7 – 11 Haziran haftasında açıklanacak Nisan ayı datalarında -öncü dataları dikkate aldığımızda- bundan evvelki aya göre sanayi üretiminin vites düşürmeye devam ettiğini, tüketici kredilerindeki artışın perakende satışları desteklediğini, sanayi kesimi istihdamının zayıfladığını nazaranbiliriz. Avrupa Merkez Bankası ise olağan para siyaseti toplantısında mevcut gevşek para siyasetini sürdürecek.
7 MAYIS 2021, PAZARTESİ
MAYIS AYI HAZİNE NAKİT BÜTÇE BİLGİLERİ – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI
Nisan ayında nakit bazlı bütçe gelirleri 97,5 milyar TL, bütçe masrafları 111,6 milyar TL olmuş, bu biçimdece nakit bütçe istikrarı 13,3 milyar TL açık vermişti. Ocak-Nisan 2021 devrinde toplam bütçe istikrarı ise 2 milyar TL açık vermiş durumda. Genel bütçeye dahil yönetimlere ait nakit istikrarını kapsayan hazine nakit istikrarı 2020 yılında toplam 182 milyar TL açık vermişken, merkezi idare bütçe açığı 2020 yılında 173 milyar TL olmuştur.
Kaynak: Turkey Veri Monitor:
10 HAZİRAN 2021, PERŞEMBE
AVRUPA MERKEZ BANKASI (AMB) PARA SİYASETİ KARARI – http://www.ecb.europa.eu
Güç fiyatlarındaki yüksek artışın tesiriyle Euro Bölgesi’nde yıllık enflasyon Mayıs ayında %2 düzeyine yükseldi. Aylık bazda artışlar ise Aralık 2020’den bu yana aralıksız artıyor. Sanayi bölümü tarafında yüksek girdi maliyetleri ve aşılamanın olumlu tesiriyle hizmetler kesiminin açılmaya başlamasıyla hizmet fiyatlarındaki yükseliş tüketici meblağlarının da yükselmesine sebep oluyor. Lakin, son iki çeyrekte (2020 yılı son çeyreği ve 2021 yılı birinci çeyreği) üst üste evvelki çeyreğe bakılırsa ortalama %0,7 daralan Euro Bölgesi iktisadı dikkate alındığında mevcut makro-ekonomik ortam global pandemi zayıflayana kadar AMB’nin sıfır düzeyine yakın siyaset faizinde ve genişlemeci siyasetinde değişiklik yapmasına imkan tanımıyor.
Kaynak: Turkey Veri Monitor:
NİSAN AYI İNŞAAT MALİYET ENDEKSİ – TÜİK
İnşaat maliyet endeksi 2021 yılı Mart ayında yıllık %31,97, aylık %3,44 artış kaydetmişti. Alt endeksler dikkate alındığında, gereç endeksi bundan evvelki aya bakılırsa %4,89, personellik endeksi %0,36 artmıştı. bundan evvelki yılın birebir ayına göre ise gereç endeksi %37,96, personellik endeksi %20,36 artış göstermişti. Aşağıdaki grafik döviz kurundaki (sarı çizgi) değişimin personellik (gri çubuk) ve gereç (siyah çubuk) maliyetlerine nasıl yansıdığını gösteriyor. Türk lirasındaki bedel kayıpları ve yüksek girdi maliyetleri inşaat maliyet endeksindeki tırmanışın devam etmesine sebep olacak.
Kaynak: Turkey Veri Monitor:
NİSAN AYI İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ – TÜİK
Türkiye genelinde 15 ve daha üst yaşlarındaki bireylerde işsiz sayısı 2021 yılı Mart ayında bundan evvelki aya bakılırsa 59 bin kişi artışla 4 milyon 236 bin kişi olmuştu. İşsizlik oranı ise 0,1 puanlık azalış ile %13,1 düzeyine gerilemişti. Atıl işgücü oranı (en geniş tarifli işsizlik oranı) ise aylık yüzde 2,3 puan azalışla %25,8 olmuştu. Kayıt dışı çalışanların oranı ise yıllık yüzde 0,4 puan artışla %28,9 olarak gerçekleşmişti. Tarım dışı kesimde kayıt dışı çalışanların oranı yıllık yüzde 1,2 puan azalışla %17,8 düzeyine gerilemişti.
