KKTC İstatistik Kurumu datalarına nazaran, Mart ayında TÜFE bundan evvelki aya nazaran %13,05 artış kaydederken, yıllık bazda enflasyonu %83,19 düzeyine taşıdı. Bu bağlamda, KKTC’de enflasyonun çeyrek asrın en yüksek düzeyine çıktığını görüyoruz (Haziran 1997 %84,37).
Bilginin alt kalemlerini incelediğimde, ana harcama kümeleri itibariyle bundan evvelki aya bakılırsa en yüksek artışın kestirim edilebileceği üzere %27,92 ile Konut, Su, Elektrik, Gaz ve Başka Yakıtlar ana kümesinde gerçekleştiğini gördüm. Bilhassa, bugünlerde KKTC’de en epeyce konuşulan elektrik faturaları ve “sana kaç para geldi?” sorusunun enflasyon bilgilerinde de birinci sırada yer aldığını görüyoruz. Ayşe Teyze’nin enflasyon sepetinde yer alan en değerli ana harcama kümesi olan Besin ve Alkolsüz İçeceklerin ise Mart ayında %9,32 artış kaydetti.
Türkiye İstatistik Kurumunun da (TÜİK) deklare ettiğı verilerden açık bir biçimde anlaşılacağı üzere, üretici fiyatları ile tüketici fiyatları içinde açılan tarihi makas, çabucak hemen enflasyonun hem KKTC’de tıpkı vakitte TC’de zirve yapmadığına işaret ediyor. Her ne kadar KKTC’de protestolara niye olan elektrik artırımlarından dün geri adım atılsa da, enflasyonun yüksek seyrini baz tesiri değişene kadar muhafazasını bekliyoruz.
Dün TCMB tarafınca açıklanan Mart ayı gerçek döviz kur hesaplamalarını takip ettik. Enflasyon tesirinden arındırılmış gerçek döviz kuru Mart’ta manalı bir bedel değişimi kaydetmese de, TL’nin 2014’den bu yana paha kaybının devam ettiğini ve meşhur 94 krizi devrinin bile %25 kadar aşağıda süreç gördüğünü not edelim (bakınız grafik).
Dün global piyasaları günün birinci yarısında nispi olarak sakin bir seyir izlerken, gözler Ukrayna krizinden olmaya devam etti. Savaş tüm şiddeti ve acımasızlığı ile devam ederken, Bucha kasabasından yaşananların yankıların ise devam ediyor. Batı, Rusya’yı katliam yaptığı öne sürülen sebebi ile yaptırım bağlamında daha da sıkışlaştırmaya devam ediyor. Biden’ın, Putin’i katil olarak nitelendirmesi ve savaş hatalısı olduğunu argüman etmesi akabinde, ABD Hazinesinin de Rusya’ya doları yasakladığını görüyoruz.
Batı’nın Rusya’ya uyguladığı yaptırımların kaspamının artmasını bekliyoruz bu da hâliyle tedarik zincirinde daha fazla aksamalara niye olarak bilhassa emtia fiyatları üzerinde daha da baskı kurabileceğini düşünüyoruz. Takdir edersiniz ki, KKTC ve Türkiye meseladen de görüleceği üzere, güç ve ziraî emtia meblağlarında yükseliş başlı başına enflasyon ve cari açık demek.
Yaşanan bu süreç, ister istemez global yahut önde gelen merkez bankalarını daha da süratli para siyaseti yansısı vermeye itiyor. FED cephesinde Lider Yardımcılığı için Senato onayı bekleyen yönetici Brainard ve Kansas City FED Lideri Esther George, FED’in para siyasetine yönelik değerlendirmelerde bulunurken, sistemli olarak sıkılaştırmanın devam edeceğine ve 50 baz puanlık artırımın değerlendirileceğinin altını çizdi. Brainard ayrıyeten enflasyon pek yüksek olduğunu ve risklerin de üst istikametli olduğuna vurgu yaparak, Mayıs toplantısı ile birlikte FED’in devasa boyutlara yükselen bilançosunu süratli bir biçimde küçültüleceği değerlendirmesinde bulundu.
