HSBC Global Gelişmekte Olan Piyasalar Araştırma Lideri Dr. Murat Ülgen ve Turkey Veri Monitor Kurucu Ortağı, Küresel Source Türkiye Danışmanı ve Koç Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Murat Üçer Koç Topluluğu tarafınca gerçekleştirilen “35. Üst Seviye Yöneticiler Toplantısı”‘nın Ekonomik Görünüm Panelinde Koç Holding Ekonomik Araştırmalar Koordinatörü Dr. Ahmet Çimenoğlu’nun sorularını yanıtladı.
Türkiye’nin uyguladığı yeni modelin riskleri bulunduğunu lakin nasıl sonuçlanacağı konusunda belirsizlik olduğunu belirten Dr. Murat Üçer “Türkiye’nin nereye gideceği sorusunun şu anda yanıtı yok.” dedi.
Üçer Türkiye’nin yeni ekonomik modelini kıymetlendirerek, kelam konusu uygulamanın kur üzerinden değil, verimlilik üzerinden gerçekleştirilmesi gerektiğini savunarak ” ‘Bu işi ben kurla yapacağım’ demek, daha doğrusu ‘Bol parayla yapacağım’ demek, işin verimlilik boyutunu, inovasyon boyutunu, güçlü kurumlar, yatırım ortamı, know-how boyutunu ihmal etmek demek aslında” sözlerini kullandı.
Dr. Murat Ülgen ise yaptığı konuşmada gelişmiş ülkeler için stagflasyon riskine dikkat çekerek “Özellikle büyüme ve enflasyon manasında belirsizlik yaratan stagflasyon riski kelam konusu. Bu, şu anda gerçekleşiyor” sözlerini kullandı.
Ülgen, arz istikametli şokların maliyet enflasyonu üzerinde açtığı risklere dikkat çekerek “Ticaret açığı şayet geriye sarılıyorsa -ki olgular onu gösteriyor- buradan bir ölçü maliyet istikametli enflasyon geliyor diyebiliriz. Bu maalesef süreksiz bir şey değil; muhtemelen uzun sürecek” ikazında bulundu.
Koç Topluluğu’nun Bizden Haberler mecmuasında yer alan panelde şunlar kaydedildi:
“Stagflasyon riski kelam konusu”
Dr. Murat Ülgen, “Kariyerim boyunca gelişmekte olan ülkeler için ekonomik belirsizliklerin bu kadar fazla olduğunu hatırlamıyorum” tabirlerini kullanarak “Dünya iktisadı süratli toparlandı lakin gelişmekte olan ülkeler geriden geliyor. Burada Çin’in yavaşlamasının da hissesi var. Zira son 20 yılda gelişmekte olan ülkeler Çin’deki ticarete bağımlı hâle geldi. Lakin daha da kıymetli bir husus var. Bilhassa büyüme ve enflasyon manasında belirsizlik yaratan stagflasyon riski kelam konusu. Bu, şu anda gerçekleşiyor.” dedi.
“Uzun sürecek maliyet enflasyonu geliyor”
Gelişmekte olan ülkelerin stagflasyona girmesinin art planında arz taraflı şoklara maruz kalmaları olduğunun altını çizen Murat Ülgen, 2022 yılının birinci kısmında bu ülkelerde büyümenin yavaş, enflasyonun yüksek olmasını beklediğini söylemiş oldu ve konuşmasına şöyleki devam etti:
“Arz taraflı şoklar, gelişmekte olan ülkelerde hem büyümeyle tıpkı vakitte enflasyonla ilgili istenmeyen riskler yaratıyor. Bu, önümüzdeki devirde fazlaca kıymetli olacak. Arz taraflı şoka, globalleşmenin geri sarılması ya da globalleşmenin daha evvelki hasılatlarının azalması diyebiliriz. Uzun müddettir dünya ticaretinin dünya ulusal gelirine göre azaldığı bir devirdeyiz. Gelişmekte olan ülkelerin ticarete açıklıklarıyla enflasyon içinde zıt korelasyon var. Yani ülkeler ticarete açıldıkça, global tedarik zincirlerine daha fazla entegre çok enflasyon azalıyor. Ticaret açığı şayet geriye sarılıyorsa -ki olgular onu gösteriyor- buradan bir ölçü maliyet istikametli enflasyon geliyor diyebiliriz. Bu maalesef süreksiz bir şey değil; muhtemelen uzun sürecek.”