Kaynak: TÜİK
Aşağıdaki grafik atıl işgücü oranının (sarı çizgi) Covid-19’un pandemi ilan edildiği Mart 2020’den daha sonra bilhassa perakende ticaret bölümündeki (mavi çizgi) büyüme ve küçülmelerden direkt etkilendiğini gösteriyor.
Kaynak: Turkey Veri Monitor:
NİSAN AYI DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ – TÜİK
Mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış ihracat ölçü endeksi Mart ayında bundan evvelki aya nazaran %0,9, ithalat ölçü endeksi %1,3 artış kaydetmişti. İhracat ünite paha endeksinin ithalat ünite paha endeksine bölünmesiyle hesaplanan ve dış ticaret haddi aylık 4,1 puan azalışla Mart ayında 91,0 düzeyine gerilemişti. Dış ticaret haddi Eylül 2020’den bu yana 100 düzeyinin altında seyrediyor. TÜİK açıklamasına nazaran “Dış ticaret haddinin 100’ün üzerinde bulunması; dış ticarete bahis malların baz yılına göre değerliye satılıp, ucuza satın alındığı için ihraç eden ülke lehine bir durum kelam konusudur. Zıddı durumda ülke aleyhinde bir durum vardır.” ötürüsıyla Eylül 2020’den bu yana Türkiye’de dış ticarete bahis mallar değerliye alınıp ucuza satılmaktadır. Aşağıdaki grafikte sarı çizgi dış ticaret haddini, gri çubuk ihracat ölçü endeksini, siyah çubuk ithalat ölçü endeksinin seyrini göstermektedir.
Kaynak: Turkey Veri Monitor:
TCMB VE BDDK, 4 HAZİRAN 2021 TARİHLİ HAFTALIK PARA VE BANKA BİLGİLERİ – BDDK, TCMB
28 Mayıs ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren nakdî göstergelerde (M1, M2, M3) evvelki haftaya göre artışlarını sürdürdü. Dolanıma çıkan banknot ve madeni para büyüklüğü 28 Mayıs ile biten haftada değişiklik göstermedi. TL cinsi mevduatlar Mart ortasından itibaren artışını sürdürürken, TL cinsi kredilerde ise gorece olarak daha yavaş bir artış var. son üç hafta ve krediler evvelki haftaya bakılırsa artışını sürdürdü. Mevduat faiz oranı tavan %19 düzeyinin çabucak altındayken gereksinim kredi faiz oranı %24,5, ticari kredi faiz oranları ise %21,4 düzeylerinde bulunuyor. Gerçek bireylerin döviz mevduatlarındaki 0,7 milyar dolarlık artışla toplam döviz mevduatları evvelki haftaya nazaran 1,0 milyar dolar artışla 219,7 milyar dolar düzeyine yükseldi. Bankacılık sistemi yabancı para net genel durumu 6,1 milyar dolar ile evvelki haftaya göre 0,3 milyar dolar azaldı. Merkez Bankasında tutulan milletlerarası rezervler 92,6 milyar dolar ile evvelki haftaya göre yatay kaldı; altın rezervleri 0,6 milyar dolar arttı, brüt döviz rezervleri 0,5 milyar dolar azaldı. Birebir paralelde Merkez Bankası döviz likiditesi açığı 28 Mayıs ile biten haftada evvelki haftaya nazaran 3,6 milyar dolar azalışla 37,1 milyar dolar düzeyine geriledi. Yurtharicinde yerleşik şahısların mülkiyetindeki pay senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stoku toplamı evvelki haftaya göre 0,8 milyar dolar azalışla 29,3 milyar dolar düzeyine geriledi. Yurt dışı yerleşikler 28 Mayıs haftasında pay senedi ve DİBS’te net bir değişim gerçekleştirmedi. Yabancıların BIST pay senedi pazarındaki hissesi Nisan sonu itibariyle %26 düzeyinde bulunurken 2007 yılında %59 düzeylerine kadar yükselmişti.