İçeride ise dün ivme kaybetmek ile birlikte BIST100 ana endeksi günü %0,6 yükselişle tamamlarken, bankacılık paylarında ise bir ölçü da olsa düşüş dikkat çekti. USDTRY kuru ise bebek adımlarla da olsa 14,73 düzeylerine yükselirken, mevcut ekosistemde TL açısından riskleri hala daha üst taraflı görmeye devam ediyoruz.
ABD cephesinden gelen daha yüksek faiz artırım çığlıkları ve bilanço daraltmanın gölgesinde ABD 10 yıllık gösterge devlet tahvilinin getirisi (piyasa faizi) %2,61 düzeyine yükselerek son 3 yılın yeni tepesini test etti. ABD’de risksiz faiz oran olarak kabul edilen ve borçlanma maliyetlerine taban hazırlayan bu faizin gölgesinde geçen ay Türkiye 5,5 yıl vadede (itfa 2027) %8,60 faiz ile borçlanırken, 10 yıllık ABD tahvil faizi üzerine kabaca %6,3 puan ek faiz (spread) ödemişti. Dün benzeri vadede 350 milyon dolar ihaleye çıkan İstanbul Büyükşehir Belediyesi %10,75 faiz oranı ile borçlanırken, ihaleye 805 milyon dolar teklif geldi. Borçlanma faiz oranını pek yüksek ve ABD faiz oranı üzerine kabaca %8 spread ile gerçekleştiğin not emek gerekir ki, bu da kendi başına yabancı yatırımcının Türkiye risk algısının ne kadar bozuk olduğunu gösteriyor.
Deutsche Bank, FED’in süratli nakdî sıkılaştırma mecbur olması niçiniyle ABD iktisadının 2023 yılında resesyona gireceğini tarafında varsayımda bulundu. Bir tarafta yükselmeye devam eden enflasyon, öbür tarafta global iktisadın ivme kaybetmeye başladığında yönelik açıklanan makroekonomik datalar, stagflasyonun ta kendisi olarak zihinleri kurcalıyor.
Takdir edersiniz ki, daha epey faiz, hatta 50 baz puan artırım ve bunun yanı sıra bilanço daraltılmasının da lisana getirilmesi, global manada bir ölçü olumsuzluğu da birlikteinde getirdi. Bir gece evvel Twitter’in %9,2 oranında payını satın aldığını duyuran Tesla CEO’su Elon Musk’ın yardımı ile teknoloji payları önderliğinde %2 civarında yükselen ABD teknoloji borsası Nasdaq, dün akşam tüm kazanımlarını geri vermek suretiyle geceyi %2,3 düşüşle tamamladı.
Yeni gün başlangıcında, Asya pay senedi piyasaları, yatırımcıların FED’den enflasyonla gayret için agresif mali sıkılaştırma olasılığıyla karşı karşıya kalması ve Rusya’ya karşı yeni Batı yaptırımlarına odaklanmasıyla %1’in üzerinde kayıpla günü tamamlamaya çalışıyor. Çin’de açıklanan hizmet dalı faaliyet verisi (PMI), koronavirüs olaylarındaki artışın hareketliliği kısıtlaması ve talep üzerine yük yapması niçiniyle Mart ayında iki yılın en keskin temposunda daraldığını görüyoruz.
Rusya’ya yönelik yeni yaptırımlar devreye sokulurken, petrol ve gazın dışarıda tutulmasına paralel Brent petrol bu sabah 106 dolar düzeyinden süreç görüyor. Teknik manada haftalık kapanışın 106 dolar düzeyinin altında olması, yükseliş isteğinin sorgulanmasına niye olacaktır. Altının ons fiyatı, teknik manada değer arz eden 1,930 ve 1,960 dolar düzeylerinin altında yatay hareketine devam ederken, Bitcoin yükseliş ateşinin yakıldığı 45,500 dolar düzeylerinde salınıyor.
