CatWalk
New member
Seyhan Akıncı – ömrü yakalanacak bir şey üzere yaşadığımızı fark ettik tahminen de en hayli pandemide. Müzeye gittiğimizde pozisyon belirten toplumsal medya paylaşımlarımız orada ne deneyimlediğimizin önüne geçmişti fazlacatan. Pekala, kaçımız pozisyonumuz zoraki olarak meskenimiz olunca çevrimiçi müze gezdi? bir fazlaca müzenin kapılarını tekrar açmamak üzere kapattığı bir müddetçte Müzecilik Meslek Kuruluşu Derneği (MMKD) bugün “Müzecilik ve Pandemi” üst başlığıyla global salgının müzeciliğe yansımalarını konuşacağı çevrimiçi bir aktiflik düzenliyor. Biz de MMKD İdare Heyeti Lideri ve Müzeolog Zeynep Toy Büke’ye müzecilik alanının pandemiyi nasıl deneyimlediğini sorduk.
İki yılı aşkın bir müddetdir pandemi şartlarında yaşıyoruz. Her birey ve bölüm farklı şeyler deneyimliyor. Müzecilik alanı pandemiyi nasıl deneyimliyor?
Müzecilik çalışmaları çevrimiçi sürse de kapanmalar, biroldukca sorunu birlikteinde getirdi. Bilet geliriyle ayakta duran küçük müzeler ana maddi kaynağını kaybederken müze ve stant tasarımı yapan şirketlerinse işleri azaldı. Bu gelişmelerin kararı olarak müzecilik alanında çalışanlar kısa çalışma ödeneğine dahil edildi, fiyatsız izine çıkarıldı ya da işlerini bırakmak zorunda kaldılar. Bu sebeple müzecilerin çalışma şartları pek zorlaştı. Müzelerdeki gelir kaybının en ağır kararınu müze çalışanları yaşadı. Memleketler arası Müzeler Konseyi’nin (ICOM) 2021 Temmuz’da yayınlanan raporunda; Müzelerdeki istihdam konusunda, süreksiz kontratların yenilenmediği ya da feshedildiği, hür çalışan müze profesyonelleri için şartların daha telaş verici olduğu kaydedildi.
Bu raporla bir arada ICOM, müzelere ve çalışanlarına dayanak vermeleri için devletlere açık davette bulundu. sonuçlarını önümüzdeki senelerda daha besbelli nazaranceğiz lakin şu anki raporlara ve kesimdeki işleyişe bakılırsa ülkemizde tablo pek yeterli görünmüyor.
Pandemiden daha sonra müzelerin sürdürülebilirliğini neler sağlayacaktır?
Müzelerin sürdürebilir olmasını sağlayacak kültürel siyasetlerin sistemli ve planlı olması gerekiyor. Planlama yapılmadan süratlice kurulan müzelerin daha sonraki kademeleri pek düşünülmüyor. Yıllık bütçe planlaması, belirli bir yıl geçtikten daha sonra müzelerin hem tasarım tıpkı vakitte dijital olarak yenilenmesi, irtibat faaliyetleri, etkinlikler ve istihdam planlaması tanımlanmıyor. Pandemiyi geride bıraktığımızda müzecilik alanı üstündeki tüm tesirleri incelenecek ve sosyolojik, kültürel, ekonomik ve ruhsal olarak ortaya çıkan sonuçları müzecilik açısından tanımlanacaktır. Müzeciler olarak bu durumları aşacak, dayanışma sağlayacak projeler, araştırmalar yapılmasını planlıyoruz. Müzelerin sürdürülebilirliği artık yalnızca dijital olarak sağlayabilir diyemeyiz, müzeler hâlâ fiziki yerleri ve yapıtları olan kurumlar. Bu sebeple müzelerin şeffaf, eşit, erişebilir ve kapsayıcı, toplumla bağlantı kuran, yorumlayan, eleştiren alanlar hâline gelmesini sağlayarak, yeni teknolojileri yerinde kullanan projeler ve kültür siyasetleriyle destekleyerek sürdürülebilirliği sağlayabiliriz.
Pandemi ile birlikte çevrimiçi müze ve dijitalleşme bir anda dikkat cazibeli biçimde sürat kazandı. Bunun nasıl bir seyir izleyeceğini düşünüyorsunuz?