Kaynak: BDDK, TCMB, Turkey Veri Monitor
11 HAZİRAN 2021, CUMA
MERKEZ BANKASI MAYIS AYI BEKLENTİ ANKETİ SONUÇLARI – TCMB
Merkez Bankası tarafınca piyasa profesyonellerini kapsayan Mayıs ayı Beklenti Anketi neticelerina göre geçen ay %13,2 olan yıl sonu TÜFE beklentisi %13,81 düzeyine yükselmişti. Yıl sonu ABD Doları/TL beklentisi 8,57’den 8,71 düzeyine yükselirken 2021 yılı cari süreçler açığı toplamı beklentisi 25,8 milyar dolardan 25,5 milyar dolar düzeyine gerilemiş, 2021 yılı için GSYH büyüme beklentisi %4,3 ile değişiklik göstermemiş, 2022 yılı GSYH büyüme beklentisi evvelki %4,2’den %4,1 düzeyine gerilemişti.
Kaynak: Turkey Veri Monitor:
NİSAN AYI SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ – TÜİK
Sanayi üretimi Mart 2021’de aylık %0,7, yıllık %16,6 artış kaydetmişti. Nisan ayında otomotiv bölümü üretimi ve otomotiv ihracatındaki düşüş sanayi üretimini de evvelki aya göre aşağı çekecek kıymetli bir öge olacak.
Kaynak: Turkey Veri Monitor:
NİSAN AYI PERAKENDE SATIŞ ENDEKSLERİ – TÜİK
Perakende satış hacmi Mart ayında aylık %5,1, yıllık %19,2 artış kaydetmişti. Cari fiyatlarla perakende ciro ise Mart ayında aylık %5,7, yıllık %38,9 artış kaydetmişti.
Kaynak: TÜİK
NİSAN AYI CİRO ENDEKSLERİ – TÜİK
Sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet dalları toplamında ciro endeksi, 2021 yılı Mart ayında aylık %5,3, yıllık %49,9 artış kaydetmişti.
Kaynak: TÜİK
Dr. Fulya Gürbüz
fulyagurbuz.com
7 MAYIS 2021, PAZARTESİ
MAYIS AYI HAZİNE NAKİT BÜTÇE BİLGİLERİ – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI
Nisan ayında nakit bazlı bütçe gelirleri 97,5 milyar TL, bütçe masrafları 111,6 milyar TL olmuş, bu biçimdece nakit bütçe istikrarı 13,3 milyar TL açık vermişti. Ocak-Nisan 2021 devrinde toplam bütçe istikrarı ise 2 milyar TL açık vermiş durumda. Genel bütçeye dahil yönetimlere ait nakit istikrarını kapsayan hazine nakit istikrarı 2020 yılında toplam 182 milyar TL açık vermişken, merkezi idare bütçe açığı 2020 yılında 173 milyar TL olmuştur.
Kaynak: Turkey Veri Monitor:
10 HAZİRAN 2021, PERŞEMBE
AVRUPA MERKEZ BANKASI (AMB) PARA SİYASETİ KARARI – http://www.ecb.europa.eu
Güç fiyatlarındaki yüksek artışın tesiriyle Euro Bölgesi’nde yıllık enflasyon Mayıs ayında %2 düzeyine yükseldi. Aylık bazda artışlar ise Aralık 2020’den bu yana aralıksız artıyor. Sanayi bölümü tarafında yüksek girdi maliyetleri ve aşılamanın olumlu tesiriyle hizmetler kesiminin açılmaya başlamasıyla hizmet fiyatlarındaki yükseliş tüketici meblağlarının da yükselmesine sebep oluyor. Lakin, son iki çeyrekte (2020 yılı son çeyreği ve 2021 yılı birinci çeyreği) üst üste evvelki çeyreğe bakılırsa ortalama %0,7 daralan Euro Bölgesi iktisadı dikkate alındığında mevcut makro-ekonomik ortam global pandemi zayıflayana kadar AMB’nin sıfır düzeyine yakın siyaset faizinde ve genişlemeci siyasetinde değişiklik yapmasına imkan tanımıyor.
