DEVA Partisi kurucularından, Ekonomist Prof. Dr. Ahmet Burçin Yereli, ülkede yaşanan ekonomik krizi kıymetlendirdi. İktidarın iktisattaki yanlış siyasetleri yüzünden, halkın perişan olduğunu söyleyen Ahmet Burçin Yereli, “Türkiye elindeki ve yedek şarjöründeki bütün mermileri boşalttı” diye konuştu.
Sözcü muharriri Ruhat Mengi’ye konuşan Prof. Yereli, Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Lideri Recep Tayyip Erdoğan’ın temel besin mamüllerinde yüzde 8 olan KDV’yi yüzde 1’e indirmelerini duyurduktan daha sonra besin kesimine indirim daveti yapmasını şu biçimde kıymetlendirdi:
“Alınan KDV ile ödenen KDV’yi birbirine yakın tutmanız lazım. Şayet yüzde 8’lik KDV’yi yüzde 1’e çekmeye niyetlendiyseniz perakendecinin üstleneceği KDV’yi de düşüreceksiniz. Bakın, devletin aldığı KDV değişmiyor biliyor musunuz? Devlet burada yüzde 18 KDV’yi perakendeciden alıyor, devletin yüzde 18 KDV tahsilatından elde ettiği vergi cebine giriyor, ortadaki farkı perakendeciye yüklüyor.”
“Türkiye elindeki; şarjöründeki ve yedek şarjöründeki bütün mermileri boşalttı”
Prof. Yereli, doların yükselmesi doları artırırken düşmesinin niye enflasyonu azaltmadığına ait soruya şu biçimde karşılık verdi:
“Türkiye elindeki; şarjöründeki ve yedek şarjöründeki bütün mermileri boşalttı, 128 milyar döviz rezervini tüketti. Üzerine de yaklaşık 60 milyar dolara kadar çıkan bir açık oluştu Merkez Bankası rezervlerinde. Yani 180 milyar dolar civarında bir parayı yaktı bitirdi, artık bu 180 milyar dolar parayı yerine koymak için birtakım ataklar yapıyor ve piyasaya gerektiğinde, gerektiği biçimde müdahalelerini yapamıyor. Bunun üzerine bir de bu kusurlu siyasetlere Merkez Bankası idaresi, faizle ilgili farklı, yanlış, gerçek hayatla hiç bir ilgisi olmayan bir faiz anlayışına girdi. Alışılmış onun yanlışlığı da döviz kurunu tetikledi, bir anda devasa yükseklikte döviz hareketleri gördük. Artık bu çok yüksek döviz hareketlerinin fiyat tesirini görüyoruz, fiyatlar üzerinde bir baskı oluşturdu, bütün maliyetleri arttırdı.
Biz kapalı iktisat değiliz ki dövizdeki artıştan etkilenmeyelim
Enflasyonun köpüğü ne demek ben onu hiç anlamadım, enflasyon ya vardır ya yoktur, iktisatta enflasyonun köpüğü diye bir tarif yok! Ya enflasyonla gayret edersiniz ya etmezsiniz, biz artık köpükle mi uğraş ediyoruz?”
“Marketlerin ellerindeki malları mı müsadere edeceksiniz?”
“Şimdi 40 sene daha sonra fiyat denetimlerini konuşuyoruz, ‘üzerlerine gideceğiz’, ne yapacaksınız? Ellerindeki malları mı müsadere edeceksiniz, tavan fiyat mı koyacaksınız, bu nereye gidecek?” diyerek iktidarı eleştiren Prof. Yereli, “Yani siz iktisatta fiyat denetimine başlarsanız, piyasadaki denetimlerin gerisi arkası kesilmez, bir süre daha sonra kayıt dışı iktisatla çaba etmek zorunda kalırsınız. Büyüyen kayıt dışı iktisat sizi yutar bitirir” sözlerini kullandı.
“Enerji dağıtım şirketleri tekrar devletleştirilebilir mi?”