“Sadece mal piyasalarında değil, emek piyasalarında da düşünceler var”
Pandeminin global tedarik zincirlerini bozduğuna değinen Ülgen, bunu yalnızca mal cinsinden düşünmemek gerektiğinin altını çizdi. Yarı mamul ve hammadde temininde büyük aksaklıklar olduğunu belirten Ülgen, “Gelişmekte olan ülkeleri etkileyen ikinci negatif taraflı arz şoku, global tedarik zincirlerinin pandemiyle ilgili olarak direkt bozulması. Burada işgücünün seyahat edememesi ya da memleketler arası pazarlara erişememesi sorunu de var. Yani yalnızca mal piyasalarında değil, emek piyasalarında da ezalar var. Bu tedarik zincirlerinde kırılmalar yaratıyor. Bu yüzden de maliyetler epey yükseliyor; düzgün haber ise bu süreksiz. Bir sene öncesine baktığımızda daha düzgün noktadayız. Altı ay daha sonra umarız daha düzgün bir noktada olacağız” dedi.
“Umarız, 2022’de güç maliyetleri daha makul bir düzeye gelecektir”
Güç ve besin fiyatlarındaki şok artışların gelişmekte olan ülkelerde yüksek enflasyon ve yavaş büyümeye niye olduğunu belirten Murat Ülgen, bilhassa güç alanındaki kahırların süreksiz olduğunu lakin besinde durumun farklı olduğunu söylemiş oldu. “Üçüncü arz taraflı şokumuz güç ve besin şoku. Daha geniş kapsamda emtia şoku” diyen Ülgen şöyleki konuştu:
“Burada tedarik zinciri sorunları var. Diğer zahmetler da var. örneğin güç tarafında sürdürülebilirlik ajandası, ülkelerin net sıfır karbon maksatları, yeşil ekonomilere geçiş… Geçtiğimiz yaz bunu doğal gazda gördük. daha sonra bu petrol fiyatlarına yansıdı; öncesinde kömür tutarlarındaydı. Biz güç tarafındaki baskının vakit ortasında azalmasını bekliyoruz. Umarız, 2022’de güç maliyetleri daha makul bir düzeye gelecektir. Hatta yıllık bazda enflasyona tesiri bir daha gelişmekte olan ülkelerin geneli için azalacaktır. Besin fiyatları ile ilgili tıpkı şeyi söylemek sıkıntı. Ziraî emtia fiyatları uzun müddettir artıyor. Burada güç maliyetlerinin artmasının da hissesi var. Gübre olsun, navlun olsun bu maliyetlerin ikinci üçüncü tesirleri besin fiyatlarına yansıyor. Yani burada daha karışık bir fotoğraf var.”