Kaynak: Turkey Veri Monitor:
NİSAN AYI İNŞAAT MALİYET ENDEKSİ – TÜİK
İnşaat maliyet endeksi 2021 yılı Mart ayında yıllık %31,97, aylık %3,44 artış kaydetmişti. Alt endeksler dikkate alındığında, gereç endeksi bundan evvelki aya bakılırsa %4,89, personellik endeksi %0,36 artmıştı. bundan evvelki yılın birebir ayına göre ise gereç endeksi %37,96, personellik endeksi %20,36 artış göstermişti. Aşağıdaki grafik döviz kurundaki (sarı çizgi) değişimin personellik (gri çubuk) ve gereç (siyah çubuk) maliyetlerine nasıl yansıdığını gösteriyor. Türk lirasındaki bedel kayıpları ve yüksek girdi maliyetleri inşaat maliyet endeksindeki tırmanışın devam etmesine sebep olacak.
Kaynak: Turkey Veri Monitor:
NİSAN AYI İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ – TÜİK
Türkiye genelinde 15 ve daha üst yaşlarındaki bireylerde işsiz sayısı 2021 yılı Mart ayında bundan evvelki aya bakılırsa 59 bin kişi artışla 4 milyon 236 bin kişi olmuştu. İşsizlik oranı ise 0,1 puanlık azalış ile %13,1 düzeyine gerilemişti. Atıl işgücü oranı (en geniş tarifli işsizlik oranı) ise aylık yüzde 2,3 puan azalışla %25,8 olmuştu. Kayıt dışı çalışanların oranı ise yıllık yüzde 0,4 puan artışla %28,9 olarak gerçekleşmişti. Tarım dışı kesimde kayıt dışı çalışanların oranı yıllık yüzde 1,2 puan azalışla %17,8 düzeyine gerilemişti.
Kaynak: TÜİK
Aşağıdaki grafik atıl işgücü oranının (sarı çizgi) Covid-19’un pandemi ilan edildiği Mart 2020’den daha sonra bilhassa perakende ticaret bölümündeki (mavi çizgi) büyüme ve küçülmelerden direkt etkilendiğini gösteriyor.
Kaynak: Turkey Veri Monitor:
NİSAN AYI DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ – TÜİK
Mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış ihracat ölçü endeksi Mart ayında bundan evvelki aya nazaran %0,9, ithalat ölçü endeksi %1,3 artış kaydetmişti. İhracat ünite paha endeksinin ithalat ünite paha endeksine bölünmesiyle hesaplanan ve dış ticaret haddi aylık 4,1 puan azalışla Mart ayında 91,0 düzeyine gerilemişti. Dış ticaret haddi Eylül 2020’den bu yana 100 düzeyinin altında seyrediyor. TÜİK açıklamasına nazaran “Dış ticaret haddinin 100’ün üzerinde bulunması; dış ticarete bahis malların baz yılına göre değerliye satılıp, ucuza satın alındığı için ihraç eden ülke lehine bir durum kelam konusudur. Zıddı durumda ülke aleyhinde bir durum vardır.” ötürüsıyla Eylül 2020’den bu yana Türkiye’de dış ticarete bahis mallar değerliye alınıp ucuza satılmaktadır. Aşağıdaki grafikte sarı çizgi dış ticaret haddini, gri çubuk ihracat ölçü endeksini, siyah çubuk ithalat ölçü endeksinin seyrini göstermektedir.
