Çocukluk Çağı Kaygıları Çocukluk çağı dehşetleri nedir?
Kaygı apansız ortaya çıkan tehdit ya da tehlikeli bir obje yahut durum ile gelişen tepkisel bir histir. Çocuklarda gelişim süreci ortasında periyoda mahsus gelişimsel endişeler görülebilir. Müdahale etmedilk evvel bu kaygıların olağan ya da çok seviyede olup olmadığının ayırt edilmesi gereklidir. Burada kaygıların şiddeti, mühleti, niteliğini kıymetlendirilir. En kıymetlisi çocuğun günlük hayattaki fonksiyonelliğini ne kadar etkilediğidir. Olağan kaygıdan farklı olarak patolojik dehşette çocuğun fonksiyonelliğini ve ömür kalitesini olumsuz etkileyen, daha ağır, yaygın ve uzun vadeli bir dehşetten kelam edilmektedir. Burada patolojik endişeyi belirlerken çocuğun gelişimsel devri, zihinsel kapasitesi ve yaşadığı etraf de kıymetlendirilir.
Bilhassa okul öncesi devirde çocuklar için biroldukça bilinmeyen ve yeni şey vardır ve bunlar çocuklara endişe verir. Kendini güçsüz hisseden çocuk olayları abartarak, çarpıtarak korkusunu artırabilir. Gelişimsel süreçte çocuklar marifetleri geliştikçe, kendilerini daha kuvvetli hissettikçe yavaş yavaş endişelerinin üstesinden gelmeye başlarlar. bu vakitteki kaygıların birçoğu gelişimsel olup çocuğun hayatını bariz olarak etkilemez ve uzun müddet devam etmez.
Çocukluk çağının gelişimsel kaygıları
2-3 yaş devrinde çocuklar yüksek, birdenbire çıkan ve değişik seslerden korkarlar. 3-4 yaşlarında çocuğu endişe dağarcığına karanlık, hayvan, hırsız ve hayali objeler (canavar, hayalet, peri, sinema karakterleri vb..) kaygıları eklenir. bu vakitte çocuk yalnız kalmakta ve uykuya geçişte meşakkat yaşayabilir. Anne babanın olmadığı yerlerde kendisini tehlikede hissederler
Çocuklar için karanlık görsel bir belirsizliktir. Karanlıkta nazaranmediği şeyleri hayal gücünde abartılı biçimde canlandırabilir. Bu da çocukta tehdit ve tehlike algısı oluşturur. Bilhassa yatma vakit içinderında dolaptan canavarların çıkacağı, yatağının altından böceklerin olabileceği üzere endişeleri olabilir.
Dehşetlerden kaynaklı gece uyumaya ve yatağa gitmeye direnç görülebilir. 3-6 yaş aralığındaki çocukların kendini inançta hissetmek için gece kapıyı açık bırakmak, odanın ışığını yakmak üzere davranışları olağandır. Gece dehşetleri rahatsız edici düş formunda kendini gösterebilir. Gün ortasında endişelendiği şeyler kabus olarak ortaya çıkar.
5-6 yaşlarında çocuklar daha somut şeylerden korkmaya başlar. Anne babanın yaşlanacağı, hastalanacağı, öleceğini düşünebilir. bu vakitte kaygılarda artış olabilir. Bilhassa izlediği sinemalardan duyduğu kıssalardan etkilenebilirler. Bu yaşlardan daha sonra genelde kaygılarda yatışma olur lakin vakit zaman eski kaygılar alevlenir.
Çocukluk çağı kaygıları niçinleri nelerdir?
Kaygıların gelişmeninde ebeveynlerin tavırları da fazlaca kıymetlidir. Araştırmalar çocukların ebeveynlerinin dehşetlerini içselleştirdiklerini göstermektedir. kimi vakit çok denetimci ebeveyn tavrı da kaygıları desteklemektedir. Daima tehlikelere karşı uyarılan çocuk etrafta hayli fazla tehdit olduğuna ve korkması gerektiğine inanır.
Anne babanın disiplin sırasında kullandığı usuller de dehşetleri etkileyebilir. Yaramazlık yaparsa iğne yapılacağı, terk edileceği, polise gdolayıleceği üzere tehditler çocuğun kaygılarını artırır. kimi vakit de çocuğun yaşadığı olumsuz, travmatik olaylar endişeleri artırabilir. Burada da bir daha ebeveynin olaya karşı tavrı tesirlidir. Anne baba tavırları bu olaylara bağlı endişelerin üstesinden gelinmesinde de yardımcı olacaktır.