“Gelişmekte olan ülkeler için en büyük sorun üretici enflasyonu”
Önümüzdeki periyotta gelişmekte olan ülkelerin dış finansmana daha güç ulaşacağını belirten Ülgen konuşmasını şu biçimde sürdürdü:
“Dördüncü ve son arz taraflı şok, bence aslında en kıymetlisi. Bilhassa dış finansman muhtaçlığı olan gelişmekte olan ülkeler için konuşuyorum. Ben bunu global likidite başlığı altında topluyorum. Muhtemelen 2022’nin ortalarında global likiditedeki artışın sıfıra yaklaştığını goreceğiz. Artık haklı olarak şu soruyu sorabilirsiniz: Burada ıstırap ne? Global likidite hâlâ hayli bol ve artıyor; yalnızca artış suratı azalıyor. Gelişmekte olan ülkelere pay senedi ve bono piyasalarına fon akımlarıyla global likiditenin yıllık değişimi içinde epeyce büyük bir ilgi var. Yani süratli ve keskin yavaşlayan global likiditenin daha az destekleyici olacağı manasına geliyor. Gelişmekte olan ülkeler kredi ve sermayeye biraz daha güç ulaşacak. Dünyadaki büyük sorun, daha fazla maliyet ve üretici enflasyonu. Bu da bahsetmiş olduğum dört tane arz istikametli şoktan kaynaklanıyor. Ve gelişmekte olan ülkeler için ben en büyük sorunun aslında üretici enflasyonu tarafında olduğunu düşünüyorum. Alışılmış ki bu tüketici enflasyonuna sirayet ediyor.”
“Türkiye yeni ekonomik modeli kur üzerinden değil, verimlilik üzerinden gerçekleştirmeli”
Dr. Murat Üçer ise Türkiye’de ortaya atılan Yeni Ekonomik Model’in içsel tutarlılık problemleri olduğunu ve büyük riskler içerdiğini belirterek, “Para siyaseti üzerinden Türkiye iktisadı dönüştürülmeye çalışıyor diye bir tarif getirilebilir. Faizler düşürülüyor, para bollaştırılıyor. bu türlü transfer sistemi kuruluyor. Bunun üzerinden Türkiye cari açığını cari fazlaya getiriyor üzere kulağa fazlaca da tuhaf gelmeyen bir mantık kelam konusu” dedi.
Fakat Türkiye’nin asıl sorununun verimlilik olduğunun altını çizen Üçer, uygulanan modelin başlığına epeyce da itiraz etmeye gerek olmadığını lakin bunun nasıl başarılacağı konusunda sistem sıkıntıları olduğunu belirterek şu biçimde dedi:
“Türkiye’nin bu işi kur üzerinden değil verimlilik üzerinden yapması gerekir. Verimlilik epeyce değerli Türkiye için. Zira ‘Bunu kur üzerinden yapacağım’ derseniz, temelde Bangladeş’e, Vietnam’a kaybettiğiniz mal kümesini geri almaya çalışıyorsunuz aslında. Hâlbuki bizim maksadımız İtalya’nın Fransa’nın mal ve servis kümesine kendimizi terfi ettirmek olmalı ki bunu Koç Topluluğu aslına bakarsanız yapıyor. Fakat ‘Bu işi ben kurla yapacağım’ demek, daha doğrusu ‘Bol parayla yapacağım’ demek, işin verimlilik boyutunu, inovasyon boyutunu, güçlü kurumlar, yatırım ortamı, know-how boyutunu ihmal etmek demek aslında.”
“Orta gelir tuzağının kırılması, aslına bakarsan verimlilik üzerinden kurun pahalanması olayıdır”
Dolar cinsinden kişi başına gelirin aslına bakarsanız yıllardır hayli sert düşmekte olduğunun altını çizen Dr. Murat Üçer, temel problemin bunu artık bilakis çevirmek olduğunu vurguladı. Bu bahiste dünyadan çeşitli örnekler veren Üçer, konuşmasını söyle sürdürdü:
“Araçlar konusu hayli sorunlu. Şu andaki yaklaşım yalnızca ucuz para üzerinden dönüşüm olduğu için kendi içsel tutarlılığı açısından yanlış. Orta gelir tuzağının kırılması, aslına bakarsan verimlilik üzerinden kurun kıymetlenmesi olayıdır. Güney Kore nasıl orta gelir tuzağını kırıyor? Dolar ve euro cinsinden maaşları gelişmiş ekonomileri yakalıyor. Japonya 60’lı senelerda bunu yaptı. Yani verimlilikten başlayıp kuru kıymetlendirerek ortalama insanınızı zenginleştirmek üzerinden bir iktisat siyaseti dizaynı yapmak lazım.”