Biz son 10 yıldır müzelerde kurguyu ve anlatımı desteklemek için dijitalleşmeyi değerli bir etken olarak kabul ediyoruz. Pandemide müzeleri mekânsal olarak sürdüremediğimizi gördük ve bu manada dijital çalışmalar kurtarıcı oldu. Dijital çalışmalar global olarak açılıyor lakin erişebilirlik sağlanıyor mu, emin değilim. Dünya nüfusunun neredeyse yarısının şu anda internete erişimi olmaması, kültürel kaynaklara erişimde eşitsizlik yaratıyor. Bunun yanı sıra çevrimiçi müzeler her yaşa ve farklı kümeye bakılırsa çabucak hemen düzenlenmediğinden dolayı mekânsal müzelerle tıpkı erişebilirlik düzeyini yakaladığı söylenemez. Maddi olarak sürdürülebilir altyapı oluşturmak, çevirimiçi müzelerde gelişmesi gereken ögelerden. Bir yandan da yeni istihdam alanları sunması bakımından olumlu olarak bakılabilir. Biz müzecilerin üzerinde en epeyce durduğu nokta ise çevrimiçi müzeler, toplumsal medya platformlarının rakibi mi olacak? Çevrimiçi müze tüketilip bitirilecek bir olgu ya da eser olmamalı. Bu yüzden daha farklı bir çerçeveden bakmak gerekir. Dijitalleşmenin gelişeceği ve yaygınlaşacağı kuşkusuz lakin dijitalleşme bağlamında biz müzecilerin kendi unsurlarımızı ve temellerimizi yaratmamız gerektiği de bir gerçek.,
‘Toplum müzelerle bağlantıda olmalı’
Müzelerin de her dal üzere bundan daha sonra bir pandemi hazırlık ve müdahale planı olacaktır. Bunun için çalışmalar yapılıyor mu?
“Küresel salgın” üzere bir ögesi içeren afet ve kriz idaresine epeyce az sayıda müzenin sahip olduğu görüldü. Kriz vakit içinderında milletlerarası iş birliklerini düzgün planlamak gerekir. Global ölçekteki müzeler bu mevzuyu ziyadesiyle önemsiyor. Türkiye’deki müzecilerin de kriz yönetmeliklerine pandemi üzere sıhhat krizlerini ekleyeceklerini düşünüyorum. Toplumlar bu pandemiden çok korktu ve aşikâr ruhsal refleksler geliştirdi. Müzeler ve müzeciler bunları kırabilmek için çalışmalarına bu tarafta tartı verecektir. Toplumların eski hâllerine dönmesini sağlayacak araçlardan biri de müzelerdir. Müzecilerin bu bağlamda yapacağı en uygun işlerden biri, müzelerle toplumun irtibat hâlinde olabilmesini sağlamak, toplumsal yaraları sarabilmektir.
İki yılı aşkın bir müddetdir pandemi şartlarında yaşıyoruz. Her birey ve bölüm farklı şeyler deneyimliyor. Müzecilik alanı pandemiyi nasıl deneyimliyor?
Müzecilik çalışmaları çevrimiçi sürse de kapanmalar, biroldukca sorunu birlikteinde getirdi. Bilet geliriyle ayakta duran küçük müzeler ana maddi kaynağını kaybederken müze ve stant tasarımı yapan şirketlerinse işleri azaldı. Bu gelişmelerin kararı olarak müzecilik alanında çalışanlar kısa çalışma ödeneğine dahil edildi, fiyatsız izine çıkarıldı ya da işlerini bırakmak zorunda kaldılar. Bu sebeple müzecilerin çalışma şartları pek zorlaştı. Müzelerdeki gelir kaybının en ağır kararınu müze çalışanları yaşadı. Memleketler arası Müzeler Konseyi’nin (ICOM) 2021 Temmuz’da yayınlanan raporunda; Müzelerdeki istihdam konusunda, süreksiz kontratların yenilenmediği ya da feshedildiği, hür çalışan müze profesyonelleri için şartların daha telaş verici olduğu kaydedildi.
Bu raporla bir arada ICOM, müzelere ve çalışanlarına dayanak vermeleri için devletlere açık davette bulundu. sonuçlarını önümüzdeki senelerda daha besbelli nazaranceğiz lakin şu anki raporlara ve kesimdeki işleyişe bakılırsa ülkemizde tablo pek yeterli görünmüyor.
Pandemiden daha sonra müzelerin sürdürülebilirliğini neler sağlayacaktır?
