Piyasalar Erdoğan’ın dün akşamki kelamlarına niye büyük reaksiyon verdi? “Şahsının faiz iddiası” Türkiye’yi nereye götürebilir? Faiz indirimi takıntısının faturasını kim ödeyecek?
Erdal Sağlam’ın Deutsche Welle Türkçe’de yer alan tahlilinden alıntır…
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın uzun müddetten daha sonra bir TV programına çıkıp “Merkez Bankası liderimle konuştum, faizi indirmemiz lazım” demesi, TL’nin rekor bedel kaybına niye oldu. Piyasalar, tüm dünyanın artan enflasyona karşı takındığı tavra karşın, Türkiye’nin yükselen enflasyona “faiz indirimi” ile yanıt verme niyetini şaşkınlıkla karşıladı.
Piyasaların bu kadar büyük reaksiyon vermesinin pek fazlaca sebebi var. Birincisi artık “şahsım” diyerek tüm kararları tek başına almaya başlaması ve Merkez Bankası bağımsızlığının tümüyle yok edilmesi. Enflasyonun dünyada çabucak hemen yükselmediği devirde bile Türkiye’deki enflasyonun bir daha yüzde 17’ye çıkmış olması, artış trendinin ise devam ediyor olması, piyasaların reaksiyonunu artırıyor. Bugünlerde dünyada bir daha enflasyon trendi başlamışken, buna bağlı faiz artışları gündeme gelirken; Türkiye’nin artan enflasyona karşın faiz indirimini lisana getirmesi ise ister istemez paniğin büyümesine niye oluyor.
Tıpkı yanılgıyı yapmanın maliyeti ne olur?
Türkiye’nin kendine has ekonomik şartları ise bu biçimde bir periyotta faiz indiriminin çıkaracağı faturayı uygunca büyütüyor. Türkiye dış açığı olan, bu niçinle yabancı sermayeye muhtaçlık duyan bir ülke. Rasyonel siyasetler uygulayıp dış kaynak akışını devam ettirmesi koşul. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yüksek büyüme hırsını yerine getirebilmesi için ise kesinlikle yüklü dış kaynak akışının bir daha sağlanması gerekiyor. Özel dal dış borçlarının yüksekliği, kamu borçlarındaki büyüme, bunun yanında “128 milyar dolarlık rezervin eritilmesi”, Türkiye iktisadı için seçebileceği yolları uygunca sınırladı. Rasyonel yönetilen bir iktisatta Erdoğan’ın seçebileceği yollar içinde, “enflasyonun altında faiz belirlenmesi” üzere bir prosedüre ise hiç bir biçimde yer yok.
ötürüsıyla Bakan Berat Albayrak devrinde olduğu üzere, enflasyonun altında Merkez Bankası faizi belirlenip, yan yollarla fiili yüksek faiz uygulaması artık uygulanamaz bir metot haline geldi. Zira bu teknikte kurlardaki yükselme döviz rezervlerini eriterek dengelenmeye çalışılmıştı, fakat artık bunu yapacağınız döviz rezervleri de bitti. Türkiye’nin swaplar hariç net döviz rezervinin eksi 50 milyar dolarlarda bulunması, geçmişteki yanlışları tekrar denemeyi imkansız kılıyor.
Buna karşın birebir yola girilir, yani göstermelik Merkez Bankası faiz indirimleri yapılıp, fiilen yüksek faiz uygulanırsa, bunun kurlara tesiri artık epey daha büyük olacak, sonunda ödeme sorunu bile yaratabilecektir.
Erdal Sağlam
© Deutsche Welle Türkçe
Yazının Devamına Buradan Ulaşabilirsiniz
Erdal Sağlam’ın Deutsche Welle Türkçe’de yer alan tahlilinden alıntır…
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın uzun müddetten daha sonra bir TV programına çıkıp “Merkez Bankası liderimle konuştum, faizi indirmemiz lazım” demesi, TL’nin rekor bedel kaybına niye oldu. Piyasalar, tüm dünyanın artan enflasyona karşı takındığı tavra karşın, Türkiye’nin yükselen enflasyona “faiz indirimi” ile yanıt verme niyetini şaşkınlıkla karşıladı.
Piyasaların bu kadar büyük reaksiyon vermesinin pek fazlaca sebebi var. Birincisi artık “şahsım” diyerek tüm kararları tek başına almaya başlaması ve Merkez Bankası bağımsızlığının tümüyle yok edilmesi. Enflasyonun dünyada çabucak hemen yükselmediği devirde bile Türkiye’deki enflasyonun bir daha yüzde 17’ye çıkmış olması, artış trendinin ise devam ediyor olması, piyasaların reaksiyonunu artırıyor. Bugünlerde dünyada bir daha enflasyon trendi başlamışken, buna bağlı faiz artışları gündeme gelirken; Türkiye’nin artan enflasyona karşın faiz indirimini lisana getirmesi ise ister istemez paniğin büyümesine niye oluyor.
Tıpkı yanılgıyı yapmanın maliyeti ne olur?
Türkiye’nin kendine has ekonomik şartları ise bu biçimde bir periyotta faiz indiriminin çıkaracağı faturayı uygunca büyütüyor. Türkiye dış açığı olan, bu niçinle yabancı sermayeye muhtaçlık duyan bir ülke. Rasyonel siyasetler uygulayıp dış kaynak akışını devam ettirmesi koşul. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yüksek büyüme hırsını yerine getirebilmesi için ise kesinlikle yüklü dış kaynak akışının bir daha sağlanması gerekiyor. Özel dal dış borçlarının yüksekliği, kamu borçlarındaki büyüme, bunun yanında “128 milyar dolarlık rezervin eritilmesi”, Türkiye iktisadı için seçebileceği yolları uygunca sınırladı. Rasyonel yönetilen bir iktisatta Erdoğan’ın seçebileceği yollar içinde, “enflasyonun altında faiz belirlenmesi” üzere bir prosedüre ise hiç bir biçimde yer yok.
ötürüsıyla Bakan Berat Albayrak devrinde olduğu üzere, enflasyonun altında Merkez Bankası faizi belirlenip, yan yollarla fiili yüksek faiz uygulaması artık uygulanamaz bir metot haline geldi. Zira bu teknikte kurlardaki yükselme döviz rezervlerini eriterek dengelenmeye çalışılmıştı, fakat artık bunu yapacağınız döviz rezervleri de bitti. Türkiye’nin swaplar hariç net döviz rezervinin eksi 50 milyar dolarlarda bulunması, geçmişteki yanlışları tekrar denemeyi imkansız kılıyor.
Buna karşın birebir yola girilir, yani göstermelik Merkez Bankası faiz indirimleri yapılıp, fiilen yüksek faiz uygulanırsa, bunun kurlara tesiri artık epey daha büyük olacak, sonunda ödeme sorunu bile yaratabilecektir.
Erdal Sağlam
© Deutsche Welle Türkçe
Yazının Devamına Buradan Ulaşabilirsiniz