Mali piyasaların gündeminde bugün kıymetli bir data görünmüyor. Avrupa’da perakende satışlar ön plana çıkarken, gece geç saatlerde FED’in bundan evvelki toplantısının tutanaklarını takip edeceğiz.
iktisatbank.com
Bilginin alt kalemlerini incelediğimde, ana harcama kümeleri itibariyle bundan evvelki aya bakılırsa en yüksek artışın kestirim edilebileceği üzere %27,92 ile Konut, Su, Elektrik, Gaz ve Başka Yakıtlar ana kümesinde gerçekleştiğini gördüm. Bilhassa, bugünlerde KKTC’de en epeyce konuşulan elektrik faturaları ve “sana kaç para geldi?” sorusunun enflasyon bilgilerinde de birinci sırada yer aldığını görüyoruz. Ayşe Teyze’nin enflasyon sepetinde yer alan en değerli ana harcama kümesi olan Besin ve Alkolsüz İçeceklerin ise Mart ayında %9,32 artış kaydetti.
Türkiye İstatistik Kurumunun da (TÜİK) deklare ettiğı verilerden açık bir biçimde anlaşılacağı üzere, üretici fiyatları ile tüketici fiyatları içinde açılan tarihi makas, çabucak hemen enflasyonun hem KKTC’de tıpkı vakitte TC’de zirve yapmadığına işaret ediyor. Her ne kadar KKTC’de protestolara niye olan elektrik artırımlarından dün geri adım atılsa da, enflasyonun yüksek seyrini baz tesiri değişene kadar muhafazasını bekliyoruz.
Dün TCMB tarafınca açıklanan Mart ayı gerçek döviz kur hesaplamalarını takip ettik. Enflasyon tesirinden arındırılmış gerçek döviz kuru Mart’ta manalı bir bedel değişimi kaydetmese de, TL’nin 2014’den bu yana paha kaybının devam ettiğini ve meşhur 94 krizi devrinin bile %25 kadar aşağıda süreç gördüğünü not edelim (bakınız grafik).
Dün global piyasaları günün birinci yarısında nispi olarak sakin bir seyir izlerken, gözler Ukrayna krizinden olmaya devam etti. Savaş tüm şiddeti ve acımasızlığı ile devam ederken, Bucha kasabasından yaşananların yankıların ise devam ediyor. Batı, Rusya’yı katliam yaptığı öne sürülen sebebi ile yaptırım bağlamında daha da sıkışlaştırmaya devam ediyor. Biden’ın, Putin’i katil olarak nitelendirmesi ve savaş hatalısı olduğunu argüman etmesi akabinde, ABD Hazinesinin de Rusya’ya doları yasakladığını görüyoruz.
Batı’nın Rusya’ya uyguladığı yaptırımların kaspamının artmasını bekliyoruz bu da hâliyle tedarik zincirinde daha fazla aksamalara niye olarak bilhassa emtia fiyatları üzerinde daha da baskı kurabileceğini düşünüyoruz. Takdir edersiniz ki, KKTC ve Türkiye meseladen de görüleceği üzere, güç ve ziraî emtia meblağlarında yükseliş başlı başına enflasyon ve cari açık demek.
Yaşanan bu süreç, ister istemez global yahut önde gelen merkez bankalarını daha da süratli para siyaseti yansısı vermeye itiyor. FED cephesinde Lider Yardımcılığı için Senato onayı bekleyen yönetici Brainard ve Kansas City FED Lideri Esther George, FED’in para siyasetine yönelik değerlendirmelerde bulunurken, sistemli olarak sıkılaştırmanın devam edeceğine ve 50 baz puanlık artırımın değerlendirileceğinin altını çizdi. Brainard ayrıyeten enflasyon pek yüksek olduğunu ve risklerin de üst istikametli olduğuna vurgu yaparak, Mayıs toplantısı ile birlikte FED’in devasa boyutlara yükselen bilançosunu süratli bir biçimde küçültüleceği değerlendirmesinde bulundu.