Konuşmasında 2021 yıl sonundaki kur dalgalanmaları ve faiz indirimlerini pahalandıran Murat Üçer, asıl sıkıntının alınacak riskler olduğunu söylemiş oldu. Düşük kurun ihracata olumlu etkisinin olacağını, lakin Türkiye’deki ihracatın kura değil daha epey dış talebe bağlı olduğunu belirten Üçer, Türkiye iktisadının doğrularından birinin de bu olduğunun altını çizdi.
“Gelişmekte olan ülkelerin birçoklarında olağan konvansiyonel para siyaseti uygulanıyor”
yine kelam alan Dr. Murat Ülgen, gelişmekte olan ülkelerdeki faiz artışlarına ait gelişmeleri ise şöyleki yorumladı:
“Gelişmekte olan ülkelerin şimdi tamamında aslında beklediğimiz konvansiyonel reaksiyon veriliyor. bir epey gelişmekte olan ülkede önemli faiz artırımı var. Bu biraz coğrafyaya bakılırsa değişiyor aslında. Brezilya 600 baz puana yakın faiz artırdı. Meksika ve Şili yeni başladı lakin süratli artırıyor. Peru ve Kolombiya biraz arttan geliyor fakat hepsi faiz artırdı. Yakın bölgeye geldiğinizde Rusya ve Orta Avrupa’da da epeyce önemli faiz artışları oluyor. Güney Afrika’da önümüzdeki günlerde 250 baz puan faiz artışı fiyatlanıyor. Asya’da biraz daha az olmakla bir arada Pakistan, Güney Kore ve Sri Lanka faiz artırıyor. Biz 30’a yakın gelişmekte olan ülkeyi takip ediyoruz. şimdi hepsinde faiz artışı var. Dünyanın büyük bir kısmında şimdi bütün gelişmekte olan ülkelerin birçoklarında olağan konvansiyonel para siyaseti uygulanıyor.”
Global güç krizi kapıda mı?
TAHLİL: Kapasite Kullanım Oranı ve Gerçek Kesim İtimat Endeksi
Girdi fiyatları arttı, yerliler alımı yurtdışına kaydırdı
Türkiye’nin uyguladığı yeni modelin riskleri bulunduğunu lakin nasıl sonuçlanacağı konusunda belirsizlik olduğunu belirten Dr. Murat Üçer “Türkiye’nin nereye gideceği sorusunun şu anda yanıtı yok.” dedi.
Üçer Türkiye’nin yeni ekonomik modelini kıymetlendirerek, kelam konusu uygulamanın kur üzerinden değil, verimlilik üzerinden gerçekleştirilmesi gerektiğini savunarak ” ‘Bu işi ben kurla yapacağım’ demek, daha doğrusu ‘Bol parayla yapacağım’ demek, işin verimlilik boyutunu, inovasyon boyutunu, güçlü kurumlar, yatırım ortamı, know-how boyutunu ihmal etmek demek aslında” sözlerini kullandı.
Dr. Murat Ülgen ise yaptığı konuşmada gelişmiş ülkeler için stagflasyon riskine dikkat çekerek “Özellikle büyüme ve enflasyon manasında belirsizlik yaratan stagflasyon riski kelam konusu. Bu, şu anda gerçekleşiyor” sözlerini kullandı.
Ülgen, arz istikametli şokların maliyet enflasyonu üzerinde açtığı risklere dikkat çekerek “Ticaret açığı şayet geriye sarılıyorsa -ki olgular onu gösteriyor- buradan bir ölçü maliyet istikametli enflasyon geliyor diyebiliriz. Bu maalesef süreksiz bir şey değil; muhtemelen uzun sürecek” ikazında bulundu.
