden tesirli aşı ve ilaçlar yaygın bir biçimde kullanılana kadar hem kişisel birebir vakitte topluma yönelik kısıtlamaları uygulamak gerekiyor.
– Salgınlar yalnızca tıbbi sorunlar değil. Gördüğümüz üzere toplumsal, ekonomik hatta siyasi sonuçları olur. O yüzden yalnızca tıp bakış açısıyla yönetilmesi eksik kalır. Kesinlikle öbür boyutlarını da hesaba katarak yönetmek gerekir. Bu niçinle de salgının idaresinde temel olarak olağan olarak tıp uzmanlarının teklifleri uygulanmalı. Bu epey kıymetlidir. Ancak tıp boyutu haricinde kalan boyutlarına hakim olan ve onları değiştirme gücü, yetkisi olan kurumlar salgını yönetir.
– elbette bilim heyetleri hükümetlere hizmet veriyor lakin asıl kararları alan ve onun sorumluğunu taşıyan hükümettir. Olması gereken bu. Ancak Türkiye’de şu biçimde bir algı oldu, “Okulun ne vakit açılacağına, AVM’lerin ne vakit açılıp kapanacağına varıncaya kadar her hususta Bilim Şurası karar veriyor.” Doğal olarak bu bu biçimde olmuyor. Yeni bir hastalıkla karşı karşıyayız ve daima bilgiler değişiyor. ayrıntıların net olmadığı alanlar var. Bilim insanları içinde da bilim şuralarında da bilgi farklılığı var. O yüzden Bilim Konseyi’nde da kararlar oy birliğiyle alınmıyordu. Hastalık idaresi, hastanın idaresi ve pandeminin toplumda idaresi var. Hasta idaresi ve hastalığın idaresi mevzularında Bilim Şurası’nın görüşleri dikkate alındı. Lakin toplumda pandemi idaresine gelince şüphesiz ki hükümet, görüşleri almakla birlikte kendi hakikat bildiğini yaptı.
– Salgının sonuna yaklaşıyoruz lakin salgın bitmedi. O yüzden ferdi tedbirleri olabildiğince uygulamak lazım. Ne kadar uygularsak o kadar az virüsle karşılaşır ve hastalanma riskini azaltırız. Aşı olmamız gerekiyor. Aşı hastalığı ağır geçirme riskini ve vefatı azaltıyor.
Toplumda ‘Salgının bittiği’ algısı var
Koronavirüs toplumda kolay yayılan hastalık olduğu için ferdi ve topluma dönük kısıtlamaların daima ve farklı derecelerde uygulanması gerektiğini kaydeden Azap, şunları kaydetti:
“Pandemi sürecinde kısıtlamaları bırakırsanız, kaçınılmaz olarak virüsün dolanımı artar. Süratli aşılama yapıldı. Sıhhat vazifelileri fedakarca çalıştı. Aşının süratli yapılması, tıpkı günlerde de salgın tedbirlerinin kaldırılması vatandaşta ‘Pandemi bitiyor’ algısı yarattı. Algıyı yönetebilmek fazlaca kritik süreç. Çok kişi aşılandı lakin tek doz aşının koruyuculuğu yok. İki doz olacak ve üzerinden de 14 gün geçecek. Etaplı olarak kaldırılması gereken tedbirler, geçen yıl olduğu üzere bu yıl da büyük ölçüde kaldırıldı. Bu durum, hastalığın bir daha yayılmasına yol açtı.”
Hangi aşıdan kaç doz olalım?
– 2 doz BioNTech aşısı, 9 ay kadar koruyor. Bu mühletin sonunda 3. doz aşı gerekebilir.
– Hiç aşı olmayanlar için deltaya karşı daha tesirli olan BioNTech aşısından 2 doz olmalarını öneriyorum.
– İki doz Sinovac yaptırılmış ve üzerinden üç aydan fazla mühlet geçmişse, 3. doz olarak BioNTech aşısı öneriyorum.
– 4. doz aşıyı önermek için elimizde kuvvetli bilgi yok. Riski yüksek olanlara 4. doz uygulanabilir.
hiç bir aşı yüzde 100 korumaz
Alpay Azap, hala hayli sayıda aşısız olduğunu belirterek, “hiç bir aşının koruyuculuğu yüzde 100 değil. Aşılı olanların yüzde 25’i hastalanıyor. Elimizde hala tesirli ilaç yok. O yüzden vefatları durduramıyoruz. Aşılamanın yaygınlaştırmasını sağlamak gerekiyor. Ferdi tedbirlerin maske, uzaklık, paklık, havalandırma ve temas müddetini kısa tutma uygulamasını sağlamak lazım” dedi.