Prof. Yereli, “Zamların niçini elektrik dağıtım şirketlerinin özel şirket bulunmasına bağlanıyor, bunlar tekrar devletleştirilebilir mi?” sorusuna da şöyleki cevap verdi:
“Bir şeyi devletleştirmek istiyorsanız buna kılıf bulursunuz. Yugoslavya bunu yaptı, ne oldu? 50-60 yıl fakirlikle yönetilen, daha sonra da iç savaşla paramparça olan bir ülke oldu. Türkiye’de, yap-işlet-devret modeliyle verilmiş işletmeleri kamulaştıracağım söylemiş olduğiniz vakit evvel bunun fazlaca kolay olmadığını bilmeniz lazım.”
“’Altınınızı verin’ davetini kimse dinlemez”
İktidarın “Elinizdeki altınları getirin” davetini da Prof. Yereli şu biçimde kıymetlendirdi:
“Döviz için de geçerli mi bu, kaç kişi dolarını bozdurup kur garantili TL hesabı açtırdı? Beşerler devletin geleceğe yönelik siyasetlerine güvenmediği için “ben kendi geleceğimi teminata alayım” diye altın meblağ. Altın konusundaki bu çağrıyı kimse dinlemez. Döviz konusunda da sayılar epeyce net ortada. Türkiye’deki döviz tevdiat hesaplarından bozulan 16 milyar dolar civarında bir para var. Bu paranın 10,5 milyar doları da şirketlerden geliyor. Şirketler biliyorsunuz Ekim, Kasım, Aralık aylarında döviz durumunda tuttukları paralardan dolayı önemli manada kambiyo karı elde ettiler. Artık bu “kur muhafazalı mevduat” o elde ettikleri kambiyo karının birinci süreksiz vergi beyannamesi devrinde ödeyecekleri vergiyi istisna ediyor. Siz o parayı kur muhafazalı mevduata çevirirseniz, hem dövizinizi garanti altına alıyorsunuz, tıpkı vakitte Merkez Bankası’nın şirketler için süreyi 6 ay olarak uygulaması niçiniyle şirketler yüksek vergi ödememek için paralarını bu türlü koruma ediyorlar.”
Yazının Kaynağına Buradan Ulaşabilirsiniz
Sözcü muharriri Ruhat Mengi’ye konuşan Prof. Yereli, Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Lideri Recep Tayyip Erdoğan’ın temel besin mamüllerinde yüzde 8 olan KDV’yi yüzde 1’e indirmelerini duyurduktan daha sonra besin kesimine indirim daveti yapmasını şu biçimde kıymetlendirdi:
“Alınan KDV ile ödenen KDV’yi birbirine yakın tutmanız lazım. Şayet yüzde 8’lik KDV’yi yüzde 1’e çekmeye niyetlendiyseniz perakendecinin üstleneceği KDV’yi de düşüreceksiniz. Bakın, devletin aldığı KDV değişmiyor biliyor musunuz? Devlet burada yüzde 18 KDV’yi perakendeciden alıyor, devletin yüzde 18 KDV tahsilatından elde ettiği vergi cebine giriyor, ortadaki farkı perakendeciye yüklüyor.”
“Türkiye elindeki; şarjöründeki ve yedek şarjöründeki bütün mermileri boşalttı”
Prof. Yereli, doların yükselmesi doları artırırken düşmesinin niye enflasyonu azaltmadığına ait soruya şu biçimde karşılık verdi:
“Türkiye elindeki; şarjöründeki ve yedek şarjöründeki bütün mermileri boşalttı, 128 milyar döviz rezervini tüketti. Üzerine de yaklaşık 60 milyar dolara kadar çıkan bir açık oluştu Merkez Bankası rezervlerinde. Yani 180 milyar dolar civarında bir parayı yaktı bitirdi, artık bu 180 milyar dolar parayı yerine koymak için birtakım ataklar yapıyor ve piyasaya gerektiğinde, gerektiği biçimde müdahalelerini yapamıyor. Bunun üzerine bir de bu kusurlu siyasetlere Merkez Bankası idaresi, faizle ilgili farklı, yanlış, gerçek hayatla hiç bir ilgisi olmayan bir faiz anlayışına girdi. Alışılmış onun yanlışlığı da döviz kurunu tetikledi, bir anda devasa yükseklikte döviz hareketleri gördük. Artık bu çok yüksek döviz hareketlerinin fiyat tesirini görüyoruz, fiyatlar üzerinde bir baskı oluşturdu, bütün maliyetleri arttırdı.