Koç Topluluğu’nun Bizden Haberler mecmuasında yer alan panelde şunlar kaydedildi:
“Stagflasyon riski kelam konusu”
Dr. Murat Ülgen, “Kariyerim boyunca gelişmekte olan ülkeler için ekonomik belirsizliklerin bu kadar fazla olduğunu hatırlamıyorum” tabirlerini kullanarak “Dünya iktisadı süratli toparlandı lakin gelişmekte olan ülkeler geriden geliyor. Burada Çin’in yavaşlamasının da hissesi var. Zira son 20 yılda gelişmekte olan ülkeler Çin’deki ticarete bağımlı hâle geldi. Lakin daha da kıymetli bir husus var. Bilhassa büyüme ve enflasyon manasında belirsizlik yaratan stagflasyon riski kelam konusu. Bu, şu anda gerçekleşiyor.” dedi.
“Uzun sürecek maliyet enflasyonu geliyor”
Gelişmekte olan ülkelerin stagflasyona girmesinin art planında arz taraflı şoklara maruz kalmaları olduğunun altını çizen Murat Ülgen, 2022 yılının birinci kısmında bu ülkelerde büyümenin yavaş, enflasyonun yüksek olmasını beklediğini söylemiş oldu ve konuşmasına şöyleki devam etti:
“Arz taraflı şoklar, gelişmekte olan ülkelerde hem büyümeyle tıpkı vakitte enflasyonla ilgili istenmeyen riskler yaratıyor. Bu, önümüzdeki devirde fazlaca kıymetli olacak. Arz taraflı şoka, globalleşmenin geri sarılması ya da globalleşmenin daha evvelki hasılatlarının azalması diyebiliriz. Uzun müddettir dünya ticaretinin dünya ulusal gelirine göre azaldığı bir devirdeyiz. Gelişmekte olan ülkelerin ticarete açıklıklarıyla enflasyon içinde zıt korelasyon var. Yani ülkeler ticarete açıldıkça, global tedarik zincirlerine daha fazla entegre çok enflasyon azalıyor. Ticaret açığı şayet geriye sarılıyorsa -ki olgular onu gösteriyor- buradan bir ölçü maliyet istikametli enflasyon geliyor diyebiliriz. Bu maalesef süreksiz bir şey değil; muhtemelen uzun sürecek.”
“Sadece mal piyasalarında değil, emek piyasalarında da düşünceler var”
Pandeminin global tedarik zincirlerini bozduğuna değinen Ülgen, bunu yalnızca mal cinsinden düşünmemek gerektiğinin altını çizdi. Yarı mamul ve hammadde temininde büyük aksaklıklar olduğunu belirten Ülgen, “Gelişmekte olan ülkeleri etkileyen ikinci negatif taraflı arz şoku, global tedarik zincirlerinin pandemiyle ilgili olarak direkt bozulması. Burada işgücünün seyahat edememesi ya da memleketler arası pazarlara erişememesi sorunu de var. Yani yalnızca mal piyasalarında değil, emek piyasalarında da ezalar var. Bu tedarik zincirlerinde kırılmalar yaratıyor. Bu yüzden de maliyetler epey yükseliyor; düzgün haber ise bu süreksiz. Bir sene öncesine baktığımızda daha düzgün noktadayız. Altı ay daha sonra umarız daha düzgün bir noktada olacağız” dedi.