Genetik ve mizaç özellikleri kaygıların gelişmeninde rol oynayan bir öteki faktördür. Ürkek mizaçlı çocuklar hem ebeveyn tavırlarına karşı birebir vakitte endişe oluşturabilecek uyaranlara karşı daha hassastırlar.
Çocukluk çağı kaygılarında tedavi
Gelişim periyotlarında görülen bu endişeler müddet ve şiddet tarafından artış olmadığı sürece olağan kabul edilir. Gelişimsel dehşetler çabuk gelir geçer ve çocuğun günlük hayatında etkilenmeye yol açmaz.
Olağandan çok olan ve günlük hayatta meşakkate yol açan kaygılarla ilgili ebeveynin tavrı değerlidir. Çocuğun günlük ömrü, uykusu, okul ve arkadaşlık münasebetleri etkileniyor ve uzun sürüyorsa bir uzmana başvurmak gerekir.
Endişeleri olan çocuğa nasıl yaklaşmalıyız?
Kaygı apansız ortaya çıkan tehdit ya da tehlikeli bir obje yahut durum ile gelişen tepkisel bir histir. Çocuklarda gelişim süreci ortasında periyoda mahsus gelişimsel endişeler görülebilir. Müdahale etmedilk evvel bu kaygıların olağan ya da çok seviyede olup olmadığının ayırt edilmesi gereklidir. Burada kaygıların şiddeti, mühleti, niteliğini kıymetlendirilir. En kıymetlisi çocuğun günlük hayattaki fonksiyonelliğini ne kadar etkilediğidir. Olağan kaygıdan farklı olarak patolojik dehşette çocuğun fonksiyonelliğini ve ömür kalitesini olumsuz etkileyen, daha ağır, yaygın ve uzun vadeli bir dehşetten kelam edilmektedir. Burada patolojik endişeyi belirlerken çocuğun gelişimsel devri, zihinsel kapasitesi ve yaşadığı etraf de kıymetlendirilir.
Bilhassa okul öncesi devirde çocuklar için biroldukça bilinmeyen ve yeni şey vardır ve bunlar çocuklara endişe verir. Kendini güçsüz hisseden çocuk olayları abartarak, çarpıtarak korkusunu artırabilir. Gelişimsel süreçte çocuklar marifetleri geliştikçe, kendilerini daha kuvvetli hissettikçe yavaş yavaş endişelerinin üstesinden gelmeye başlarlar. bu vakitteki kaygıların birçoğu gelişimsel olup çocuğun hayatını bariz olarak etkilemez ve uzun müddet devam etmez.
Çocukluk çağının gelişimsel kaygıları
2-3 yaş devrinde çocuklar yüksek, birdenbire çıkan ve değişik seslerden korkarlar. 3-4 yaşlarında çocuğu endişe dağarcığına karanlık, hayvan, hırsız ve hayali objeler (canavar, hayalet, peri, sinema karakterleri vb..) kaygıları eklenir. bu vakitte çocuk yalnız kalmakta ve uykuya geçişte meşakkat yaşayabilir. Anne babanın olmadığı yerlerde kendisini tehlikede hissederler
Çocuklar için karanlık görsel bir belirsizliktir. Karanlıkta nazaranmediği şeyleri hayal gücünde abartılı biçimde canlandırabilir. Bu da çocukta tehdit ve tehlike algısı oluşturur. Bilhassa yatma vakit içinderında dolaptan canavarların çıkacağı, yatağının altından böceklerin olabileceği üzere endişeleri olabilir.
Dehşetlerden kaynaklı gece uyumaya ve yatağa gitmeye direnç görülebilir. 3-6 yaş aralığındaki çocukların kendini inançta hissetmek için gece kapıyı açık bırakmak, odanın ışığını yakmak üzere davranışları olağandır. Gece dehşetleri rahatsız edici düş formunda kendini gösterebilir. Gün ortasında endişelendiği şeyler kabus olarak ortaya çıkar.