Biz kapalı iktisat değiliz ki dövizdeki artıştan etkilenmeyelim
Enflasyonun köpüğü ne demek ben onu hiç anlamadım, enflasyon ya vardır ya yoktur, iktisatta enflasyonun köpüğü diye bir tarif yok! Ya enflasyonla gayret edersiniz ya etmezsiniz, biz artık köpükle mi uğraş ediyoruz?”
“Marketlerin ellerindeki malları mı müsadere edeceksiniz?”
“Şimdi 40 sene daha sonra fiyat denetimlerini konuşuyoruz, ‘üzerlerine gideceğiz’, ne yapacaksınız? Ellerindeki malları mı müsadere edeceksiniz, tavan fiyat mı koyacaksınız, bu nereye gidecek?” diyerek iktidarı eleştiren Prof. Yereli, “Yani siz iktisatta fiyat denetimine başlarsanız, piyasadaki denetimlerin gerisi arkası kesilmez, bir süre daha sonra kayıt dışı iktisatla çaba etmek zorunda kalırsınız. Büyüyen kayıt dışı iktisat sizi yutar bitirir” sözlerini kullandı.
“Enerji dağıtım şirketleri tekrar devletleştirilebilir mi?”
Prof. Yereli, “Zamların niçini elektrik dağıtım şirketlerinin özel şirket bulunmasına bağlanıyor, bunlar tekrar devletleştirilebilir mi?” sorusuna da şöyleki cevap verdi:
“Bir şeyi devletleştirmek istiyorsanız buna kılıf bulursunuz. Yugoslavya bunu yaptı, ne oldu? 50-60 yıl fakirlikle yönetilen, daha sonra da iç savaşla paramparça olan bir ülke oldu. Türkiye’de, yap-işlet-devret modeliyle verilmiş işletmeleri kamulaştıracağım söylemiş olduğiniz vakit evvel bunun fazlaca kolay olmadığını bilmeniz lazım.”
“’Altınınızı verin’ davetini kimse dinlemez”
İktidarın “Elinizdeki altınları getirin” davetini da Prof. Yereli şu biçimde kıymetlendirdi:
“Döviz için de geçerli mi bu, kaç kişi dolarını bozdurup kur garantili TL hesabı açtırdı? Beşerler devletin geleceğe yönelik siyasetlerine güvenmediği için “ben kendi geleceğimi teminata alayım” diye altın meblağ. Altın konusundaki bu çağrıyı kimse dinlemez. Döviz konusunda da sayılar epeyce net ortada. Türkiye’deki döviz tevdiat hesaplarından bozulan 16 milyar dolar civarında bir para var. Bu paranın 10,5 milyar doları da şirketlerden geliyor. Şirketler biliyorsunuz Ekim, Kasım, Aralık aylarında döviz durumunda tuttukları paralardan dolayı önemli manada kambiyo karı elde ettiler. Artık bu “kur muhafazalı mevduat” o elde ettikleri kambiyo karının birinci süreksiz vergi beyannamesi devrinde ödeyecekleri vergiyi istisna ediyor. Siz o parayı kur muhafazalı mevduata çevirirseniz, hem dövizinizi garanti altına alıyorsunuz, tıpkı vakitte Merkez Bankası’nın şirketler için süreyi 6 ay olarak uygulaması niçiniyle şirketler yüksek vergi ödememek için paralarını bu türlü koruma ediyorlar.”
Yazının Kaynağına Buradan Ulaşabilirsiniz