“Umarız, 2022’de güç maliyetleri daha makul bir düzeye gelecektir”
Güç ve besin fiyatlarındaki şok artışların gelişmekte olan ülkelerde yüksek enflasyon ve yavaş büyümeye niye olduğunu belirten Murat Ülgen, bilhassa güç alanındaki kahırların süreksiz olduğunu lakin besinde durumun farklı olduğunu söylemiş oldu. “Üçüncü arz taraflı şokumuz güç ve besin şoku. Daha geniş kapsamda emtia şoku” diyen Ülgen şöyleki konuştu:
“Burada tedarik zinciri sorunları var. Diğer zahmetler da var. örneğin güç tarafında sürdürülebilirlik ajandası, ülkelerin net sıfır karbon maksatları, yeşil ekonomilere geçiş… Geçtiğimiz yaz bunu doğal gazda gördük. daha sonra bu petrol fiyatlarına yansıdı; öncesinde kömür tutarlarındaydı. Biz güç tarafındaki baskının vakit ortasında azalmasını bekliyoruz. Umarız, 2022’de güç maliyetleri daha makul bir düzeye gelecektir. Hatta yıllık bazda enflasyona tesiri bir daha gelişmekte olan ülkelerin geneli için azalacaktır. Besin fiyatları ile ilgili tıpkı şeyi söylemek sıkıntı. Ziraî emtia fiyatları uzun müddettir artıyor. Burada güç maliyetlerinin artmasının da hissesi var. Gübre olsun, navlun olsun bu maliyetlerin ikinci üçüncü tesirleri besin fiyatlarına yansıyor. Yani burada daha karışık bir fotoğraf var.”
“Gelişmekte olan ülkeler için en büyük sorun üretici enflasyonu”
Önümüzdeki periyotta gelişmekte olan ülkelerin dış finansmana daha güç ulaşacağını belirten Ülgen konuşmasını şu biçimde sürdürdü:
“Dördüncü ve son arz taraflı şok, bence aslında en kıymetlisi. Bilhassa dış finansman muhtaçlığı olan gelişmekte olan ülkeler için konuşuyorum. Ben bunu global likidite başlığı altında topluyorum. Muhtemelen 2022’nin ortalarında global likiditedeki artışın sıfıra yaklaştığını goreceğiz. Artık haklı olarak şu soruyu sorabilirsiniz: Burada ıstırap ne? Global likidite hâlâ hayli bol ve artıyor; yalnızca artış suratı azalıyor. Gelişmekte olan ülkelere pay senedi ve bono piyasalarına fon akımlarıyla global likiditenin yıllık değişimi içinde epeyce büyük bir ilgi var. Yani süratli ve keskin yavaşlayan global likiditenin daha az destekleyici olacağı manasına geliyor. Gelişmekte olan ülkeler kredi ve sermayeye biraz daha güç ulaşacak. Dünyadaki büyük sorun, daha fazla maliyet ve üretici enflasyonu. Bu da bahsetmiş olduğum dört tane arz istikametli şoktan kaynaklanıyor. Ve gelişmekte olan ülkeler için ben en büyük sorunun aslında üretici enflasyonu tarafında olduğunu düşünüyorum. Alışılmış ki bu tüketici enflasyonuna sirayet ediyor.”
“Türkiye yeni ekonomik modeli kur üzerinden değil, verimlilik üzerinden gerçekleştirmeli”
Dr. Murat Üçer ise Türkiye’de ortaya atılan Yeni Ekonomik Model’in içsel tutarlılık problemleri olduğunu ve büyük riskler içerdiğini belirterek, “Para siyaseti üzerinden Türkiye iktisadı dönüştürülmeye çalışıyor diye bir tarif getirilebilir. Faizler düşürülüyor, para bollaştırılıyor. bu türlü transfer sistemi kuruluyor. Bunun üzerinden Türkiye cari açığını cari fazlaya getiriyor üzere kulağa fazlaca da tuhaf gelmeyen bir mantık kelam konusu” dedi.
Fakat Türkiye’nin asıl sorununun verimlilik olduğunun altını çizen Üçer, uygulanan modelin başlığına epeyce da itiraz etmeye gerek olmadığını lakin bunun nasıl başarılacağı konusunda sistem sıkıntıları olduğunu belirterek şu biçimde dedi:
“Türkiye’nin bu işi kur üzerinden değil verimlilik üzerinden yapması gerekir. Verimlilik epeyce değerli Türkiye için. Zira ‘Bunu kur üzerinden yapacağım’ derseniz, temelde Bangladeş’e, Vietnam’a kaybettiğiniz mal kümesini geri almaya çalışıyorsunuz aslında. Hâlbuki bizim maksadımız İtalya’nın Fransa’nın mal ve servis kümesine kendimizi terfi ettirmek olmalı ki bunu Koç Topluluğu aslına bakarsanız yapıyor. Fakat ‘Bu işi ben kurla yapacağım’ demek, daha doğrusu ‘Bol parayla yapacağım’ demek, işin verimlilik boyutunu, inovasyon boyutunu, güçlü kurumlar, yatırım ortamı, know-how boyutunu ihmal etmek demek aslında.”