İçeride ise dün ivme kaybetmek ile birlikte BIST100 ana endeksi günü %0,6 yükselişle tamamlarken, bankacılık paylarında ise bir ölçü da olsa düşüş dikkat çekti. USDTRY kuru ise bebek adımlarla da olsa 14,73 düzeylerine yükselirken, mevcut ekosistemde TL açısından riskleri hala daha üst taraflı görmeye devam ediyoruz.
ABD cephesinden gelen daha yüksek faiz artırım çığlıkları ve bilanço daraltmanın gölgesinde ABD 10 yıllık gösterge devlet tahvilinin getirisi (piyasa faizi) %2,61 düzeyine yükselerek son 3 yılın yeni tepesini test etti. ABD’de risksiz faiz oran olarak kabul edilen ve borçlanma maliyetlerine taban hazırlayan bu faizin gölgesinde geçen ay Türkiye 5,5 yıl vadede (itfa 2027) %8,60 faiz ile borçlanırken, 10 yıllık ABD tahvil faizi üzerine kabaca %6,3 puan ek faiz (spread) ödemişti. Dün benzeri vadede 350 milyon dolar ihaleye çıkan İstanbul Büyükşehir Belediyesi %10,75 faiz oranı ile borçlanırken, ihaleye 805 milyon dolar teklif geldi. Borçlanma faiz oranını pek yüksek ve ABD faiz oranı üzerine kabaca %8 spread ile gerçekleştiğin not emek gerekir ki, bu da kendi başına yabancı yatırımcının Türkiye risk algısının ne kadar bozuk olduğunu gösteriyor.
Deutsche Bank, FED’in süratli nakdî sıkılaştırma mecbur olması niçiniyle ABD iktisadının 2023 yılında resesyona gireceğini tarafında varsayımda bulundu. Bir tarafta yükselmeye devam eden enflasyon, öbür tarafta global iktisadın ivme kaybetmeye başladığında yönelik açıklanan makroekonomik datalar, stagflasyonun ta kendisi olarak zihinleri kurcalıyor.
Takdir edersiniz ki, daha epey faiz, hatta 50 baz puan artırım ve bunun yanı sıra bilanço daraltılmasının da lisana getirilmesi, global manada bir ölçü olumsuzluğu da birlikteinde getirdi. Bir gece evvel Twitter’in %9,2 oranında payını satın aldığını duyuran Tesla CEO’su Elon Musk’ın yardımı ile teknoloji payları önderliğinde %2 civarında yükselen ABD teknoloji borsası Nasdaq, dün akşam tüm kazanımlarını geri vermek suretiyle geceyi %2,3 düşüşle tamamladı.
Yeni gün başlangıcında, Asya pay senedi piyasaları, yatırımcıların FED’den enflasyonla gayret için agresif mali sıkılaştırma olasılığıyla karşı karşıya kalması ve Rusya’ya karşı yeni Batı yaptırımlarına odaklanmasıyla %1’in üzerinde kayıpla günü tamamlamaya çalışıyor. Çin’de açıklanan hizmet dalı faaliyet verisi (PMI), koronavirüs olaylarındaki artışın hareketliliği kısıtlaması ve talep üzerine yük yapması niçiniyle Mart ayında iki yılın en keskin temposunda daraldığını görüyoruz.
Rusya’ya yönelik yeni yaptırımlar devreye sokulurken, petrol ve gazın dışarıda tutulmasına paralel Brent petrol bu sabah 106 dolar düzeyinden süreç görüyor. Teknik manada haftalık kapanışın 106 dolar düzeyinin altında olması, yükseliş isteğinin sorgulanmasına niye olacaktır. Altının ons fiyatı, teknik manada değer arz eden 1,930 ve 1,960 dolar düzeylerinin altında yatay hareketine devam ederken, Bitcoin yükseliş ateşinin yakıldığı 45,500 dolar düzeylerinde salınıyor.
Mali piyasaların gündeminde bugün kıymetli bir data görünmüyor. Avrupa’da perakende satışlar ön plana çıkarken, gece geç saatlerde FED’in bundan evvelki toplantısının tutanaklarını takip edeceğiz.
iktisatbank.com