Kaynak: Turkey Veri Monitor:
TCMB VE BDDK, 4 HAZİRAN 2021 TARİHLİ HAFTALIK PARA VE BANKA BİLGİLERİ – BDDK, TCMB
28 Mayıs ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren nakdî göstergelerde (M1, M2, M3) evvelki haftaya göre artışlarını sürdürdü. Dolanıma çıkan banknot ve madeni para büyüklüğü 28 Mayıs ile biten haftada değişiklik göstermedi. TL cinsi mevduatlar Mart ortasından itibaren artışını sürdürürken, TL cinsi kredilerde ise gorece olarak daha yavaş bir artış var. son üç hafta ve krediler evvelki haftaya bakılırsa artışını sürdürdü. Mevduat faiz oranı tavan %19 düzeyinin çabucak altındayken gereksinim kredi faiz oranı %24,5, ticari kredi faiz oranları ise %21,4 düzeylerinde bulunuyor. Gerçek bireylerin döviz mevduatlarındaki 0,7 milyar dolarlık artışla toplam döviz mevduatları evvelki haftaya nazaran 1,0 milyar dolar artışla 219,7 milyar dolar düzeyine yükseldi. Bankacılık sistemi yabancı para net genel durumu 6,1 milyar dolar ile evvelki haftaya göre 0,3 milyar dolar azaldı. Merkez Bankasında tutulan milletlerarası rezervler 92,6 milyar dolar ile evvelki haftaya göre yatay kaldı; altın rezervleri 0,6 milyar dolar arttı, brüt döviz rezervleri 0,5 milyar dolar azaldı. Birebir paralelde Merkez Bankası döviz likiditesi açığı 28 Mayıs ile biten haftada evvelki haftaya nazaran 3,6 milyar dolar azalışla 37,1 milyar dolar düzeyine geriledi. Yurtharicinde yerleşik şahısların mülkiyetindeki pay senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stoku toplamı evvelki haftaya göre 0,8 milyar dolar azalışla 29,3 milyar dolar düzeyine geriledi. Yurt dışı yerleşikler 28 Mayıs haftasında pay senedi ve DİBS’te net bir değişim gerçekleştirmedi. Yabancıların BIST pay senedi pazarındaki hissesi Nisan sonu itibariyle %26 düzeyinde bulunurken 2007 yılında %59 düzeylerine kadar yükselmişti.
Kaynak: BDDK, TCMB, Turkey Veri Monitor
11 HAZİRAN 2021, CUMA
MERKEZ BANKASI MAYIS AYI BEKLENTİ ANKETİ SONUÇLARI – TCMB
Merkez Bankası tarafınca piyasa profesyonellerini kapsayan Mayıs ayı Beklenti Anketi neticelerina göre geçen ay %13,2 olan yıl sonu TÜFE beklentisi %13,81 düzeyine yükselmişti. Yıl sonu ABD Doları/TL beklentisi 8,57’den 8,71 düzeyine yükselirken 2021 yılı cari süreçler açığı toplamı beklentisi 25,8 milyar dolardan 25,5 milyar dolar düzeyine gerilemiş, 2021 yılı için GSYH büyüme beklentisi %4,3 ile değişiklik göstermemiş, 2022 yılı GSYH büyüme beklentisi evvelki %4,2’den %4,1 düzeyine gerilemişti.
Kaynak: Turkey Veri Monitor:
NİSAN AYI SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ – TÜİK
Sanayi üretimi Mart 2021’de aylık %0,7, yıllık %16,6 artış kaydetmişti. Nisan ayında otomotiv bölümü üretimi ve otomotiv ihracatındaki düşüş sanayi üretimini de evvelki aya göre aşağı çekecek kıymetli bir öge olacak.
Kaynak: Turkey Veri Monitor:
NİSAN AYI PERAKENDE SATIŞ ENDEKSLERİ – TÜİK
Perakende satış hacmi Mart ayında aylık %5,1, yıllık %19,2 artış kaydetmişti. Cari fiyatlarla perakende ciro ise Mart ayında aylık %5,7, yıllık %38,9 artış kaydetmişti.
Kaynak: TÜİK
NİSAN AYI CİRO ENDEKSLERİ – TÜİK
Sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet dalları toplamında ciro endeksi, 2021 yılı Mart ayında aylık %5,3, yıllık %49,9 artış kaydetmişti.
Kaynak: TÜİK
Dr. Fulya Gürbüz
fulyagurbuz.com