“Orta gelir tuzağının kırılması, aslına bakarsan verimlilik üzerinden kurun pahalanması olayıdır”
Dolar cinsinden kişi başına gelirin aslına bakarsanız yıllardır hayli sert düşmekte olduğunun altını çizen Dr. Murat Üçer, temel problemin bunu artık bilakis çevirmek olduğunu vurguladı. Bu bahiste dünyadan çeşitli örnekler veren Üçer, konuşmasını söyle sürdürdü:
“Araçlar konusu hayli sorunlu. Şu andaki yaklaşım yalnızca ucuz para üzerinden dönüşüm olduğu için kendi içsel tutarlılığı açısından yanlış. Orta gelir tuzağının kırılması, aslına bakarsan verimlilik üzerinden kurun kıymetlenmesi olayıdır. Güney Kore nasıl orta gelir tuzağını kırıyor? Dolar ve euro cinsinden maaşları gelişmiş ekonomileri yakalıyor. Japonya 60’lı senelerda bunu yaptı. Yani verimlilikten başlayıp kuru kıymetlendirerek ortalama insanınızı zenginleştirmek üzerinden bir iktisat siyaseti dizaynı yapmak lazım.”
Konuşmasında 2021 yıl sonundaki kur dalgalanmaları ve faiz indirimlerini pahalandıran Murat Üçer, asıl sıkıntının alınacak riskler olduğunu söylemiş oldu. Düşük kurun ihracata olumlu etkisinin olacağını, lakin Türkiye’deki ihracatın kura değil daha epey dış talebe bağlı olduğunu belirten Üçer, Türkiye iktisadının doğrularından birinin de bu olduğunun altını çizdi.
“Gelişmekte olan ülkelerin birçoklarında olağan konvansiyonel para siyaseti uygulanıyor”
yine kelam alan Dr. Murat Ülgen, gelişmekte olan ülkelerdeki faiz artışlarına ait gelişmeleri ise şöyleki yorumladı:
“Gelişmekte olan ülkelerin şimdi tamamında aslında beklediğimiz konvansiyonel reaksiyon veriliyor. bir epey gelişmekte olan ülkede önemli faiz artırımı var. Bu biraz coğrafyaya bakılırsa değişiyor aslında. Brezilya 600 baz puana yakın faiz artırdı. Meksika ve Şili yeni başladı lakin süratli artırıyor. Peru ve Kolombiya biraz arttan geliyor fakat hepsi faiz artırdı. Yakın bölgeye geldiğinizde Rusya ve Orta Avrupa’da da epeyce önemli faiz artışları oluyor. Güney Afrika’da önümüzdeki günlerde 250 baz puan faiz artışı fiyatlanıyor. Asya’da biraz daha az olmakla bir arada Pakistan, Güney Kore ve Sri Lanka faiz artırıyor. Biz 30’a yakın gelişmekte olan ülkeyi takip ediyoruz. şimdi hepsinde faiz artışı var. Dünyanın büyük bir kısmında şimdi bütün gelişmekte olan ülkelerin birçoklarında olağan konvansiyonel para siyaseti uygulanıyor.”
Global güç krizi kapıda mı?
TAHLİL: Kapasite Kullanım Oranı ve Gerçek Kesim İtimat Endeksi
Girdi fiyatları arttı, yerliler alımı yurtdışına kaydırdı