Müzelerin sürdürebilir olmasını sağlayacak kültürel siyasetlerin sistemli ve planlı olması gerekiyor. Planlama yapılmadan süratlice kurulan müzelerin daha sonraki kademeleri pek düşünülmüyor. Yıllık bütçe planlaması, belirli bir yıl geçtikten daha sonra müzelerin hem tasarım tıpkı vakitte dijital olarak yenilenmesi, irtibat faaliyetleri, etkinlikler ve istihdam planlaması tanımlanmıyor. Pandemiyi geride bıraktığımızda müzecilik alanı üstündeki tüm tesirleri incelenecek ve sosyolojik, kültürel, ekonomik ve ruhsal olarak ortaya çıkan sonuçları müzecilik açısından tanımlanacaktır. Müzeciler olarak bu durumları aşacak, dayanışma sağlayacak projeler, araştırmalar yapılmasını planlıyoruz. Müzelerin sürdürülebilirliği artık yalnızca dijital olarak sağlayabilir diyemeyiz, müzeler hâlâ fiziki yerleri ve yapıtları olan kurumlar. Bu sebeple müzelerin şeffaf, eşit, erişebilir ve kapsayıcı, toplumla bağlantı kuran, yorumlayan, eleştiren alanlar hâline gelmesini sağlayarak, yeni teknolojileri yerinde kullanan projeler ve kültür siyasetleriyle destekleyerek sürdürülebilirliği sağlayabiliriz.
Pandemi ile birlikte çevrimiçi müze ve dijitalleşme bir anda dikkat cazibeli biçimde sürat kazandı. Bunun nasıl bir seyir izleyeceğini düşünüyorsunuz?
Biz son 10 yıldır müzelerde kurguyu ve anlatımı desteklemek için dijitalleşmeyi değerli bir etken olarak kabul ediyoruz. Pandemide müzeleri mekânsal olarak sürdüremediğimizi gördük ve bu manada dijital çalışmalar kurtarıcı oldu. Dijital çalışmalar global olarak açılıyor lakin erişebilirlik sağlanıyor mu, emin değilim. Dünya nüfusunun neredeyse yarısının şu anda internete erişimi olmaması, kültürel kaynaklara erişimde eşitsizlik yaratıyor. Bunun yanı sıra çevrimiçi müzeler her yaşa ve farklı kümeye bakılırsa çabucak hemen düzenlenmediğinden dolayı mekânsal müzelerle tıpkı erişebilirlik düzeyini yakaladığı söylenemez. Maddi olarak sürdürülebilir altyapı oluşturmak, çevirimiçi müzelerde gelişmesi gereken ögelerden. Bir yandan da yeni istihdam alanları sunması bakımından olumlu olarak bakılabilir. Biz müzecilerin üzerinde en epeyce durduğu nokta ise çevrimiçi müzeler, toplumsal medya platformlarının rakibi mi olacak? Çevrimiçi müze tüketilip bitirilecek bir olgu ya da eser olmamalı. Bu yüzden daha farklı bir çerçeveden bakmak gerekir. Dijitalleşmenin gelişeceği ve yaygınlaşacağı kuşkusuz lakin dijitalleşme bağlamında biz müzecilerin kendi unsurlarımızı ve temellerimizi yaratmamız gerektiği de bir gerçek.,
‘Toplum müzelerle bağlantıda olmalı’
Müzelerin de her dal üzere bundan daha sonra bir pandemi hazırlık ve müdahale planı olacaktır. Bunun için çalışmalar yapılıyor mu?
“Küresel salgın” üzere bir ögesi içeren afet ve kriz idaresine epeyce az sayıda müzenin sahip olduğu görüldü. Kriz vakit içinderında milletlerarası iş birliklerini düzgün planlamak gerekir. Global ölçekteki müzeler bu mevzuyu ziyadesiyle önemsiyor. Türkiye’deki müzecilerin de kriz yönetmeliklerine pandemi üzere sıhhat krizlerini ekleyeceklerini düşünüyorum. Toplumlar bu pandemiden çok korktu ve aşikâr ruhsal refleksler geliştirdi. Müzeler ve müzeciler bunları kırabilmek için çalışmalarına bu tarafta tartı verecektir. Toplumların eski hâllerine dönmesini sağlayacak araçlardan biri de müzelerdir. Müzecilerin bu bağlamda yapacağı en uygun işlerden biri, müzelerle toplumun irtibat hâlinde olabilmesini sağlamak, toplumsal yaraları sarabilmektir.