5-6 yaşlarında çocuklar daha somut şeylerden korkmaya başlar. Anne babanın yaşlanacağı, hastalanacağı, öleceğini düşünebilir. bu vakitte kaygılarda artış olabilir. Bilhassa izlediği sinemalardan duyduğu kıssalardan etkilenebilirler. Bu yaşlardan daha sonra genelde kaygılarda yatışma olur lakin vakit zaman eski kaygılar alevlenir.
Çocukluk çağı kaygıları niçinleri nelerdir?
Kaygıların gelişmeninde ebeveynlerin tavırları da fazlaca kıymetlidir. Araştırmalar çocukların ebeveynlerinin dehşetlerini içselleştirdiklerini göstermektedir. kimi vakit çok denetimci ebeveyn tavrı da kaygıları desteklemektedir. Daima tehlikelere karşı uyarılan çocuk etrafta hayli fazla tehdit olduğuna ve korkması gerektiğine inanır.
Anne babanın disiplin sırasında kullandığı usuller de dehşetleri etkileyebilir. Yaramazlık yaparsa iğne yapılacağı, terk edileceği, polise gdolayıleceği üzere tehditler çocuğun kaygılarını artırır. kimi vakit de çocuğun yaşadığı olumsuz, travmatik olaylar endişeleri artırabilir. Burada da bir daha ebeveynin olaya karşı tavrı tesirlidir. Anne baba tavırları bu olaylara bağlı endişelerin üstesinden gelinmesinde de yardımcı olacaktır.
Genetik ve mizaç özellikleri kaygıların gelişmeninde rol oynayan bir öteki faktördür. Ürkek mizaçlı çocuklar hem ebeveyn tavırlarına karşı birebir vakitte endişe oluşturabilecek uyaranlara karşı daha hassastırlar.
Çocukluk çağı kaygılarında tedavi
Gelişim periyotlarında görülen bu endişeler müddet ve şiddet tarafından artış olmadığı sürece olağan kabul edilir. Gelişimsel dehşetler çabuk gelir geçer ve çocuğun günlük hayatında etkilenmeye yol açmaz.
Olağandan çok olan ve günlük hayatta meşakkate yol açan kaygılarla ilgili ebeveynin tavrı değerlidir. Çocuğun günlük ömrü, uykusu, okul ve arkadaşlık münasebetleri etkileniyor ve uzun sürüyorsa bir uzmana başvurmak gerekir.
Endişeleri olan çocuğa nasıl yaklaşmalıyız?
Ebeveyn olarak endişelerin gelişimsel periyodun bir kesimi olduğunu kabul etmeliyiz
Çocuğun kaygılarına karşı kabullenici olun ve dinleyin. Bundan korkulacak ne var, ne kadar da korkak bir çocuksun üzere reddedici, rencide edici davranışlar çocuğun kaygılarını artırır ve içine kapanmasına sebep olur.
Endişelerini tabir etmesini sağlayın. niye korktuğunu, kaygısıyla ilgili neler olabileceğini detaylı konuşun. Fotoğraf çizmek, yazı yazmak da işe yarayan yollardandır. Bunu konuşurken dalga geçme, küçümseme üzere davranışlar göstermeyin. bu türlü kendisini daha rahatlamış ve inançta hissedecektir.
Çocuğun korkusunu artırabilecek şeylere karşı dikkatli olun. İzlediği görüntüler, sinemalar, oyunlar, dinlediği öyküler dehşetin kaynağı olabilir. Bunlara erişimi engelleyin
Çocuğu disiplin etmede kullandığınız formüllere dikkat edin. Yalnız bırakmakla, fizikî ziyan vermekle ilgili tehditler çocuğu görünüşte engelleyebilir lakin disipline etmez. Bilakis dehşet ve telaşlarını artırır.
Çocuğunuza karşı çok gözetici olmayın. Başarabilecekleri işlerde teşvik edin ve özgüvenini artırın.
Uykuyla ilgili problemler var ise uyku öncesi gerginliği azaltacak, rahatlatacak bir uyku rutini oluşturun. Bu sırada onu dinlemeye açık olun. Burada nefes antrenmanları ve hoş bir yer hayal etme üzere rahatlatıcı teknikleri uygulayabilirsiniz.
Korktuğu şeye birden maruz bırakmayın. Kademeli olarak kvakadan başlayıp zora gerçek bir yol izleyin.
Ebeveyn çocuk irtibatınızı geliştirin, oyun oynayın.